-
“Adil Düzen” bizim icat etiğimiz bir düzen değildir, Kur’an’ın getirdiği düzendir. Zaman geçip çalıştıkça o düzeni daha iyi anlıyoruz. Dolayısıyla onu zaman zaman yeniden tanımlamak durumundayız. İçeriği değişmeyecek ama tınımı değişik olacak. Bir kimsenin değişik pozisyonda fotoğrafının çekmedir. Daha uygun yerden fotoğraf çekmiş olursunuz.
Ekonomi: İnsanların işletmelerde birlikte çalışıp ürettikleri malları bölüşerek evlerde ayrı ayrı ailece tüketmesidir.
Para: Para, birlikte yapılan üretimde bölüşme aracıdır. İşletmede emek mala çevrilir. Ailede mal emeğe çevrilir.
Ücret: İnsanlar işletmelerde çalışırlar, oradan pay belgelerini alırlar. Buna “ücret” denir. Bu sayede kimin, neyi, nerde, ne zaman, neyle, ne kadar üreteceği belli olur. Ücret nerde fazla ise o üretilir. Çalışırken harcanan saat ile ölçülür.
Fiyat: Sonra bakkala gidip o pay belgeleri ile istedikleri malları alıp yaşarlar. Buna “fiyat” denir. Bu sayede kimin, neyi, nerden, ne zaman, neyle, ne kadar satın alacağı ve tüketeceği belli olur. Bir gün yaşamak için harcanan miktarla ölçülür.
Sözleşmeler: Ücretler ve fiyatlar anlaşmalarla, üretmeden ve satın almada önce sözleşmelerle tesbit edilir. Bu sayede çalışıp yaşama mümkün olur.
Kredi: Sözleşmeler topluluğun kefil olmasıdır. Söz veren sözünü yerine getirmezse topluluk onu bölüşerek yerine getirir. Para topluluğun garanti belgesidir. Toplulukta kredi sayesinde ücretler ve fiyatlar belirlenir.
Değer: Bir saat çalışmanın yaşattığı gün miktarı ile ölçülür.
Değer = Ücret*Saat = Miktar/Saat * Gün/Miktar = Gün/Saat.
İlkel Ekonomi: İlkel ekonomilerde ayrı üretilir, birleştirilir, değiştirilir ve tüketilir. Ücret yoktur, fiyat vardır. Üretim verimli olmaz. Büyük işler yapılamaz. Fiyatlar tamamen halk tarafından konur. Tam bir serbestlik vardır.
İleri Ekonomi: Mal mübadelesi yerine emek mübadelesi başlar. Birlikte işbölümü içinde üretim yapılır. Üretimde verim çok yükselir. Büyük işler yapılır. Uygarlıklar böyle doğar. Buna karşılık fiyatlar ve ücretler tekeller tarafından tesbit edilir. Halk onların verdiği işi yapmaya mecburdur. Halk onların ürettiği malları tüketmeye mecburdur. Karın tokluğuna çalışırlar. İnsanlar özgürlüklerini kaybetmişlerdir.
Kapitalizm: Kapitalistlerde fiyat ve ücretleri belirleyen zenginlerdir. Tekelleşmişlerdir. Yönetim onların birer bekçisidir. Başlangıçta devletlerde ayrı ayrı kapitalizm oluşmuştu. Şimdi tüm dünya bir tek kapital sahibine gitmektedir.
Sosyalizm: Sosyalizmde fiyat ve ücretler yönetim tarafından belirlenir. Başlangıçta ulusal sosyalizm söz konusu olmuştur. Tüm insanlığı tek çatı altında toplamak hedeflenmiştir.
Adil Düzen: Fiyatlar ve ücretler ilkel ekonomilerde olduğu gibi halk tarafından tesbit edilmekle beraber, ileri ekonomilerde olduğu gibi verimli çalışması ve büyük işleri de yapabilmesini sağlayan bir düzendir.
Kooperatifler: Küçük işletmelerde özgürce üretim yapıp elde edilen ürünleri tek firma hâlinde pazarlamak isteyenlerin oluşturduğu ortaklıktır. Sınırlı sorumlu ortaklıktır. Sermaye oraklığı değildir. Emek oraklığıdır.
Araç: Mal senetleridir. Bugünkü ekonomilerde mallar para ile alınıp satıldığı halde, Adil Düzen ekonomilerinde mallar mal senetleri ile alınıp satılır. Mallar para ile değil, mal senetleri ile alınıp satılır. Bugün mal senetleri yoktur, para senetleri vardır.
Paranın Üretilmesi: “Adil Düzen”de para üreticinin satmaya çıkardığı mal karşılığı çıkarılır. Mal ambara konur, senet çıkar, senet bankaya rehin olarak konur, para piyasaya çıkar. Kapitalistlerde ise para faiz karşılığı çıkar. Sosyalistlerde ise üretsin üretmesin emek karşılığı çıkar. “Adil Düzen”de yalnız üreten emek karşılığı para piyasaya çıkar.
SÜLEYMAN KARAGÜLLE
Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL
www.akevler.org (0532) 246 68 92