ABD’de bütçe konusu sorun olmuştur.
Ben size “Adil Düzen”de bütçenin yapılmasını anlatmaya çalışacağım.
Aile Bütçesi: Aile çocuk yetiştirme ortaklığıdır. Kadın ile erkek arasında işbölümü vardır. Ana çocuğu doğurur, süt verir, temizliğini yapar, dikişlerini diker. Bunlar onun görevleridir. Anne bu görevlerini yaptığı zaman kadının anneden akrabaları buna katılırlar veya kadının dayanışma ortakları bu sorunları çözerler. Baba ise ailenin mali giderlerini temin eder, ailenim korunmasını ve savunmasını yapar. Erkek aciz duruma düşerse, karısı zengin olsa da katılmaz, erkeğin erkek akrabaları veya dayanışma ortakları devreye girerler. Net işbölümü vardır. Erkek kendi giydiğini ve kendi yediğini aile fertlerine giydirme ve yedirme yükümlülüğüne sahiptir.
Ocak Bütçesi: On kadar aile bir ocak oluşturur. Bunlar birlikte yaşarlar. Bunların ocak gelirleri semtlerindeki işlerden elde edilen paylarla karşılanır.
Bucak Bütçesi: Bin hane civarında olan bucak halkının bucak bütçesi, bucakta üretilen tarım ürünlerinden alınır. Mera hayvanlarının kırkta biri, kredi olarak verilen bucak parasının kırkta biri, ticari sermayenin kırkta biri ve ambarlarda depo edilen malların kırkta biri bucak gelirlerindendir. Harcama yerleri de belirtilmiştir. Üçte biri fakirlere, yoksullara, görevlilere ve hizmetlilere bölüştürülür. Üçte biri kredileşmede borçlarını ödeyemeyenlere verilir. Üçte biri de bucaktaki altyapılarda kullanılır.
İl Bütçesi: Tarımdan alınan onda birlerdir. Sulardan elde edilen elektrik de bu gruba dâhildir. İlin gelirlerinin yarısı bucak bütçesi, yarısı da devlet bütçesi gibi harcanır.
Devlet Bütçesi: İnşaattan alınan beşte birlerdir. Bunların kirası ile devlet bütçesi oluşur. Sanayideki beşte bir de devlete aittir. Bunların üçte birini hükümet bütçesi olarak düzenler. Üçte biri meclis bütçesi olarak düzenlenir. Üçte biri de vakıf olup emeklilik ile yoksullara ve yolculara ayrılır.
*
Görülüyor ki “Adil Düzen”de her görevin yetkilisi vardır, her yetkinin sorumlusu vardır, her sorumlunun hakkı vardır. Ekseriyet sistemi olmadığı gibi kollektif sorumluluk da yoktur. Sadece dayanışma ortaklıkları bugünkü sigortanın yerine geçer.
“Adil Düzen”de denetim hakemlerden oluşan yargı tarafından yapılır. Bunun dışında kimse kimsenin işine karışamaz, herhangi bir engel veya izin söz konusu değildir. Yerinden yönetim var, her yönetim tam yetkilidir, kendi bütçesini kendisi yapar.
Askeri birliklerin de bütçeleri vardır. Bütçenin beşte biri askeri birliklere aittir. Askeri bedeller askeri birliklere aittir. Gümrükler askeri birliklere aittir. Ayrıca askerlik yapanlar da üretim yaparlar ve o üretimin geliri da onlara aittir.
*
Bugünkü sistemlerdeki bozukluklar ana sebebi, kamu bütçelerinin yönetimler tarafından tanzim edilmesi ve meclisler tarafından onaylanmasıdır. Bütçe millî hâsıladan kamuya ayrılmış paydır. Bunun nisbetini yönetim tayin eder ama bu payın kanunlarla tayin edileceği kuralları konmuştur. Güya meclis halkı temsil edecek ve vergi onlar tarafından belirlenecekti. Dört senede bir seçilen temsilcilerin oluşturduğu meclis halkı temsil etmediği gibi enflasyon sonucu vergi düzenlenmediği için Anayasaya aykırı olmak üzere bugün Bakanlar Kurulu kararları ile vergiler konmaktadır.
Bütçeleri de hükümetler hazırlamakta ve meclise sunmaktadırlar. Meclisler bunu dengeli hâle getirememektedirler.
İşte, ABD’de patlak veren bütçe krizi aslında her yerde patlak vermektedir.
Bir gün gelecek, bu sistem çalışmayacak, iyice tıkanacak ve işte o zaman insanlar istese de istemese de “Adil Düzen”e geçeceklerdir.
SÜLEYMAN KARAGÜLLE
Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL
www.akevler.org (0532) 246 68 92