“Nasihat” bir işin oluşması için gerekli yolu göstermek veya yardım etmektir. “Vasiyet” vasiyet edenin tasarruf etmesidir, birtakım hukuki hükümleri içerir. Nasihatte yalnız yol gösterme vardır, yol gösterenin herhangi bir yetkisi yoktur. Ben nasihat ediyorum, vasiyet etmiyorum. Vaaz da emir gibidir. Sadece emre uymayana ceza verilir, vaaza uymayana ceza verilmez. Nasihatte sadece görüşlerini bildirme vardır.
İnsanlar doğarlar ve kendilerinden önce gelenler tarafından eğitilirler. Onlara emrederler, vasiyet edilirler. Vaaz edilirler ve nasihat edilirler. Böylece olgunlaşan insan uygulama yapar ve daha ileri bilgilere sahip olur. Yaşlanınca da kendisinden sonra gelen nesle kendi denemelerini nasihat yoluyla aktarır.
BUHRAN İÇİNDE OLAN GENÇLERE NASİHATLERİM
1- 15 yaşını dolduran her genç tam mükellef insandır; artık ne babasının ne annesinin ne de başka birinin emrinde veya velayetinde değildir. Kendisinden kendisi sorumludur. Anne babadan veya başka bir yerden bir şey beklemeden kendi sorununu sen çözeceksin. Sen içtihat yapacak ve içtihadına göre hareket edeceksin. Seni yaratan Allah seninle beraberdir, sana yardımcı olacaktır. Allah senin toplulukla ilişki kurmanı emretmektedir, topluluk O’nun halifesidir. Senin sorunlarını artık anne baban değil topluluk çözecektir.
2- Toplulukla ilişki kurman için senin gibi buhranda olan bir arkadaş bulacak ve onunla sorunlarını çözmeye ortaklaşa başlayacaksınız. Bu arkadaşınla her gün bir iki saat buluşacak ve sorunları nasıl çözeceğiniz üzerinde çalışmaya başlayacaksınız. İşte, şimdi siz günde bir ve/ya iki saatinizi bu arkadaşla geçiriyorsunuz demek, toplukla irtibat kurdunuz demektir.
3- Bu toplantılara katılan yeni arkadaşlarınızla on kişi olacaksınız. Tek başına sorunları çözmek yerine toplulukça sorunları çözmeye başlayacaksınız. Bu arkadaşlarınızdan birini başkan yapıp aşiretinizi/ocağınızı kuracaksınız. Bu aşiret sorunları birlikte çözme aşiretidir. Kuracağınız ortaklığın kanuni olması için kooperatif şeklinde organize olacaksınız. Yeni ortaklar katılabilir. Bir aşiret/ocak yirmi kişiden fazla olmamalıdır. Kuracağınız kooperatif bir semt kooperatifi olmalıdır. Ben size nasihat ederken yapamayacağınız bir şey söylemiyorum, sadece günde bir veya iki saatinizi birlikte geçirme özverisini istiyorum. Bu kadar sıkıntıya girme özverisine gelmezseniz hayatınızdaki buhranlarınızı çözmezsiniz.
4- Kendinize bir meslek seçeceksiniz. Mevcut olan pazarda alınıp satılan mallardan birini seçeceksiniz. Tek iş yapmaya karar vereceksiniz. Bu günlük buluşmada o işi öğreneceksiniz ve onun teorik çalışmalarını yapacaksınız. Pratikleriniz de o işi öğrenme doğrultusunda olmalıdır. Hedefiniz o iş üzerine fabrika kurmak olmalıdır. O iş yüz aileyi barındıracak ve ailenin bütün fertlerine iş verecek bir fabrika veya çiftlik olmalıdır.
5- On kurucudan her biri onar ortak bulup yeni aşireti kuracak. Kurucuların başkanlığında oluşan aşiretler olarak yüz ortaklı semt hâlinde kendi kendinizi o meslekte eğitmiş olacak, yüz lojmanlı fabrikayı kurma hususunda anlaşmış olacaksınız. Kooperatif var, eğitim var, proje var. Bu arada geçiminizi bir yerlerde çalışarak yaşayacaksınız, geçici olarak değişik işyerlerinde çalışmaya ve yaşamaya devam edeceksiniz.
6- Sonra elektriği ve yolu olan herhangi bir yerde kooperatifinizin “sanayi semtini” veya on dönümlük birimlerden oluşan “tarım semtini” kuracaksanız. Bin dönümlük yer arayarak orası için ortaklar bulacaksınız ve buna semtin beşte birini vereceksiniz. Oraya altyapı getirenleri de ortak edecek ve onlara da beşte birini vereceksiniz. Kooperatifinizin üyeleri beşte bire sahip olacaklardır. Bu anlaşmaları yaptıktan sonra inşaat hisse senedini çıkaracak ve bu lojmanlı fabrikaya ortak arayacaksınız. Senetler satılacak ve bu senetlerle yüz lojmanlı işyerinizi yaptırmış olacaksınız.
7- Bu arada evleneceksiniz veya daha önce evlenmiş olacaksınız. Eşinizi seçerken onun da buraya taşınmayı baştan kabul etmiş olması gerekir ve ilk fırsatta yüz daireli apartmana taşınmış olacaktır. İşte bu meşgale sizi buhrandan çıkarır. Sizden günde iki saatiniz istenmektedir. Bu beraberliğiniz ‘yazdır, kıştır, tatildir, başka mazerettir’ demeden her gün iki saatinizi SEMT KOOPERATİFİNİZE ayırmak şeklinde olacaktır.
8- Bundan sonra çalışacak, artıracak ve çocuklarınızın kuracağı yüz lojmanlı işyerinin hisse senetlerini alacak, bilahare onların da kendi semtlerini kurmalarına imkân vereceksiniz. Bir taraftan işyerinizde kâr ediyor ve birikim yapıyorsunuz, diğer taraftan çocuklarınızın semt kurmalarına izin veriyorsunuz. Böylece ömrünüzü doldurmuş olarak huzur içinde bu dünyadan ayrılmış olursunuz.
Bunlar benim nasihatlerimdir.
Size örnek kooperatifler olarak da Akevler’i bırakıyoruz.
Bu nasihatler aynı zamanda bizzat yaşanarak elde edilen tecrübelerdir.
Burada tek korkacağınız şey olarak ‘ya hisse senetleri satılmaz ve işyerimizi inşa edemezsek’ demeyeceksiniz. Allah size mutlaka yardım edecektir. Sadece inanarak her gün iki saatinizi Allah’a verin, sonrası için size şimdiden haber veriyorum; başaracaksınız.
Gençlerimiz ve aileleri, bu Allah’ın davetine icabet edeceklerine, kendilerini buhrana götürecek Batı okullarına koşup orada buhrandan kurtulacaklarını sanıyorlar ama yanılıyorlar.