AKEVLER KUR'AN MEÂLİ
Süleyman Karagülle
2907 Okunma
HAKKA SURESİ MEALİ

69-HAKKA SURESİ

 

Rahman Rahim Allah’ın ismine

 

Atiye : Asa, sopa demektir. İsyan sopayı kaldırmak demektir. Sad taya dönüşmüş ve aynı anlamı korumuştur. Sarsıcı rüzgar, kasırga anlamıdadır.

Sehr (sin, hı) : Sihr ciğer demektir. Ciğere bakarak büyü yapmış olmalarından dolayı büyü yapmak anlamında sıhr kelimesi kullanılmıştır. Sihr sebep sonuç ilişkisini doğurmaktadır. Dolayısı ile ha yı X(hıya) dönüştürüp sebep sonuç ilşkisi ile teshir etmek, emrine vermek anlamında kullanılmıştır. Ayrıca büyü yapan kimsenin karşı tarafı alaya aldığı ilişkisi ile eğlenmek istihza etmek manalarına gelmiştir.

Humus (hı) : Kılıç

Sera : Kabak gibi yerde sürünerek büyüyen bitki, kabaktan yapılan su kabına da sera denir, felç olup düşmeye benzetilerek.

Haviy (hı) : Dere demektir. Heviy ağacın sökülmesinden sonra kalan çukur anlamına da gelir. Yumuşak toprakla dolu çukur demektir. Haviy sökülen ağacın kökü anlamına da gelir.

İfk : Ufuk yerle göğün birleştiği zannedilen ve etrafımızı çeviren dairedir. Dönme anlamına, vazgeçme anlamına geldiği gibi ufka varılınca başka ufkun ortaya çıkmasına da “ifk” denir. Yanıltıcı demektir. Burada “kaf” “kef”e dönüşmüştür. “Mü’tefikat” dört tarafı açık köy, yer anlamına gelebileceği gibi kendilerini kandıran, aldatan halk anlamına da gelebilir.

Nefh (hı) : Kabarcık demektir.

Vahiy (he) : “Vaha” dağlardan vadiye doğru uzanan düzlük, çölün ortasında yer altı suları ile oluşan yeşillik demektir.

Ha um : “Huz” “al” demektir. “Hı” harfi “he”ye dönüşmüştür. “Zal” da hazf olmuş, ha kalmış. Buradaki mim iki hemze arasına vasl için gelmiştir.

Selef : Astar demektir. Ayakkabının, messin iç astarı anlamına da gelir. Halefin mukabilidir.

Leyte : Bu kelime “lev ye’tini”nin kısalmasından oluşmuş bir kelimedir. Geçmişte yapılmayan bir işin başka türlü olmasını şimdi dilemektir. “Lea’lle” ise bir şeyin gelecekte olmasını dilemektir.

Sultan : “Sılte” ince ve uzun olan metal demirdir. “Selit” ortası yumru olmayan düz demir demektir.

Silsile : Zincir demektir.

Zira’ (zal) : Kol demektir.

Ha huna : “Ha” “huve”nin kısaltılmıştır. “O” anlamına gelen işaret sıfatı olmuştur. Huna, hevnden dönüşmüş olup düzlük demektir. Yer zarfıdır.

Ğisl : Atık su demektir.

Şii’r : Şe’r saç demektir. Bilinç anlamına gelir. Şair, manzum söz söyleyen kişi demektir.

Kahin(kaf,he): “Kahil” olgun kişi demektir. “Lam” “nun”a dönüşmüş “kahin” anlamı kazanmıştır.

Vetin (te) : Yürek damarı demektir.

Haciz (ha) : Peştamalı bele bağlayan bağ demektir.

Hasir(ha,sin): Susuz kalmış, çorak yer demektir. Bir şeyi arzulamak anlamında kullanılmaktadır.

 

Hakke(1) Hakke nedir(2) Sana hakkenin  ne olduğu idra etmedi(3). Semud ve Ad karieyi tekzib etti(4). Semud tağiye ile ihlak edildi(5). Ad ise atiye serseri bir rih ile ihlak oldundu. Onlara seba’ leyal ve semaniye eyyam husumen teshir etti. Orada kavmi sera olarak re’yedersin. Sanki onlar haviye nehlin e’cazi idiler. Onlardan bir baiyeyi re’yediyor musun? Fıravn, minkabl ve mutefikat hatie ile ciet etti. Rableri resule isyan etti de onları rabiye ehz ile ehzetti. Biz su tuğyan edince onu size tezkire ca’ledelim ve bir uzun viaye onu etsin diye sizleri cariye içinde hamlettik (13) Sura vahid bir nefhe ile nefh, arz ve cibal haml olunup ad vahid bir dekke ile dekk ettiğinde ol yevm vaki’ vuku bulacak Sema inşikak edecek bu ol yevm vahiye olacak melek de ercası üzerindedir. Fevklerinde rablerinin arşını ol yevm semaniye hamleder. Ol yevm arzolunacaksınız, sizden herhangi bir hafiy hefiy olmayacak. Kimin kitabı yeminine ita edilmişse işte kitabım, kitabımı kıraat ediniz, ben hısabıma mulaki olacağımı zabbetmiştim diye kavledecek. O razi olmuş bir i’şe içinde ali cennettedir. Kutufu danidir. Henien hali eyyamda islaf ettiğinizden dolayı henien ekl ve şurbediniz. Kimin kitabı şimalden verilmişse ah kitabım ita edilmeseydi hesabımın ne olduğunu  idra etmedim, ah kadza olsaydı. Malım beni iğna etmedi. Sultanım benden helak oldu diye kavledecek. Onu ehzedip ğallediniz, sonra cehime silyedeniz. Sonra da zeri sebuun zira olan silsile içinde suluk ediniz. Çünkü o aim olan Allah’a iman etmiyordu. Miskinin taamina haddetmiyordu. Onun elyem burada bir hamimiyoktur. Hatiinlerin dışında kimsenin ekledemeyeceği ğıslıından başka taamı yoktur. Yoo ibsar ettiğinize ve etmediğinize kasem ederim ki o kerim bir resulun kavlidir. O bir şairin kavli değildir,  iman ettikleriniz kalil. O kahinin kavli de değildir. Tezekkür ettikleriniz kalil Alemlerin rabbından tenzildir. O bize bazı ekavili takkvul etseydi. Onu yeminden ahzederdik.   Sonra ondan vetini katederdik. Sizden herhangi biri ondan onu haczedemezdi. O muttakiler için tezkiredir. İçinizden mukezzinib olduklarını ilmetmekteyiz. O kafirlere hasrettir. O yekiin haktır. Aziim rabbinin ismiyle tesbih et.

 

Gerçek(1). Gerçek nedir(2). Gerçeğin ne olduğu sana ulaşmadı(3). Semud ve Ad vuruşu yalanladı(4). Semud taşkınlarla yıkıldı(5). Ad ise sarsarak kaldıran bir yel ile yıkıldı. Onu keskin olarak yedi gece ve sekiz gün üzerlerine saldı(6). Orada ulusu baygın görürdün. Sanki onlar sökülmüş kütüklerdi. Onlardan bir kalan görüyor musun? Firavn, ondan öncekiler ve göçerler yanılanları getirdiler(9) de yetiştiricilerinin elçisine karşı geldiler. O da onları artan bir tutuşla tuttu. Su taşınca onu size bir anımsatma yapalım ve kulaklar onu küpe etsin diye kayığa sizi biz yükledik(13). Düdük bir kez çalıp dağlar ve yer yüklenip bir titreyiş ile titrediğinde o gün olacak olmuştur. Gök yarılmış ve o gün yeşillik olmuştur. Melek çevresindedir. O gün onların üstünde yetiştiricinin sekisini sekizi taşır(17). O gün çıkarılacaksınız. Sizden hiçbir saklanan saklanamayacak(18). Yazıtı sağından verilmiş kimse, işte yazıtımı oku. Ben işlemimle karşılaşacağıma kanmıştım, diyecek(19-20). Salkımları inik, yüksek bahçeler içinde gönüllerince bir yaşayış içindedirler(22-23). Geçmiş günlerde geriye bıraktıklarınızdan dolayı sindirerek yiyin ve için(24). Yazıtı solundan verilen kimseler keşke yazıtım verilmeseydi, diyecek(25). İşlemime ulaşamadım(26). Keşke bitmiş olsaydı(27). Varımın bir yararı olmadı(28). Gücüm kalmadı(29). Tutuklayıp bağlayın(30). Sonra tandıra tutun(31). Sonra onu uzunluğu yetmiş kulaç olan bir zincire sarın(32). Çünkü o ulu Allah’a inanmıyordu(33). Yoksulun doymasına çabalamıyordu(34). Bugün burada onun bir koruyanı yok(35). Yanılanlardan başkasının yemeyeceği atıklardan başka bir yiyecek de yok(36-37). Değil, gördüklerinize ve görmediklerinize and içerim(38-39). O görkemli elçinin sözüdür(40). O bir ozanın sözü değil. Az inanıyorsunuz(41). O bir gözü açığın sözü de değildir. Ne az anlıyorsunuz(42). Herkesin yetiştiricisinden indirilmedir(43). Üzerimize kimi sözler uydursaydı onu sağından tutardık. Sonra da onun atarını keserdik(44-46). Sizden hiç kimse, ondan kurtaramazdı(47). O korunanlar için anımsatmadır(48). Biz içinizde yalancıların olduğunu biliyoruz(49). O kapatanlar için bir özlemdir(50). O kanıtlanmış bir gerçektir(51). Ulu yetiştiricinin adını arıt(52).

 

AÇIKLAMA : Bu surede ilk İslam Medeniyeti olan Mezopotamya’da Nuh peygamberden sonra ve İbrahim peygamberden önce yaşamış Semud ve Ad kavimlerinden bahsetmektedir. O devrin ilk kuvvet medeniyeti olan Firavun’dan, ondan öncekilerden ve yerleşik duruma geçmeden önceki kuvvete dayanan halklardan bahsediyor. Bir resule isyan ettiklerini söyleyerek helak edildiklerin haber vermektedir. Bundan sonra atıf harfi getirilmeden Nuh tufanından söz etmektedir. Böylece İkinci İslam Medeniyeti olan İbrani Medeniyeti’nin doğuşuna işaret edilmektedir. Sonra kıyametin olacağı bildirilmektedir ve göğün yarılarak yeni alemin zuhuruna işaret edilmektedir. Burada göklerin vahaya dönüşeceği iade edilmektedir. Böylece orada yalnız yeryüzünde değil, göklerin de yeşil olacağı bildirilmiştir.

 

Fe harfi ile kimin sağ eline kitabı verilmişse onların kurtulacağı diğerlerinin ise helak olacağı anlatılmaktadır. Helakin sebebi içinde “eraeytellezi”deki herkese iş için çalışmayanlar hususunda bildirilen konuya işaret edilmektedir. O gün için fazla bir önemi olmayan bu ayetin ihtarı bugün son derece önem kazanmıştır. Yoksulu doyurmaktan değil, yoksulun kendi kendini doyurmasından bahsetmektedir. Yani topluluğun herkese iş mekanizmasını geliştirmesi için çaba göstermesi gerekir. Bu çabayı göstermeyenlere ahirette azab vardır.

 

Bu surenin sonunda Kur’an’ın vasıfları sayılmaktadır. Şair veya kahin sözü olmadığı belirtilmektedir. Bundan sonraki surede “onların mallarında sailin ve mahrumun hakkı var” demek sureti ile buradaki yoksulun doyması müessesesine açıklık getirilmektedir. Ondan sonraki surede ise ilk İslam Medeniyeti’nin kurucusu olan Hz. Nuh’tan bahsederek sonraki surelerde konuyu sürdürmektedir. Yani bu iki sure bugünkü insanlığın ulaştığı seviyede ortaya çıkan sorunlara değinerek Kur’an’ın bunları çözeceğini 1400 sene evvel haber vermiştir. Bugün insanlık çıkmazdadır. Bunu herkes itiraf ediyor. Kapitalizmin ve sosyalizmin çözüm olmadığını söylüyor. Ama daha iyisi de yok diyorlar. Daha iyisinin olduğunu biz Müslümanlara Allah bildirmiştir. Anlatarak ve göstererek bunları söylemek üzerimize farzdır. Bizden başkası yapsaydı farz-ı kifaye olurdu. Yapmadığına göre de farz-ı ayındır.

 

 

 

 


AKEVLER KUR'AN MEÂLİ
1-FATİHA SURESİ-1-
6643 Okunma
2-bakara suresi-meal yok-tefsirden çıkıyor
4328 Okunma
3-ali imran-meal yok-tefsirden çıkacak
2189 Okunma
4-nisa suresi-meal yok-tefsirden çıkacak
3237 Okunma
5-maide suresi-meal yok-tefsirden çıkacak
2663 Okunma
6-enam suresi-meal yok-tefsir yok-123teberrük
3063 Okunma
7-araf suresi-meal yok-tefsirden çıkacak
2254 Okunma
8-ENFAL SURESİ-MEAL YOK-TEFSİRDEN ÇIKACAK
2266 Okunma
9-TEVBE SURESİ-MEAL YOK-TEFSİR YOK- TEBERRÜK
2698 Okunma
10-YUNUS SURESİ-MEAL YOK-TEFSİR YOK-TEBERRÜK
2150 Okunma
11-HUD SURESİ-MEAL YOK-TEFSİR YOK-TEBERRÜK
2400 Okunma
12-YUSUF SURESİ-MEAL YOK-TEFSİRDEN ÇIKACAK
2572 Okunma
13-rad suresi meali
2843 Okunma
14-İBRAHİM SURESİ MEALİ
2474 Okunma
15-hicr suresi meali
2882 Okunma
16-nahl suresi meali
3677 Okunma
17-İSRA SURESİ MEALİ
3537 Okunma
18-KEHF SURESİ MEALİ
3502 Okunma
19-meryem suresi- meal yok-tefsir yok-teberrük
2348 Okunma
20-taha suresi meali
3708 Okunma
21-ENBİYA SURESİ MEALİ
3453 Okunma
22-hacc suresi meali
2952 Okunma
23-MÜ'MİN'UN SURESİ MEALİ
3001 Okunma
24-nur suresi meali
3353 Okunma
25-furkan suresi meali
2794 Okunma
26-ŞUARA SURESİ MEALİ
3283 Okunma
27-neml suresi meali
3498 Okunma
28-kasas suresi meali
2929 Okunma
29-ankebut suresi meali
3028 Okunma
30-rum suresi meali
2754 Okunma
31-LOKMAN SURESİ MEALİ
2823 Okunma
32-SECDE SURESİ MEALİ
2459 Okunma
33-AHZAB SURESİ MEALİ
2823 Okunma
34-SEBE SURESİ MEALİ
3239 Okunma
35-FATIR SURESİ MEALİ
2956 Okunma
36-YASİN SURESİ MEALİ
4080 Okunma
37-SAFFAT SURESİ MEALİ
3936 Okunma
38-SAD SURESİ MEALİ
3237 Okunma
39-ZÜMER SURESİ meal tefsir yok TEBERRÜK
3544 Okunma
40-MÜ'MİN SURESİ MEAL TEFSİR YOK teberrük
3052 Okunma
41-fussilet suresi meali
2861 Okunma
42-şura suresi meali
2448 Okunma
43-zuhruf suresi meali
2963 Okunma
44-DUHAN SURESİ MEALİ
2986 Okunma
45-CASİYE SURESİ MEALİ
2259 Okunma
46-AHKAF SURESİ MEALİ
2743 Okunma
47-MUHAMMED SURESİ MEALİ
2619 Okunma
48-FETİH SURESİ MEALİ
2872 Okunma
49-HUCURAT SURESİ MEALİ
2980 Okunma
50-KAF SURESİ MEALİ
3320 Okunma
51-ZARİYAT SURESİ MEALİ
3165 Okunma
52-TUR SURESİ TEFSİR MEAL YOK teberrük
2362 Okunma
53-necm suresi tefsir ve meal yok teberrük
2392 Okunma
54-KAMER SURESİ TEFSİ MEAL YOK teberrük
3127 Okunma
55-RAHMAN SURESİ MEALİ
3803 Okunma
56-VAKIA SURESİ MEALİ
3736 Okunma
57-HADİD SURESİ MEALİ
2915 Okunma
58-MÜCADELE SURESİ MEALİ
2719 Okunma
59-HAŞR SURESİ MEALİ
2702 Okunma
60-MÜMTEHİNE SURESİ MEALİ
2299 Okunma
61-SAF SURESİ MEALİ
2505 Okunma
62-CUMA SURESİ MEALİ
2746 Okunma
63-MÜNAFİKUN SURESİ MEALİ
2417 Okunma
64-TEGABUN SURESİ MEALİ
2517 Okunma
65-TALAK SURESİ MEALİ
2592 Okunma
66-TAHRİM SURESİ MEALİ
2670 Okunma
67-MÜLK SURESİ MEALİ
3204 Okunma
68-KALEM suresi MEALi
3365 Okunma
69-HAKKA SURESİ MEALİ
2907 Okunma
70-MEARİC SURESİ MEALİ
2842 Okunma
71-NUH SURESİ MEALİ
2745 Okunma
72-CİN SURESİ MEALİ
3384 Okunma
73-MÜZZEMMİL SURESİ MEALİ
3653 Okunma
74-MÜDDESSİR SURESİ MEALİ
3731 Okunma
75-KIYAMET SURESİ MEALİ
2919 Okunma
76-İNSAN SURESİ MEALİ
3538 Okunma
77-MÜRSELAT SURESİ MEALİ
2642 Okunma
78-NEBE SURESİ MEALİ
3252 Okunma
79-NAZİAT SURESİ MEALİ
2926 Okunma
80-ABESE SURESİ MEALİ
3187 Okunma
81-TEKVİR SURESİ MEALİ
2926 Okunma
82-İNFİTAR SURESİ MEALİ
2853 Okunma
83-MUTAFFİFİN SURESİ MEALİ
3332 Okunma
84-İNŞİKAK SURESİ MEALİ
2725 Okunma
85-BÜRUC SURESİ MEALİ
2285 Okunma
86-TARIK SURESİ MEALİ
2708 Okunma
87-A'LA SURESİ MEALİ
3032 Okunma
88-ĞAŞİYE SURESİ MEALİ
3025 Okunma
89-FECR SURESİ MEALİ
2944 Okunma
90-BELED SURESİ MEALİ
2581 Okunma
91-ŞEMS SURESİ MEALİ
3327 Okunma
92-LEYL SURESİ MEALİ
3186 Okunma
93-DUHA SURESİ MEALİ
2760 Okunma
94-İNŞİRAH SURESİ MEALİ
3021 Okunma
95-TİN SURESİ MEALİ
3285 Okunma
96-A'LAK SURESİ MEALİ
3595 Okunma
97-KADR SURESİ MEALİ
3590 Okunma
98-BEYYİNE SURESİ MEALİ
2958 Okunma
99-ZİLZAL SURES MEAL TEFSİRYOK teberrük
2043 Okunma
100-adiyat suresi meali
2592 Okunma
101-karia suresi meali
3453 Okunma
102-TEKASÜR SURESİ MEALİ
3514 Okunma
103-ASR SURESİ MEALİ
2670 Okunma
104-HÜMEZE SURESİ MEALİ
3496 Okunma
105-FİL SURESİ MEALİ
4668 Okunma
106-KUREYŞ SURESİ MEALİ
2729 Okunma
107-MAUN SURESİ MEALİ
2992 Okunma
108-KEVSER SURESİ MEALİ
4643 Okunma
109-KAFİRUN SURESİ MEALİ
3039 Okunma
110-NASR SURESİ MEALİ
3525 Okunma
111-TEBBET SURESİ MEALİ
4210 Okunma
112-İHLAS SURESİ MEALİ
3323 Okunma
113-FELAK SURESİ MEALİ
2563 Okunma
114-NAS SURESİ MEALİ
2892 Okunma
115-KURAN KÖK HARFLER LÜGATI-LATİN HARFLERİYLE
40595 Okunma

© 2025 - Akevler