4 MEZHEBİN FIKHI VE KARAGÜLLENİN İÇTİHATLARI
Süleyman Karagülle
2010 Okunma
50-NİKAH-4-HIDANE

HIDANE

 

Bir kimsenin varolmasına sebep olanlar, onu yaşatmakla yükümlüdürler. Onlar da büyüyüp gücleri yetince başkalarının varolmasına sebep olmak ve onları yaşatmakla yükümlüdür. Borçlarını böyle öderler. Kendilerinin varolmasına sebep onları yaşatmak görevdir. Sonra yaşlandıkça onlar da aynı şekilde yaşamak zorundadır.

          Doğurma ve bedenen hizmet, kadın yakınlara; koruma ve nafaka erkek yakınlara aittir.

Çocuğu evde temsil ve kişisel eğitim hakkına “hıdane”; çocuğu dışarıda temsil ve sosyal eğitim hakkına “velayet” diyoruz.

SORU:1- Hıdane hakkı kimindir?    

Numan, Malik, Şafii, Ahmet ve Karagülle- Hıdane hakkı annenindir.

SORU:2- Başka koca ile evlenen kadının duhuldan sonra hıdane hakkı düşer mi?    

Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Düşer.

Karagülle- Başka koca ile evlenen kadın duhuldan sonra hıdane hakkı, başkanın kararı ile düşer. Hakemlerin kararı ile hıdane hakkını geri alabilir. Gerek hıdanede gerekse velayette sayılı sebeplerden dolayı başkanın kararı ile hak elinden alınabilir. Bu hak hakemler kararı geri alınabilir.

Hakemler kararı ile her zaman hıdane ve velayet hakları kaybedilebilir.

 

SORU:3- Başka koca ile evlendiği için hıdane hakkını kaybeden anne, boşanıp iddeti tamamladıktan sonra yeniden bu hakkı kazanır mı?    

Numan, Malik, ve Ahmet- Kazanır.

Şafii- Kazanamaz. (Kazanır.)

Karagülle- Başka koca ile evlendiği için hıdane hakkını kaybeden anne boşanıp iddeti tamamladıktan sonra yeniden bu hakkı hakemlerin kararı ile kazanır. Velayeti hakemler kararı ile elinden alınan kimse sebeplerin zail olduğunu hakemler nezdinde ispat ederse velayet hakkını yeniden alabilir.

 

SORU:4- Erkek çocuk kimin hıdanesindedir?   

Numan ve Malik- Erkek çocuk kendi başına yeme, içme, giyme, dışarı çıkma, temizlik yapma hususunda bağımsız davranıncaya kadar annesinin yanında kalır, sonra babasının yanında kalır. (Kalmaz.)

Şafii- Erkek çocuk yedi yaşına kadar annesinin yanında kalır, sonra  çocuk kimi isterse onun yanında kalır.

Ahmet- Erkek çocuk kendi başına yeme, içme, giyme, dışarı çıkma, temizlik yapma hususunda bağımsız davranıncaya kadar annesinin yanında kalır, sonra babasının yanında kalır. (Yedi yaşına kadar annesinin yanında, sonra kimi isterse orada kalır.)

Karagülle- Erkek  ve kız çocuk yedi yaşına kadar annesinin yanında kalır. Babasının eğitime müdahale hakkı yoktur. Yedi yaşından sonra  gündüzleri babasının geceleri annesinin yanında kalır. On yaşından sonra çocuk kimi isterse onun yanında kalır. Anne veya baba, diğerine gitmeye engel olamaz.

SORU:5- Kız çocuk kimin hidanesindedir?

Numan- Kız çocuk kendi başına yeme, içme, giyme, dışarı çıkma, temizlik yapma hususunda bağımsız davranıncaya kadar annesinin yanında kalır, sonra babasının yanında kalır. (Kalmaz.)

Malik- Kız  çocuk baliğ oluncaya kadar, babasının yanında kalır. (Kalmaz.)

Şafii- Kız çocuk yedi yaşına kadar annesinin yanında kalır, sonra çocuk kimi isterse onun yanında kalır.

Ahmet- Kız çocuk kendi başına  yeme, içme, giyme, dışarı çıkma, temizlik yapma hususunda bağımsızlık kazanıncaya kadar annesinin yanında kalır, sonra babasının yanında kalır. (Kız çocukta muhayyerlik yoktur.)

Karagülle- Erkek ve kız çocuk yedi yaşına kadar annesinin yanında kalır, babasının eğitime müdahale hakkı yoktur. Yedi yaşından sonra gündüzleri babasının geceleri annesinin yanında kalır. On yaşından sonra çocuk kimi isterse onun yanında kalır. Anne veya baba diğerine gitmeye mani olamaz. Üvey annelerin hıdane hakkı ve yükümlülükleri yoktur.

 

SORU:6- Anne babadan kızkardeş babadan kızkardeşten daha önce midir?  

Numan, Malik, Şafii, Ahmet ve Karagülle- Annebabadan kız kardeş babadan kız kardeşten daha öncedir.

SORU:7- Hıdanede teyze, haladan önce midir?    

Numan- Hıdanede teyze haladan öncedir. (Değilidir.)

Malik- Öncedir.

Şafii ve Ahmet- Önce değildir.

Karagülle- Anneanenin anneleri, çocuktan onbeş yaş büyük ablaları, teyzeleri, kızkerdeşleri, kızkardeşten yeğenleri sıralanırlar. Babadan kız kardeşlerin hıdane hakları yoktur. Anadan erkek kardeşlerin de velayet hakları yoktur.

SORU:8- Baba başka şehre göç ederse çocuğu alıp götürebilir mi?    

Numan- Götüremez.  

Malik ve Şafii- Götürebilir.

Ahmet- Götürebilir. (Götüremez.)

Karagülle- Baba gündüzleri annenin evinde çocuğunu görebilir. Annesinin izni olmadıkça çocuğu alıp götüremez. Çocuğu zorla alıp götürse çocuğun hukukunu çiğnemiş olmaz; annesinin hukukunu çiğnemiş olur. Kölesini kaçırmış gibi cezalandırılır.

SORU:9- Anne çocuğunu alıp başka beldeye hicret edebilir mi?

Numan- Kendi beldesi olmak ve akdin orada yapılmış olması şartlarıyla alıp hicret edebilir. Bir gün gidilip gelinebilen yere hicret edip götürebilir. Darı harb yerine veya şehirden köylere götürürse yine engel olunabilir.         

Malik, Şafii ve Ahmet- Anne çocuğunu alıp başka beldeye hicret edebilir. Yer değiştirmede baba daha çok hak sahibidir.

Karagülle- Anne soyunun bulunduğu yerden başka bir yere göç ederse babası değil, çocuğun diğer kadın akrabaları başkanın kararı ile geri alabilir. Anne hakemler nezdinde dava ile götürebilir.

İnsanların ihtiyaçları yeme, giyinme, barınma ve seyahatten ibarettir. Bunların mali kısmı babaya, hizmet kısmı anneye aittir. Ayrıca doğurma anneye, koruma babaya aittir. Bu görevlerine karşılık çocuğu temsil etme ve eğitme hakları vardır. Bunlardan kişisel eğitimi yaptırma anneye, sosyal eğitimi yaptırma babaya aittir. Kişisel eğitim doğumla başlar ve on yaşına kadar sürer. Soyal eğitim yedi yaşında başlar ve onbeş yaşına kadar sürer.

Çocuğu evde temsil ve kişisel eğitim hakkına hıdane; çocuğu dışarıda temsil ve sosyal eğitim hakkına velayet diyoruz.

 

 

 


4 MEZHEBİN FIKHI VE KARAGÜLLENİN İÇTİHATLARI
1-1-TEMİZLİK
2236 Okunma
2-2-MİSVAK
2204 Okunma
3-3-HİTAN(SÜNNET OLMAK)
2237 Okunma
4-4-NECASET
3498 Okunma
5-5-ABDEST
3104 Okunma
6-6-İSTİNCA
1906 Okunma
7-7-ABDEST-2
2127 Okunma
8-8-GUSÜL
2322 Okunma
9-9-TEYEMMÜM
2609 Okunma
10-10-MESH VE MEST
2402 Okunma
11-11-HAYZ
2209 Okunma
12-12-NAMAZ-1
2166 Okunma
13-13-NAMAZ-2-SETR
2713 Okunma
14-14-NAMAZ-3-İSLAMIN ŞARTI
2592 Okunma
15-15-NAMAZ-4-CEMAAT
3355 Okunma
16-16-NAMAZ-5-SEHV SECDESİ
2527 Okunma
17-17-NAMAZ-6-TİLAVET SECDESİ
4151 Okunma
18-18-NAMAZ-7-SEFER
2345 Okunma
19-19-NAMAZ-8-HAVF NAMAZI
2306 Okunma
20-20-NAMAZ-9-CUMA NAMAZI
3328 Okunma
21-21-NAMAZ-10-BAYRAM NAMAZI
3563 Okunma
22-22-NAMAZ-11-KÜSUF NAMAZI
2003 Okunma
23-23-NAMAZ-12-İSTİSKA NAMAZI
2178 Okunma
24-24-NAMAZ-13-CENAZE NAMAZI
2947 Okunma
25-25-NAMAZ-14-NAFİLE NAMAZLAR
3148 Okunma
26-26-SİYER VE CİHAT-1-KITAL
2142 Okunma
27-27-SİYER VE CİHAT-2-GANİMETLERİN BÖLÜŞÜLMESİ
2665 Okunma
28-28-SİYER VE CİHAT-3-İTAK
2121 Okunma
29-29-SİYER VE CİHAT-4-TEDBİR
1955 Okunma
30-30-SİYER VE CİHAT-5-KİTABE
2009 Okunma
31-31-SİYER VE CİHAT-6-MÜDEBBER
2003 Okunma
32-32-ORUÇ-1
2567 Okunma
33-33-ORUÇ-2-İTİKAF
4540 Okunma
34-34-NEZİR-ADAK
2284 Okunma
35-35-ZEKAT-1
2992 Okunma
36-36-ZEKAT-2-HAYVANLARDA ZEKAT
5947 Okunma
37-37-HACC VE UMRE -1
1942 Okunma
38-38-HACC VE UMRE 2-HACCIN YAPILMASI ÖNCESİ
1936 Okunma
39-39-TAKVİM VE İBADET VAKİTLERİ
1981 Okunma
40-40-TAKVİM-2-NAMAZLARIN HİKMETİ VE VAKİTLERİ
1980 Okunma
41-41-TAKVİM-3-ORUÇ VAKTİ
2156 Okunma
42-42-TAKVİM-4-AYIN VAKTİ
2006 Okunma
43-43-HACC VE UMRE-3-HACCIN VAKTİ
1924 Okunma
44-44-HACC VE UMRE4-İHRAM
4399 Okunma
45-45-HACC VE UMRE-5-HAC NASIL YAPILIR
2395 Okunma
46-46-KURBAN
2277 Okunma
47-47-NİKAH-1
2277 Okunma
48-48-NİKAH-2-REDAA
2094 Okunma
49-49-NİKAH-3-NAFAKA
2114 Okunma
50-50-NİKAH-4-HIDANE
2010 Okunma
51-51-NİKAH-5-İLA
2127 Okunma
52-52-NİKAH-6-ZIHAR
3922 Okunma
53-53-NİKAH-7-LİAN
2189 Okunma
54-54-TALAK-1
1807 Okunma
55-55-TALAK-2-HUL
2674 Okunma
56-56-TALAK-3
3131 Okunma
57-57-TALAK-4-RİCİ TALAK
2282 Okunma
58-58-HADLER-1
1990 Okunma
59-59-HADLER-2-RİDDET
1954 Okunma
60-60-HADLER-3-BAĞY
1884 Okunma
61-61-HADLER-4-ZİNA
5521 Okunma
62-62-HADLER-5-YOL KESME
1869 Okunma
63-63-HADLER-6-İÇKİ
2012 Okunma
64-64-TAZİR
2500 Okunma
65-65-KASAME
2071 Okunma
66-66-SAVUNMA VE TAZMİNAT
2413 Okunma
67-67-HAYVANLARIN VERDİĞİ ZARARLAR
2036 Okunma
68-68-KAZANÇ-1-KAMU ORTAKLIKLARI
2001 Okunma
69-69-KAZANÇ-2-ÖZEL ŞİRKETLER
2189 Okunma
70-70-KAZANÇ-3-MURABAHA-TİCARET
2385 Okunma
71-71-KAZANÇ-4-SATIŞTA İHTİLAF
1745 Okunma
72-72-KAZANÇ-5-SELEM
1881 Okunma
73-73-KAZANÇ-6-İKALE
1816 Okunma
74-74-KAZANÇ-7-İCARE-KİRA VE ÜCRET
2596 Okunma
75-75-KAZANÇ-8-CUALE-MÜKAFAT
1955 Okunma
76-76-KAZANÇ-9-KARZ
1873 Okunma
77-77-KAZANÇ-10-ŞİRKETİ KIRAZ
2043 Okunma
78-78-KAZANÇ-11-MUVAFADA ŞİRKET
2695 Okunma
79-79-KAZANÇ-12-ŞİRKETİ ANNAN
1850 Okunma
80-80-KAZANÇ-13-ŞİRKETİ VÜCUH
2057 Okunma
81-81-LEKİT-KAYIP İNSAN-ÇOCUK
2004 Okunma
82-82-HİBE
2085 Okunma
83-83-VAAD
1903 Okunma
84-84-LUKATA-BULUNTU MAL
1962 Okunma
85-85-VEDİA-EMANET
1959 Okunma
86-86-ARİYET-ÖDÜNÇ
1762 Okunma
87-87-VEKALET
2029 Okunma
88-88-DIMAN-KEFALET
2192 Okunma
89-89-HAVALE
1795 Okunma
90-90-ŞUFA
1874 Okunma
91-91-İHYA-ÖLÜ TOPRAĞIN İHYASI
2468 Okunma
92-92-ZİRAİ ŞİRKETLER
2131 Okunma
93-93-REHİN
1889 Okunma
94-94-İFLAS
1917 Okunma
95-95-HACİR
2237 Okunma
96-96-GASP
1994 Okunma
97-97-SULH-UYUŞMA
1958 Okunma
98-98-KERAHİYET VE İSTİHSA-YİYECEK VE İÇECEKLER
2554 Okunma
99-99-KAZA VE ADABI-YARGILAMA
1832 Okunma
100-100-İKRAR
1930 Okunma
101-101-MİRAS-FERAİZ
6661 Okunma
102-102-ZEBAİH-HAYVAN KESME-BOĞAZLAMA
2253 Okunma
103-103-AVLANMAK
2021 Okunma
104-104-YEMİN
2106 Okunma
105-105-VAKIF
1886 Okunma
106-106-İTAM-YEDİRMEVE DOYURMA-VAKFI
1860 Okunma
107-107-SULAR VAKFI
1808 Okunma
108-108-SİHİR
1864 Okunma
109-109-İSLAMDA ORGAN NAKLİ
2098 Okunma

© 2025 - Akevler