Allah’ın İki Eli

Sad suresi 75. Ayet:

قَالَ يَاإِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْعَالِينَ

Ey İblîs! buyurdu: o benim iki elimle yarattığıma secde etmene ne mani’ oldu sana? Kibirlenmek mi istedin? Yoksa Alîlerden misin?[75]

Ayette Adem’in yaratılıp, Allah’ın ruhundan üflemesinden sonra meleklerin secde etmesi fakat İblisin secde etmemesi anlatılmaktadır. Bu ayette benim dikkatini çeken iki kısım vardır. Birincisi “iki elimle” ifadesidir; ikincisi ise “Alilerden misin? İfadesidir.

İkincisini yani Elaliler (Üstün olanlar) Elruhu (Ruhül Kudüs, Cibril, Cebrail, Ruhul Emin) da kapsamaktadır. Bunu nereden çıkarıyorum? Aşağıdaki ayetlerden bu anlaşılacaktır.

Bakara 34.ayet:

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ

Meleklere, «Adem’e secde edin» demiştik, İblis müstesna hepsi secde ettiler, o ise kaçındı, büyüklük tasladı ve inkar edenlerden oldu.[34]

Bu ayette “biz” “Adem’e secde edin demiştik” ifadesi mevcuttur. Bu şu anlama gelmektedir. Meleklere secde etmeleri emri Elaliler tarafından iletilmiştir. Elalilere secde emredilmemiştir. Sad suresi 75. Ayette İblisin secde etmemesi nedeni ile söylenen “Alilerden misin?” sorusu. İblisin Elalilerden olmadığını ortaya çıkarmaktadır.

Burada şunu belirtmek gerekir. Allah bir şeyi direkt değil, Elaliler aracılığı ile yapıyorsa “biz” zamirini kullanır. El Ruh da “biz” zamirinin içinde yer alır. Elaliler Yahudi ve Hıristiyan kültüründe Arş melekleri olarak bilinir.

Diğer ifade ise “iki elimle” ifadesidir. Tabi ki Allah bütün eksikliklerden münezzehtir. Yani bizim gibi iki eli olmaktan da münezzehtir. El yaratılmış bir şeydir. Peki, öyleyse bu iki el nedir?

Kuran’da ve Semitik dillerde “yed” kelimesi el-kol anlamına geldiği gibi destek ve kuvvet anlamına da gelmektedir.

Fetih suresi 10.ayet meali:

 Şüphesiz sana baş eğerek ellerini verenler (biat edenler), Allah’a baş eğip el vermiş sayılırlar. Allah’ın eli onların ellerinin üstündedir. Verdiği bu sözden dönen, ancak kendi aleyhine dönmüş olur. Allah’a verdiği sözü yerine getirene, Allah büyük ecir verecektir.[10]

Bunu daha iyi anlayabilmek için başka bazı ayetlere bakmak gerekir. “iki el” ifadesinin geçtiği ayet (Sad 75.) Adem’in yaratılmasını ifade etmektedir. Başka bir ayette ise Ademin yaratılması İsa peygamberin yaratılmasına benzetilmektedir.

Ali İmran 59. Ayet:

إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ

Allah’ın katında İsa’nın durumu kendisini topraktan yaratıp sonra ol demesiyle olmuş olan Adem’in durumu gibidir.[59]

İsa’nın yaratılmasından yola çıkarak Adem’in de nasıl yaratıldığını anlayabiliriz.

İsa nasıl yaratılmıştır?

Meryem 17.ayet:

فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا

Onların öte yanlarında (kendisine) bir perde edinmişti. Artık Biz de ona ruhumuzu (Cibrîl-i Emîn) gönderdik de onun için tam bir beşer sûretinde görünüvermişti.[17]

Maide 110:

 Allah, «Ey Meryem oğlu İsa! Sana ve anana olan nimetimi an» demişti, «Seni Ruhul Kudüs ile desteklemiştim; beşikte ve yetişkin iken insanlarla konuşuyordun; sana Kitap’ı, hikmeti, Tevrat’ı ve İncil’i öğretmiştim. Sen iznimle, çamurdan kuş gibi bir şey yapmış ona üflemiştin de iznimle kuş olmuştu; anadan doğma körü, alacalıyı iznimle iyi etmiştin. Ölüleri iznimle diriltiyordun. İsrailoğullarına belgelerle geldiğinde, onlardan inkar edenler, ’Bu apaçık bir büyüdür’ demişlerdi de Ben onların sana zarar vermelerini önlemiştim.»[110]

Yukarıdaki ayetlerden İsa’nın yaratılması Ruhül Kudüs (Cebrail)aracılığı ile olduğu anlaşılmaktadır.

Ayrıca İsa peygambere destek ile ilgili ayetlerde de ءيد kelimesi (eyed: destek olmak) kelimesi geçmektedir. Bakara 87:

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ

And olsun ki, Musa’ya kitap verdik, ondan sonra ard arda peygamberler gönderdik. Meryem oğlu İsa’ya belgeler verdik, onu Ruhul Kudüs ile destekledik. Size bir peygamber nefsinizin hoşlanmadığı bir şey getirdikçe, büyüklük taslayarak, bir kısmını yalancı sayıp, bir kısmını öldürür müsünüz?[87]

Bakara 253:

تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ كَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ

İşte bu peygamberlerden bir kısmını diğerlerinden üstün kıldık. Onlardan Allah’ın kendilerine hitab ettiği, derecelerle yükselttikleri vardır. Meryem oğlu İsa’ya belgeler verdik, onu Ruhul Kudüs’le destekledik. Allah dileseydi, belgeler kendilerine geldikten sonra, peygamberlerin ardından birbirlerini öldürmezlerdi. Fakat ayrılığa düştüler, kimi inandı, kimi inkar etti. Allah dileseydi birbirlerini öldürmezlerdi, lakin Allah istediğini yapar.[253]

Maide 110:

إِذْ قَالَ اللَّهُ يَاعِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدْتُكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنْفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنْكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ

Allah, «Ey Meryem oğlu İsa! Sana ve anana olan nimetimi an» demişti, «Seni Ruhul Kudüs ile desteklemiştim; beşikte ve yetişkin iken insanlarla konuşuyordun; sana Kitap’ı, hikmeti, Tevrat’ı ve İncil’i öğretmiştim. Sen iznimle, çamurdan kuş gibi bir şey yapmış ona üflemiştin de iznimle kuş olmuştu; anadan doğma körü, alacalıyı iznimle iyi etmiştin. Ölüleri iznimle diriltiyordun. İsrailoğullarına belgelerle geldiğinde, onlardan inkar edenler, ’Bu apaçık bir büyüdür’ demişlerdi de Ben onların sana zarar vermelerini önlemiştim.»[110]

Anlaşıldığı gibi Allahın “iki elimle yaratığım” dediği elin biri Ruhul Kudüs (Cebrail) tür. Çünkü Allah Ali İmran 59 da İsa içinde, Adem içinde “ol” emrini kullanmıştır. Fakat Meryem 17. Ayette İsa’yı yaratmak için Ruhül Kudüs’ün gönderildiği aşikardır. Bu el kudret elidir; Kudret desteğidir.

İkinci el nedir?

Bakara 98:

مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ

Her kim Allah’a, Allah’ın meleklerine, peygamberlerine, Cebrail ile Mîkâil’e düşman olursa, iyi bilsin ki, Allah da o kâfirlerin düşmanıdır.[98]

Mikail ise tabiat olaylarını idare(Mikail vekil olan anlamına gelmektedir) eden El Alilerdendir.

O halde Adem peygamberi yaratan Allah’ın bir eli kullarından Cebrail diğer eli doğa olaylarını gerçekleştiren kullarından Mikail’dir. Bir el Cebrail aracılığı ile müdahaleyi gerçekleştirir. İkinci el Mikail ile doğal dediğimiz unsurları gerçekleştirir. Yani Tabiatın doğal işleyişinden Mikail, müdahale işlerinden Cebrail sorumludur.

İsa’nın yaratılmasının bir kısmı bize göre doğal yani bir anneden kaynaklanırken, diğer kısmı Cebrail’in müdahalesi ile mucizevidir. Aynı şekilde Adem’in yaratılmasında da bir annesinin olması doğal bir olayken, babasız ve Cebrail’in müdahalesi ile hamilelik gelişmesi bir mucizedir.

Doğrusunu Allah bilir.