84 - İNŞİKAK SURESİ
Rahman Rahim Allah’ın ismine
Şakke : Şıkk, kopmuş parça demektir.
Laky : “Lekat” iki yerleşik bölge arasındaki buluşma yerinin adıdır. “Lika” buluşmak, kavuşmak demektir. “İlka” ise koymak, yerleşirmek anlamına gelir.
Haliy : Boş arı kovanıdır.
Kedh : Rüzgarın sürükleyip bir tarafa yığdığı çakıl veya kumdur. Sürüklenmek anlamına gelir.
Subur : Tibr saman demektir. Te’nin se’ye dönüşmesi ile seber olmuş ve dağılmak ve toz olmak anlamı kazanmıştır. “Subura” ifadesini Araplar “canından bezip ölüm istemek” anlamında kullanmaktadırlar.
Sa’r : “Sa’ire” ateşin alevidir. “Se’r” mastar olarak ısıtılmak ve kaynatılmak anlamlarına gelir.
Havr : “Hale” güneşin etrafında oluşmuş beyaz halkadır. Sonra “havl” değişme “havr” ise dönme anlamları kazanmıştır.
Şafak : Akşam karanlığında gökte meydana gelen kızıl aydınlıktır. “İşfak” karanlığa düşmek, yolu seçememek, ne yapacağını bilememek anlamlarına gelir.
Rükub : “Rükbe” diz demektir. Rükub binmek demektir.
Tabek : Üst üste giyilen elbisenin her birdir.
Vi’a : Vika, şekil değiştirmeyen kap, vi’a şekil değiştiren kap demektir.
Beşer : Tüyü alınmış deridir.
Sema inşikak ettiğinde ve rabbine izan edip hakkolunduğunda ve arz medd olunup içindekileri ilka ederek tahliye olduğunda ve rabbine izan edip hakkolunduğunda ey insan sen rabbına kedh edip ona mulaki olacaksın. Kime kitabı yemininden ita olunmuşsa o ileride yesir bir hesab ile muhasebe olcak ve ehline mesrur olarak inkilab edecektir. Kime kitabı zehrın veraından ita olunursa o ileride suburen dua edecek ve seira sıliy edecektir. O ehlinde mesrur idi. Onun havr etmeyeceğini zannetmişti. Oysa rabbi onu basirdi. Hayır, şafaka, leyle ve ittisak ettiğinde kamere kasem ederim ki, bir tabaktan başka bir tabaka rekb edeceksiniz. Onların nesi var, iman etmiyorlar. Onlara Kur’an kıraat olunduğunda secde etmiyorlar. Doğrusu küfr etmiş olanlar tekzib ediyorlar. Allah va’y ettiklerine a’lemdir. Onları elim azab ile tebşir et. İman etmiş ve salihatı amel etmiş olan kimseler ise böyle değil, onlara ğayrı memnun olan bir ecir vardır.
Gök parçalandığında ve yetiştiricisine kulak verip gerçekleştiğinde ve yer uzatılıp içindekileri atarak boşaldığında ve yetiştiricisine kulak verip gerçekleştiğinde, ey insan, sen yetiştiricine sürüklenip onunla karşılaşacaksın. Kime yazıtı sağından verilmişse ona ileride kolay bir işlem yapılacak ve evine sevinçle dönecek. Kime yazıtı sırtının ötesinden verilmişse o ileride yakınarak çağıracaktır ve aleve tutulacaktır. O evinde sevinçliydi. Onun bitmeyeceğini sanmıştı. Oysa yetiştiricisi onu gözetlemedeydi. Hayır, karartıya, geceye, bağladığına ve bağlandığında aya and ederim ki, üstüste bineceksiniz. Onların nesi var, inanmıyorlar. Onlara Kur’an okunduğunda yere kapanmıyorlar. Doğrusu kapatmış olanlar yalanlıyorlar. Oysa Allah içlerinde sakladıklarını en iyi bilendir. Onları acıklı tad ile sevindir. İnanmış ve uygun işler yapmış kimseler böyle değil, onlara kakılmayan bir karşılık vardır.
AÇIKLAMA : Bu surede de bunlar sonraki surelerde olduğu gibi semaya ve arza yemin edildikten sonra insanların ahirette iki grup olacağına işaret edilerek yine Kur’an’dan bahsedilmektedir. Böylece İslamiyetin Kur’an merkezli bir din olduğu ve Kur’an’ın insanları hidayete götürmek için indirdiği bildirmektedir.