الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنًا مُؤْمِنَةٍ الْمُؤْمِنَاتُ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ مَنْ آمَنَ بِمُؤْمِنٍ بِمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ مُؤْمِنُونَ وَنِسَاءٌ مُؤْمِنَاتٌ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِيمَانَ Ben, iman (emene kelimesi) ve türevlerini vatandaşlık bağlamında incelemeye çalışıyorum. Herkesçe bilinen manaları zaten bakidir. Ruhul Kurandan bazı ibareleri bulup, yukarıya yapıştırmaya çalıştım. Hepsini yakalayamamış olabilirim.

Oturup da uzun uzun araştırıp, kesin bir sonuca ulaşmış da değilim. Sadece usul açısından –ki, sizler bunları benden daha iyi bilirsiniz- “ibare farklı ise mana da farklıdır” kabulü gereği, “mü’min/elmü’min” ile “men amene”, “ellezine ütul iman” ve ellezine amenu” arasında fark olması gerekir. Ayetlerdeki geçiş konularına göre bunları tasnif etmek gerekir. Henüz çalışmış değilim.

Bugün askerliği 1-2 sene yapıyoruz ama sanırım 45 yaşa kadar her sene yoklama yaptırıyoruz. İlk yıllar bilfiil askeriz, sonraki yıllar ise bilkuvve askeriz. Belirli bir yaştan sonra ise artık bizi asker olarak görmüyorlar. Elbette zaruretler müstesnadır. Buradan yola çıkarak acaba Kur’an’da da böyle olabilir mi, diye düşündüm.

Adil düzende, yine yanılmıyorsam şura/meclis yaşı 31 olsa gerekti. (Akademik kariyerin kazanıldığı yaş.) Bugün bunu askerliğin bittiği yaş olan 21 olarak uyguluyorlar galiba. Şimdi bu seçilme yaşını da seçme yaşı olan 18’e indirmeye çalışıyorlar. Aktif emeklilik yaşı da bildiğiniz gibi 63 tür. Uzatmadan söylemek gerekirse, aktif mü’minlik (güvenlik ve savunma) süresi, yani bana göre “ellezine amenu süresi” belirli bir yaş aralığında olmalıdır. Hak ve görevleri o yaşlarda yapar. Pasif Mü’min olarak yapacağı görevler de 15 yaşından ölünceye kadarki sürede yapılacaktır.

Böyle kabul ettiğinizde pek çok şey değişmiş olur. Mesela, namazların ve oruçların bazıları ölünceye kadar, bazıları da sadece görevli olunan zamanda farz olur. Cuma Namazı ve "EşŞehr (Ramazan) Orucu" “ellezine amenu” olanlara, günlük namazlar ve "eyyamen ma’dudat oruçları" ise mü’minlere ölünceye kadar farz olur, gibi… Detaylara girmiyorum. Sadece basit görünen bir kabul bile, hayatı tamamen değiştirebilir, onu vurgulamaya çalışıyorum. Yeni 1000 YIL da bu tarifler yeniden yapılacaktır.

Saygılarımla.

H.Kayahan

Öncelikle, katkılarınız için teşekkür ederim.

Hz Peygamberin hadisini bilirsiniz. "Müslim kimdir?" dediler, "elinden ve dilinden kimsenin zarar görmediği kimsedir." dedi. Yani barışık olan kimse. "Mü'min kimdir?" dediler, "insanların mallarını ve canlarını emanet ettiği kimsedir." dedi. Yani güvenliği deruhte eden kimse. Ayrıca pek çok ayettede de bu manayı teyit eden ibareler vardır. Sanırım buraya kadar hepimiz mutabıkızdır.

Mü'min ismi;

الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنًا مُؤْمِنَةٍ الْمُؤْمِنَاتُ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ مَنْ آمَنَ بِمُؤْمِنٍ بِمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ مُؤْمِنُونَ وَنِسَاءٌ مُؤْمِنَاتٌ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِيمَانَ

ayetlerde görüldüğü gibi;

ekil, eril ve marife;

tekil eril ve nekire;

tekil dişil ve nekire;

kurallı çoğul, marife ve hem eril hem de dişil;

ismi mevsul, çoğul ve eril;

çok dikkate şayan bir şekilde; "ellezine utül iman", kendilerine (el)İman ita edilmiş (eril) kimseler şeklinde gelmektedir.

Kurallı erkek çoğul, kurallı dişil çoğulların manalarını biliyorsunuz, yazmıyorum. "Ellezine amenu" olarak gelende ise hem kişiler marifedir, hem de eylemleri marifedir(bilinendir, tanımlıdır).

Ama "kendilerineilim ve iman ita edilenler" kimlerdir? Kitap verilir gibi iman mı veriliyor? Hadi diyelim ki, "ilim verilmek" diploma ve sertifika ile subut etti, (marife olan ve bilinen, tanımlanabilen) iman nasıl subut edecek ve marife olacak? Kitap verilenlerin kitapları bellidir ve kitap müşahhas bir nesne, iman nasıl müşahhas olacak?

Bütün bu sorularda Allah'ın zatına olan imanı sorgulamıyorum, onu başkaları izah ediyor. Benim aradığım dünyevi düzenlemedir. "Kendilerine iman verilen kimseler" (sizin izahlarınızda sorguladığınız) hükmen mü'min kabul edilenler olabilir. Gerçekte mümin değillerdir ama biz onlara mümin hukuku uygularız. Böyle bir şey mümkün müdür? Mantıklı mıdır? Mesela "geçici vatadaşlık" var ve henüz vatandaş olmayanlar "geciçi vatandaşlık numarası" veriyorlar. Böylece sosyal ve hukuki haklardan yararlanabilir hale geliyor kişi.

Allah israf etmeyeceğine ve sadece çeşit olsun, güzellik olsun diye farklı farklı söylemeyeceğine göre; ibareler farklı ise hükmü de farklı olmalıdır. Bu farkları arrıyoruz, eğer gerçekten fark varsa tabii.

Saygılarımla.

H.Kayahan

"emene" fiilini, çok amatörce de olsa, ruhul kuran porgramından taramaya çalıştım. Yüzlerce kez geçiyor. İsim, isim tamlaması vs şeklinde geçtiği yerleri fark edebildiysem, "kopyala-yapıştır" metodu ile oradan alıp, yoruma ekledim. Bazıları onlarca kez geçiyor, bazısı bir kere geçiyor. Sizde de ruhul kuran veya benzeri bir program varsa isz de tarayabilirsiniz. İlk defa da o akşam taradım ve öylesine göz attım. Daha önce çalışmışlığım yoktur.

Anlattığınız 4'lü yapıyı (ilmi, dini, siyasi ve iktisadi), genel olarak biliyorum. Karagülle İstanbula gitmeden evvel, hatta yıllarca evvel, bizlere defalarca anlatmış ve ayrıca yazılarında da yazmıştır.

İşleyişinin mekanizması henüz benim kafamda bakmakta olduğum bir resim berraklığında değildir. Bilgimin yetersiz ve konu üzerinde yeterince çalışmadığından olsa gerek.

Genel ve kabaca "terimlerle" ilgili sorunlarım var. "Terim farklı ise fonksiyonu da farklıdır", genel kabulünden başka kriterim ve birikmiş bilgimde yok, örneklerim de azdır. Sanırım siz konu üzerinde çalışmış ve hatta Karagülleden farklı içtihatlar da yapmışsınız. Öyle görünüyor. İkişerli, üçerli, vb gruplar halinde çalışılması belki daha fazla kolaylık sağlayabilir.

Saygılarımla.

H.kayahan

Bilgimin yetersiz ve konu üzerinde yeterince çalışmadığımdan olsa gerek.