Evet Kuran okursun fakat herkez farklı şey anlar ve aktarır.

Hitit kelimesi : حِطَّةٌ , burada ise خطط

Ümmi kelimesinin ne anlamda olduğu hep tartışılmıştır. Kimisi ümmi kelimesinin bir kitaba dayalı eğitim görmemiş kişi olduğunu iddia etmiştir. Kimileri ise ümmi kelimesinin okuma- yazma bilmeyen anlamında olduğunu iddia etmiştir. Oysa Kuran’da bu açıkça bellidir. -Ümmi kelimesi anadan doğma demektir. Kişi için kullanıldığı zaman okuma yazma bilmeyen demektir. Topluluk için kullanıldığı zaman ehl-i kitap olmayan demektir. Ümmiler kurallı çoğulla geldiği zaman içlerinde okur yazar olabildiği gibi hatta Tevrat’a, İncil’e de inanan olabilir. Kişilerin hepsi bilse bile topluluk bilmemiş olur. Topluluk ancak herkes onun diğerleri tarafından bilindiğini bilmesiyle olur. Kişilerin babalarından değil topluluktan onu öğrenmesi gerekir. Mesela : Cuma suresi 2. Ayet: هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ (2) O’dur ki ümmiler içinde, kendilerinden olan ve onlara Allah’ın âyetlerini okuyan (?), onları temizleyen, onlara kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber gönderdi. Oysa onlar, önceden apaçık bir sapıklık içinde idiler[2]. Bu ayette Mekke’deki Arap toplumu “ümmi” olarak nitelenmiştir. Oysa Bu toplumda az da olsa okuma yazma bilenler vardır. Fakat bu insanların bir kitaba göre sistematik bir eğitimi yoktur. Ayrıca ayette peygamberin kitabı öğrettiği yazmaktadır. Kitabı bilmeyen yani okuyamayan birisi başkalarına nasıl öğretebilir? - Burada kişilerden bahsetmiyor, topluluktan bahsediyor. Kurallı çoğuldur. Kurallar kişinin kuralı olamaz ancak topluluğun kuralı olur. Ali İmran 75: وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (75) Kitap ehli arasında kantarla emanet bıraksan onu sana ödeyen ve bir lira emanet etsen, tepesine dikilmedikçe onu sana ödemeyen vardır. Bu, onların: «Kitapsızlara (Ümmilere) karşı üzerimize bir sorumluluk yoktur» demelerindendir. Onlar bile bile Allah’a karşı yalan söylemektedirler [75]. Burada ise ümmilere kitapsızlar denmektedir (Diyanet meali). Ümmiler burada Tevrat eğitimi ve dini eğitim almamış olan insanlardır. - Kurallı erkek çoğular kişileri istiğrak etmez. Herkes ümmidir anlamı çıkamaz. Bakara 78: وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلَّا أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ (78) İçlerinde bir takım ümmîler vardır ki, Kitab’ı (Tevrat’ı) bilmezler. Bütün bildikleri kulaktan dolma şeylerdir. Onlar sadece zan ve tahminde bulunuyorlar [78]. Bu ayette de ümmiler için “kitap bilmeyenler” denmiştir. -Yine kurallı erkek çoğuldur. Zaten minhum ile teb’iz ediyor. Ali İmran 20: فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (20) Eğer seninle tartışmaya girişirlerse, «Ben bana uyanlarla birlikte kendimi Allah’a verdim» de. Kendilerine Kitap verilenlere ve kitapsızlara: «Siz de İslam oldunuz mu?» de, şayet İslam olurlarsa doğru yola girmişlerdir, yüz çevirirlerse, sana yalnız tebliğ etmek düşer. Allah kullarını görür [20]. Burada da ümmilere ehli kitap dışında olduklarından “kitapsızlar” denmiştir. -Kurallı çoğuldur. Kişilerin ümmiliği anlamına gelemez. Kısacası ümmi kelimesinin anlamı belli bir kitaba veya felsefi ekole göre sistematik eğitim ve öğretim görmemiş kişi demektir. Fakat peygamberin okuma yazma bilmediğine veya bildiğine dair birçok rivayetler vardır. Ama asıl delil gösterilen Ankebut suresi 48 ayettir. -Kişinin ümmiliği okur-yazar olmamaktır. Topluluğun ümmiliği ise yazılı hukukları olmaması demektir. Ankebut suresi 48. Ayet: وَمَا كُنْتَ تَتْلُو مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لَارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ (48) Ve mâ kunte tetlû min kablihî min kitâbin ve lâ tehuttuhu bi yemînike izen lertâbel mubtılûn(mubtılûne). Bu ayet daima aşağıdaki gibi çevrilir ve buna göre peygamberin okuma – yazma bilmediği iddia edilir. “Sen daha önce bir kitaptan okumuş ve elinle de onu yazmış değildin. Öyle olsaydı, batıl söze uyanlar şüpheye düşerlerdi” [48]. Oysa Kuran’da yazma anlamında kullanılan kelime “ketebe” kelimesidir. Defalarca geçmektedir. Yine okuma anlamında kullanılan kelime ise “qure” kelimesidir. Yine defalarca geçmektedir. Fakat bu ayette bu kelimeler kullanılmamıştır. Yaptığım semitik dil araştırmalarında tetlu ve tehuttu kelimelerinin verilen anlamlar dışında farklı anlamlara geldiğini saptadım. Tetlu kelimsinin kökü تلو , TLW dur. Bu kökün içerdiği anlamlar: Takip etmek, arkasından gitmek, arkasından gelmek, sarılmak, yakın durmak. Yani bir şeyi izlemek, izlettirmek, bir kitaptan bir bilgi aktarmak anlamındadır. Buradan bir kitabı müfredat olarak okuyup izlemek, işlemek anlamı da çıkmaktadır. Ya da kitabı referans alarak konuşmak anlamları çıkmaktadır. Beklide “siz derste hangi kitapları okuyorsunuz?” sorusundan anlaşıldığı gibi “hangi kitapları müfredat yapıyorsunuz?” gibi bir okuma anlamı verilebilir. Tehuttu kelimesinin kökü ise خطط, HTT dir. Bu kökün içerdiği anlam ise : araştırmak, takip etmek, kazımak, göstermek, işaret etmektir. Bu durumda çeviri şöyle olmalıdır: “Sen bu kitaptan önce bir kitap izlemiş, referans almış, onun arkasından gitmiş ve sağ elinle de onu işaret etmiş değildin. Öyle olsaydı, batıl söze uyanlar çelişkiye düşerlerdi” [48]. Buradaki “ bi yeminike” kelimesi, kelime olarak “sağınla” anlamındadır. Genel olarak sağ el anlamı verilmektedir. Sağ elin işaret ettiği anlam ne olabilir? Benim bu konudaki düşüncem ise bunun anlamının İbranice “Yod” el, İngilizce “Torah pointer” denen ve Tevrat okurken kullanılan bir araçtır. Bu araç Tevrat’ın kutsal sayfalarına direkt el ile dokunmamak veya sayfaları yıpratmamak için kullanılır. Ayrıca Tevrat sağ yanda taşınır ve okurken kişinin ön sağına yerleştirilir. Okurken sol el aşağı indirilir. Sağ eldeki yod ile satırlar takip edilir. Bu ayette özellikle “bundan önce” cümlesine dikkat etmek gerekir. Eğer “tetlu” kelimesine “okumak” anlamı vermekte ısrar edilirse, mefhumu muhalefet ile peygamberin “bundan sonra okuyabildiği” anlamı çıkmaktadır. Aslında buradan peygamberin daha önce hiçbir kitabı referans almadığı gerçeği ortaya çıkar. Bundan sonra da Kuranı referans alıp insanlara bu bilgiler göre öğretim yaptığı anlaşılmaktadır. -“Sen bundan önce her hangi bir kitaptan bir şey okumamıştın” cümlesi şimdi bu kitaptan okuyordun sözü doğrudur. Sen okumasan bile biri okuduğu zaman dinlesen o da kitabı okuma olur. Sorun ondan bilgi almaktır. Daha önce başka bir kitaptan bir şey almamıştın diyor. Hayır, bu kitabı şimdi okutuyorsun anlamı mefhumu muhalefetle çıkabilir. Peygamber yazmıyordu ama okuma biliyordu denebilir. Biz mefhumu muhalefeti kabul etmiyoruz. Ama Allah’ın kitabını okuma farz olduğuna göre kitabı birinden dinlemek de okumadır. Yoksa namazdan evvel veya sonra onlar kitabı tilavet ederler denmezdi, her biri kitap okur denirdi. Demek ki birisinin kitaptan okuyup diğerlerinin dinlemesi okumadır. Peygamber de Kuran’ı kitaptan okumuyordu ama okuyanları dinlediği için o da okumuş oluyordu. Kaldı ki sen onu sağ elinle yazmadın diyor. Orada “min kablu” sözünü getirmiyor. Yazma hususunda mefhumu muhalefete de delil yoktur. Kuran’ı bize uydurmaya çalışmamalıyız . Bizim Kuran’ın ne söylediğini öğrenmemiz gerekir. Cuma suresi 2. Ayettir: “O’dur ki ümmiler içinde, kendilerinden olan ve onlara Allah’ın âyetlerini referans alarak onları temizleyen, onlara kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber gönderdi. Oysa onlar, önceden apaçık bir sapıklık içinde idiler”[2]. Ayetten Allahın ayetlerini müfredat olarak uyguladığı, onları temizlediği ve Kuran’ı ve hikmeti öğrettiği anlaşılmaktadır. Bu öğretme işi için okuma yazmayı bilmesi gerekir. - Buradaki kitap Kuran’dır. İsimdir. Mastar değildir. Mastar olsa okuma yazmayı öğretti anlamına göre peygamber “Araplar’a okuma yazmayı öğretti” anlamı çıkar. Buradaki Kitap Kuran’dır. Müşterek manalar birlikte verilemez. İlk inen surenin Alaka suresi olduğu bilindiğinde ve bu surenin ilk beş ayeti (Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı zigot’tan yarattı. Oku! Kalemle öğreten, insana bilmediğini bildiren Rabbin, en büyük kerem sahibidir ) düşünüldüğünde en azından peygamberlik geldikten sonra okuma ve yazmayı biliyor olmalıdır. Alaka suresinden benim sezdiğim sanki okuma-yazma peygamberlik verilme esnasında gerçekleşmeye başlamış gibidir. Yoksa ayetlerde geçen “ikra, kalemle öğreten, bilmediğini bildiren, büyük ikram sahibi gibi sözler Resulullah için geçerli olamazdı. Oysa Kuran’da hitabet önce Hz. Muhammed’edir. -“Ikra” da “sen oku” diyerek Peygamber değil, her insan okuyacak. Kitaptan değil ezberden okuyacak. Okuma yalnız kitaptan okuma olsaydı, namazdaki kıraat geçersiz olurdu. Elimize kitabı alır, okurduk. Sana öğretti demiyor, İnsana kalemle öğretti demektedir. Mef’ûl insan cinsidir. Yoksa herkes doğarken kâri (okuyan) olurdu. Fakat Furkan suresi 5. Ayet: وَقَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلَى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا (5) «Kuran öncekilerin masallarıdır; başkalarına yazdırıp er - geç kendisine mal edilmektedir.» dediler [5]. Bu ayetteki “başkalarına yazdırıp” ifadesi ise kâfirlerin Hz. Muhammed’in önceden yazma bilmediğini bildiklerini ortaya koymaktadır. Ayrıca bu ayette de ketebe fiili kullanılmıştır. Sonuç olarak Resulullah’ın peygamberliği esnasında okuma bildiği açıktır. Fakat peygamberlik öncesinde okuma - yazma bilmediği de anlaşılmaktadır. -“Ketebe” bir hükmü koymadır. “Namaz mevkut kitaptır” denmektedir. O zaman her namazda yazmamız gerekir. Bu manada olduğunda icma vardır. Salatın “yazma” olmadığında da icma vardır. “İktitab etti”ye “kopya etti” anlamı verilebilir. Ama bunun böyle olduğunu onlar söylüyor. Kuran bunu reddediyor. Ayette “tahuttuhu” denmektedir. Kuran’dan bir harf bile yazmamıştır. Bu kesindir. Okuma yazmayı bilseydi bazı sûreleri de kendisi yazardı. İktiza ile delalet ve ümmi kelimesinin te’kîdi ile Hazreti Muhammed, okuma yazma bilmiyordu. Bütün hadisler Kuran’ın bu ibarelerini teyid ediyor. Mete Bey Kuran’ın icma ile sabit bulunan zahiri manalarını tevil ederek ümmi olduğu sabit değildir diyor. Ama ümmi olmadığını ispat eden bir delili getirmiyor. Kıraate “kitaptan tilavet” manasını hasrederek veriyor. Hata üzerine hata yapıyor. Bununla beraber Kuran’la meşgul olduğu için Allah onu mecur ediyor. Bizim de doğru düşünmemize yardım ediyor. Allah ondan razı olsun.

Bu da bir görüştür.

Sayın Hocam Tilavet secdesi sadece okuyana mı yoksa dinleyene de mi vaciptir.?

Dinleyene de vacip ise tilavet, okumak değil müfradar olarak Kurandan bir ayeti işlemek , anlatmak değil midir?

Ben peygamber ümmi değildir demiyorum. Siz ümmi kelimesine "okuma-yazama " bilmeyen anlamı veriyorsunuz. Ben ise Ümmi kelimesinin belli bir kitaba göre yetiştirilmiş, eğitilmiş kişi anlamında olduğunu söylüyorum.

Ayrıca peygamberin , vahiy gelemeden önce ümmi olduğu doğrudur. Ama vahiyden sonra ümmi kalmadığı açıktır. Çünkü ayette "sen bundan önce bir kitabı okumazdın", yada "müfredeat yapmazdın" diyor. Ama sonrasında kitabı açıkladığı açıklanıyor.

ENAM 151: قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (151)

De ki: Gelin Rabbinizin size neleri haram kıldığını okuyayım: O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın, ana-babaya iyilik edin, fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin -sizin de onların da rızkını biz veririz-; kötülüklerin açığına da gizlisine de yaklaşmayın ve Allah’ın yasakladığı cana haksız yere kıymayın! İşte bunlar Allah’ın size emrettikleridir. Umulur ki düşünüp anlarsınız.[151]

Bu ayetteki "ETLÜ" kelimesi okumak anlamındaysa o zaman peygamber, okuma biliyor anlamındadır. Qura ezberden de okuma olduğuna göre, etlu ezberden de okuma olamaz.

neml 27:وَأَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَا أَنَا مِنَ الْمُنْذِرِينَ

«Ve Kur’ân’ı okumam emredildi.» Artık kim doğru yola gelirse, yalnız kendisi için gelmiş olur; kim de saparsa ona de ki: «Ben sadece uyarıcılardanım.»[92]

Burada da ya ezberden okumak yada aktarmak anlamında olabilir. Ezberden okumaksa Alaka suresindeki "ikra" emri nasıl okumak?

Bakara 102: وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (102)

tuttular Süleyman mülküne dair Şeytanların uydurup takib etdikleri şeylerin ardına düştüler, halbuki Süleyman küfretmedi ve lâkin o şeytanlar küfr ettiler, nasa sihir ta’lim ediyorlar ve Babilde Harut Marut iki melek üzerine indirilen şeyleri öğretiyorlardı, halbuki o ikisi «biz ancak bir imtihan için gönderildik sakın sihir yapmayı tecviz edib de kâfir olma» demedikce bir kimseye öğretmezlerdi, işte bunlardan kişi ile zevcesinin arasını ayıracak şeyler öğreniyorlardı, fakat Allahın izni olmadıkça bununla kimseye zarar verebilir değillerdi, kendilerine zarar verecek, menfaati olmıyacak bir şey öğreniyorlardı, kasem olsun onu her kim satın alsa her halde onun Ahırette bir nasibi yok, bunu muhakkak bilmişlerdi amma canlarını sattıkları o şey ne çirkin bir şeydi onu bilselerdi[102]