MODERN FELSEFEYE GİRİŞ-17(670semner)bölüm55
K Â İ N A T
Kâinatta iki çeşit varlıklar vardır. Bunlardan birincisi bilen ve yapan varlıklardır. İkincisi bilinen ve yapılan varlıklardır. Yanı kâinat bir köy gibidir. Köy vardır. Eşya vardır. Bir de içinde yaşayan insanlar vardır. O insanlar o eşyayı kullanarak yaşamaktadırlar. Bunu yapabilmeleri için de insanların o eşyayı bilmeleri gerekmektedir. Sonra da onu kullanacak güçlerinin olması gerekmektedir. İşte kâinat bu gördüğümüz uzay ve içindekilerden ibarettir. Bu uzayın kendi varlığından haberi yoktur. Bir de bu uzayı kullanıp yaşayanlar vardır. Bunlar da insan, cin, ruh ve meleklerdir.
İnsan ve diğerlerinin çevreyi bilme ve yapma melekeleri vardır. Çevrenin de kendisini bilen ve yapana bildirme ve yaptıklarını kabul etme özelliği vardır. Etkileyen etkindir ve etken etkilenen. Ne var ki insan bilme bakımından etkilenendir, yapma bakımından etkileyendir. Eşya yapılma bakımından etkilenendir. Bildirme bakımından etkileyendir. Her ikisinde de etkinlik ve etkenlik vardır. Bu sebepledir ki bilen ve yapan, bilinen ve yapılan olarak ifade edebiliriz. Âlim, ilim, alamet ve âlem kelimeleri ile sanı, tesir, eser ve me’sur olarak adlandırabiliriz.
Biz kolay anlayabilmemiz için kâinat ve insan olarak adlandırıyoruz. İnsanda ilim kâinatta da alamet vardır.
Kâinat atomlardan oluşmaktadır. Atomlar arası çekme ve itme kuvvetleri vardır. Atomların özelliği bir yerde iki atomun bulunmamasıdır. Her parçacığın bir yeri vardır. Oysa çekme ve itme özelliği bir parçacık üzerinde toplanmaktadır. Özelliklerden biri de hızdır. Parçacıklar özel dizilişleri ile yani yerlerine göre birlikte varlıkları oluştururlar. Dört çift parçacık vardır. Bunlar birbirlerinin eştir. Atomlar cansızlar âlemini diziler ise canlılar âlemini oluştururlar. Diğer taraftan çekme ve itme de dalgaları oluşturur. DNA’lar mekanda dizidir. 01’ler zaman içinde dizidir. Böylece canlılar birbirleri ile haberleşirler.
Diğer taraftan insanlar ve diğer bilen varlıklar da atomlar gibi ayrı ayrı teker teker yaşarlar. Diğer taraftan bir araya gelerek birlik oluştururlar. Fertlerin topluluğa uyabilmesi için eğitilmeleri gerekmektedir. Kişi eğitim sayesinde topluluğun ferdi olabilmektedir. Topluluk da gruplara ayrılıp çatışmakta veya yarışmaktadır. Kişi atomsa ise, topluluk dalgadır. DNA’lar kişinin eğitimine 01’ler ise kişiler arasındaki çatışmalara tekabül eder.
Kâinatın üç ekseni altı kutbu olmuştur; insan, kâinat, atom, dalga, kişi ve topluluk.
Bunların ikişer ikişer yan ilişkileri vardır.
Âlem ile atom mekân ile birleşir. Kâinat ile dalga zaman ile birleşir. Kâinat ile kişi cism ile birleşir. Kâinat ile topluluk ise enerji ile güçle birleşir, adaleti zulümden ayırır. Atomun tarifi; yer işgal eden kendisi gibi olanları yerine sokmayandır. Zaman hareket ile tanımlanır. Yani yer değiştirmeler tarif edilir. Cisim atomların oluşturduğu yapıdır. Enerji ise atomların hızlarının karelerinin toplamıdır.
Bunun gibi insan ve atom fikir ile, insan ve dalga his ile, insan ve kişi irade yapma ile, insan ve topluluk ünsiyet buluşma ile birleşir.
Fikir doğruyu yanlıştan ayırır.
His iyiyi kötüden ayırır.
İrade yararlıyı zararlıdan ayırır.
Ünsiyet ise adaleti zulümden ayırır.
İyilik şöyle tarif edilir.
Varlık yokluktan iyidir.
Birlik ayrılıktan iyidir.
Belirlilik yani kurallara uyma kuralsız davranışlardan iyidir.
Evrim durağanlıktan iyidir.
Evrim birbirine benzememe ancak birbiri ile dayanışma içinde olmadır.
Atom ile kişi arasında istediğini yapma özgürlüğü vardır.
Atom ile topluluk arasında ise değişmez kurallar vardır, ona uyulur.
Dalga ile kişi arasında evrim vardır.
Dalga ile topluluk arasında ise çökme, bozulma vardır.
Böylece kâinat 25 çeşit varlıkları içermektedir.
Bilen ve yapan | Mekân | Madde | Enerji | Zaman |
Bilgi | ATOM | DNA | 01 | DALGA |
VARLIK | İstediğini yapma | Evrim | Bozulma | Kurallara uyma |
Etki | Kişi | Eğitim | Gruplaşma | Topluluk |
Bilinen ve yapılan | Fikir | İrade | Ünsiyet | His |
SÜLEYMAN KARAGÜLLE
Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL
www.akevler.org (0532) 246 68 92