MÂİDE SÛRESİ TEFSİRİ - 64
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
مَا جَعَلَ اللَّهُ مِنْ بَحِيرَةٍ وَلَا سَائِبَةٍ وَلَا وَصِيلَةٍ وَلَا حَامٍ وَلَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (103)
مَا جَعَلَ اللَّهُ
(MAv CaGaLa elLAvHu)
“Allah ca’l etmedi.”
“Bid’ etmek” bir şeyi yeniden ortaya çıkarmak;
“Fitr etmek” bir şeyi parçalayarak taneler hâline getirip onlarla örmek;
“Halk etmek” çamura veya kumaşa biçerek şekil vermektir.
“Ca’l etmek” ise mevcut olan bir varlığa bir fonksiyon yüklemek, onu görevlendirmek veya ona bir iş yaptırmaktır.
“Allah ca’l etmedi” diyerek burada kimseyi ve nesneyi böyle bir görevle görevlendirmedi, böyle bir özellik vermedi manâsını taşır.
Buradaki “Mâ”, fiil-i maziyi olumsuz yapan “Mâ”dır. Türkçede de geldi-gelmedi deriz yani “Mâ” ile menfi yaparız. Türkçe ile Arapça arasında böyle pek çok yakınlık vardır. Bu yalnız Türkçede değil dünya dillerinde de böyledir. Bu da tüm insanların bir anne babadan türediklerinin bir ispatıdır.
Allah insanları yeryüzünde ca’l etmiştir. Belli varlıkları özel olarak ca’l etmemiştir. Bu âyet “Kur’an nâzil olurken “Eşyadan sormayın” ’ dan sonra yer almaktadır. Gerçi harfi atıf getirilmemiş, konunun değiştiğine işaret etmiştir. Bu bakımdan bundan önceki âyette belirtilen konularla tamamen ilgisiz de denmez.
Acaba bu âyetin burada yer almasının hikmeti nedir?
Kur’an bir ormana benzer. Ağaçlar ve bitkiler gelişigüzel serpiştirilmiştir. Onların arasında bir ilgi yokmuş gibi görünür. Ne var ki son derece uyumlu bir hayat vardır. Önce güneşten gelen ışınları tam olarak kullanabilmek için önce direkt güneşten yararlanan ağaç yaprakları yer alır. Sonra gündüz ışığından yararlanan yapraklar yer alır. Böylece ışıktan tamamen yararlanılır. Bitkiler birbirlerine dayanarak soğuktan ve sıcaktan korunurlar. Kışın kar yağar ve ağaçların etrafını sarar. İlkbahar gelince metrelerce kar erimeye başlar. Ağaçların yanındaki kar önce erimeye başlar ve çukurlaşır. Çünkü ağaçlar canlıdır ve birbirlerini ısıtmaktadırlar. Ayrıca yapraklardaki buharlaşma da serinlik meydana getirir. Bu sebepledir ki canlının gölgesi cansızın gölgesinden daha serindir. Köklere varınca da kökler taşları toprak yaparlar, köklerinden su ve maddeleri alırlar. Değişik köklerde değişik asitler vardır. Ancak birlikte toprağı yenerler. Ayrıca bazı bitkilerde, mesela baklagillerde azot bakterileri vardır. Onlar, havanın azotunu organik bileşiklere çevirirler. Diğer bitkiler hava azotundan yararlanamazlar. Bu sebepledir ki bitkiler ormanda iç içe karmakarışık haldedir.
Kur’an’da da âyetler iç içe orada burada yer alır gibi görünmektedir. İlk bakışta aralarında bir ilişki yokmuş gibi görünür. Üzerinde durdukça birçok hikmetler ve yeni manâlar keşfedilir. Hepsini anlamamız ve bilmemiz imkânsızdır, ancak kıyamette hikmetlerini belki tam öğrenebileceğiz. Ama Kur’an’daki âyetler, ufukta görünenlerdir. Çabalayıp oraya vardığımız zaman orasını öğreniriz ama yeni ufuk ortaya çıkar. Ufukları bitiremeyiz. İlim de böyledir. Matematikte bir problem çözerseniz dört problem ortaya çıkar. İnsanın matematik bilgisi artmaktadır, çözümler artmaktadır ama problemler daha çok artmaktadır.
Şimdi bu âyet bu sûreye niye girdi? Bu sûrenin özelliği nedir?
Bu sûre bir bucağın nasıl oluşacağını, bir kentin nasıl yasaklar koyabileceğini, üretimin nasıl yapılacağını anlatan bir sûredir. Bu sûrenin özelliği ideal bir taşra veya merkez bucağının yapılanmasını anlatmaktadır. Anayasamızda diyoruz ki; her bucak kendi kamu hukukunu kendisi oluşturur, helal ve haramları kendisi koyar. Taşra bucakları kendi hukuklarını oluşturur, merkez bucakları da sadece merkezlerde geçerli olmak üzere kendi hukuklarını oluştururlar.
Bir de Kur’an’ın ortaya koyduğu helal ve haramlar vardır. Domuz eti, kumar, ölü, avlanma gibi. Bunlar Mekke için konmuşsa örnektir. Bunlara kıyas edilerek her bucak yani kabile kendi fıkhını kendisi oluşturur.
Allah haramları saydığı gibi haram olmayanları da saymaktadır. Yani Kuran’da bütün haram ve helaller belirtilmemiştir. Burada zikretmesinin sebebi, soru sorarak kendinize suni haramlar icat etmeyin yasağı yanında, aslı bulunmayan ve hikmeti olmayan âdetlerle gereksiz yasakları da icat etmeyin yani geleneklere uyarak içtihada dayanmadan kendinize hükümler icat etmeyin demektedir. Topluluklar gereksiz kurallar koyar ve kendilerini işkenceye sokarlar. Bu gereksiz sorularla ve fetvalarla işkenceye sokma olduğu gibi, bir hüküm ortaya koyar ve gereksiz onu kabul eder. Sermaye ‘adam öldürülmez, idam edilmez’ der, ondan sonra binlerce insanı öldürene dokunamazsınız! Delilsiz iddiaları Kur’an yok sayın diyor.
Tartışmada ustalıklı bir yanıltma vardır. Tartışma konusunu başka tarafa çekip asıl tartışılacak konuları tartışmadan kabul ettirmektir. Sizin bir altınınız olsa, o altını taş parçası şeklinde taş renginde boyasanız ve taşlar içine karıştırsanız, onun altın olduğunun bilinmesi mümkün olmaz. Sizden başkası onu çalmaz, almaz. Öyle böcekler vardır ki sahte yuvalar yapar ve asarlar. Kuş onları yemekle meşgul olurken vaktini kaybeder. Asıl böceğin olduğu yuva böylece gizlenmiş olur.
Bugün ne yapıyorlar?
Biz anayasa ile ilgili herkesin görüşünü alacağız deyip onu bunu dinliyor, gereksiz laflarla çuvalı dolduruyorlar! Sizin cevherli maddeleriniz kayboluyor ve bu arada kendileri istedikleri maddeleri tartışmadan dayatıyorlar! Güya halkla istişare etmiş oluyorlar!
İşte, her şeyi sormayın âyetine aykırı davranma olduğu gibi mesnetsiz ispatsız iddialara kulak vererek onlar üzerinde tartışıp asıl araştırılacak şeyleri tartıştırmamak budur.
Biz “Adil Düzen Anayasası”nı Meclis’e gönderdik. Onun üzerinde tartışacaklarına; ‘bu şunu söyledi, şu bunu söyledi’ deyip güya onları değerlendirecekler.
Anayasa yapacaklar tartışmazlar, telif de etmezler, halkın önerilerini ve tartışmalarını tercih ederler. Karar veren merci taraf olmaz. O herkesi dinler ve sonunda onların içindeki önerileri tercih eder. Nasıl mahkeme iddia makamında oturmazsa, istişare edenler de müşavir makamına oturmaz. İstişare yazışma ile olmaz, şifahi olur, temsilcilerle şifahi olur.
Bundan önceki “eşyadan sual etmeyin” âyeti ile buradaki “Allah ca’letmedi” o kadar iç içe ve birbirine yakındır ki “Ve” harfi koymaya bile gerek yoktur. Demek ki eskilerin sorup da sonra riayet etmedikleri konular bu tür konulardır. Bunlar tamamen asılsız değildir. Nasıl hamrda zarar da nef de varsa, bunlarda da yarar ve zarar vardır ama zararı daha fazladır.
Başlangıçta “Ve” harfinin kemali inkıtadan olduğunu söyledik. Şimdi ise kemali ittisale geldik. İşte Kur’an âyetleri böyledir. Değişik cihetlerle başladığınız zaman değişik şekilde görünür.
مِنْ بَحِيرَةٍ
(MiN BaXIyRaTin )
“Bahireden”
Önce burada dört kelime getirilmiştir: Bahr, Sayb, Vasl ve Ham. Bu kelimeler nekredir ve “Lâ” ile atfedilmişlerdir. Hepsi bir “Min” harfi ceriyle matufen mecrurdurlar.
Önce şunu belirtmemiz gerekir. Mekkeliler bu kelimeleri duymuşlardır ama manâlarını bilmemektedirler. Alusi’de bunların ne olduğunda ihtilaf vardır deniyor. Görüşler bunların birer hayvan olduğunda birleşiyor. Köle diyenler de vardır. Doğurma ile ilgili özelliği olan hayvanlardır. Ya örnek on doğan hayvandır yahut onuncu doğan hayvandır. Cinsiyetle ilgisi vardır. Ortak hükümleri vardır. Özel durumları vardır. Ya etleri yenmez ya da işe koşulmaz, vesaire. Mekke veya Medinelilerin bilmediği bu hayvanlar Kur’an’da zikredildiğine göre bunların ancak etimolojik manâları vardır.
Önce dört kelime olarak zikredilmiştir. O halde bizim dörtlü sisteme göre manalandıracağız. Temel olarak biz ilmî, ahlâkî, iktisadî ve siyasî gruplar oluşturuyoruz. Bunların hangileri hangilerine daha çok yaklaşır, önce bunu araştırırız.
Önce kelimeleri tahlil ile başlayalım.
“Bahr” kelimesi deniz demektir. Büyük akarsular ve göller de bahr içindedir. Behire-yebheru fiil olarak denize girmek, denizi geçip bir yere varmak anlamındadır. Gemilerin denizi yararak gitmesine de behir denir. Yol aldı anlamındadır. Hayvanın kulağını kesip kan akıtmak da behire anlamında kullanılmıştır. Yarmak anlamında istimal edilmiştir. Ayrıca insanların faziletini anlatan bahrden yapılmış özel isimler vardır. Kur’an’da “bahr” kelimesi deniz ve nehir olarak zikredilmektedir.
“Saibe” kelimesi ise “Saime” kelimesi ile akrabadır, “Savm” kelimesi ile de akrabadır. Yemeyen anlamındadır. Hayvanlar damgalanır, kime ait olduğu, hangi kabileye ait olduğu belirlenir, sonra meraya salınır; bunlara “Saime” denmektedir. Böylece hangi hayvanların kimlere ait olduğu bilinmiş olur.
“Vasl” ise bitiştiren anlamındadır. Eklenen yer demektir. Peş peşe eklenenler vasıle olur. Kat’etmek zıddıdır. İrtibat demektir. İrtibatta ikili ilişki vardır. Vaslda peş peşe zincirleme ilişkisi vardır.
“Ham” kelimesi ise himaye etme, koruma anlamına gelir. Aslı koruluktur. Ormanlar vardır. Orada ağaç kesilmez, koruma alanıdır. “Ham” denir. Bir kimsenin yakınları da hıma’dır. Onlarla evlenmek yasaklanmıştır. Kocanın erkek akrabaları, kadının kadın akrabaları hıma’dır. Sıhr ise kadın ve erkek akrabaları içine alır. Hıma yardım ve miras bakımından, sıhr ise yakınlık bakımından akrabalığı gösterir.
Şimdi bu dört kelimenin manâsını böylece zikrettikten sonra dört melekemizi ilgilendiren kelimeleri yerlerine koymaya çalışalım.
“Saibe” yemekle ilgili olduğuna göre bu ekonomi ile ilgilidir.
“Ham” himaye etme, koruma anlamında olduğuna göre siyasi olabilir.
“Vasl” ahlâk ve “Bahır” ilimle ilgili olabilir.
Şimdi bu kelimeleri bu şekilde sınıflandırdıktan sonra “Bahıre” kelimesini manalandırmaya çalışalım.
Türkçede çok bilenlere “bu adam deryadır” derler. Edebiyatta ledün ilim sahiplerine “ummana daldı” derler. O halde bahır gibi tüm bilgileri toplamış kişi, ilmin ledününü bilen anlamındadır. Bundan önceki âyette her şeyi sormayın, kendi içtihadınızla çözünüz emrinin arkasında bahıret yoktur. Allame-i gayb yoktur. İlmi ledünü bilen yoktur anlamında bahire yoktur denmiştir.
“Bahır” denize giren veya denizi geçen anlamındadır yahut geçilen deniz anlamındadır. Sonundaki harfi ismi cinsi ifade etmek için gelmiş kabul ederiz. Kutuplar kutbu’l-ektablar olmadığı gibi herhangi kutub da yoktur demektir. Dolayısıyla başka kimselerden istimdat ederek amel etmek caiz değildir. Biz kendimiz içtihat etmeliyiz. Ona göre amel etmeliyiz. İçtihada kudretimiz yoksa yine içtihat ederek, içtihat edeni bulmalıyız, onun verdiği fetvalarla amel edeceğiz. Ona da gücümüz yetmezse, o zaman velimizin dediklerine uyarız.
O da bize içtihatla cevap verir. Kerametle değil.
İşte ehli şeriatın anladığı manâ budur.
Bahire yoktur diyor Allah. Oysa tüm tarikat bahireye dayanır. Öyleyse tarikat yoktur mu demiş oluyoruz. Hayır, tarikat vardır. Genel kural şudur. Askerlikte ve tarikatta üstünü, şeyhini sen seçersin. Onun hata etmez biri olduğunu kabul etmezsin. O da beşerdir, bizim gibi her zaman hata edebilir. Ama birlikte hareket etmemiz için o ne derse onu yapmalıyız. Beğenmiyorsak ayrılabiliriz ama ona biat etmişken ona muhalefet etmeyiz. Bu askerlikte böyle olduğu gibi tarikatta da böyledir.
Evet, bahire yoktur ama hâdi vardır.
Hata da etmişse ayrılmadığımız sürece ona itaat ederiz.
Toplulukta içtihatsız kabul edilen bilgiler vardır. Bir şey söyler, o söylediği için herkes onu kabul eder. Televizyonda mesela şalgam kansere iyi geliyor derler, herkes ona inanır. Bugün doktorlarımız da böyle yapıyorlar. Kitaplarda gördükleri makalelerde yazılanlar doğru kabul edilmektedir. Başka yapacakları bir şey yoktur. Sağlık Bakanlığı onlara kapitalistler ne söylüyorlarsa onu yapacaksınız, kendiniz içtihat yapmayacaksınız diyor. O halde bugünkü tüm tababet bahireye dayanan bir tababettir. Onlar her şeyi biliyorlar. Ne söylüyorlar? İçtihat yapmamıza gerek yok, diyorlar.
O halde “Adil Düzen”de sağlık nasıl olacaktır?
Meslekî dayanışma ortaklıkları olacaktır. Burada halk meslekî faaliyet yaptıkları zaman yaptıkları hata olursa, hakemlerin kararı ile yargılanarak mahkûm olanların tazminatını onlar ödeyecek. Diyelim ki bir ilaç yan tesir yaptı, hasta öldü. Bu hastanın yakınlarına tazminat ödeyecektir. Bunun iki hedefi vardır; hastanın yakınları mağdur olmasın, bir de bu tür hatalara karşı dikkatli olunsun. Bugün sermaye bir ilaç çıkartıyor. Sağlık Bakanlığı’nın bir görevlisini ikna ediyor. ‘Bu ilaçtır’ raporu çıkıyor. Sağlık Bakanlığı buna ruhsat veriyor. Doktor da o ilacı kullanıyor. Hasta ölüyor. Soruşturma başlıyor. Doktor Sağlık Bakanlığı’nın ruhsat verdiği ilacı mı kullanmış; artık sorumlu değildir. Sağlık Bakanlığı sermayenin ürettiği ilaca ve sermaye yetkililerinin izin verdiği ilaca mı ruhsat vermiş? Sorun biter, sorumlu ilaç fabrikası olur. Ona da kimse soramaz. İşte bu bahire sistemidir. Sermayenin adamları hata yapmaz! Onlar ‘evet’ dedi mi tamamdır!
Bizde öyle değildir.
Bu ilaç verilmeseydi hasta iyileşecek miydi yoksa hasta mı kalacaktı? Hastanın iyileşme yüzdesi nedir? Hasta kalıp yaşama şansı nedir? Başka ilaçta bu daha mı azdır? Hâsılı doktor müdahalesi olsaydı daha iyi idi. Müdahale daha iyi olmuştur. Hasta doğal akıbetle ölmüştür. Burada yapılacak bir şey yoktur. Hastaya müdahale edilmesi kötü olmuştur. Hastayı öldürmüştür. Burada suçlu yoktur, hata vardır. Sorumlu da doktordur. Doktorun dayanışma ortaklığı ölenin diyetini vârislere öder. Ondan sonra ödeyen, dayanışma ilaç müessesesine rapor veren doktorların âkilelerine müracaat eder yani hakemlerin kararı ile ödetir.
İşte bu da bahiresiz sistemdir. Herkes içtihatla hareket eder. Hata olursa dayanışma içinde ödenir.
“Min” kelimesi tekit içindir, kesinlik içindir. Mesela “Mâ raeytu âlimen” derseniz, ben âlimi görmedim anlamı da çıkar, ben onu âlim olarak görmedim anlamı da çıkar. Yani hâl veya mef’ul olabilir. Ama eğer “Mâ raeytü min âlimin” derseniz artık âlim hâl olmaz mef’ul olur. “Mâ Bahiretin” denmiş olsaydı biz kimseyi veya nesneyi bahire olarak kılmadık denmiş olurdu. Benzer başka şey için var olur. “Min Bahiretin” derseniz, o zaman bahire mef’ul olur, bahire olanı değil de bahıreyi kılmadık anlamına gelir.
Sonra “Mâ raeytü âlimen” dediğimiz zaman siz bir âlimi görmediğinizi söylemiş olursunuz ama çok âlimi görmüş olabilirsiniz. İki müşterek mana da çıkabilir. “Mâ raeytü min âlimin” derseniz, âlimden kimseyi görmedim demiş olur, çok âlimi de ifadenin kapsamı içine almış olursunuz. “Bahireden birini görmedim” deyince tek başına bahire yoktur demektir.
Burada bir husus daha ortaya çıkıyor. İlaç olduğunda ve yararı zararından fazla olduğunda icma olan ilaçları kullanan doktor sorumluluktan kurtulur, icma olduğu için kimse sorumlu olmaz. Ama bir mezhebin ilaç olarak kabul ettiği bir ilacı doktor uygular da hasta ölürse ve ölümün o ilaçtan ortaya çıktığı hakemler tarafından karara bağlanırsa, o zaman onu ilaç kabul eden dayanışma ortaklığı o ölümü tazmin eder.
İcma ile içtihat arasındaki fark da ortaya çıkmıştır. Bahirenin “Te” ile gelmesinin hikmeti budur. Bahır var bahire yok, icma kesin içtihat kesin değil.
وَلَا سَائِبَةٍ
(Va LAv SAEiBaTin)
“Ne de saibeyi”
Türkçede aynı manâya gelen iki cümle söyleyelim. “Ne Ahmet’i ne de Hasan’ı gördüm.” “Ahmet’i de Hasan’ı da görmedim.” Bu iki cümle aynı manâdadır. O halde neden ayrı ayrı söylenmiştir. Dilde böyle ifadeler var mıdır, yoksa aralarında manâ farkı mı vardır?
İfade daha çok sorulan bir suale cevaptır. “Sen Ahmet’i veya Hasan’ı gördün mü?” diye sana soracak olursa ben ne Ahmet’i ne de Hasan’ı gördüm dersin. Karşı taraf sormuyor ama siz ona anlatıyorsanız; “Çok sıkıntıda idim, onlara haber gönderdim, Ahmet gelmedi, Hasan da gelmedi.” Bu söylemde gelmek istemediler manâsı çıkar. Hâlbuki ‘ne de’ ile sadece gelmedikleri bildirilmiş olur.
“VeLâ” ifadesi ile Türkçedeki “ne de” anlamları ifade edilmiş olur. Bunlardan her biri ayrı ayrı olabilirlerdi ama hiçbiri olmadı anlamı çıkar.
Bizim bütün bilgilerimiz dile dayanır. Dile yüklenen manâlar dışarıdaki gözlemlerle elde edilir ama sonunda dil ile ifade ederiz. Dili iyi kullanırsak bilgilerimiz de sağlam olur.
Kur’an çok beliğ bir dile sahiptir ama kesin ifadeler yerine insanların düşünerek anlamlandıracakları ifadeler vardır. Burada “Ev” veya “Ve” getirilmemiş de “VeLâ” getirilmiştir. Bunlardan hiçbiri yoktur anlamındadır. Bunun manâsı, bunlardan her biri ayrı olmakla beraber tür itibariyle aynıdır. Ne bahire var ne da saibe vardır. Diğerleri de yoktur. Bahire’yi ilmi ledün anlamına gelen bir kelime olarak anlamlandırdık. Şimdi Saibey’e de bir anlam vereceğiz. Başkaları da başka manâ verebilir. Her iki manâ da doğru olabilir. Her iki manâ da yanlış olabilir. Birisi doğru diğeri yanlış olabilir.
“Saibe” yemeyen içmeyen demektir. Her canlı canlılığını sürdürmek için mutlaka beslenmek zorundadır. Kâinat ilk yaratıldığı zaman gereği kadar gerekli her şey yaratılmıştır. Bir otomobil gibi yaratıldı. Bütün parçaları birden var edildi. Lazım oldukça parçalar var edilmedi. Tüm parçacıkların sayısı aynıdır. Kâinat var edildiğinden beri değişmemektedir. Bunların özelliği olan hızlarının kare toplamları da sabittir. Bunların miktarı da değişmemektedir. O halde kâinatta hiçbir varlık, almadan bir şey veremez. Bir atom dışarıdan ışık kuantumu alır, yerine başkasını gönderir. Her şey, her madde almakta ve vermektedir. Ancak aldığı kadar verebilir. Bu canlılarda da böyledir. Dışarıdan beslenirler, madde alırlar, sonra bunları dışarıya verirler.
Güneşten enerji gelir, bitkiler onu alırlar. Şeker hâline getirirler, sonra biz onu kullanırız. Öylece yaşarız ve iş yaparız. Bunun dışında bir enerji yoktur. İnsanlar enerji üreten makineleri icat ettiklerini iddia ederler. Oysa nasıl biz maddeyi var edemiyorsak enerjiyi de var edemeyiz. Biz ancak mevcut enerjiyi harcayarak iş yapabiliriz. Madde azalmamaktadır. Oysa yarayan enerji devamlı olarak azalmaktadır.
Güneş hidrojeni yakarak helyuma dönüştürmektedir. Bize gelen enerji odur. Biz onu harcayarak yaşıyoruz. Bir gün enerji bittiği zaman bizim de hayatımız bitmiş olacaktır.
Saibe yani enerjisiz yaşayan, enerjiyi harcamadan bir iş yapan kimse yoktur. Yalnız insanlarda değil meleklerde ve cinlerde de yoktur. Develerde de yoktur. Üstün güçler yoktur. Mehdi gelecek, eline asayı alacak, yer yerinden oynayacak; böyle bir şey yoktur.
Dünyanın ekseni bozulsa ve bunu düzeltmek üzere melekler var edilse, onlar da bir enerjiyi harcayarak düzelteceklerdir. Bizzat kendileri güç icat eden varlıklar yoktur. İlmi ledün sahibi insan veya melek olmadığı gibi dev güce sahip ve enerji harcamadan iş yapan bir varlık da yoktur. Maddeyi yok eden veya var eden, enerjiyi kullanmadan iş yapan kimse yoktur.
Ekonomide de madde vardır. Onu işleyen emek vardır. İnsanlar maddeyi artırıp eksiltemezler. Sadece emekle ona şekil verirler. O da yine enerji ile mümkündür. Güneş enerjisini bitkiler kullanır, onu yiyecek yaparlar. Biz onu kullanarak onunla iş yapabiliriz. Onun dışında bizim bir iş yapma gücümüz yoktur.
Faiz nedir? Saibe’dir. Kendi kendine çoğalan, dışarıdan bir şey almadan çoğalan bir şeydir. Alacak durup dururken artmaktadır. İşte faizli düzen Saibe düzenidir. Enerji üreten makine ile parayı üreten makine aynı şeydir. Bunu yapmaları mümkün değildir. Kendi kendilerini kandırmaktadırlar.
Mal karşılığı çıkarılan para gerçek paradır. Mal karşılığı olmadan çıkarılan para Saibe’dir. Allah Saibe’yi meşru kılmamıştır. Saibe’yi ca’l etmedi. Tefsirciler ve lügatçiler Saibe ile Bahire’ye aynı manâları vermişlerdir. Birini deve, diğerini koyun yapmışlardır. Oysa Kur’an bununla kâinatın değişmez kanunlarını ifade etmektedir.
Fizik üstü metafizik varlıklar tasarlamışlardır. Evet, metafizik varlıklar vardır. İnsan ruhu metafiziktir. Cinler metafiziktir. Melekler metafiziktir. Hâsılı ruh diyeceğimiz şey metafiziktir. Metafiziktir çünkü bunlar fizikten yararlanarak bilgi alırlar ve yine fizikten yararlanarak doğada değişiklik yaparlar. Bunlar pasif değil, aktiftirler. Yapılan değil, yapandırlar. Bilinen değil, bilendirler.
Ne var ki bunlar doğa kanunları içinde yaparlar. Yeni madde var edemezler. Kâinatta kaç tane atom varsa ancak o atomları veya parçacıkları kullanırlar. Bunun dışında bu madenin aslını değiştiremezler. Mesela mıknatısın çekme özelliğini yok edemezler. Yer çekimine mâni olamazlar. Su sıfır derecede donar, bunu değiştiremezler. Miktarı artıramadıkları gibi özelliklerini de değiştiremezler. Ya ne yaparlar? Bu özelliklerden yararlanarak yapılar oluşturur ve o yapılara iş yaptırabilirler.
İşte burada şunu yapmazlar bunu yapmazlar dediğimizde Saibe olmazlar anlamı çıkar. Her şeyi doğa kanunları içinde düşünmemiz gerekir. Allah ise doğrudan, melek veya insanları kullanmadan elbette her şeyi yapmaya muktedirdir. Bundan şüphe edilmez. Ancak bunu ne zaman nerelerde yapmaktadır. Bu araştırılır. Ama ne insten ne cinden herşeyi bilen veya her şeyi yapabilen bir varlık yoktur. Yalnız O vardır.
وَلَا وَصِيلَةٍ
(Va Lav VaÖıLaTin)
“Ne de vasıleyi”
Vasıle’yi de cal’etmedi. Bahir, her şeyi bilen insanı yapmadı. Saibe, her şeye gücü yeteni yapmadı. Bir de ulaştıranı da yapmadı.
“Vasılet” kelimesi “feil” veznindedir. “Feil” ismi fail ve ismi mef’ul olur. İsmi fail anlamında olduğu zaman müennesi de “Te”siz olur. İsmi mef’ul olunca “kerime” gibi “Te” harfi oluşmuş olur. “Vesile” vasıl olan anlamındadır. Bunun anlamı yükselerek Tanrı ile birleşen kimse demek olur.
İnsanlar genellikle Tanrı ile ilişki kurma yerine O’na yakın olanlarla ilişki kurma yolunu tercih ederler, aracı kullanırlar. Devlet bir vali tayin eder. Vali devletin temsilcisidir. Ondan aldığı emirleri yerine getirir. İnsanlar valinin getirdiği emirleri yerine getirirler. Kanunlara ve talimatlara uyarlar, vali bununla görevlidir. Vali kendiliğinden kuralları değiştirmez. Vali kural dışında bir şey yapmaz. İnsanlar da valiye değil kurallara, emirlere, talimatlara uymakla yükümlüdürler.
Bunun yerine keyfi idare olsa, merkezdeki sultan valiyi emirleri yerine getirmek için değil de orasının yöneticisi olması, onlardan yararlanması için onu vali yapmış olabilir. O zaman valiye verilen yetki devletin kurallarını yerine getirmek değil, sultanın istediklerini yapmaktır. Halk da kurallara uyma yerine valiyi memnun etmeye çalışır. Ona yakınlık gösterirler, o ne derse yaparlar. İşte bu vali vasile olan validir.
Hz. Muhammed Allah’ın habibi imiş, onu memnun etmesi için kâinatı yaratmış, bizim görevimiz O’nun getirdiği emirlere uymak değil, O’nun Muhammed’ini memnun etmek imiş. O şimdi sağ değilse bile onun sünnetini yaşatmamız gerekir. Onun ehli beytine saygı göstermemiz gerekir. Ondan el alan sahabeden el alan şeyhlerin gönüllerini yapmamız bizi kurtarırmış. İşte vasıle sistemi budur. Böyle bir şey yoktur. Hazreti Muhammed O’nun elçisidir. Ona hayatında biat ederiz. Ondan sonra onun halifesi olan bucak başkanına biat ederiz. Ama kendi emir ve şeriatını bize ulaştırmakla, onu yaptırmakla yükümlüdür. Biz de onun bu husustaki emirlerine ve isteklerine uyarız.
Bizim görevimiz topluluğun kurallarına ve ilâhi şeriata uymaktır, yoksa başkanımızın gönlünü yapmak değildir. Bu yönüyle başkanların diğer insanlardan hiçbir farkı yoktur. “Kim resule itaat ederse, Allah’a itaat etmiş olur” âyeti ile “Allah vasıle kılmadı” âyeti birbirini dengeler. Başkanın yetkisi dâhilinde olan işlerde onun topluluk adına bize yaptığı emirleri yerine getirmek ne kadar doğru ve yerindeyse, onun şahsi arzularını ve topluluğun kuralları ile alakası olmayan istekleri yerine getirme de o derece yanlıştır.
Başkan da kişi eğer kurallara uymuyorsa onun kurallar içinde cezalandırma görev ve yetkisine sahiptir. Ona saygısız olabilir ama topluluğun kurallarına ve yetkisi dâhilindeki emirlerine kayıtsız şartsız uyuyorsa ona yapacağı bir şey yoktur. Orduda durum böyledir. Askerler belki birbirlerini sevmezler ama üst asta üst olarak emir verdiği zaman onu o kişinin verdiğini kabul etmez, üst olduğu için verdiğini kabul eder ve devletine saygısından dolayı kayıtsız şartsız yerine getirir.
Biz namaz kılarken hiç sevmediğimiz, belki de konuşmadığımız kimse imam olsa, o “Allahuekber” dediği zaman biz de “Allahuekber” deriz, ona itaat ederiz. Çünkü biz ona itaat etmiyoruz, biz imama itaat ediyoruz. Onun namazda bizden hiçbir üstünlüğü yoktur. Biz onun aracılığı ile değil, doğrudan asla ibadet ediyoruz. O vasıle değildir.
İmam da kıbleye doğru Allah’a yönelmiştir. Bize emretmemektedir. Sadece o kendisi için namaz kılarken biz de ona uyuyoruz. İşte vasıleyi de ca’letmedi deme bunu ifade etmektedir. Allah için bütün insanlar eşittir. Hepsi ile doğrudan irtibattadır. Kimseyi aracılarla kabul etmez. Ona doğrudan ilham eder. İşbölümü dolayısıyla farklı görevler verir. Görevleri iyi bir şekilde yerine getiren kimseleri kendisine yüceltir.
Topluluk ile kişiler arasında da durum böyledir. Köle de kölelik yapacaktır ama o toplulukla doğrudan ilişkilidir. Hakemini seçip sahibi dâhil herkese karşı dava açabilir, dava açtığı kimse de hakem seçmek zorundadır. Başhakemin kararına eşit şartlar içinde herkes uymak durumundadır. Topluluk hakem kararlarını dayanışma içinde yerine getirir. Devlet içinde herkesin eşit kişiliğe sahip olması vasıle’nin olmaması demektir.
وَلَا حَامٍ
(Va LAv XAyMın)
“Ne de hamı”
Diğerlerini hep tenis “Te”si ile getirdiği halde burada “Hamiyetin” demedi, Hami, Bahire ile Saibeyi sıfatı müşebbehe vezninde getirdi. Saibe ile Hamı ismi fail sigası ile getirdi. Saibi “Te”li getirdi, Hamı “Te”siz getirdi. Dört isim zikretti, hepsi sıfat vezninde. Dördünü de farklı kalıpta getirdi. Bunlar üzerinde düşünmek gerekir. Bu kalıpların ne gibi özelliklerinin olduğunu tesbit edip ona göre hükümler çıkarmak gerekir.
Kur’an’ı yorumlarken önce konuyu seçmeliyiz. Biz kamu hukukunu seçmiş oluyoruz, anayasayı seçmiş oluyoruz. Kur’an’ı buna göre yorumluyoruz. Başkası başka yönüyle ele alır. O zaman bu âyetin bambaşka manâları olur. Bizi ilgilendirmediği için biz onları anlayamayız, o da bizim konuları anlayamaz. Dolayısıyla Kur’an üzerinde birlikte çalışırken ortak konumuz olmalıdır, aksi halde birbirimizi anlayamayız.
Bizim yaptığımız yorumlar hem şeriat yorumlarıdır hem de hukukullah olan şeriatın yorumlarıdır. Bunun üzerinde düşünen, bunun üzerinde hüküm çıkaran kimse cümlelerimizi anlayabilir veya anlatabiliriz.
Biz bir ocak veya bir bucak kurmakla meşgulüz, âyetlerimizi buna göre yorumluyoruz. Bugün Kur’an’ın bize yüklediği iki vazife vardır. Biri içtihat ve icmalarımızla bir ocağı, bir bucağı kurmamızdır. Bunu yaptığımız zaman Kur’an’ın nurunu üçüncü bin yıl uygarlığına ulaştırmadır. Diğeri de Kur’an’ın ilâhi söz olduğunu insanlığa kabul ettirmektir. Hong Kong’dan Sam Adian bu konu üzerinde, Kur’an üzerinde çalışmaktadır. Yani konularımız farklıdır. Onun için zor anlaşıyoruz. O bizim hiçbir dediğimizi kabul etmiyor, bizim de onun dediklerine aklımız ermiyor.
Birbirimizi anlamak istiyorsak, biz onunla konuşurken Kur’an’ın Allah sözü olduğuna insanları nasıl inandıracağız?
Mekke’de Kuran’ın yaptığını yapacağız. Helal ve haramdan, emir ve nehiyden bahsetmeyeceğiz. Onları kaçırmayacağız. Ne zaman ki tebliğ ulaşır, Kur’an’ın Allah’ın sözü olduğunu insanlara ispat ederiz, ondan sonra sıra emir ve nehiylere gelecektir.
Şimdi “Ham” kelimesi üzerinde düşünelim. Ham ismi faildir, isimleşmiş ismi faildir. Ham koruyucu demektir. Ne yapmış? Allah insanı yaratmış ama zayıf yaratmış, cahil yaratmış, kendi çıkarını bilmez birisi olarak yaratmış. O halde onu kötü yollardan alıkoyan bir hamiye ihtiyaç vardır. Bu hamiler de peygamberlerdir, evliyalardır, zenginlerdir, krallardır. Halk bunlar tarafından yönlendirilecek ve yönetilecektir. Bugünkü dünyanın anladığı düzen budur. Hamilere gerek vardır. Allah insanı zayıf ve cehul yaratmıştır ama ona akıl vermiş, böylece öğrenip cehaletini giderecektir. Öğrenmesiyle o kadar güçlü olacaktır ki yeryüzünün halifesi olacaktır. Bu hamilik sistemli olmaz.
Hamilik küçüklük ve akıl hastalığı gibi durumlarda vardır. Hamisi değil, velisi olur. Onun işlerini görür. “Ham” kelimesinin ism-i fail ve “Te”siz getirilmesi buna işaret etmesi için olabilir. İsimleşmemiş bir hamilik söz konusudur. Yani babanın oğluna hamiliği babalık vasfından mesleğinden değil, o anda ona ihtiyaç olduğu içindir. Hamilik vasıf değildir. Aksine hamilik iştir, fiildir. O halidlik sıfatı yoktur. Himaye etme görevi vardır. Velayet ile himaye arasındaki fark; velayet sözleşmeye dayanır ve her zaman kişi velisini değiştirir, oysa hami onu her zaman korur. Yöneticiler hami değildir, velidir.
Allah da insanları yaratmış onları himaye etmiyor. Yani Allah istese hiç kimsenin suç işlemesine, günah işlemesine izin vermezdi ama insanları hür iradeleriyle serbest bıraktı. Kendi iradeleri ve kendi güçleri ile korunacaklardır.
Allah insanı yaratmış ve kendi iradesi ile baş başa bırakmış, muhasebesini ertelemiştir, kendi başına yapacaklarında serbest bırakmıştır.
Cebriler her şeyin Allah’ın kaderi ile olduğunu, bizim irademizin olmadığını söyler ve kadere teslim olurlar. Yani Allah hami durumundadır.
Kur’an bunu reddediyor. Kendisi bile hami olarak kâinatı yönetmemektedir. İnsanları kendi cüzi iradelerini kullansınlar diye var etmiştir. Hamiyi var etmemiştir.
وَلَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا
(Va LakinNa elLaÜIyNa KaFaRUv)
“Velâkin küfretmiş olan kimseler.”
Allah; Bahire, Saibe, Vasıle ve hamı Allah ca’letmedi ama bugün bunlar hayatta vardır.
Kuvveti üstün tutan düzenler bunlara dayanarak devletleri yönetmekte ve insanları sömürmektedirler.
“Velâkin” kelimesini getirmiştir; bugün bu sistemin yaşamakta olduğunu belirtmek için “velâkin” kelimesini getirmiştir.
Buradaki “Ellezîne Keferû” belli kâfirlerdir.
Kuvveti üstün tutan kimselerin yönetme tarzında temel ilke halkı kandırmak, yanıltmak, aldatmak suretiyle onları kendi emirlerine almadır. Bunların istedikleri şudur. İnsanlar kurallara değil, içtihatlara değil, kendilerinin emirlerine dayanarak hareket etsinler, onlar ne söylerlerse halk onu yapsın. Bu sebeple onlar halkı kandırmanın yollarını ararlar.
Allah’a inanmamış, kâinatı var eden Allah’ın insanları kendisine halife yaptığını kabul etmeyenler, iyilik veya kötülük yapma özgürlüğünde olduklarını bilmeyen insanları birtakım olmayan gizli kuvvetlere inandırarak insanları emirleri altına alırlar. Bunlar dinî liderlerdir, siyasî liderlerdir, patronlardır ve her şeyi bildiği iddia edilen âlimlerdir. Halk bunların üstünlüğüne inanır, bunlara tapmaya başlar. Başkanlar da bunlarla işbirliği yapar, birlikte topluluğu yönetirler.
Devlet dairesinde bir işin varsa, siz başvurduğunuzda görevli onu yapmaz. Siz ne yaparsınız? Milletvekilinize başvurursunuz. Milletvekili telefon eder ve o işiniz yapılır. Çünkü bakan ona öyle emretmiştir. Milletvekili de bakanın emrindedir. Çünkü bakan görevlilere dese ki “bu milletvekilinin dediğini yapmayın” o bürokrat onu yapmayacaktır. Böylece kurulmuş özel tezgâh ile halk merkezden yönetilmektedir.
Bu yolla işini halledemeyen kimse bu sefer bir takipçi bulur ve memura rüşvet verir, işini böylece yürütür. Bakan memurun rüşvet almasına ses çıkaramaz. Çünkü bakan da kendisi özel talimatla iş yaptırmaktadır.
Yani devlet işleri iki şekilde yürütür.
Ya memur rüşvet alır, öylece işler görülür. Milletvekilleri aracılığı ile işler görülür. Milletvekilleri bakanı destekler. Bakan da ülkeyi sömürür. Bakan sömürmez, bakanı oraya getiren sermaye sömürür yahut bakanı oraya getiren silahlı güç sömürür.
İşte burada marife olarak getirilen “küfreden kimseler” bunlardır.
Yani sömüren sermayedir. Kuvveti üstün tutan düzen de kapitalistlerde sermaye, sosyalistlerde silahlı güç sömürmeye bu yolla devam eder. Uydurma güçler icat eder, halkı onların güçlü olduğuna inandırır.
Bu tezgâhın dışına çıkmanız mümkün değildir. Rüşvet vermek ile milletvekilini aracı koyma arasında hiçbir fark yoktur. Milletvekilini aracı koyma demek, ona oy verme ve oy karşılığı işini yaptırma demektir. Sonra da onun yaptığı kanunla bu sefer vergi ödemedir. Ha aracı kullan, ha doğrudan rüşvet ver, ne fark eder? Ama bunlardan birini yapmazsan işin görülmez.
Milletvekili olmazsan başkası seni sömürür, milletvekili olursan sen başkasını sömürmek durumunda kalırsın. Bakanlık da böyledir. Rüşvet alan memur da suçlu değildir. Çünkü ona devlet az maaş vermekte, onu rüşvet almaya zorlamaktadır. Böylece memur suçlu hâle getirilerek ona her dediğini yaptırmaktadır.
Hâsılı, silahlı güç veya sermaye veyahut işbirliği hâlinde her ikisi birlikte bu tezgâh içinde yer alır. Her iki güç de sonunda dünya sömürü sermayesine veya silahlı gücüne veya ikisine birden sahip olana ibadet ederler, şirk içinde olurlar.
Bu düzen böyle kurulmuş ve böyle gitmektedir. Sen rüşvet vermezsen ezilir gidersin. Sen oyunu iş bilen milletvekiline veya partiye vermezsen yok olup gidersin. Ordu bu çarkın dışına çıksa dağılır.
Demek ki suçlu yoktur, suçlu olan “düzen”dir, suçlu olan küfreden kimselerin oluşturduğu “düzen”dir.
يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ
(YaFTaRUvNa GaLay elLAHı eLKaÜiBa)
“Allah’a yalan iftira ediyorlar.”
Burada “aleyhi” denmemiş de Allah’a yalan iftira ediyorlar denmiş. Uydurma demokrasi ile kanunlar çıkarıyorlar. Bu sistemi kuruyorlar. Halkı kandırıyorlar. Topluluğun istediğini yaptıklarını söylüyorlar. Buradaki Allah Allah’ın halifesi olan topluluktur, insanlıktır. Bunun için izhar edilmiştir.
Kuvveti üstün tutan düzende her şey kandırmacadır. Kanunlar Amerika’da sermaye tarafından hazırlanır. Ülkelere gönderilir. Bürokratlar son şeklini verirler. Bakanlar kurulu imzalar, sonra meclise gelir, mecliste güya komisyonda görüşülür. Sonunda meclise gelir meclis bunu onaylar. Türk ulusunun bunu istediği iftirasında bulunurlar.
Eskiden bu işler zor yapılırdı. Şimdi kolaylaştı. AB’ye gireceğiz, dolayısıyla onlar ne söylerse onu kanun olarak yapalım diyorlar. Kanunlar geliyor, meclisten geçiyor. İftiralar devam ediyor. Kanunları yetkililer belirlemiyor. Bahıreler, saibeler, vasıleler ve hamler belirlemiyor. Sonunda bunlar sömürü sermayesine hizmet ediyorlar. Bunu yapmazsak yaşayamayız. Kanunları meclisten geçiriyoruz ama sonra uygulamıyoruz. Böylece kanun devleti, hukuk devleti olmaktan uzaklaşıyoruz. Zaten istenen de budur.
Hukuk devleti olmayınca, şeriat olmayınca, kurallar olmayınca ne yaparız?
O zaman şahıslara teslim olmaktan başka çaremiz olmaz. Ya bir tarikata katılırız ve onların himayesinde yaşarız. Ya bir parti içinde yer alır hukukumuzu koruruz. Ya da bir şirketin işçisi oluruz. O ne derse onu yaparak yaşarız. İşte böylece hayatımız sürüp gider.
Bugün bu “zulüm düzen”i en güçlü hâle gelmiştir. İsra Sûresi’nde İsrail oğullarının böyle bir duruma geleceğini bildirmektedir. Hem de bu işi Hıristiyanlara dayanarak yapmaktadırlar. Hıristiyanlığın canına okumuş, papalığı batırmışlardır ama olsun; Hıristiyanlar hâlâ onların en sadık hizmetkârı olmuşlardır!
Bundan nasıl kurtulacağız?
Kur’an’ın dediklerini yapmakla kurtulacağız. Bunun için insanlığa Kur’an’ı duyurarak Kur’an’ın onları bu işkenceden kurtaracağını anlatmalıyız. İnsanlar ümitsizlik içinde değil ümit içinde sabırla bu düzen içinde varlıklarını sürdürmelidirler. Düzen değiştikçe herkes düzen içinde yapacağını yapacaktır. AK Parti’nin yaptığını yapacak. Sistem devam edecek. Erbakan’ın yaptığını yapmayacak. Düzen içinde iyilik değil, yeni düzeni kurmamız gerekir.
Yeni düzeni nasıl kuracağız?
Yüzer dairelik semtler kuracağız. Sera apartmanımızı oluşturacağız. Dünya ile ilişkimiz alıp satmaktan ibaret olacak. Askerlik dışında apartmanın dışına çıkmayacağız. Alışverişi tüccarlarımızla yapacağız. Tüccarlar semte gelince bizim düzene, dışarı çıkınca da oranın düzenine uyacaklardır. Sonra on apartmanımızı birleştireceğiz ve bucağımızı kuracağız. Kendi medinemizi oluşturacağız.
Bize saldırabilirler ama onları Bedir’de, Uhud’da, Hendek’te ve Mekke Fethi’nde olduğu gibi yeneriz.
وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (103)
(Va EaKÇaRuHuM LAv YaGQıLUvNa)
“Ve ekserisi akletmezler.”
Bu düzeni kuran küfretmiş olan kimseler kimlerdir; ne kadarı bunun bilincindedir; ne kadarı bilmeden, düşünmeden, akletmeden bu çarkın içinde bulunmaktadırlar?
Evet, Kur’an bunu bildiriyor.
“Ekserisi” diyerek Kur’an çoğunun bundan haberi yok, bu çarkı, bu düzeni onlara anlatmak mümkün değildir. Ekserisi bilmeden bu çark dönüyor.
İnsanlar doğup büyüdükleri bir çevrede yaşarlar. Bunu kabullenmek zorundadır. Kimse geceyi ve gündüzü uzatıp kısaltamaz. Kimse yaz ve kışı değiştiremez. Olan olduğu gibi devam eder. Sosyal olaylar da böyledir. Bahire, saibe, vasile ve hamın dünyayı yönettiği bir putperestlik içinde yaşıyoruz. Herkes onlara ibadet etmekle, onların uşaklığını yapmakla geçinip gitmektedir. İnsanların çoğu bunlardan habersizdir. Sadece burnunun önünü görmekte, daha ilerisinden habersizdir. Siz anlattığınız zaman da anlamamakta, bir türlü kavrayamamaktadır. Dört azılı putun dünyayı işbirliği içinde idare ettiği dünyada ben zavallı bir insan olarak ne yapabilirim ki demekte, hâlinden memnun yaşayıp gitmektedir!
1400 sene önce de Mekke’de ve dünyada durum böyle idi. Bahıre, saibe, vasıle ve ham dünyayı kasıp kavuruyordu.
Şimdi biz bu güçlü dört putu nasıl ortadan kaldıracağız?
Diplomalı profesörleri, apoletli generalleri, anahtarları usbenin zor taşıdığı Karun bankerleri ve postnişin işbirlikçi şeyhleri nasıl yapacağız da tahttan indirip yerine Hay ve Kayyum Allah’ı mabut edineceğiz?
İşte bunun çözümü yüz dairelik sera apartmanları yapmaktır, kendi aşiretimizi ve kendi kabilemizi kurmaktır.
Mekke fethinden sonra o putların hepsi gitmiş, Mekke sakinlerinin hepsi Ebubekir olmuş, Ömer olmuş, Osman olmuş, Ali olmuştu... Onların çocukları Ebu Hanife olmuş, Malik olmuş, Şafii olmuş, Hambeli olmuştu... Evet, ardından gelenler Buhari, Müslim Tirmizi, Nesei ve İbni Maceh olmuştu... Yetmemiş Gazali olmuş, Razi olmuş... Olmuş da olmuş...
Bugün de bizim kuracağımız Medine beldesi tüm dev putları yıkacak ve yok edecektir.
1950’lerde durumumuz çok daha karanlıklar içinde idi. Yapılan plana göre İslâmiyet yok edilecekti. DP geldi, CHP’yi arattı ama 60 ihtilâli ve ondan sonra gelen askeri müdahalelerin ardından biz bugün anayasa ekseriyeti ile iktidardayız. Akletmeyen, bu dönen çarktan anlamayan yöneticilerimiz var. Anlasalar da yapacakları bir şey yoktur.
Akevler’i kurduk, partiyi kurduk, vakfı kurduk ve bugün bu hâle geldik…
Şimdi yeniden yapacağımız hamle ile putlar devrilip gidecektir. İnsanların beyninden heyula yıkılıp gidecektir. İnsanlara değil kurumlara ve kurallara, onların mutlak sahibi olan rabbü’l-âlemine itaat edeceğiz.
III. Bin Yıl Uygarlığı budur.
“Adil Düzen” budur.
SÜLEYMAN KARAGÜLLE
Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL
www.akevler.org (0532) 246 68 92