Sam Adian
06.09.2012
04:34
| ÜÇLEME
Geometrik bir şeklin oluşturulabileceği ilk sayı olan üç, kuşatıcı ilke olduğu için, çelişkiler ve gerilimler üçüncü bir öğenin devreye girmesiyle çözülür Lao Tzu şöyle demektedir: “Tao birliği oluşturur. Birlik ikilliği, ikilik üçlüğü ve üçlük herşeyi oluşturur. Buna benzer bir şekilde Pisagorcular da uygun olmayan birliğin dünyayı yaratmak üzere iki karşıt güce ve sonra da yaşamı oluşturacak üçlü birliğe bölündüğünü varsayarlar.
Trinite, bir birlik olduğundan Triad’dan ayrıştırılmıştır, birdeki üç, üçteki birdir. Çeşitlilikteki birlik, zıtları birleştiren üçüncü, katalizör, aracı olarak işgören ortancadır; sade bir tamamlanmış düzende diğer ikisini birleştirir (Proclus). Budizmde Triatna, Buda, Dharma, Sangha, aynı zamanda Budalar, Budalar’ın oğulları ve Dharmakaya’dır. Kelt sembolizminde çeşitli triniteler vardır, üç Bridgitler ayla ilişkili olan Meryem Ana olarak üçte bir olandır. Hıristiyanlıkta Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’tur. Diğer semboller ise içiçe geçmiş üç üçgen ya da daire, ve yoncadır. Mısırda Baba, Anne, Oğul: Osiris, İsis ve Horus’tur. Greko-Romen sembolizminde Zeus, Poseidon, Hades, Jüpiter, Neptün, Plüton; Gökyüzü, Okyanus, Yeraltı dünyası. Yahudi sembolizminde (Kabalizm) eril-dişilin ve birleştiren zekanın orijinal Trinitesi vardır. Hinduizmde Trimurti, aynı zamanda üçlü Brahman’dır. İskandinav ve Alman sembolizminde Odin, Thor, Frigg, Woden, Donar, Frija’dır.
Tepesi yukarı doğru olan ve içinde Tanrı’nın Gözü’nü barındıran üçgen bir diğer Trinite örneğidir. Trinite, Tanrı’nın birliğinin üç varlıkta kişileştirilmesi öğretisidir: Baba olan Tanrı, Oğul olan İsa ve Kutsal Ruh. Trinite, güzel sanatlarda önceleri yanyana oturan üç kişi olarak resmediliyordu, ne var ki onuncu yüzyıldan sonra Kutsal Ruhu insan formunda temsil etmek yasaklandı.
Afrika Sembolizminde
Afrika inanışlarında üç, Krallık sembolüdür. Ay tanrıçası üç kişidir, bunların ikisi siyah, biri beyazdır. Simyada; üç atomdan oluşanla, sülfür ve cıvayla, tuzla ilişkilidir; ruhu ve bedeni temsil eder.
Arap Sembolizminde
Arap inanışında İslam öncesi tradisyonda yeralır. Bu tradisyonda Manat üçlü bir tanrıçadır ve üç kutsal bakire olan Al-Itab, Al-Uzza, Al-Manat olarak temsil edilir. Benzersiz bir dikilitaşla, taşlar veya sütunlarla ya da üstünden güvercinler yükselen bir sütunla temsil edilir.
Budizmde
*Triatna (*Budizmin üç temel ibadet öğesi), üç değerli mücevher, Buda, Dharma ve Sangha’dır.
İslamda ve Sufizmde
Tanrı’ya giden yol, fıkhın ana caddesini oluşturan şeriat, sufinin dar yolunu oluşturan ve sonuçta Hakikat’e yani İlahi Gerçek’e veya sezgisel bilgi anlamındaki marifet’e ulaştıran tarikat olarak bilinir. Yoldaki her aşama tekrar üç dereceye bölünebilir; sıradan müminin uyacağı kurallar, seçkinlerin uyacağı kurallar ve seçkinlerin seçkinlerinin uyacağı kurallar.
Üç tekrar, üçün katları da yine islam kültüründe yerini almıştır
Hıristiyanlıkta
Trinite ile, ruh ile, bedenin ve ruhun birleşmesi ile ilişkilidir. Magi’nin Tanrı,Kral ve aynı zamanda da Kurban olan İsa’ya üç hediyesi vardır; sembol değişimin üç figürü ile, günaha girmekle, Peter’ın inkarı ile, İsa’nın çarmıha gerildiği tepedeki haçlar ile, İsa’nın öldüğü gün, ölümünden sonra görünmesiyle, Meryem’le, niteliklerle veya teolojik erdemlerle, imanla, umut ve sevgiyle ilişkilidir.
Yahudi Sembolizminde
Sınırsız ışığın, günahlardan arındıran zekanın sembolüdür. Kabalizmde üç; anlayışı ve eril ile dişili birleştiren zekanın üçlemesini temsil eder. Kabala’ya göre herşey aslında bir olan üçten kaynaklanır. Her eylemde üç unsur vardır: 1-Tesir eden prensip, neden veya hareketin öznesi 2-Öznenin hareketi yani eylemi 3-Bu hareketin nesnesi, hedefi, sonucu veya tesir edileni.
Hindu Geleneğinde
Trimurti’nin sembolü, yaratılışın üçlü gücü, yıkım, koruma, açığa çıkma, sürdürme ve bitirmenin sembolüdür. Tanrıların çeşitli tiriniteleri vardır. Üç tekerlekli ay arabası vardır.
Kelt sembolizminde
Tanrıça Bridget üç katlıdır, sayısız *Triadlar’da (*Üçlü) üç kutsanmış leydi bulunur, bunlar genelde aynı ilahiliğin üç açılımının temsilidirler. Üç, Kelt tradisyonunda özellikle önemli bir sayıdır.
Çin Geleneğinde
Kutsallığın sembolü, hayırlı uğurlu bir sayıdır. İlk tek sayı, aynı zamanda da eril bir sayıdır. At kurbağası veya kuşu üç ayaklıdır.
Mısır Sembolizminde
Thoth “Üç kere büyük Trismegistus”tur.
Greko Romen Geleneklerinde
İmanla, Moiralar’la ilişkilidir. Hekate üç katlıdır. Erinyeler, birde üç oldukları gibi Medusa olarak da Gorgonlardır. Üç hayır, üç zerafet, üç siren, üç tanrıça, üç hesperid, *üç Gree (*GRAIAI. Yunan Mitolojisinde. Phorkys ve Keto'nun kızları, Gorgonalar'ın kardeşleri olan 3 kız kardeş, “yaşlı kadınlar”. Dünyaya yaşlı olarak gelmişlerdi). Cerberus üç başlıydı ve Scylla’nın üç köpek kuyruğu vardı, Chimera’nın bedeninin üç bölümü vardı. Üç, dört ve onların toplamı olan yedi, üç dünyanın ve dört elementin kraliçesi olarak Aphrodite/Venüs için kutsaldır. Orfik sembolizmin varoluş, yaşam ve zeka triyadı vardır.
Hermetik Geleneklerde
Yüce gücün, üç kere büyük Trismegistus’un sembolüdür.
Bambaralar’da
Bambaralar’a göre evrendeki nesnelerin meydana geliş sürecinde eril olan ilk alemin sembolü üçtür; renklerin ve biçimlerin olmadığı bu alem, tezahür ötesi bir alemdir ve ancak sembolü dört olan dişil prensiple ilgi kurduğu zaman tezahür eder. üç, bir hareket uyaranı, bir başlatma uyaranıdır. Doğumu, üremeyi, oluşumu, tezahürü sağlar ve belirler ve ancak tezahür aleminde uygulama alanı bulur.
Japon Geleneklerinde
Ayna, kılıç, mücevher; gerçek, cesaret, şefkat üç hazinedir.
Maorilerde
Büyük Ruh, İlahi Yaratıcı, güneş, ay ve dünyanın trinitesi, doğanın; geçmişin, şimdinin ve geleceğin; üç parmakla gösterilen zihnin, fiziğin ve karakterin tanrısıdır.
Taoizmde
Büyük Triad Gökyüzü-İnsan-Dünya’dır. Üç, ilk güçlü sayıdır çünkü bölündüğünde ortada bir merkezi kalır, bu, denklemin merkez noktasıdır. O, yang’tır, uğurludur ve aynı zamanda da çokluluğun sembolüdür: “Bir İkiyi doğurdu, İki Üçü doğurdu, Üç ise tüm sayıları meydana getirdi.
Çeşitli Geleneklerde
Trinite biri büyük ikisi küçük üç haçla sembolize edilir. Pisagor sembolizminde tamamlanmanın sembolüdür. İskandinav ve Alman geleneklerinde imanın sembolüdür; üç Norna olarak imanın sembolüdür; Mani, Nyi, Nithi; bunlar aynı zamanda dolunayı, yeniayı ve düşmekte olan ayı işaret ederler. Alman mitolojisinde ay Fate ve ay tanrıçası Holda’dır, iki kızı ile birlikte birde üçtür. Aydaki tavşanın üç bacağı vardır. Thor bazen üç başlıdır ve Odin’in sembollerinden olan bir *triskele(*Kelt sembolüdür. Üç tane spiralin birleşmesi ile oluşur) ile ya da triquetra ile sembolize edilir. Üç, iyi şansın sembolüdür. Sümero Semitik geleneklerde çok sayıda triniteler mevcuttur. Kartaca’da Büyük Tanrıça ay tanrıçasıdır ve üç benzersiz sütunla temsil edilir. Slav Tradisyonu’nda: Ay Tanrı üç başlıdır.
Piramit
Dünyanın Merkezi ve Axis Mundi olarak kabul edildiği gibi, ilksel Kutsal Dağ’ı da sembolize eder, o da tıpkı Meru dağı gibi dört kenara sahiptir. Piramidin tepe noktası en yüksek ruhsal, hiyerarşik ve inisiyatik hedefi sembolize ederken aynı zamanda ateşin, alevin ve güneşin eril gücünün de temsilidir. Basamakları olan piramit, kozmosun yapısının ve şuur planlarının sembolü olurken aynı zamanda da Gökkubbedeki Güneşin yükselişini sembolize eder. Eflatun piramidi dünya elementini sembolize etmek için kullanır; ona göre piramit küp ile birlikte hava, sekiz yüzlü ile (oktahedral) ateş, yirmiyüzlü ile su ve onikiyüzlü ile eterdir. Aztek sembolizminde piramit Quetzalcoatl’ın beşinci güneşidir.
Evrenin üçlü yapısının sembolüdür; gökyüzü, dünya, insan; baba, anne, çocuk; beden olarak insan, ruh ve can, mistik sayı üç, üçlü, ilk düz şekil ve dolayısıyla yüzeyin temel sunumudur. Eflatun, “yüzey üçgenlerden oluşur” demektedir. Eşkenar üçgen tamamlanmanın sembolüdür.
Mısır geleneğinde Triad’ı temsil eder. Mısır geleneğinde dik üçgenin dikey olan kenarı eril olanla, tabanı dişil olanla ve hipotenüsü bunların ürünü ile ilişkilendirilir. Benzer şekilde Osiris başlangıç, İsis orta veya hazne ve Horus tamamlayandır (Plütark). Mısırlılar’ın El’i ateşin ve suyun, erilin ve dişilin birliğidir. Etrafı daire ile çevrili üç tane ikili üçgen figürü, *Khui’nin (*Bedensiz varlıkların ülkesi) tasviridir. Yunan geleneğinde; delta yaşam kapısını, dişil prensibi ve doğurganlığı sembolize eder. Hindu geleneğinde; düz ve ters üçgenler Shakta ve Shakti, Linga ve Yoni, Siva ve onun Shakti’sidir.
Alıntılar:
BIEDERMANN, Hans; Dictionary of Symbols-Cultural Icons&The Meanings Behind Them; Meridian Printing; New York 1994
CIRLOT, J. E. ; A Dictionary of Symbols; Dover Publications; New York 2002.
COOPER, J.C.; An Illustrated Encyclopedia of Traditional Symbols; Thames&Hudson, 2008.
|
Bülent Karaman
12.10.2012
11:34
| Rububiyet Hakikatini bir de Risale-iNur dan bakalım...
İkinci Hakikat: "Rububiyet-i mutlaka"dır.
Evet bütün kâinatta hususan zîhayatlarda ve bilhâssa terbiye ve iaşelerinde her tarafta aynı tarzda ve umulmadık bir surette beraber ve birbiri içinde hakîmane, rahîmane bir dest-i gaybî tarafından olan bir tasarruf-u âmm elbette bir rububiyet-i mutlakanın tereşşuhudur ve ziyasıdır ve tahakkukuna bir bürhan-ı kat'îdir. Madem bir rububiyet-i mutlaka vardır, elbette şirk ve iştiraki kabul etmez. Çünki o rububiyetin kendi cemalini izhar ve kemalâtını ilân ve kıymetli san'atlarını teşhir ve gizli hünerlerini göstermek gibi en mühim maksad ve gayeleri cüz'iyatta ve zîhayatta temerküz ve içtima' ettiğinden, en cüz'î bir şeye ve en küçük bir zîhayata kendi başıyla müdahale eden bir şirk, o gayeleri bozar ve o maksadları harab eder. Ve zîşuurun yüzlerini o gayelerden ve o gayeleri irade edenden çevirip esbaba saldığından ve bu vaziyet rububiyetin mahiyetine bütün bütün muhalif ve adavet olduğundan, elbette böyle bir rububiyet-i mutlaka, hiç bir cihetle şirke müsaade etmez. Kur'anın kesretli takdisatı ve tesbihatı ve âyâtı ve kelimatı, belki hurufatı ve hey'atıyla mütemadiyen tevhide irşadatı bu büyük sırdan ileri gelmiştir.
Şualar ( 151 )
|