PARA-İslam'da denge/Altın ve Gümüş
Süleyman Karagülle
4362 Okunma
17-GÜMÜŞ STOKU VE ÜLKELER ARASI DENGE

14GÜMÜŞ STOKU VE ÜLKELER ARASI DENGE

 

 

 

 

           Bir ülkedeki sarraflarda bulunan altın, gümüş ile mal olarak; hazinedeki altın ise para olarak karşı karşıya gelir. Dolayisiyle altının hazinede veya sarraflarda olması gerek altının değerine, gerekse diğer malların değerine tesir icra etmez.

Altın açısından, hazinede olması ile dışarıda olması arasında fonksiyonu bakımından fark yoktur. Gümüş için ise durum böyle değildir. Hazineye çekilmiş bulunan gümüş miktarı artık satın alma gücünü kaybetmiştir. Ne tüccarın elinde, ne de halkın elindedir, dolayisiyle bu gümüş miktarının para olarak hiçbir değeri yoktur.

Gümüş hazineye girmekle hazine miktarını artırıp eksiltmez; bu miktarı artırıp eksiltme, millî serveti artırıp eksiltmeden ibarettir. Bunun başarılması kolay bir iş değildir. Yıllara bağlı cehd ve çalışmaların sonucu olacaktır. Ancak, hazinenin altın ve gümüş stoku üzerinde oynamak ise hazine için çok kolay bir iştir. Altını piyasaya satar, gümüşü hazineye çekmiş olur; yine bunun aksini yapar ve altını satın alarak gümüşü piyasaya sürmüş olur. Bu durumda dış piyasa ile ilişki kurmadan iç piyasada dengeyi sağlar.

Bir ülkede para sıkıntısı varsa, hazine altını satın alır, gümüşü piyasaya sürer ve gümüş çoğalmış olur. Eğer piyasada para bolluğu varsa bu işlemin aksini yapar. Piyasaya altın satar, gümüşü satın alır ve piyasada para dengesi oluşur. Böylece piyasanın para - fiat dengesi direksiyonu hazinenin elinde olmakta ve daima kontrollü bir dengeyi gerçekleştirebilmektedir.

Devlet ihracat yapılmasını istiyorsa, piyasaya gümüş sürer ve ucuzluğu gerçekleştirir; tüccarlar da malı alıp dışarıya satarlar. Böylece ülkenin altın stokunun artmasına paralel olarak savaş gücü de yükselir. Eğer hazine ithalat yapılmasını istiyorsa, piyasadan gümüşü çeker ve pahalılık olur; bu durumda tüccarlar da dış piyasadan mal ithal ederler.

Devletin gümüşü piyasaya sürmesi veya piyasadan çek mesi ile bolluk yıllarında israf önlenmiş olur. Bolluk yıllarında piyasaya gümüş sürülür ve fiatlar fazla düşürülmez. Darlık yıllarında piyasadan para çekilir ve fiatlarda fazla düşme meydana getirilmez. Böylece gerek darlık ve bolluk yılları, gerekse darlık ve bolluk mevsimleri gayet kolaylıkla dengelenmiş olur.

          Demek ki devlet hazinesi bir taraftan paranın gerilimini yükseltip düşüren bir transformatör merkezidir, diğer yandan da su deposu gibi piyasadaki su seviyesini yahut elektriği dengede tutan bir regülâtördür.

Fiatların gümüşle dengede tutulması, bir yandan aracıyı ortadan kaldırır, fiatlar arası fark gayet az olur ve tüccar fazla kâr etmez, böylece aracının vurgunu önlenmiş olur. Diğer taraftan da halkın yaşama standardını belli bir seviyede kararlı kılar ve bolluk yıllarının gelirini yatırıma yöneltir. Halkın eline fazla mal ürettiği için fazla para geçmiş, kendisine gerekli miktarı kullandıktan sonra, arada çıkan kârı da yatırıma yöneltmiştir. Darlık yıllarında ise geliri azaldığı için harcamalarında kısıntı yapmıştır.

           Ülkede bazan altın veya gümüş rezervleri bulunabilir ve bu rezerv de o ülkenin fiat dengesini bozabilir. Bu fiat dengesinin bozulmaması için yine gümüş ile oynamak gerekir. Meselâ, gümüş fazla üretilmiş ise devlet hemen bu fazla gümüş miktarını hazineye çekmeli, daha sonra altın ile değiştirmelidir. Eğer fazla altın üretimi yapılmış ise bu altın kadar para piyasaya sürülmeli, böylece dengenin korunması sağlanmalıdır.

Hazineye verilen bu silâh, gelişme çağındaki topluluklar tarafından uygun olarak değerlendirilemediği için birçok ülke yıkılıp gitme durumunda kalmıştır. Yine altın ve gümüşün bu fonksiyonunu Avrupalılar lehine değerlendiren Osmanlı İmparatorluğu, tarihte görüldüğü gibi özellikle son devrelerinde sürüne sürüne yaşadı.

Devletin bu işi keyfi olarak yapması —altın ve gümüşün özelliklerinden— yararlanma yerine zarar getirir. Bunun için yeni tedbirlere gerek vardır.

İslâmiyet işte bu tedbirleri getirmiştir.

 

 

 

 

 

 

 

 

   

      

                                                                       

 

 

 

 

 


PARA-İslam'da denge/Altın ve Gümüş
1-1-kapak içi
1789 Okunma
2-2-takdim-REŞAT EROL
1674 Okunma
2-2-takdim-reşat erol
1483 Okunma
3-3-önsöz-süleyman karagülle
1947 Okunma
4-4-YAŞAMA DÜZENİ
1733 Okunma
5-5-HAYVANLARDA YAŞAMA DÜZENİ
1596 Okunma
6-6-İNSANLARDA YAŞAMA DÜZENİ
1693 Okunma
7-7-ÜRETTİĞİ KADAR TÜKETME ESASI
1697 Okunma
8-8-ÜRÜNÜN TÜKENMEMESİ ESASI
1663 Okunma
9-9-VERİP KARŞILIĞINI ALMA ESASI
1659 Okunma
10-10-GÜMÜŞ SENET
1695 Okunma
11-11-ALTIN SENET
1772 Okunma
12-12-HAZİNE ALTINI
1736 Okunma
13-13-SERBEST FİAT
1663 Okunma
14-14-ALTIN VE GÜMÜŞ DENGESİ
1972 Okunma
15-15-ALTIN VE MİLLÎ GELİR
1723 Okunma
16-16-ALTIN VE ÜLKELER ARASI DENGE
2059 Okunma
17-17-GÜMÜŞ STOKU VE ÜLKELER ARASI DENGE
4362 Okunma
18-18-ALTIN FİATI
1864 Okunma
19-19-HAZİNEDE GÜMÜŞ STOKU
1844 Okunma
20-20-SERMAYE VERGİSİ İLE PARA DENGESİ
1654 Okunma
21-21-DENK MALLAR
1637 Okunma
22-22-KREDİ
1628 Okunma
23-23-SENET PARA
1910 Okunma
24-24-FİATLARA MÜDAHELE
1634 Okunma
25-25-NAKDÎ VE GELİR VERGİSİ
1672 Okunma
26-26-PARA'NIN HAPSİ
1729 Okunma
27-27-KARŞILIKSIZ PARA
1549 Okunma
28-28-İŞLETME VE MUAMELE VERGİSİ
1655 Okunma
29-29-HAZİNE'NİN FONKSİYONU
1862 Okunma
30-30-VERESİYE VE FAİZ
2468 Okunma
31-31-ÜCRET
1696 Okunma
32-32-TEKEL
1606 Okunma
33-33-DEPO EDİLEMEZ MALLAR
1832 Okunma
34-34-İÇİNDEKİLER
1630 Okunma
34-34-İÇİNDEKİLER
1566 Okunma
35-35-PARA DENGESİNİN RİYAZİ TAHLİLLERİ
2011 Okunma
36-36-YAŞAMADÜZENİ
1622 Okunma
38-38-İNSANLARDA YAŞAMA DÜZENİ
1551 Okunma
39-39-ÜRÜNÜN TÜKENMEMESİ ESASI
1549 Okunma
40-40-GÜMÜŞ SENET
1488 Okunma
41-41-HAZİNE ALTINI
1574 Okunma
42-42-ALTIN VE GÜMÜŞ DENGESİ
1545 Okunma
43-43-ALTIN VE ÜLKELER ARASI DENGE
1524 Okunma
44-44-ALTIN FİATI
1505 Okunma
45-45-SERMAYE VERGİSİ İLE PARA DENGESİ
1657 Okunma
46-46-KREDİ
1590 Okunma
47-47-FİATLARA MÜDAHELE
1534 Okunma
48-48-PARANIN HAPSİ
1493 Okunma
49-49-İŞLETME VE MUAMELE VERGİSİ
1468 Okunma
50-50-VERESİYE VE FAİZ
1599 Okunma
51-51-TEKEL
1538 Okunma
52-52-ŞER'İ AYLARIN TAKVİMİ
1734 Okunma
53-53-VEDA AYININ MANASI
1712 Okunma
54-54-PARA KİTABININ ŞER'İ DELİLLERİ
1551 Okunma
54-54-ŞER'İ DELİLLERİ
1611 Okunma
55-55-PARA KİTABI ŞERİ DELİLLERİ
1862 Okunma