12-YİYECEKLER-12

        (KERAHİYET VE İSTİHSAN)

SORU:1- Davarların etleri helal midir?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Helaldir.

Karagülle- Davarların etleri helaldir. Her canlının bir gıdası vardır. Canlılar temelde iki kısma ayrılır. Bitkiler güneş ışığını alarak üretirler. Hayvanlar ise bunları yiyerek ortadan kaldırır ve yenilenmelerine sebep  olurlar. Hayvan türleri sınıflandırılmıştır. Ot yiyen hayvanlar, meyve yiyen hayvanlar, leş yiyen hayvanlar, canlı yiyen hayvanlar. Ölen hayvanları ve bitkileri bakteriler ve tek hücreli canlılar çürütür. Bakterileri ise virüsler parçalar. Virüsler ancak canlı hücreler içinde çoğalabilirler. Böylece canlıların hayat zincirinde genel denge kurulur.

Her canlının kendi yiyeceği vardır. Sindirim organları ve vücut yapıları ona göre oluşmuştur. İnsan meyve yiyen bir canlıdır. Maymun ve domuz seviyesindedir. Pişirmek surtiyle et de yiyebilirler. Ancak bu et,  ot yiyen hayvanın olmalıdır.

Ot yiyen hayvanlar geviş getiren çift parmaklı hayvanlardır. İşkembeleri vardır. Otu toplayıp işkemblerine depo eder, sonra onu dinlenecekleri zaman tekrar çıkarıp ağızda çiğneyerek eritirler. Bunların tırnakları çifttir. İnsan bu eti yiyecek şekilde yaratılmıştır ve yemek helaldir.

SORU:2- At eti helal midir?

Numan- Haramdır.

Ebu Yusuf ve Muhammed- Helaldir.

Malik, Şafii ve Ahmet- Helaldir.

Karagülle- İşkembeleri olmadığı ve geviş getirmediği halde meyve ile değil, otla geçinen selülözü sindirebilen hayvanların etleri haram değildir. Bir annede babadan aldığı hormanlarla süt türü oluşur. Anne de kendi genetiğinden süt türü katar. Doğan çocuk ilk defa karşılaştığı süte ve yiyeceğe göre kendi vücudunu kodlar. Hayat boyunca o yiyecekleri sindirecek şekilde yaşar. İnsanlar başkalarının organlarını yakın akraba değilseler redderler. Ancak yeni doğan çocuklar reddetmez. Yeni doğdukları zaman birisinden bir organ almışlarsa o kimse yabancı olsa da artık kaydı hayat şartı ile alabilirler. Çıkan sonuç şudur:

Otcıl olup işkenbesi olmayan hayvanlar dolayısıyla geviş getirmeyen at gibi hayvanların etleri o topluluk tarafından yeniyorsa helaldir, yenmiyorsa mekruhtur.

SORU:3- Evcil katır ve  eşek eti helal midir?

Numan, Şafii ve Ahmet- Haramdır.

Malik- Haramdır.( Galize ile mekruhtur.)

Hasan- Helaldir.

İbni Abbas- Helaldir.

Karagülle- Evcil veya vahşi at, eşek, katır ve benzeri hayvanların etleri at eti gibi o topluluk tarafından yeniyorsa helaldir, yenmiyorsa harama yakın mekruhtur.

SORU:4- Yırtıcı kuşların etleri helal midir?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Pençeleri olan yırtıcı (tavşancıl, çakır, bazi, şahin  benzer.) kuşların etleri haramdır.

Karagülle- Yırtıcı hayvanlarınların etleri haramdır. Kuşlardan canlı hayvanları yakalayıp parçalayarak yiyen hayvanların etlerini yemek haramdır. Kuşlar memelilerden bir sınıf aşağıdadır. Dolayısıyla meyve ve böcek yiyenler değil, canlıyı parçalayıp yiyenler haramdır. Pençeleri olan yırtıcı (tavşancıl, çakır, bazi, şahin  vb.) kuşların etleri haramdır.

SORU:5- Pençeleri olmamakla beraber leş yiyen (kernez, akbaba, kartal, karga) hayvanların etleri de helal midir?

Numan, Şafii ve Ahmet- Haramdır.

Malik- Helaldir.

Karagülle- Pençeleri olmamakla beraber leş yiyen (kernez, akbaba, kartal, karga) hayvanların etleri haramdır. Çünkü bunlar ayı gibi meyvecillerden daha üst sınıftadırlar.

SORU:6- Yırtıcı ve leşçi olmayan kuşların etleri helal midir?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Helaldir.

Karagülle- Yırtıcı ve leşçi olmayan kuşların etleri helaldir. Bunlar meyve ve böceklerle beslenirler. Ot yiyenler de vardır. Kursaklarında sindirirler. Kuş oldukları için bir sınıf aşağıdadır.  Bu sebeple meyve yiyenlerin etleri helaldir.

SORU:7- Öldürülmeleri yasaklanan kuşların etleri haram mıdır?

Numan ve Malik- Öldürülmeleri yasaklanan (kırlangıç, hüdhüd, yarasa, baykuş, bubga gibi) kuşların etleri helaldir.

Şafii- Haramdır. (Mekruhtur.)

Ahmet- Haramdır.

Karagülle- Öldürülmeleri yasaklanan (kırlangıç, hüdhüd, yarasa, baykuş, bubga gibi) kuşların etleri haramdır. Kur’an “ensab”da kesilen hayvanların etlerini haram kılmıştır. O halde haram yoldan sağlanan hayvanların etleri haramdır. Hangi kuşların kendi beldelerinde avlanmalarının haram olduğuna o beldenin sakinleri karar verir. Bu konudaki yasaklar bucaklarca belirlenir. Ormanlarda avlama yasağı ise illerce belirlenir. Hacdaki haram aylarına kıyasla aylara göre helal veya haram yapılabilir. Avlanma şekilleri sınırlandırılabilir. O hayvanların etleri o şehirlerde haram olduğu gibi çıkarılıp satılması da haramdır. İthal edilip yenmesi ise helaldir.

SORU:8- Yırtıcı hayvanları etleri haram mıdır?

Numan, Malik, Şafii, Ahmet ve Karagülle- Yırtıcı (aslan, kaplan, pars, kurt, kedi gibi)  hayvanların etleri haramdır.

SORU:9- Fil eti helal midir?Numan, Şafii ve Ahmet- Haramdır.Malik- Mekruhtur. Haram değildir.

Karagülle- Filin dişleri savunma dişleridir, saldırma dişleri değildir, etobur değil, otoburdur, at gibidir. Kavmin  yiyeceği ise eti yenir, değilse yenmez.

SORU:10- Tavşanın eti helal midir?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Helaldir.

Karagülle- Kemirgen hayvanların diş yapıları otçul olmaya daha yakındır. Bu nedenle bu tür hayvanlar atlara kıyas edilir. Kavmin yiyeceği ise etleri helaldir, değilse haramdır.

SORU:11- Zurafanın eti helal midir?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet-  (Zurafanın eti helaldir.)

Tahbir Sahibi- Haramdır.

Karagülle- Zurafa geviş getiren çift parmaklı hayvandır. Eti helaldir. Geviş getiren çift parmaklı hayvanlar  dört gruptur. Deve, zürafa, büyük baş, küçük baş hepisi helaldir.

SORU:12- Tilki ve sırtlanın eti haram mıdır?

Numan- Haramdır.

Malik- Mekruhdur.

Şafii ve Ahmet- Helaldir.

Karagülle- Tilki ve sırtlan etçil hayvanlardır, etleri haramdır.

SORU:13- Keler ve yerbu eti helal midir?

Numan- Mekruhtur.

Malik ve Şafii- Helaldir.

Ahmet- Helaldir. (Yerbu eti haramdır.)

Karagülle- Sürüngenlerden et ve böcek yiyenlerin etleri at gibidir. Timsah gibi canlı yakalayıp yiyenlerin etleri haramdır. Yılanın eti de haramdır. Keler ve kertenkele etçildir, etleri haram değildir. Kavmin yiyeceği ise helaldir.

SORU:14- Fare eti helal midir?  

Numan, Şafii ve Ahmet- Haramdır.

Malik- Mekruhtur.

Karagülle- Fareler kemirgendir. At grubundandır, kavmin yiyeceği ise helaldir, değilse haramdır.

SORU:15- Çekirge helal midir? Numan, Şafii ve Ahmet- Çekirge kendiliğinden ölse de helaldir. Malik- Suni sebepler olmadan ölenlerin etleri haramdır. Karagülle- Çekirge memeli olmayan hayvandır, at hükmündedir. Kavmin yiyeceği ise helaldir. Ölümleri kitlesel de olsa müşahede edilmekte ise helaldir. İnsanlar tarafından müşahede edilmeyen hayvanların etleri helal değildir.

SORU:16- Kirpi eti helal midir?

Numan ve Ahmet- Haramdır.

Malik ve Şafii- Helaldir.

Karagülle- Kirpi böcekçildir. Kuşların böcekçilleri helal, memelilerin böcekçilleri haramdır. Dolayısı ile kirpi haramdır.

SORU:17- Köstebek eti helal midir?

Malik - Yılan ve köstebeğin eti kesildiğinde yenmesinde bir beis yoktur.

Karagülle- Köstebek böcekçil bir hayvandır, eti haramdır.

SORU:18- Yılan eti helal midir?

Malik - Yılan eti kesildiğinde yenmesinde zarar yoktur.

Karagülle- Yılan sürüngenlerden canlıları yiyerek beslenen  hayvandır. Eti haramdır.

SORU:19- Çakal eti helal midir?

Numan ve Ahmet- Haramdır.

Malik- Mekruhtur, haram değildir.

Şafii- Haramdır. (Mekruhtur.)

Karagülle- Çalal etçil bir hayvandır, eti haramdır.

SORU:20- Vahşi kedinin (gelincik) eti helal midir?

Numan- Haramdır.

Malik- Mekruktur, haram değildir.

Şafii ve Ahmet- Haramdır. (Mekruhtur)

Karagülle- Vahşi kedi kemirgendir, at hükmündedir. Kavmin yiyeceği ise helal, değilse haramdır.

SORU:21- Balıkların eti helal midir?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Helaldir.

Karagülle- Balık eti helaldir. Balık memelilerin en alt sınıfındadır. Yırtıcı olsun olmasın bütün balıkların etleri helaldir. Yırtıcı olmayan kurbağaların etleri  kavmin yiyeceği ise helaldir.

SORU:22- Balık dışındaki su hayvanlarının etleri helal midir?

Numan- Helaldir. Yengeç, kurbağa, su köpeği ve domuzu da helaldir.

Malik- Balık dışındaki su hayvanlarının etleri helaldir.

Şafii- Balık dışındaki su hayvanlarının etleri helaldir. (Haramdır.) (Su köpeği, su demomuzu, su yılanı, su faresi, su akbabası, kara hayvanlarına benzeyen hayvanlardır.) (Timsah, kaplumbağa, yılan, yengeç, yengeç dışındakiler helaldir.)

Ahmet- Balık dışındaki su hayvanlarının etleri helaldir. Timsah, kurbağa, su fili hariç diğer hayvanların etleri helaldir. Balık dışındakilerin kesilmesi gerekir.

Karagülle- Balık dışındaki su hayvanlarının etleri  kara hayvanlarının aynıdır. Kurbağagillerde kesmeye gerek yoktur. Sürüngen ve kuşlar kesilmelidir. Kuşlardan böcekciller helaldir. Memelilerde helal değildir. Sürüngen ve kurbağalardan yırtıcı olmayanlarınların etleri helaldir. Kurbağaları kesmeye gerek yoktur. Omurgalı olmayan hayvanların etleri kavmin yiyeceği olup olmaması ve midenin kaldırıp kaldırmamasına bağlı olarak helaldir veya haramdır.

SORU:23- Pislik yiyen deve, sığır, koyun ve tavuk gibi hayvanların etleri helal midir?

Numan, Malik ve Şafii- Mekruhtur.

Ahmet- Etleri, sütü ve yumurtası haramdır.

Karagülle- Bir hayvan o hayvan için de gıda olmayan bir yiyecek yerse veya gıda olmakla beraber o gıdaya, insana haram bir madde karışmışsa ve o madde et, süt, yumurta veya balda kendisini gösteriyorsa haramdır. Bunun yüzdesi kesilmeden boğularak veya başka nedenlerle ölen hayvanda oluşan insana zararlı nisbettir. Pis kan içinde bulunan CO2 yüklü alyuvarlar nisbetidir. Kanda bulunan al yuvarlar oranındadır.

SORU:24- Pislik yiyen hayvanlar nasıl temizlenir?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Tavuk üç, koyun yedi, inek ve deve kırk gün hapsedilir.

Karagülle- Deve 11 ayda, sığır dokuz ayda, koyun beş ayda doğurmaktadır. Tavuk 22 günde yumurtadan çıkar. Her biri için beşte bir gün alabiliriz. Deve 60,  sığır 45, koyun 30 gün, tavuk bir hafta hapsedilmelidir. Ette bozukluk devam ediyorsa bu süre uzatılmalıdır.

SORU:25- Bir kimse aç kalsa, başka birşey bulamazsa ölü eti yiyebilir mi?

Numan, Şafii ve Ahmet- Bu durumda ölmüşün etini yemesi vaciptir.

Malik- Yemesi vaciptir. (Vacip değil, caizdir.)

Karagülle- Bir kimse bir kötülük yapmak zorunda kalırsa o kötülüğü yapmamasından daha büyük kötülük doğacaksa o kötülüğü yapması ona vaciptir. Eğer bu tebliğ hizmeti görüyor ve kendisine büyük zarar doğacak ama insanlık için çok yaralı olacaksa kendi zararına olanı tercih etmesi günah değildir. Bu başkasının zararına oluyorsa kendisinin zararı ona vereceği zarararın iki katı olmalıdır. Bir mükreh başkasının bir kolunu kesmekle kendi iki kolunu kurtarıyorsa başkasının bir kolunu kesebilir. Birini öldürmekle iki kişi kurtuluyorsa kendisi bir kişi öldürebilir. Ancak hepisinde ağır diyet gerekir. Şibhi amd hükmündedir. Nefsi müdafaada da diyet gerekir. O zaman zararı karşı tarafa verdiği zararın yarısı olsa yeterlidir. Hata diyetini öder, zarar söz konusu olmamakla beraber cevaz verilen yerde nefsi müdafa yaparsa ağır diyet verir.       SORU:26- Aç kalan kimse ölü etini doya doya yiyebilir mi?Numan- En azı ile yetinmelidir.Malik- Doyuruncaya kadar yer.

Şafii- Doyuruncaya kadar yer. (En azı ile yetinir.) (Helal mal gelecekse en azını yer, gelmeyecekse karnını doyurur.)

Ahmet- Doyuruncaya kadar yer. (En azı ile yetinir.)

Karagülle- Bir kimse haram bir fiil yapmak zorunda kalırsa onu istemeyerek yapacak, ortalama olarak ihtiyaçlarını giderecek, kurtulmak için çaba gösterecek ve başka insanların hakkı geçiyorsa onu ödeyecekdir.

Zulüm düzeninde rüşvet vermek caizdir. Bu kerhen verilir. Kazancı ile kendisine yeteri aşmayan harcamalar yapması gerekir. Kalanını rüşvetin kalkması için harcamalıdır. Rüşvet ile başkalarına haksızlık yapmış ise onu tazmin etmelidir.

SORU:27- Başkasının malını izinsiz yemek ile ölüyü yemek arasında hangisi tercih edilir?

Numan- (Bedelini ödemek şartı ile başkasının malını tercih etmeldir.) (Ölüyü yemeyi tercih eder. Diğer arkadaşları)

Malik- Tazminat ödemek şartı ile başkasının malını yemeği tercih eder.

Şafii- (Tazmin etmek şartı ile başkasının olanı tercih eder.) (Ölüyü tercih eder.)

Ahmet- Ölüyü tercih eder.

Karagülle- Bir kimse başkasının malını izinsiz yemek ile ölüyü yemek arasında başkasının malını tercih eder. Sonra tazmin eder.

Yeryüzü bütün insanlarındır. Mülkiyet bölüşme aracıdır. Muztar diğerlerinden karz ister, vermezlerse zorla alır, alamazsa gizli alır ve suç olmaz. Sonra haber verir.

SORU:28- Katı yağa fare düşüp ölse ne yapılır?

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Yalnız çevresi pislenir, kalanı yenir.

Karagülle- Katı yağa fare düşüp ölse yalnız çevresi pislenir, kalanı yenir. Katı yağ difuzyon yoluyla pisliği çevreye bulaştırmaz.

SORU:29- Kirlenen sıvı yağ arıtılırsa yenir mi?

Şafii- Yenir. (Yenmez.)

Karagülle- Tek kimyasal maddeler arıtılmaları ile temiz hale gelir ve yenir. Bu arıtmada müsaade edilen yabancı maddelerin miktarı alkolun sıvı içinde vasıf değiştirici oranının yarısından az olacaktır. O maddenin zararlılık gücü de alkol kadar olacaktır. Zararlılık gücü daha fazla ise miktar o oranda az olmalıdır.

Zararlılık gücünü ölçmek için içinde %1 alkol olan bir sıvı ölçü alınır ve içine bir miktar bakteri konur ve bakterilerin yarı ömrü belirlenir. Aynı yoğunlukta mesela sıvıya nikotin konarak bakterilerin yarı ömür belirlenir. Böylece bakterilerin yarı ömürleri arasındaki oran, zehirler arasındaki oranı verir.

SORU:30- Pis olan şeyler başka amaçlar için kullanılabilir mi?

Numan, Malik ve Ahmet- Aydınlatma için kullanılabilir.

Şafii- Aydınlatma için kullanılabilir. (Kullanılamaz.)

Karagülle- Pis bir madde kimyasal yapı değiştirerek başka maddeye dönüşüyorsa yeni maddenin hükümleri uygulanmalıdır. Kafir müslüman olunca İslam Şeriatının hükümleri uygulanır. Gübre pistir ama ondan oluşan elma temizdir. Şarap pistir ama ondan oluşan sirke temizdir.

SORU:31- Yahudinin kestiği hayvanın iç yağı müslümanlara helal midir?

Numan ve Şafii- Helaldir.  

Malik- Haramdır. (Mekruhtur)

Ahmet- Helaldir. (Haramdır.)

Kerhi- Mekruhtur.

Karagülle- Yahudinin Yahudiler için kestiği hayvanın iç yağı Müslümanlara haramdır. Ama Yahudinin Müslümana vekaleten kestiği hayvanın iç yağı Müslümana helaldir. Ortak olarak kestiklerinde yarısı Müslümana helaldir. Yarısı hepsine haramdır. Müslüman keserse Müslümana hepisi helaldir.

SORU:32- Şarap ilaç olarak kullanılabilir mi?

Numan, Mali ve Ahmet- Zaruret halinde su ve ilaç olarak kullanılabilir.

Şafii- Zaruret halinde su ve ilaç olarak kullanılabilir. (Mekruhtur) (Haramdır, tedavi için kullanılamaz.)

Karagülle- Şarap zaruret halinde su ve ilaç olarak kullanılabilir.  Şarap dışında tedavi imkanı yoksa veya yarısından daha pahalı ise şarap tedavi için kullanılabilir. Zaruret halinde içilir; çünkü, bu durumda faydası öne çıkmaktadır.

SORU:33- Çevrili olmayan ve başkasına ait bir meyve ağacından yemek caiz midir?

Numan, Malik ve Şafii- Caiz değildir. Zarureten yerse tazmin etmesi gerekir.

Ahmet- Çevrili değilse caizdır. Tazmin etmesi gerekmez. (Tazmin etmesi gerekir.)

Karagülle- Çevrili bahçe meyvelik ise yemek için hasadın yapılmış olması gerekir. Ondan yemek helaldir, devşirip götürmek de helaldir. Hasattan önce yemek haramdır. Hasat zamanında hasat yapılırken sahibinin izni ile yemesi helaldir. Sahibi izin vermelidir. Çevrili olmayan ağaçlara hasat yapılmadığına dair işaretler konmalıdır. Bu takdirde çevrili hükmündedir. İşaret konmamışsa maliki olduğu biliniyorsa sadece yenir, devşirilip götürülemez. Maliki olup olmadığı bilinmiyorsa devşirilip götürülebilir.

SORU:34- Ziyafete davet edenin ziyafet vermesi vacip midir?

Numan, Malik ve Şafii- Vacip değil, müstehabdır.

Ahmet- Uzaktan ziyafete davet edenin ziyafet vermesi vaciptir. Bir gece barındırması gerekir. Yapmazsa borç olur.

Karagülle- Uzaktan davet edilen kişiye ziyafet verilmezse, geliş gidiş parası ile orada yemekle evinde yemek arasında doğacak masraf farkı, yemesi şartıyla ödemek gerekir. Çünkü fiili zarar akte göre tazmin edilir.

SORU:35- En iyi kazanç hangisidir?

Malik- (Ziraatır.) (Sanaattır.) Ticarettir.

Karagülle- İnsanlar günde altı saat ziraatte, imalatta, inşaatta veya  ticarette çalışmakla yükümlüdür. Hakları da vardır. Bunun için kendilerine çalışma kredisi verilir. Nerede çalışırlarsa orası borçlanır.  Geri kalan üç saatini ilim veya sanat gibi para getirmeyen yerlerde harcayabilirler, isterlerse o vakitlerde de kendi işlerini yaparlar. Hangi işte en çok kazanabiliyorlarsa o işte çalışmaları sevaptır.

Herkes, kendisine ilimde bir saha seçip ihtisas yapmalıdır. Boş vakitlerini o ilmin tahsili için geçirmelidir. Herkes üretimden kendisine bir meslek seçmelidir ve o meslekte çalışmalıdır. Herkes inşaatta da kendisine bir meslek seçmeli ve onu bilmelidir. Nihayet herkesin kamu hizmetlerinde de bir ihtisası olmalıdır.

Yani insanların dört mesleği olmalıdır. İlim devamlı meşgul olduğu bir meslektir, ücreti yoktur. Yarışma imtihanlarına girilir, herkese başarıları oranında  bir ödül verilir. Kamu hizmetlerden de sorumluluk oranında bir pay verilir. Herkesin bir resmi ücreti vardır. Üretimde daha fazla iş bulan doğal olarak orada çalışır. Bulamazsa inşaatta çalışır.

Et dağıtımı ile ilgili işler yapılabilir.