Aile ve ekonomi
İnsanlar aile içinde doğarlar, insanlığa borçlanarak büyürler, evlenirler ve kendileri ailelerini kurarlar. Aile birlikte yaşama ve tüketme ortaklığıdır. Kadın çocuk doğurur, onu emzirip büyütür, evin işlerini yapar. Erkek ise evin yiyeceklerini ve giyeceklerini (nafaka) sağlar. Savunma işleri ile kamu görevleri erkeğe aittir. Kadın da üretime katılır, servet edinebilir ama aile masraflarına iştirak etmez yani iştirak etmek zorunda değildir.
“İnsanlar aile içinde doğarlar ve insanlığa borçlanarak büyürler” demiştik; olgunluk yaşlarında karı-koca olarak çocuklarını yetiştirerek insanlığa olan borçlarını öderler...
Yaşlanan anne babalarına bakarak insanlıktan alacaklı olurlar...
Yaşlanınca da çocukları kendilerine bakar ve böylece alacaklarını alırlar.
Aile içi bölüşme “katkılara” göre değil “ihtiyaçlara” göredir.
Karının veya kocanın gücü aile ihtiyaçlarını karşılayacak durumda değilse, yakınları onları desteklerler; Bundan dolayı öldüklerinde bıraktıkları malları yani mirası onlar paylaşırlar. Yakınlar bu görevlerini sıkıntısız yapabilmek için dayanışma ortaklıklarını kurarlar. Fikrî ihtiyaçlarını “ilmî”, hissî ihtiyaçlarını “dinî”, bedenî ihtiyaçlarını “meslekî” ve sosyal ihtiyaçlarını “siyasî dayanışma ortaklıkları” karşılar.
Çocuk 15 yaşına kadar anne babasının himayesindedir, anne babası onun ihtiyaçlarından ve korunmasından sorumludur. Çocuk 15 yaşını doldurduktan yani buluğa erdikten sonra anne babanın sorumluluğundan çıkar, topluluğun sorumluluğuna girer.
Kendi başına yaşayamayacak olanlar bir yakınlarının yanında kalırlar, topluluk onlara destek olur. Hiçbir kimse aile dışında yaşamaya terk edilmez. Huzurevleri ve hastahaneler olabilir ama olsalar bile bunlar ailelerin hizmetindedir; okullar da böyledir.
Evlenecek yaşa gelen kız ve oğlanlar eşlerini kendileri seçerler. Serbest akitle eş olurlar. Anne babaları, akrabaları ve dayanışma ortaklıkları onların eş bulmalarına ve evlenmelerine yardımcı ve aracı olurlar. Gençlere mesken ve işyeri bulma yükümlülüğü topluluğa aittir, anne baba bu yükümlülükte danışmanlık yaparlar.
Aile müessesesinin davam edebilmesi için evlilik dışı cinsi ilişkiler yasaklanmıştır. Evlenme akdinde erkek boşarsa kadına bir tazminat verme zorunluluğu vardır, bundan kadın razı olsa da vazgeçemezler. Kadın tazminatı (mihir) peşin alabilir. Boşanma olmazsa kadın bu mihri mirastaki payı ile öder. Altıda bir olan eş payı dörtte bire iner, erkek için iki misline çıkar. Kız kendisine bir veli seçer, onun korumasıdır. Bu velisini her zaman değiştirebilir. Böyle bir veli seçmeyen kız topluluktan destek ve yardım alamaz. Kız evleneceği eşini seçerken bu velinin danışmanlığında seçer. Velisinin izni olmadan evlenmez. Velisi izin vermezse, izin verecek veliyi bulur ve onu veli yapar. Veli onun korunmasından sorumludur.
Veli kıza koca bulmakla yükümlüdür. Kızın seçtiği velinin hayat tarzı bilinmektedir. Kızın aradığı erkek de o tarzda yaşayacak bir erkek olmalıdır. Evlenecek erkek ile kız velilerine danışırlar, tanışırlar ve ona göre talip olurlar. Kızın velisi uygun bulursa kız ile erkeği görüştürür, herkese açık bir yerde ama konuşmaları duyulmayacak şekilde oturur ve konuşurlar. Uygun görürlerse nişanlanmaya karar verirler. Nişanlılar karı koca olmaya karar verirlerse, bunu bir merasimle ilan ederler. Bunun dışında kızların erkeklerle tanışmaları için dine ve ahlâka aykırı olmayan geleneksel ve yöresel uygulamalar tercih edilir.
Karı koca bir karar defteri bulundurur, aileyi alacakları kararlarla yürütürler. Yakınlarına da danışırlar. Ailedeki sorumluluk konularına göre; erkek karısıyla istişare eder ve kararı kendisi verir, kadın kocasıyla istişare eder ve kararı kendisi verir veya istişare ederler ve kararı birlikte ittifakla verirler. Birinin muhalefeti kararın alınmasına mani olur. Nizalarda hakemlere giderler. Kadının hakemini velisi seçer. Kocası velisi ise o zaman kendisi seçer. İki hakem başhakemi seçer. Hakemlerin kararlarına taraflar uyarlar. Bu hakemler karı koca anlaşamıyorlarsa ayrılmalarına da karar verebilirler. Kadının velisi hangi siyasi dayanışma ortaklığında ise kadının da siyasi dayanışması o ortaklıktır. Ortaklığı değiştirmek istiyorsa velisini değiştirir.