saldırı yok; değerlendirme ve gerekirse tartışma yani müsademe-i efkar var...

müsademe i efkârdan barika i hakikat doğar...

önemli bir konuyu işlemişsiniz...

değerlendirmeler gelir...

selam ve dua ile..

reşad

Diğer makalelerde yazdım, burada da yazayım bari...

"SUİ/SEV'ET" biyolojik olarak kötü olan şeyler değildir. Bunlar sosyal olarak kötü kabul ettiklerimizdir. Hukuk sisteminde bu fark çok kolay anlaşılmaktadır. "TABİİ HUKUK" ve "POZİTİF HUKUK". Tabii hukuk, biz yazılı hale getirmesek de, yasaya dönüştürmesek de var olduğu kabul edilen hukuktur. Pozitif Hukuk ise, biz öyle kabul ettiğimiz için öyle olan hukuktur. Bu ayrımlar sürekli tatışıla gelen hususlardır.

Sev'et/Sui dediğimiz kötülükler; biyolojik olarak, tabii olarak kötü olmayan hareketlerdir. Canlı yemek ister, dışkılamak ister, cinsel ilişki ister vs. Bunların yeri, zamanı, hak edip editmediğ gibi konular sadece insanlar için geçerlidir. İnsanlar kendi mallarıolmayanı yemezler, kendi eşleri olmayanla ve herkesin içinde cinsel ilişki kurmazlar vs.

Canlının bedenindeki reseptör ve benzeri kontrol gereçlerini yöneten NEFS programı, ona tarafından açıkınca yemek bulmasını, sıkışınca def-i hacet yapmasını, kızışınca cinsel ilişki kurmasını EMREDER. Ama sadece insanda bulunan ve adına RUH dediğimiz diğer program ona, sadece hakkı olan şeyleri tasarruf edebileceğini, haksız olarak yaptıklarından dolayı sosyal cezaya uğrayacağını hatırlatır ve onu frenlemeye çalışır.

Cennette/Yemişlikte de; Adem ve Havva'nın "İDRAK ETTİKLERİ ŞEY", Cennette başka hiçbir hayvan tarafından bilinmeyen, idrak edilmeyen ve kurallar gerektiren bu (adını yanlış söylüyor olabilirim) SOSYAL/POZİTİF KÖTÜLÜKLERDİR. Bunlar "EN AZINDAN AYIP" kabul ettiğmiz davranışlardır ve insana özgüdür. Bu, belki de en başta cinsel bölgelerin tabii kıl örtüsü iken, kılların dökülmesi ile açık hale gelmesinin AYIP olarak idrak edilmesidir. Yenilen meyve hem biyolojik bir mutasyon yapmış ve kıllar dökülmüştür, hem de akılda yeni bir oluşum meydana getirmiş ve AYIP VE GÜNAH mefhumlarını ortaya çıkarmıştır. Bir şeyin uygun olup olmadığını değerlendirecek bir PROGRAM yoksa, ona karşı bir eylem yapmaz canlı.

Kısaca İNSAN İLE SOSYAL (adını siz değiştirebilirsiniz) KÖTÜLÜKLER BAŞLAMIŞTIR. Hayvanlarda böyle bir kavram oluşmamıştır.

Saygılarımla.

H.Kayahan

Genital bölge ile hiçbir ilgisi yok. İnsanlarda Kuran inmeden önce büyük bir kabul olduğu için sanki genital genital bölgeymiş gibi algılanmıştır.

Şimdi Akevler gurubu "hayır kılları döküldü" deyip haşince saldıracak. Ama gardımı aldım.

قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْءَاتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى

Burada üç şey indirilmiştir:

1. Sev'elerinizi örten libas

2. Riş

3. Takva elbisesi

Bunlar "ve" ile atfedilmiştir. Bu nedenle farklı şeylerdir.

يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْءَاتِهِمَا

Ayette de Adem ile Havva'dan sökülen elbise buradaki birinci maddeye uymaktadır. Bu nedenle takva elbisesi olamaz.

Zaten SVE kökü incelenince bunun dış genital organlar ve anüs olduğu anlaşılmaktadır. Bir insanda iki sev'et vardır. Bir insan için sevetani (İki sev'et) kullanılır. İki insan için dört sev'et olduğundan sevât şeklinde çoğul kullanılır. Bunun dışında insan cesedi de aynı dış genitaller ve anüs gibi dışarıda bırakılmayacağından ona da sevet denir.

Soyut kötülükler için kullanılan aynı kökten başka kelimeler vardır ve onların HSN kökünden zıtları vardır.

Seyyie-Hasene (Kötü olan): Sıfat

Suen-Husnen (Kötü): Sıfat

Seve-Hasen (Kötülük-iyilik): Mastar

Leksicon'dan:

سَوْءَةٌ سَوْءَةٌ ذ The عَوْرَة [or pudendum], (S, Mgh, Msb,) i. e. (Msb) the فَرْج [which means the same, or the external portion of the organs of generation], (Lth, M, IAth, Msb, K,) of a man, and of a woman: (Lth, Msb, TA:) and the anus: (Az and TA in art. سوى:) dual سَوْءَتَانِ: and pl. سَوْآتٌ: so called because its becoming exposed to men displease [or shames] the owner thereof; (Msb;) or because of its unseemliness. (Ham p. 510.) In the Kur vii. 19, for سَوْآتِهِمَا, some read سَوَاتِهِمَا; and some, سَوَّاتِهِمَا. (Bd.) ― -b2- In the Kur v. 34, it means The dead body, or corpse; (Bd, Jel;) because it is deemed unseemly to be seen. (Bd.) ― -b3- Accord. to IAth, the former is the primary signification: and hence it is transferred to denote Any saying, or action, of which one is ashamed when it appears: (TA:) any evil, bad, abominable, foul, or unseemly, saying or action; (S, K, TA;) as also ↓ سَوْآءُ: (M:) any disgracing action or thing: (Lth, TA:) an evil, abominable, or unseemly, property, quality, custom, or practics.

Çok bilen çok yanılır.

Karıkocanın elbisesi şökülse ne olur sökülmese ne olur. Sökülen takva elbisesidir. Sonuçta ikisininde aç gözlüğü, bencilliği ve kendini beğenmişliği ortaya çıkmış ve bu nedenle cennet yapraklarını üzerlerine toplamaya yani zimmetlerine geçirmişlerdir. Daha sonra ise asi olup azmışlardır. Cennetten ası kovulma sebebi kamu malını zimmetlerine geçirmeleridir. Sanki bütün insanlık tarihinin özeti.

Sewa kelimesine genital bölge anlamı verilmesi tamamen faciadır. Bu israiliyat etkisinde kalanların sewa kelimesine vediği anlamdır. kelimenin gerçek anlamı değildir. Kuranda bu yönde bir kullanım da yoktur. Genital bölge olarak kullanılan kelime ferc dir.

Sevet sadece genital bölge değildir. Dış genitaller ve anüs bölgesi için ortak addır. Yani dışarıda bırakılmaması gereken vücut kısımları ve dışarıda bırakılamayan cesettir. Ferc sadece dış genitallerdir. Yani sevet dışarıdan görünmesi kötü olan kısımların adıdır. Ferc de bir sevet'tir, anal bölge diğer sevet'tir ama ferc değildir.

Bu kelimelere değişik şekillerde manalar verilebilir. Hatta mecazi manalar da verilebilir. Burada değişik içtihatlar meydana gelir. Burada sorun yoktur ama önceki yorumda gösterdiğim ayeti açıklamalısınız:

Tekrar bu yoruma koyuyorum:

قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْءَاتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى

Burada üç şey indirilmiştir:

1. Sev'elerinizi örten libas

2. Riş

3. Takva elbisesi

Bunlar "ve" ile atfedilmiştir. Bu nedenle farklı şeylerdir.

يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْءَاتِهِمَا

Ayette de Adem ile Havva'dan sökülen elbise buradaki birinci maddeye uymaktadır. Bu nedenle takva elbisesi olamaz.

Bu ayet takva elbisesi olmadığını gösterir. Ama başka manalar verebilirsiniz. Ayetlere ve gramere uyduktan sonra sorun yok.

Ancak burada "ve" ile geldiğinden ikisi farklıdır. Aynıdır derseniz gramere uymaz.

ne yani bedia sewahima dediğinde iç organlarımı ortaya döküldü?

İç organ nereden çıktı? Ben öyle bir ifade kullanmadım :)

Yine söylüğyorum, sevet'e başka manalar verebilirsiniz, farklı içtihatlar ve yorumlar olabilir. Ama yukarıdaki ayette "ve" ile atfı açıklamanız gerekir.

Burada geçen لِبَاسًا يُوَارِي سَوْءَاتِكُمْ "cesetlerinizi örten elbise" denmekte, yani bütün vucudunuzu örten elbise denmekte(maide 31 den) ve daha sonra manevi kötülüklerinizi örten takva elbisesinden bahsedilmektedir. Bu nedenle meal şöyle olmalıdır:

Ey Âdemoğulları, size cesetlerinizi örtecek elbise, süslenecek elbise indirdik. Hayırlı olan, takva elbisesidir. İşte bu(nlar), Allah’ın âyetlerindendir , belki düşünüp öğüt alırlar.[26]

Ademin çıkardığı ilk elbise takva elbisesidir. Çünkü takva Allahın emirlerine uymak demektir. Adem yasak ağaçtan yiyerek Allahın emrinin dışına çıkmiştir. yani takva elbisesini zaten çıkarmıştır. Takva elbisesini çıkarınca bütün kötü yanları açığa çıkmıştır. Bu günde böyle olmaktadır.

Anlayamadığım bazı şeyler var:

Ahiretten sonra gidilecek Cennet ile Adem'in içinden kovulduğu Cennet aynı mı kabul ediliyor?

Ahiret Cennetinde "kötü" hiçbir şey olmadığı mı kabul ediliyor?

Cennet ehlinin istese de "kötülük, kötü şeyler" yapmasının mümkün olmadığı mı kabul ediliyor?

Bu durumda Cennetteki insanlar iradesiz mi olacaklar? Bu dünyadaki gibi "günah işleme özgürlüğü olmayacak mı?

Adem'in cenneti de böyle irade kullanılamayan bir cennet değildi herhalde. Öyle olsa "yaklaşmayın" yasağını/uyarısını ihlal edemezdi, değil mi?

Ademin Cenneti onun yaşamasına "uygun bir faunaydı". Bilindiği gibi her canlı özel bir faunada yaşayabilir. Her iklime ve her koşula uyabilen tek canlı insandır. Bu özelliğini de o ağaçtan yemesinden sonra kazanmıştır ve ondan sonra o faudan çıkıp yeryüzünün her yerine yayılmıştır.

Ademin "adem/insan/beşer/vb" bir şey oluşuna kadar geçen sürede de insan gibi günah-sevap, takva-isyan gibi duygularla donanımlı olduğunu mu düşünülüyor? Bu durumda Ademde bir tekamül/gelişme olmamış mı olur?

Bu cennet nasıl bir şeydi, Mete bey? Ben zihnimde canlandırmakta zorlanıyorum...

Saygılarımla.

H.Kayahan

Takva kelimesi, "kıvam" kelimesinin nesi oluyordu?

Ademin cennet dünya cennetidir.

Takva kelimesi ise Allahı önemsemek tavsiyelerini ciddiye almaktır.

Eğer lügat manalarını soruyorsanız; takva, sığınmak, korumak manasında mastardır, kökü وقي’dir. Kıvam kelimesinin kökü ise قوم’dir. Lisanul Arap'a göre bir şeyin ana durumu manasındadır, bir de geçimlik(yiyecek) manasında da kullanılıyor.

Taqwa kelimesi kökü qwm : kalmak, mevut olmak, kaim olmak.

qıvam: yoğun olmak , stabilleşmek, formunu korumak.

Taqwa: Allahın sözünde, tanımladığının içinde şeklini korumak, Allahın sözünde stabil olmak. Onun emir ve tavsiyelerinin dışına çıkmamak, içinde rijit olmak.

Takva'nın kökü وقي’dir, قوم değil.

Klasik bilgi bu yönde olabilir. fakat ben farklı olduğunu düşünüyorum. Kıvam ile akrabadır diyorum.

Haklı olabilirsiniz çünkü kök benzerliği(akrabalığı) anlam ilişkisini de beraberinde getirir.

QWM kelimesinin başında Q var. WQY kökünün başında W var. bütün kökü imha edip yeni bir kelimemi daha mantıklı yoksa QWM kökünden anlam kazanması mı?

QWY köküde olabilir: bir şeyin kapsamında olmak, kalmak anlamları var.

Takva kelimesi iftial babından وقي kökünden ism-i mastardır. İsm-i mastar mezit fiillerde kalıp dışından gelen mastardır. Takva da iftial babındandır. Aslı وَقْيَا dır. Baştaki vav te'ye, sondaki ya da vav'a dönüşmüş ve تَقْوَى şekline dönmüştür. Baştaki dönüşüm dildeki kolaylık ve iftial babının te'sini ifade etmesi içindir. Sonraki ya'nın vav'a dönüşümü ise şu sebepledir: فَعْلَى kalıbı sıfat-ı müşebbehe kalıbıdır. Aynı zamanda mastar kalıbıdır. Son harfi ya olan köklerde bu ya harfi ya olarak bırakılırsa yani Takya olursa bu durumda sıfat-ı müşebbehe olduğu anlaşılır. Ama vav'a dönüştürülürse mastar veya camid isim olduğu anlaşılır. Bunun mastar olması nedeniyle burada sondaki ya harfi vav harfine dönüştürülmüştür.

Şüpheye düşüren çok uzun bir açıklaması var.

Dinazorlardan tireks'in bu günkü devamı tavuklarmış. baya bir değişim olmuş ve dev tireks sonunda tavuk olmuş.

Lisanul Arab:

والاسم التَّقْوى، التاء بدل من الواو والواو بدل من الياء. Cedvel:

التقوى ، هو اسم مصدر من فعل اتّقى ، وفيه إبدال فاء الكلمة تاء لمجيئها قبل تاء الافتعال في الفعل اتّقى ، أصله أو تقى ، وبقي القلب في التقوى وأصله الوقيا ثمّ قلبت الياء واوا في الاسم للفرق بينه وبين الصفة وهي التقيّ.

Açıklama uzun olunca şüpheye düşülüyorsa kısaltalım :)

Vakya -> Takva

Diğer taraftan QWM ve QWY kökleri olamaz. Her iki durumda da baştaki Te harfi nereden geliyor?

QWM kökü için de sonraki mim harfi nereye kayboluyor?

Eğer bunlar olur diyorsanız dinozorlardan da daha önceye gitmemiz gerekir. Baştaki Q'ların te'ye dönüşme hikayesi ayrı, sondaki mim'in ya'ya dönüşme hikayesi ayrı. Dünyanın yaratılışına gider :):):)

Evet haklısınız WQY kökü :keep, preserv anlamlarına geliyor.

Sonuçta "korunma, muhafaza etme gözetme anlamına geliyor.

Sonuç Taqwa :Haramlardan uzak durarak Allahın korumasında, gözetiminde olmak.

Evreka Evreka...

Bir deli kuyuya bir taş atar, kırk akıllı çıkaramazmış... Takva, Kıvam'ın nesi olur dedim, ardından neler geldi neler. Kıvam'ın sonunda "m" olduğunu bir gün sonra fark ettim. Maksadım, Mete'nin de dediği gibi, alışılmış manalar yerine farklı bakış açısı olabilir mi diye, dikkatleri başka tarafa çekmek istemiştim.

İzmir'deki derslerinde üstad "WQY" kelimesinin iki farklı versiyonunu anlatmış, her ikisinin de "KORUMA, MUHAFAZA ETME FONKSİYONUNU YAPAN ALETLER OLDUĞUNU" ve birincisinin "KAZAN" gibi içine konulan malzemenin onun şeklini aldığını; diğerinin ise "ÇUVAL" gibi olup, kendisi malzemenin şeklini aldığını belirtmişti. Her ikisi de koruma ve saklama işi yapan "KAP"tır. Birinin şekli sabit, diğerinin şekli değişken. İkisi arasındaki fark, hatırladığım kadarıyla sonundaki harfin değişmesi idi.

Benim bildiğim, eskilerin de uyguladıklarını sandığım bir kural vardır: Eğer "HAKİKİ MANAYA" gitmek imkanı yoksa, o zaman "MECAZİ MANAYA" gidilir ve tearuz giderilirdi. ASLOLAN HAKİKİ MANADIR.

Ayette belirtilen BİRİNCİ LİBAS, İÇ GİYİMDİR; İKİNCİ LİBAS İSE DIŞ GİYİMDİR. İç giyim, bizimkilerin en azından "Avreti galize" (bu kısın işte "sev'et" olarak alınabilir) dedikleri yerleri örten libastır/giyimdir. Dış giyim ise TAM DA KELİMENİNİ ETİMOLOJİK MANASINA UYGUN OLARAK İKLİME VE MEVSİME , YANİ DIŞ ŞARTLARA BAĞLI OLARAK GİYİLEN VE İNSANI SOĞUKTAN, SICAKTAN, YAĞMURDAN, VS. DEN KORUYAN LİBASTIR/GİYSİDİR. Bugün de hemen hemen tüm insanlar bu şekilde giyiniyor. İçine "iç giyim, dışına da dış giyim.

"RİŞ" ise, "TÜY, İBİK" olup, insan için düşünüldüğünde, başa takılan (kızılderililerde olduğu gibi) ve kişinin "SOSYAL STATÜSÜNÜ" gösteren işaretler, alametlerdir. Bu daha sonra şapka, sarık, apolet, üniforma vs şeklinde değişik haller almıştır. Bu kelimeyi araya alması, söyleniş kolaylığı, fonetik armoni açısından, belki de benim bilmediğim belagat açısındandır. Libas kelimesinin tekrar edilemesi onun "fonksiyon" olarak farklı olduğundandır. Tasavvuf erbabı daha sonra bunu "MANEVİ BİR ELBİSE OLARAK YORUMLAMIŞLARDIR." Bu ek mana olarak doğrudur ama kelimenin hakiki manası ortada duruyor ve hakiki mana verildiğinde, son derece mantıklı bir cümle oluyor. Bu durumda mecaza gitme zorunluktan değil, zenginliktendir.

İlk insan olarak, hem de insanlığının ilk anlarında, tasavvufun işaret ettiği manevi bir hal olan "TAKVA" haline nasıl ulaşmış olabilir ki, bu hali nasıl idrak edebilir ki?

O yiyecekten yedikten sonra tabii kıl örtüsü dökülmüş, bu hal genetik değişikliğe (mutasyona) sebep olarak sonraki nesilleri de kılsız doğmuş, bundan dolayı o yemişliğin ikliminde barınamaz olmuşlar ve daha uygun yerlere göt etmek zorunda kalmışlardır. Bu konuyu başka makalemde de zikretmiştim. Bu aynı zamanda "mini buzul çağının" sonudur ve dünya iklimi hızla değişmektedir. Bizim Ademimiz de kıllarını dökmüş ve değişen iklime göre "iç ve dış giyim" edinmeye başlamış, artan populasyon da zorunlu olarak sosyal statüler oluşturmuş ve bunu belli edecek işaretlere gerek duymuştur.

Arkadaşlar, tarihte böyle olmadı mı Allah aşkına..? Ayetleri doğal yorumlamaya mani bir hal mi var?

Saygılarımla.

H.Kayahan

Araf 26: يَابَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْءَاتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (26) Ey İnsanoğulları! Cesetlerinizi örtecek elbise, sizi süsleyecek elbiseler gönderdik. Takva örtüsü ise bunlardan daha hayırlıdır. Allah’ın bu ayetleri öğüt almanız içindir.[26] Maide 31 de sewa ya açıkca ceset diyor. Burada tartışılacak bir şey, kıl falan yok.

Cengiz Bey, etimolojik bilgileriniz çok dikkat çekici. Özellikle Türkçe konusunda... Ayrıca dillerin ortak kökeni hakkında da... Bu konuda takip edebileceğimiz literatür var mı? Varsa sizden bu kitapların ismini vermenizi isteyebilir miyim? Yoksa mutlaka siz yazmalısınız. Muhabbetle...

Bence de Cengiz bey bunları kitap haline getirecek bir çalışma yapmalı.

Cengiz Bey ben de onu diyorum. Yaklaşımınız özgün ve literatüre kazandırılmalı. İlk okuyucunuz olurum. Ben Türk Dili ve Edebiyatı mezunuyum. Dilin kökenlerine inme konusuna yatkınım. Kelime köklerinin türeyişlerle yeni kavramlara doğru gidişi, lehçelere ayrılışı, başka dillere geçmesi ve yeni yollar bulması başlı başına bir macera. Mesela biz Türkçe'nin etkilendiği dillerden aldığı kelimeleri biliriz de bizden etkilenenleri bilmeyiz. Böyle olunca sürekli yeni kelimelere ihtiyaç duyan bir dil olduğunu varsayarız. Burada verdiğiniz örnek QWY, kök olarak hem Türkçe'de hem Arapça'da ortak olduğunu izahınız bana mümkün göründü. Böyle olunca ya biri birinden ödünç aldı ya da bu kök insanların ortak bir dil kullandığı döneme ait bir kök. Eğer ikincisiyse bu kökleri tesbit etmek başlı başına bir dil teorisine gider. Ben 25 yıldır lisans eğitimimin dışında faaliyet gösteriyorum. Bu yazdıklarınızı farklı bulduğum için bir kitap var mı diye sormuştum. Bahsettiğiniz Divanı Lügatittürk başucu kitaplarımdandır. İhtiyaç duydukça baktığım temel kitaplardan, fakat sizin yönteminiz farklı ve etkili. Bu bilgiler bir bütünlük içerisinde bir amaç doğrultusunda biraraya gelirse çok iyi olur. Allah gayretinizi artırsın.

Not: Mete Bey kusura bakmayın konu dışına çıktım.