BAYRAM NAMAZI
Her yıl iki defa da bayram namazı kılınır. Biri Ramazan, diğeri ise Kurban Bayramıdır. İki bayram arasında on hafta vardır. Yıl elli haftadır, beşte biri iki bayram arası olarak ayrılmıştır.
Birinci bayram istişareye konulan tekliflerin ilan veya istişare edildiği bayramdır. İkinci bayram ise kararların alındığı bayramdır. Birinci bayram bir gün, ikinci bayram dört gündür.
Haftalık toplantılar cuma günleri, yıllık toplantılar bayram günleri yapılır. Bayram namazları cuma mescitlerinde kılınır. İl merkezlerinin özel bayramlık yerler olur. İl halkından isteyenler oraya gelerek bayram namazlarını kılarlar. Devlet merkezinde daha büyük bayram namazı kılınır.
SORU:1- Bayram namazları farz mıdır?
Numan- Vaciptir.
Malik ve Şafii- Sünnettir.
Ahmet- Farzı kifayedir.
Karagülle- Bayram namazları kadın, erkek, köle ve hüre farzı ayndır.
Bayram namazları, yıllık toplantılardır. Haftalık namaz farz olduğu gibi kıyasen bayramlar da farzdır. Bayram vakitleri Ramazan ve Hac ile belirlenmiştir.
SORU:2- Bayramın şartları nelerdir?
Numan- Cumanın şartları bayramın da şartlarıdır. En az üç kişi olmalıdır, belli yerde kılınmalıdır, imamın izni olmalıdır ve şehir olmalıdır.
Malik ve Şafii- Bayram namazını kadın ve erkek, teker teker bile kılabilir; şartı yoktur.
Ahmet- Cumanın şartları bayramın da şartlarıdır. En az üç kişi olmalıdır, belli yerde kılınmalıdır ve imamın izni olmalıdır.
Karagülle- Bayram namazı, cumanın şartları mevcut olan yerlerde kılınabildiği gibi cuma şartlarının mevcut olmadığı yerlerde veya halkın bir bayramlık yer edinerek toplanmaları halinde de kılınabilir.
Bayram namazını bucak başkanının kıldırma şartı yoktur.
SORU:3- Bayram namazının fazla tekbirleri var mıdır?
Numan- Üçü birinci, üçü ikinci rekatta olmak üzere 6 ek tekbir vardır.
Malik ve Ahmet- Altısı birinci, beşi ikinci rekatta olmak üzere 11 ek tekbir vardır.
Şafii- Yedisi birinci, beşi ikinci rekatta olmak üzere 12 ek tekbir vardır.
Karagülle- Bayram namazında üçü birinci, üçü ikinci rekatta olmak üzere 6 ek tekbir vardır. Kur'an'da "kebbiru" diyerek teksir siğası kullanılmıştır. Teksir ise en az üçtür.
SORU:4- Tekbirler arasında zikr gerekir mi?
Numan- Zikr yapılmaz, peş peşe tekbir alınır.
Şafii ve Ahmet- Zikr müstehaptır.
Karagülle- Tekbirle arasında zikr yapılmaz, ancak en az üç defa tesbih yapılacak kadar huşu içinde secdeye bakarak durulur.
SORU:5- Tekbirler kıraattan önce mi, sonra mı alınır?
Numan- Tekbirler birinci rekatta kıraattan önce, ikinci rekatta kıraattan sonra alınır.
Malik ve Şafii- Her rekatta kıraattan önce alınır.
Ahmet- Her rekatta kıraattan önce alınır. (İkincide sonra alınır.)
Karagülle- Bayram namazında tekbirler her iki rekatta kıraattan sonra alınır. Bu hüküm, icma ile sabit olan vitirdeki kunuta kıyasen istidlal edilir.
SORU:6- Tekbirlerde eller kaldırılmalı mı?
Numan, Şafii ve Ahmet- Eller kaldırılmalı.
Malik- Eller kaldırılmalı. (Kaldırılmamalı.)
Karagülle- Bayram namazında tekbirlerde eller kaldırılmalıdır. Çünkü duymayanların başka hale geçildiğini bilebilmeleri ancak bu şekilde mümkündür.
SORU:7- Bayram namazı kaza edilir mi?
Numan, Malik ve Karagülle- Kaza edilmez.
Şafii- Kaza edilir. Vakti sınırlı değildir, her zaman kaza edilir. Kazasını dört rekat kılar. (İki rekat kılar.) (İsterse iki, isterse dört rekat kılar.) (Kaza edilemez.)
Ahmet- Kaza edilir. Vakti sınırlı değildir, her zaman kaza edilir. Kazasını dört rekat kılar. (İki rekat kılar.)
SORU:8- Bayram namazı nerede kılınır?
Numan, Malik, Şafii, Ahmet ve Karagülle- Bayram namazı mescidde değil, beldenin açık bir yerinde kılınır. Mescidde de kılınsa caizdir.
SORU:9- Bayram namazından önce veya sonra sünnet namazı var mıdır?
Numan- Bayram namazından önce sünnet namazı yoktur; sonra sünnet namazı kılınabilir.
Malik- Bayram namazından önce veya sonra sünnet namazı kılınmaz. (Bayram mescidde kılınmışsa sünnet de kılınabilir.)
Şafii- Bayram namazından önce veya sonra sünnet namazı kılınır, ancak cemaat gelmişse imam kılamaz.
Ahmet ve Karagülle- Bayram namazından önce veya sonra sünnet namazı hiç bir surette kılınmaz.
SORU:10- Bayram namazı için ezan okunur mu?
Numan, Malik, Şafii ve Ahmet- Ezan müstehaptır.
Zübeyr- Bayram namazında ezana izin verildi.
İbni Müseyyib- Bayram namazında ezana ilk izin veren Muaviye'dir.
Karagülle- Bayram namazında ezan yoktur. Uzak yerlerden gelindiğinden duyurulması mümkün değildir. Televizyon ve radyolardan sabah namazı kılındıktan sonra bayrama kadar özel program yapılması müstehaptır. Namazdan sonra programa devam edilmez.
SORU:11- Bayram namazında ne okunur?
Numan ve Karagülle- Bayram için özel bir sure yoktur.
Malik ve Ahmet- Birinci rekatta Yüsebbihu, ikincide Gaşiye okunur.
Şafii- Birinci rekatta Kaf, ikincide İhterebet veya birincide Sebbeha, ikincide Gaşiye okunur.
SORU:12- Ramazanın otuzunda öğleden sonra bayram olduğu tesbit edilse ne yapılır?
Numan- Ertesi gün bayram namazı kılınır. Çünkü Ramazan ikinci gün, Kurban Bayramı Namazı ise ikinci ve üçüncü gün de kılınabilir.
Malik ve Ahmet- Halkın toplanması o gün mümkün değilse ertesi gün kılınır.
Şafii- O gün namaz kılınır. (Ertesi gün kılınır.)
Karagülle- Ramazanın otuzunda öğleden sonra bayram olduğu belirlense gün batmadan önce kılınabilirse kılınır, yoksa ertesi gün kılınmaz. Kurban bayramı ise ertesi gün kılınır.
SORU:13- Ramazan ve Kurban Bayramlarda beş vakit namazdan sonra tekbir almak sünnet midir?
Numan- Kurban bayramında beş vakit namazdan sonra tekbir almak vacibtir. Ramazan bayramında değildir.
Malik, Şafii ve Ahmet- Kurban ve Ramazan bayramlarında beş vakit namazdan sonra tekbir almak sünnettir.
Davut- Kurban ve Ramazan bayramlarında tekbir farzdır.
Nehai- Tekbir alma işini dokumacılar yapar.
İbni Übeyre- Ramazanda tekbir Kurbandan daha müekkeddir.
Süleyman:
SORU:14- Bayram namazlarında namazın dışında tekbirler alınır mı?
Numan- (İmamın hutbeye çıkması ile başlar ve imamın mihraptan ayrılmasına kadar ara ara tekbirler devam eder. Sabah namazından sonra mescide giderken herkesin tekbir ala ala gitmesi müstehaptır.)
Malik- Tekbirler fitr günü sabah başlar ve imamın namaza yönelmesine kadar devam eder.
Şafii- Tekbir hilal görüldükten sonra başlar. İmam namaz için tekbir alıncaya kadar devam eder. (İmamın namaza yönelmesine kadar devam eder.) (İmam namaz yerinden gidinceye kadar devam eder.)
Ahmet- Tekbir hilal görüldükten sonra başlar. İmam namaza yönelince biter.
Süleyman- Bucak mescidlerinde imamın hutbeye çıkması ile başlar ve imamın mihraptan ayrılmasına kadar ara ara devam eder.
Sabah namazından sonra mescide giderken herkesin tekbir ala ala gitmesi müstehaptır.
İl mescidleri için tekbirler fitr günü sabah başlar ve imamın mihraptan ayrılmasına kadar ara ara devam eder.
Devlet Merkez Mescidinde hilalin görülmesiyle başlar, tekbir alınması cemaatler değişerek sabaha kadar devam eder ve imam mihrabtan ininceye kadar ara ara sürer.
SORU:15- Bayram tekbiri nasıl alınır?
Numan, Ahmet ve Karagülle- "Allahü ekber Allahü ekber lailahe illallahü Allahü ekber Allahü ekber ve lillahil Hamd"
Malik- "Allahü ekber Allahü ekber Allahü ekber lailahe illallahü ve lillahil hamd" (İsterse Allahü ekber iki defa söylenir.)
Şafii- "Allahü ekber Allahü ekber Allahü ekber lailahe illallahü Allahü ekber Allahü ekber ve lillahil hamd"
SORU:16- Bayram günleri tekbirler nasıl alınır?
Numan ve Ahmet- Tekbirler arefe gününün sabahından başlar, bayramın son ikindisine kadar devam eder.
Malik- Tekbirler bayramın öğle vaktinde başlar, bayramın dördüncü gününün sabahına kadar devam eder.
Şafii- Tekbirler bayramın öğle vaktinde başlar, bayramın dördüncü gününün sabahına kadar devam eder. (Mezhebi- Arefe gününden başlar ve dördüncü günün sonuna kadar devam eder.) (İhramda olan, olmayan gibidir.)
Karagülle- Tekbirler arefe gününün sabahından başlar, bayramın son ikindisine kadar devam eder.
Kur'an yirmiüç senede nazil olmuş ve dinlerin kemale erdiğine dair ayet, Veda Haccı’nda nazil olmuştur. Bu nedenle o gün bayram yapılmaktadır. Bu nazil olmanın bitmesi, yalnız Kur'an için değil, bütün vahyin son bulması ile ilgilidir. Dinler tekamül etmiş ve son şeklini almıştır. Ama bütün tekamül yirmiüç senede hülasa edilmiştir. Bu nedenle, yirmiüç namazda Allah'ı tekbir ediyor ve ona hamd ediyoruz.