FURKAN SÛRESİ- 11. Hafta

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا (1) الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا (2) وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً لَا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلَا يَمْلِكُونَ لِأَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَلَا يَمْلِكُونَ مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا (3)وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا إِفْكٌ افْتَرَاهُ وَأَعَانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جَاءُوا ظُلْمًا وَزُورًا (4) وَقَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلَى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا (5) قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا (6) وَقَالُوا مَا لِهَذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ لَوْلَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا (7) أَوْ يُلْقَى إِلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْهَا وَقَالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُورًا (8) انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا (9)تَبَارَكَ الَّذِي إِنْ شَاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِنْ ذَلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَيَجْعَلْ لَكَ قُصُورًا (10) بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَأَعْتَدْنَا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيرًا (11) إِذَا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكَانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَهَا تَغَيُّظًا وَزَفِيرًا (12) وَإِذَا أُلْقُوا مِنْهَا مَكَانًا ضَيِّقًا مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُورًا (13) لَا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُورًا وَاحِدًا وَادْعُوا ثُبُورًا كَثِيرًا (14) قُلْ أَذَلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ كَانَتْ لَهُمْ جَزَاءً وَمَصِيرًا (15) لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ خَالِدِينَ كَانَ عَلَى رَبِّكَ وَعْدًا مَسْئُولًا (16) وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَأَنْتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبَادِي هَؤُلَاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ (17) قَالُوا سُبْحَانَكَ مَا كَانَ يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَتَّخِذَ مِنْ دُونِكَ مِنْ أَوْلِيَاءَ وَلَكِنْ مَتَّعْتَهُمْ وَآبَاءَهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ وَكَانُوا قَوْمًا بُورًا (18) فَقَدْ كَذَّبُوكُمْ بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسْتَطِيعُونَ صَرْفًا وَلَا نَصْرًا وَمَنْ يَظْلِمْ مِنْكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِيرًا (19) وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الْأَسْوَاقِ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا (20) وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ أَوْ نَرَى رَبَّنَا لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَعَتَوْا عُتُوًّا كَبِيرًا (21) يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلَائِكَةَ لَا بُشْرَى يَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجْرًا مَحْجُورًا (22) وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَنْثُورًا (23) أَصْحَابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُسْتَقَرًّا وَأَحْسَنُ مَقِيلًا (24) وَيَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاءُ بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلَائِكَةُ تَنْزِيلًا (25) الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمَنِ وَكَانَ يَوْمًا عَلَى الْكَافِرِينَ عَسِيرًا (26) وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَالَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا (27) يَاوَيْلَتَا لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا (28) لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنْسَانِ خَذُولًا (29) وَقَالَ الرَّسُولُ يَارَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا (30) وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَكَفَى بِرَبِّكَ هَادِيًا وَنَصِيرًا (31) وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا (32) وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا (33) الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلَى وُجُوهِهِمْ إِلَى جَهَنَّمَ أُولَئِكَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضَلُّ سَبِيلًا (34)وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِيرًا (35) فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِيرًا (36) وَقَوْمَ نُوحٍ لَمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَجَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً وَأَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ عَذَابًا أَلِيمًا (37) وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ وَقُرُونًا بَيْنَ ذَلِكَ كَثِيرًا (38) وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا (39) وَلَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَفَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَهَا بَلْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ نُشُورًا (40) وَإِذَا رَأَوْكَ إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا (41) إِنْ كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَنْ صَبَرْنَا عَلَيْهَا وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا (42) أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا (43) أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا (44) أَلَمْ تَرَ إِلَى رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاكِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا (45) ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَيْنَا قَبْضًا يَسِيرًا (46) وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا (47) وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا (48) لِنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَيْتًا وَنُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرًا (49) وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا (50) وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَذِيرًا (51) فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا (52) وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا (53) وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا (54) وَيَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ وَكَانَ الْكَافِرُ عَلَى رَبِّهِ ظَهِيرًا (55) وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا (56) قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا (57) وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَكَفَى بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا (58) الَّذِي خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا (59)

***

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا (60) تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُنِيرًا (61) وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا (62) وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا (63) وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا (64) وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا (65) إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا (66) وَالَّذِينَ إِذَا أَنْـفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا (67)

***

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ

Va EiÜAv QIyLa LaHuM (Va EiÜAv FuGıLa LaHuM)

“Ve onlara kavl edildiğinde de”

Haber alma teşkilatı kurulmuş, sonunda bugünkü halk oylamasına benzer ama ondan çok ileri bir şekilde insanlardan yeter bilgi toplanmış olur. Halkın oyu okuyucuların ortak olduğu haftalık dergide ortakların çevrelerini dinleyerek aldıkları bilgilerle oluşur.

Elde edilen sağlıklı bilgilere dayanılarak içtihatta bulunulur. Yeni düzen için gerekenler yapılır ve söylenir. وَ harfinin gelmesi yapılacak ve söylenecek başka şeyler de olur demektir. Burada bir tane örnek verir. إِذَا gelmesi bunun gerçekleşeceği anlamını taşır. Yani biz yarın iktidar olduğumuz zaman bu görevi yapmış olacağız demektir.

Burada قِيلَ meçhul gelmiştir. Kime söyleneceği belirtilmemiştir. İmam değil de soruşturma ve yargılama sonunda söylenmesi gerekenler söylenecek demektir. Buradaki zamir ortaklık sistemine karşı gelen, direnen ve tövbe etmeyen kimseler olup yenildikleri zaman onlara söylenilecekleri ifade eder.

Nasıl mağlup olurlar? Öncelikle karşılıksız dolar altın bonosu karşısında iflas eder. Doları değersiz hale geldiğinde artık güvendikleri orduları, besledikleri terörü olamaz. Basın da besleme olduğu için gücünü yitirir. Okulları ve üniversiteleri de çalışamaz hale gelir. Hâsılı iflas etmiş olurlar ama savaşla değil ortaklık düzeni karşısında iflas ederler.

اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ

usCuDUv LielRaXMAvNı (uFGuLUv LieLFaGLAvNı)

“Rahman’a secde edin”

الرَّحْمَن kelimesi Furkan’ı indiren olarak surenin başında geçmiştir.

Ortaklık sisteminin en önemli özelliği yeryüzünün Rahman’a ait olmasıdır. İnsanları ortak etmektedir. Çalışanlar oradan Rahim sıfatına göre ücret alırlar. Yarısı onlara kalır diğer yarısı ile Allah’ın Rahman sıfatı tecelli eder. “Errahmanirrahim”de bu hususa işaret edilir. Nispet belirtmediğine göre usulcülerin kuralları ile yarıya bölünür. Furkan; bu düzenin, ortaklık düzeninin adıdır.

Buraya kadar olaylar anlatılmış, mücadele ele alınmıştır. Bundan sonra sure geleceği bize anlatır. Gelecek ise Allah’ın Rahman sıfatı ile tecelli eder.

Bundan önceki ayette Rahman’a yani habir olana sor denilirken şimdi onların rahman düzenine takınılacak tavır beyan edilmiş olur.

Secde etme, ben yalnız sana kulluk ederim ve senden yardım isterim manasına gelir. Bu secdenin nimetlerine karşı görev görürüm. Rahmet de rahmandan gelenlerdir. Ben yalnız sana işçi olurum demektir. Bediüzzaman buna “Esir ortadan kalkmadan ecir onun yerine geldi” demek suretiyle işaret etmiştir.

İşçilik düzeninden ortaklık düzenine geçme demek rahmana secde etme demektir.

Kendilerine ortaklık düzenine geçin dendiğinde onlar şu cevabı verirler.

قَالُوا وَمَا الرَّحْمَنُ

QAvLUv Va Ma elRaXMAvNu (FaGaLUv Va Ma eLFaGLAvNu)

“Rahman da ne diye kavlettiler”

Başka şeyler söylerler, başka direnmeler gösterirler. Rahman da ne imiş derler. وَ ile onun için gelmiştir. وَمَنْ الرَّحْمَنُ denilmiyor da وَمَا الرَّحْمَنُ şeklinde geliyor. Demek ki itiraz ettikleri Allah veya Rab olmayıp ortaklık düzenidir. Patron yerine, işçi yerine, ortaklar var. Rahman düzeninde herkes kendi istediği işi partilerin/kamunun güdümü ile değil kendi içtihadı ile yapar.

Kapitalistler hep rahim sıfatı ile hareket ederler. Sosyalistler hep rahman sıfatı ile hareket ederler. Birisinde Sermaye, diğerinde Devlet egemen olur. Kur’an düzeni ise hem yarısı rahman hem de yarısı rahim sıfatları ile oluşur. Böylece denge ve uyum içinde bir düzen ile karşılaşılmış olur.

أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا

EaNaSCuDu LıMAv TaEMuRuNAv (Ea NaFGaLu LiMAv TaFGuLuNAv)

“Bize emrettiğine mi secde edelim?”

Yine مَنْ getirmeyip مَا ile getiriyor.

Biz sizin ortaklık düzeni için mi çalışacağız? Bizim patronlarımız var, biz onlara secde ederiz. Para babalarımız var, silah babalarımız var. Rahman da ne oluyor?

Demek ki onlar işçilik düzeni için direneceklerdir. Allah bunu bize bildirmiş oluyor. Bildirilenle karşılaşılacak demektir. Burada emir sığası gelmektedir.

Ortaklık düzeni iktidar olduğunda onlara geçmişte yaptıklarının hesabı sorulmayacak mıdır? Kamuya karşı işlenmiş suçlar cezalandırılmayacak mıdır? Kendilerinden geçmişin hesabı sorulması yerine sadece ortaklık sistemini kabul etmeleri istenecektir. Sadece bu emredilecektir, ayet bize bunu açıkça söylüyor. إِذَا ile başlayan yerde anlatılıyor. Demek ki ortaklık sistemi gelecektir. Yeni düzende onlara ne yapılacağı ve nasıl davranılacağı ifade ediliyor.  

Yapılacaklar şunlardır: Semtleri ayrılır, bucakları ayrılır, illeri de ayrılır. Kendi hallerine bırakılır. Bize zarar vermedikleri takdirde onlara karışılmaz, vergi istenmez, hizmetler de verilmez. Güvenlikleri kendi kendilerine terk edilir ve korunmazlar. Bizim bucaklarımıza, illerimize veya herkese açık bırakılan yerlerimize girdiklerinde hukukun kuralları onlara da uygulanır. Saldırırlarsa karşılık olarak onlara saldırılır.

وَزَادَهُمْ نُفُورًا (60)

Va ZAvDaHuM NuFUvRan (Va FaGaLaHuM FuGUvLan)

“Ve onları nufuren ziyade etti.”

Burada ziyade eden kavilleri olabilir. Bir şey söylemeyip sussalar nefretleri o kadar artmayacak iken tartışmaya girdiklerinden hem nefretleri hem de hasımlıkları artar.

İnsanlar iki grupta toplanırlar.

Ehli Hak olanlar, sorunlarını hakemlerin denetiminde barış yoluyla çözerler.

Ehli şirk ise sorunlarını silah zoru ile çözmeye kalkışırlar ve soykırım yaparlar.

Biz onlarla tartışırız. Onlar yola gelmezler. Onların nefretleri artar. Ama halk bizim tartışmalarımızı takip edince sonunda bizim yanımızda olmaya karar verir. Fetih ve yardım gelmiş olur. Biz söyleriz, onlar karşı çıkarlar ve sonunda onlar helak olup giderler. Buna karşılık tartışmalara kulak veren halk sonunda bizim/hakkın yanında olur.

Bir savaş gazisi anlatıyor. Savaşın en kızgın bir döneminde ben bir beyaz bayrak kaldırdım, kısa bir süre sonra beyaz bayrak sayısı 3000’e çıktı. Savaşın kuralı budur. Dengede zannederken veya en beklenmedik bir sırada birden bir taraf sıfır haline gelir. Suriye’de şimdi böyle bir zafer elde ediliyor. Şurası bilinmelidir ki bizimle savaşan Esat değildir hatta Trump ile Putin de değildir. Bizimle savaşan derin Sermaye’dir. Belki de Rothshildler bile sadece görünürdekilerdendir. Ama Sermaye’nin sonu artık gelmektedir. Çünkü Sermaye bizimle değil ortaklık sistemi ile yani Rahmanla savaşıyor. Galip gelmesi mümkün müdür? Buna inananın aklına şaşarım.

YORUM

Rahman düzenini iyi kavramak gerekir. Kapitalistlerde kimin parası varsa patron odur. Halk birer köledir, çalışır ve karnını doyurur. Bu söylediğim yeni değildir. Avrupalılar Amerika’ya gidince bol imkânlar ile karşılaştılar ama işçileri yoktu. Amerika’ya gidenler zencileri zorla yakalayıp köleleştirerek götürmüşlerdir. Böylece ABD’de tarım köleler kullanılarak yapılmıştır. Sanayi devrimi gelişince kuzeydekiler işçi bulamayınca güneydeki köleleri ayaklandırdılar. Hürriyetleri karşılığında işçi haline getirdiler. Bir başka deyişle köleleri zorla sanayi sektörüne transfer ettiler. Çiftlik sahiplerinin köleleri, sermaye sahibi sanayici patronların işçileri oldular. Şimdi de devletin kölesi yapılmak isteniyor.

Hıristiyanlıkta hiç savaş yoktur, dolayısıyla esir de yoktur.

İslamiyet’te savaş vardır. Teslim olanlar öldürülmez; karşılıksız serbest bırakılır, karşılıkla serbest bırakılırlar, onlara toprak/arazi verilir ve kendi işlerini kendileri yaparlar, bunlar mümkün değilse hür ailelere verilirler ve bunlar onları iş yapacak hale getirirler.

Ortaklık sistemi insanları kölelikten ve işçilikten kurtaracaktır; silah zoru ile değil, aç bırakarak değil, ortaklık sistemi ile kurtaracaktır. Bunun için kabul ettiğimiz sistem şudur: doğal kaynaklar gibi emeksiz elde edilenler kamunundur. Bunlar halka ortak pay edilir. Ürünlerin yarısı kamuya kira payı olarak kalır yarısı da emek payı olarak çalışanlara kalır. Kamuya ait yarısı da çalışamayan veya çalışmak istemeyen kimselere bölüştürülür. Bunun için “yarısı bedava sistemi” geliştirilmiştir. İşte, Allah iş verdiğinde Rahim sıfatı ile tecelli ediyor. Geri kalan yarısını ise karşılıksız olarak muhtaçlara bölüştürüyor ve Rahman sıfatı ile tecelli ediyor.

“Erbakan anlatmadı” diyorlar.

Çok basit olan bunu herkes her gün anlatıyor.

Öz Türkçe ile:

“Ve onlara yaşatan için kapanın dendiğinde ‘Yaşatan da nedir? Bize buyurduğun için mi kapanacağız?’ dediler ve (Allah) onları kin olarak artırdı.”

Kur’an kelimeleri ile:

“Ve onlara secde edin diye kavl edildiğinde ‘Rahman da nedir? Bize emrettiğine mi secde edelim?’ diye kavl ettiler ve (Allah) onları halinde olarak ziyade etti.”

Va EiÜAv QIyLa LaHuM usCuDUv LielRaXMAvNı QAvLUv Va Ma elRaXMAvNu EaNaSCuDu LıMAv TaEMuRuNAv Va ZAvDaHuM NuFUvRan

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا (60)

***

تَبَارَكَ  

TaBAvRaKa (TaFAvGaLa)

“Tebaruk etti.”

Bu sure “tebareke” ile başlar ve üç defa ayetlerin başına gelir. Birincisi Furkan’ı indiren, ikincisi resule sınırlı imkânlar tanıyan, üçüncüsü de ise kâinatı düzenleyen olarak geçer. Furkan Kur’an’ın hükümleridir, Fıkıhtır, Usulü Fıkıhtır.

Yirminci yüzyılda ilimler gelişmiştir. Birinci Kur’an uygarlığında Furkan yoktur, onun yerine Sünnet gelmiştir. Kur’an Sünnetle yorumlanmıştır. Şimdi resul de yoktur. Sünnetin yerini ilim almıştır. Kur’an’ın ikinci uygulamasında peygamberlerin geçmişte olduğu gibi rolü doğrudan bulunmaz. Kur’an’ın anlattığı kıssalarla resuller şimdi bize delil olur.

Eskiden kitaplar peygamberlerin mucizeleri ile kanıtlanırken günümüzde ise ilim yoluyla kanıtlanır. Bu surede geçen üç “tebareke” bunu anlatır. Bundan önceki ikinci “tebareke” peygamberlerin görevleri, şimdi ise peygamberlerin yerini almış olan ilmin görevi anlatılır.

الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا

elLaÜIy CaGaLa Fıy elSaMAvEi BuRUvCan (elLaÜIy FaGaLa Fiy eLFaGavLı FuGUvLan)

“Semada burçlar ca’l eden kimse”

Bu üçüncü bölümde önce Kâinatın var edilişi, sonra yerin (dünyanın) yaradılışı anlatılır. Altı günün ilk iki günü beyan edilir. Sonra الَّذِينَ ‘lerle insanların ortaklık dönemi anlatılır. Rahman açıklanır.

السَّمَاءِ marifedir. Demek ki burçlar semavatta değil semada bulunur. Su 1, hava 2, ışık 3, ay 4, gezegenler 5, burçlar 6’ıncı semadır; 7’inci ise üç boyutlu uzaydır. Burçların bütün semalarda değil de bir semada olduğunu beyan ederek bugünkü astronominin bulduğunu o gün beyan ediyor.

بُرُوج yıldız gruplarıdır. Bu grup görünür burçlardır. Bizim için öyle serpiştirilmiştir ki biz yerimizi belirleyelim ve Ay ile gezegenlere gidelim. Bununla beraber yıldızlarda gerçek yıldız grupları vardır. Birlikte hareket ederler. “Fi” harfi ile getirerek bunların bir düzlemde değil bir tabakada yani hacimde yer aldığını belirtiyor. Yıldızları bir düzlemde asılı kandil kabul eden Arap mantığı ile Kur’an’ın ifadeleri arasında dağlar kadar fark vardır.

وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا

Va CaĞaLa FIyHAv SıRAvCan (Va FaGaLa FIyHAv FıGAvLan)

“Ve orada bir sirac ca’letti”

سِرَاج fitil demektir.

س mekânda diziyi, ر tekrarı, ج ise toplanmayı ifade eder.

Fitil yağı kaptan çeker ve yakar. Yağ ne kadar olursa olsun fitil aynı oranda yağı çeker. Güneş atmosferi de böyledir.

Güneş atmosferinin görevi hidrojen ne kadar olursa olsun o fitilin yaptığı işi yapar, aynı miktarda hidrojeni yakar ve ışık salar. Böylece biz hep aynı miktarda güneşi alırız. Bir derece değişse bile bizi tedirgin eder. Varlık dengenin kurulmasındadır. Güneş sönebilir, güneş gittikçe ısınabilir; hayır, öyle değil, dengede kalmak üzere var edilmişlerdir. Bu helyum ile hidrojene sağlanan özellikten ileri gelir.

Bizim buradan alacağımız ders sosyal dengeyi sağlamaktır. Adalet denge demektir. Adil bölüşüm dünyanın en önemli sorunudur. Dengeyi kurmak gerekir. Çalışanı mağdur etmemeli ama çalışmayanları da aç bırakmamalı. Çünkü çalışanları çalışmayanlar yetiştirirler. Çocukları büyütmesek, yarının çalışanı kim olacaktır. Yaşlıları açlıkla öldürürsek çocukları kimler yetiştirecektir. Kur’an böylece sosyal kurallar ile doğa kurallarını yan yana anlatarak bize benzerliklerini ve kâinatı var edenin insanı da var ettiğini beyan etmektedir.

سِرَاج Kur’an’da dört defa geçer. Biri nebinin sıraçlığından (Ahzab 33/46) bahsetmektedir. Başkanların bir görevi de dengede tutmaktır.  İnsanlar günde 9 saat çalışırlar. Ürünlerinin bir kısmı ile çocuk yetiştirirler, bir kısmı ile iş yerlerini ayarlarlar, yatırım yaparlar. Bunlar dengede olmalıdır. Ne aşırı derecede işyerleri olup da boş kalmalı ne de aşırı derecede işçi olup işsiz kalmalıdır. Nüfus ile yapılaşma dengeli şekilde gitmelidir.

Biz bununla ilgili ekonomi kitabını elli sene önce yazdık ve yayınladık. Şimdi internette bile bulamam. Bu denge inşaatta fiyatlarla ücretlerin sabit tutulmasıdır. Buğday bonosu ile demir bonosunu dengede tutarsak bu sağlanır. Buğday, demir, toprak ve altın bonoları bu dengeyi sağlar, fitil oluşturur.

وَقَمَرًا مُنِيرًا (61)

Va QaMaRan MuNıyRan (Va FaGaLan NuFGIyLan)

“Ve münir kamer”

Ay’ın Yeryüzü’ndeki hayatta çok önemli işleri vardır.

Önce Ay sayesinde, Yer kendi ekseni etrafında dengeli olarak dolaşır. Yıldan yıla günden güne saniyenin küsurları kadar bile dengesini bozmaz. Bu, Ay sayesinde sağlanır. Magmada da dağlar vardır. Nasıl havayı dünyadaki dağlar tutarsa orada erimiş magmayı o dağlar tutar. Ay ileri gidince magmayı kendine çeker yer altı dağlarına çarpar, magma yeri ileri götürür. Bunu yeryüzünde de gelgitlerle sağlar. Sular kıyılara çarparak Yer’in dönüşünü gerçekleştirir. Gelgitler yeraltı sularının kılcal damarlarını açar ve ırmaklar yaz-kış değişerek akar. Geceleri aydınlatır ve gece avlanan hayvanlara ışık olur.

Nurlandırır demek aydınlatır demektir, görmemizi sağlar demektir. Güneş’ten çıkan ziya, toprak parçalarına çarptığında nur olur. Onlardan gelen dalgaları birleştirerek biz çevremizi görürüz. Cisimlerin bu yansıtma özelliği olmasaydı bizim kâinatı görmemiz mümkün olmazdı.

YORUM

Yer 6 dönemde ve 7 tabaka olarak var edilmiştir. Zaman ve mekân içinde oluşturulmuştur. İçine madde ve enerji konulmuştur. Ne madde ne de enerji artıp eksilir. Enerji madde parçacıklarının hızları karesinin toplamından ibarettir. Enerjiyi düzgün olarak depolamıştır. Şimdi bozularak dışarıya düzen vermede kullanılır. Yani kendisi bozulur ama başkalarının düzelmesine yarar. Bu bir muma benzer. Mumu yakarsınız. Fitilin sağladığı denge ile aydınlatmaya devam eder. Hep aynı miktarda mum yanar ve ışık verir. Sonunda nasıl mum biterse kâinatın da ömrü öyle biter.

Kur’an bunları 14 asır önce beyan etmiştir.

Yunan filozofları bunu kabul etmemişler, kâinatın ezelden beri var olduğunu kabul ederek ebede kadar devam edeceğini ileri sürmüşlerdir. Kur’an’ın söyledikleri bugün artık ilmen kanıtlanmıştır. Kur’an’ın söylediği iki şeyi artık iyice biliyoruz.

1- Rahman ortaklık düzeni gelecektir ve

2- Kıyamet olacak ve ölüler dirilecektir.

Yıldızlarda ve gezegenlerde bugün bütün bunlar kanıtlanmıştır. Bu ilimlere nasıl varılmıştır? Öncelikle kıble, namaz vakitleri, oruç ve hac vakitleri teşri edilmiştir. Müslimler bunları tespit edebilmek için trigonometri denen müsellesatı geliştirmişlerdir. Böylece ulaşılmayan yerler bunun için kullanılmıştır. Fotometrik ilim gelişmiş, ışık dalgaları ile çok uzaktaki yerler ölçülebilmiştir. Işık hızı tespit edilmiş, bizler bugünkü kâinatı çok yakından tanır hale gelmişizdir. Bütün bunlar Kur’an’ın anlattıklarına uymaktadır.

Kur’an bizden şimdi bunları öğrenmemizi ve temsil yoluyla beşerî sosyal düzeni kurmamızı istemektedir. Adil Düzen budur. Ortaklık düzeni budur.

Öz Türkçe ile:

“Gökte kümeler koyan ve onda günlük aydınlatıcı ayı koyan kimse bollaştırdı.”

Kur’an kelimeleri ile:

“Semada buruç ca’l eden ve onda sirac ve münir kamer ca’l eden tebarük etti.”

TaBAvRaKa elLaÜIy CaGaLa Fıy elSaMAvEi BuRUvCan Va CaĞaLa FIyHAv SıRAvCan Va QaMaRan MuNıyRan

تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُنِيرًا (61)

***

وَهُوَ الَّذِي

Va HuVa elLaÜIy

“Ve O … kimsedir”

Birinci tebarekede kâinatın yaratılışı, ikinci tebarekede insanlığın erginlik çağına ulaşması anlatılırken, burada üçüncü tebareke geliyor ve üçüncü binyıla geliş beyan edilmiş oluyor.

Kâinat insan için yaratılmıştır. İnsanlık ise ancak üçüncü binyılda buluğ çağına ermiştir, kişilerin yönetimi artık sona eriyor ve insanlar artık kendi içtihatları ile ortaklık sisteminde yaşayacak hale gelmiş oluyorlar.

Marks’ın hayal ettiği cennet, komünizm değil ortaklık düzeni olacaktır. İnsanlar işçilikten kurtulacaklardır.

Bu sure geçişi anlatan surelerin sonuncusudur. Bu bölüm ise bu surenin son kısmıdır. İki الَّذِي ile tebaruk eden anlatılmaktadır. الَّذِي ile anlatılan aynı gibi gözükmekle beraber ikiye ayırmakta, aralarında وَ harfi getirmekle yetinilmemekte, bir de هُوَ  eklenmektedir. Birincisinde kâinatı var eden Allah ifade edilirken ikincisinde ise arşa istiva eden ve insanları terbiye etmekte olan Rabbi anlatılmaktadır. Ayrı kişiliği ile bile tezahür ettiği için وَهُوَ الَّذِي getirilmiştir.

جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً

CaGaLa elLaYLa Va elNaHAvRa PiLFaTan (FaGaLa elFaGaLa ve eLFaGAvLa FıGLaTan)

“Leyli ve neharı hilfe ca’l etti.”

خِلَاف çapraz demektir. Sağ el, sol elin halfidir. Ön, arkanın halfidir. سَلَف geçmişte olan demektir. “Halef” ise bir diğerinin yerinde olanlar demektir. خَلْف sonradan gelmiş olanlar, “selef” ise önceden gelenlerdir. خِلْفَة ise art arda gelenler demektir.

Gece ile gündüz birbirlerine karışır ama birbirini tamamlar. İhtilaf iftirak değildir. Birbirini tamamlayan zıtlardır.

حَلَقَ denilmiyor, جَعَلَ deniyor. Yer ve gök yaratılınca gece ve gündüz de orada yaratılmıştır. Ama gecelerde yapılanlarla gündüzlerde yapılanlar birbirine hilfedir. 

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا (47)  ayetinde, geceyi anlatmış, uyku subat olarak iki iş yüklenmiştir.

Şimdi gece ile gündüz karşılaştırılıyor. Her ikisi de وَهُوَ ile başlıyor. Kâinat kendi düzeni içinde var edilmiştir. Yeryüzünün düzeni ise o düzen üzerine kurulmuştur. Ancak fazlası vardır. Canlılar gece ile gündüz uyarlanırlar. Şu soru sorulabilir; kâinat yaratılmış sonra da canlılar o kâinata göre mi oluşturulmuş, yoksa önce canlıları takdir edilmiş de ona göre mi kâinatı yaratılmıştır? Kur’an “Yerdeki her şeyi sizin için ca’l etti. Rahman Kur’an’ı öğretti insanı yarattı.” diyor. O halde önce proje olarak canlı yaratılmış, yaşamı takdir etmiş ona göre kâinat var edilmiştir.

لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يَذَّكَّرَ

LiMan EaRaDa EaN YaüÜakKaRa (LiMaN EaFGaLa EaN YaTa FagGaLa)

“Tezekkür etmeyi irade eden kimse için”

“Tezekkür etmek” anmak anlamına gelir.

Diğer canlılardan farklı olarak insanlar eksik ve zayıf yaratılmışlardır. Bu eksikliklerini tamamlamaları için diğer canlılara verilmeyen bir şey vermiştir. Tezekkür ederler. Diğer canlılarda olmayan kalıcı hafızaları vardır. Bilgileri depolarlar ve sonra onları çağırıp üzerinde düşünürler. Geleceği görerek hareket ederler. Buna “tezekkür” denmektedir.

Bizdeki sinir iplikçikleri geçmiş hücrelerle ilişki kurarak gelecekteki hücrelere haber gönderebilirler. Yani insan tezekkür ederken dört boyut içinde yaşamış olur. Nasıl göklerin derinliklerine gidemediğimiz halde oralardan gelen ışıkları tahlil ederek oraları biliyor isek, bedenimizle dört boyutlu uzaya gidemiyoruz ama bilgi bakımından ulaşabiliyoruz.

Leyl tezekkür içindir. Karanlıklarda iş yapamayacağımız için leyli tezekkür için yaratmış bulunuyor. İsteyen tezekkür eder. İnsanın diğer canlılardan bir farkı da budur, isterse çalışır isterse yan gelip yatar, diğer çalışanların çalışmasından geçinir. Rahman sıfatı böyle tecelli eder, çalışmayanlar da yaşar. Ortaklık ekonomisinin özelliği budur. Kimse yaşamak için çalışmak zorunda değildir. Yeryüzünün kirasından herkes payını alır ve yaşamaya devam eder. Ortaklık ekonomisi budur. Rahman sıfatı budur.

أَوْ أَرَادَ شُكُورًا (62)

EaV EaRAvDa ŞuKUvRan (EaV EaFGaLa FuGUvLan)

“Veya şükür irade eder.”

أَرَادَ أَوْ مَنْ denilmiyor. Şükür yapan da tezekkür eden de aynı kişilerdir. Bununla beraber أَرَادَ kelimesi iade edildiğine göre şükür ayrı iştir, tezekkür ayrı iştir.

شُكُور sağlanan imkânları değerlendirme anlamına gelir. Yem verilen deve etlenirse buna شُكُور denirken yer ama et almaz ve süt vermezse ona da كَفُور denir. كَافِر nankör demektir.

Bizim görevimiz bize sağlanan imkânları değerlendirmedir. Hem biz kazanırız hem de imkânlar âtıl kalmaz. Bununla beraber kimseyle çalışmak zorunda kalmayız. Bunun için أَرَادَ kelimesi tekrar ediliyor.

Peki, çalışmadan nasıl yaşanır?

a) Vakıflar vardır, hemen herkesin birçok ihtiyacı karşılıksız giderilir. Beşte birlerden geliri olmayanlara pay verilir Yoksullar, fakirler, yolcular karşılıksız gelirlerini elde ederler.

b) Yarısı bedava sistemi ile herkes ihtiyaçlarını karşılıksız gidermiş olur.

Yüz lojmanlı işyeri apartmanlarında da hayat böyledir.

Üçüncü binyıl uygarlığı yani ortaklık uygarlığı Allah’ın Rahman sıfatına dayanır. Rahman düzeni demek ortaklık düzeni/sistemi demektir. Araziyi kullanan araziyi kullanmayanlarla ortaktır.

YORUM

Ekonomi dar boğazlarından biri su gibi kaynakları sınırlı olan mallardır. Aksine bunlara ihtiyaç da zaruridir. Arz ve talep kanunları bunlar üzerinde kurulamaz. Tekeller oluşur ve halk susuzluk ve açlık içinde sömürülür.

Rahman düzenine aykırı olan bu hal, ortaklık ekonomisinde şöyle giderilir.

Su bonosu çıkarılır, yarısı halka kendileri için ve hayvanları için sayılarına göre eşit olarak bölüşülür. Dolayısıyla herkes yaşayacak sulara sahip olur. Üreticilere su membaları yarı yarıya verilir. Bu kuyudan suyu çıkar yarısı senin olsun denir. Böylece emek sahibine de yarısı verilir. Ondan sonra su bonoları piyasada serbestçe alınıp satılır. Böylece sınırlı kaynaklarda da arz ve talep kanunları çalışır hale gelir.

Kişi sadece karın doyurmakla iktifa ediyorsa çalışmadan yaşayabilir. Çalışanlar da rahim düzeninde yaşarlar. Herkese ortaklık payı emeğine göre verilir Çalışanlar çoğaldıkça üretim artar, bereket gelir. Çalışmazlarsa herkes aç kalmış olur.

Şimdi “tebareke”nin anlamını daha iyi anlaşılmış oluyoruz. Arz ve talep kanunları sonuna kadar çalıştırılır ve gün/saati azamiye çıkarılır.

Yüz lojmanlı apartmanlarda herkese iş vardır ama kimse çalışmaya zorlanmaz. Zorunlu çalışma saatleri yoktur. Böylece kadınlar, yaşlılar, çocuklar ve sakatlar da isterlerse iş bulabilmektedirler. Çalışmak zorunda değildirler. Her konuda denge sağlanmalıdır. Mühendislikte tek sorun denge sorunudur. Her şey yeterince olmalıdır, ne fazla ne eksik.

Öz Türkçe ile:

“Ve O, gece ile gündüzü anlaşmak isteyenlere veya ödeşmek isteyenlere ardışık yapandır.”

Kur’an kelimeleri ile:

“Ve O, leyli ve neharı tezekkür etmeyi irade edene veya şükrü irade edene hilfe ca’l edendir.”

Va HuVa elLaÜIy CaGaLa elLaYLa Va elNaHAvRa PiLFaTan LiMan EaRaDa EaN YaüÜakKaRa EaV EaRAvDa ŞuKUvRan

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا (62)

***

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ

Va GiBADu eRaXMAvNı (Va FiGAvLu eLFaGLAvNı)

“Ve Rahman’ın ibadı”

عِبَادُ الرَّحْمَنِ mübtedadır, haberi bundan sonra gelen “ellezine” ve 7 ayetle gelenlerdir. Cümle hal cümlesidir. جَعَلَ fiilinden sonra gelmektedir.

Sure تَبَارَكَ kelimeleri ile üçe ayrılmış, üçüncü Rahman sıfatının tecellisi olarak ortaklığı anlatmıştır. Yarısı bedava kuralı çalışmayanlara ve çalışamayanlara toprak kirası karşılığı olarak yaşama hakkı. Diğer yarısını da çalışanlara emek payı olarak verilmesidir. Yani Rahman ve Rahim sıfatları ile birlikte tecellisidir.

Günümüzde Rahim sıfatı tecelli etmektedir. Herkese iş verilmektedir. Rahman sıfatı ise üçüncü binyılda ortaklık düzeni içinde tecelli edecektir. Surenin son bölümünü “Rahmanın İbadı” cümlesiyle hal olarak açıklamaktadır. Ortaklık düzenine hizmet eden bu görevi yerine getiren kullar ise şöyledir demektedir. Kamu görevini yüklenenlere عِبَاد denir. Osmanlılar da kamu görevlilerine bu nedenle “kullarım” demiştirler.

Kamu görevlileri sekiz sınıfta toplanır. Adil Düzene Göre İnsanlık Anayasasında ise 8 çift olarak zikredilir. Kur’an bunlara “müellefe-i kulub” der. Bunlar; ilmi, ahlaki, mesleki ve siyasi dayanışma sorumluları, yazarlar ile planlayıcılar, sanatkârlarla tabipler, sürücülerle bakımcılar, yargıçlar ve emniyet mensuplarıdır. Bu sayılanlar halka karşılıksız hizmet ederler. Kendilerine kamu bütçesinden pay verilir. Halk, bunların hizmeti için bir şey ödemediği için Allah Rahman sıfatı ile tecelli etmiş olur.

Diğer taraftan yarısı bedava ilkesi geçerli olur. İnsanlık Anayasası’nda madde madde anlatılan bu hizmetleri Kur’an burada üçüncü binyıl kamu hizmetleri arasında sayar.

Şimdi varsayımı esas alarak bu sekiz الَّذِينَ ile gösterilen kimseleri açıklamak istiyoruz.

Önce وَ harfi ile atfedilmiş olması ve الَّذِينَ‘nin tekrarından anlıyoruz ki bunlar farklı hizmetlerdir, iş bölümü içinde ayrı kurumlardır. Geçmişteki müfessirler ortaklık düzenini bilmedikleri için bunlara mana vermede zorlanmışlar hatta verememişlerdir.

Bakalım varsayımımız müspet olarak bir sonuç verecek midir?

الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ

elLaÜIyNa YaMŞUvNa GaLa elEaRWı (elLaÜIyNa YaFGaLUvNa GaLay eLFaGLı)

“Arzda meşiy edenler”

Bunlar ahlak adamlarıdır. Tarikat sorumlularıdır. Mabet mensuplarıdır. Bunların özelliği vardır. İslam düzeninde kervansaraylar vardır. Altı saatlik yolculukta bir konak yapılır. Yolcular buradan gelip geçerler. Onların yemeleri ve içmeleri burada bedelsiz karşılanır, bedelsiz tedavi edilirler. Oranın sakinleri eskilerini buraya bırakırlar. Yolculardan ihtiyacı olanlar alıp giyerler. Bunlar hayatlarını dolaşmakla geçirirler. Evli olanlar ailece seyahat ederler. Bunların servetleri yoktur, bunların mevkileri yoktur, bunların ilimleri de yoktur.

Bugün kervansarayların yerini garajlar, hava meydanları, deniz iskeleleri, demiryolu istasyonları alacaktır. Yolculuk, yarısı bedava sistemi ile yapılacaktır. Mabetlere mensup olanlara sınırsız seyahat hakkı tanınacaktır. Kendileri ve bakmakla mükellef olduğu kimseler iş yapmazlar, bedava seyahat ederler. Yunus Emre’nin yaşadığı gibi yaşarlar.

Bunların çocuklarına bırakacakları miras yoktur. Zi’l-kurbadan pay verilir.

Üçüncü binyıl uygarlığının ilk kurumu bunlardır.

Tekkeler vardır. Orada da yaşam buna benzerdir. Rahipler sınıfıdır.

هَوْنًا

HaVNan (FaGLan)

“Hevn”

هَوْن düzlük, كَوْن tepe, بَيْن çukur demektir. هُوَ o demektir. Gaybı gösterir. إِهَان ilgisizlik, uzaklaştırma anlamlarına gelir.

ه boşluğu ifade eder, و birliği, ن ise genelliği ifade eder.

هَوْن Türkçedeki mütevazı kelimesi ile açıklanabilir. Herhangi varlık iddiaları, üstünlük iddiaları yoktur. Kimse ile tartışmazlar. Kimseye kızmazlar. Tek silahları vardır; sevmek ve saymak. Kötülük yapanlara karşı da sevgileri vardır. Yaratılanı yaratandan ötürü hoş görürler. Servetleri yoktur, mevkileri yoktur, ilimleri de yoktur. İmanları vardır. Allah’ları vardır.

وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ

Va EiÜAv PAvOaBaHuMu eLCAvHiLUvNa (Va EiÜAv FAvGaLa eLFaGıLUvNa )

“Ve cahiller onlara hitap edince”

İnsanlarla tartışmazlar. Onların yanlış fikirlerine yanlıştır demezler. Ben de böyle düşünüyorum derler. Karşı tarafı tekzip etmezler. Kimseyi eleştirmezler. İyilikler ile onlara ulaşmaya çalışırlar.

“Cahil” bilmeyen kimse değildir, bilmediği halde bildiğini iddia eden yahut bilmeye çalışmayan kimse cahildir. Böyle kimselerin sataşmalarına karşılık vermezler.

قَالُوا سَلَامًا (63)

QAvLUv SaLAvMan (FaGaLUv FaGAvLan)

“Selam diye kavl ederler”

Bir yanağına vurulanlar ikinci yanaklarını çevirirler. Hazreti İsa’nın tavsiyesidir. Hıristiyan olduğunu iddia eden kanlı Avrupa ne kadar Hıristiyanlıktan uzaktır. İşte bunlar konaklardan konaklara taşınarak İslamiyet’i ve Kur’an hayatını fiilen gösterirler. Gazali Yunan filozoflarına gerekli cevapları verdikten sonra bunlara katılır. Kendisi en büyük akılcı şeriatçı olduğu halde onları ilmen tetkik eder. Sonunda onların ka’l ile değil hal ile meşgul olduklarını ve farklı olduğunu anlatır. Bu dil ile tarif edilmez ancak yaşanarak zevk alınır der.

Günümüz Türkiye’sinde belki dünyada iki tarikat vardır. İkisi de Nakşi’dir. Biri Süleyman Tunahan tarikatı, diğeri de İskenderpaşa tarikatı, Aziz Efendi Mehmet Efendi tarikatıdır. Gerek kooperatif gerek parti çalışmalarında onların desteği ile başarıya ulaşılmıştır. Her ikisinden de davet almama rağmen şeriatçı olduğumdan katılmadım. Ama onları sonuna kadar destekledim, onları sevdim. Sermaye onları bana karşı hep kışkırtmasına rağmen ben asla onlara cephe almadım ve onlardan ayrılmadım.

Benim en yakın arkadaşım Abdurrahman Ünsal Sami Efendiye mensuptu. Yine onun derecesinde yakın arkadaşlarım Kazım Bilge ile Şükrü Tüzün ve Ruşen Gezici İskenderpaşa cemaatine mensuptular. İnkılaplara şeriat teslim olmuş ama tarikat teslim olmamış ve şimdi onlar sayesinde yeniden filizlenmiştir.

On bin ortaklı AR-GE ortaklığı yine onların desteği ile harekete geçmesi gerekir.  Bizim Kur’an seminerimiz şeriata göre yapılmaktadır. Tarikata göre de Kur’an yeniden ele alınıp yorumlanmalıdır. Benim bildiğim Prof. Dr. Cevat Akşit bunu başarabilir. Akevler mensupları bunlarla temas edip bunları ortaklık düzenine göre yönlendirmelidirler. İktidarı değiştirmeden oto firmalarını, uçak firmalarını, gemi firmalarını kurup kervansarayları fiilen ihya etmemiz gerekir. Kırgızistan’da bunun planlamasını yapmıştık, maalesef ertelendi.

YORUM

Selçuklular İlhanlılara yenilmişler, Osmanlılar da Timur’a mağlup olmuşlardır. İslamiyet çetin günler yaşamıştır. İşte öyle bir zamanda tarikatlar devreye girmiştir. Gerek kuruluş gerekse fetret dönemleri aşılarak yeniden Osmanlı İmparatorluğu doğmuş ve gelişmiştir.

Benzer şekilde Osmanlılar ömürlerini tamamlayınca İslamiyet bakımından yeniden bir fetret devri içine girilmiştir. Böyle bir dönemde tarikatların faaliyetleri ile bugünkü varlığını koruyabilmiştir. Bediüzzaman şeriatı temsil etmekle beraber iman konularını ele almış yeni Kelam ilmini tedvin etmiştir. Akevler ise Fıkıh ile birlikte ilmi konuları ele almış ve Adil Düzen’e Göre İnsanlık Anayasasını hazırlamıştır.

Yirminci yüzyılın ilk üçte biri küfrün zirveye ulaştığı dönem, ikinci üçte birinde küfrün duraklama dönemi iken üçüncü üçte birinde küfrün hezimete uğradığı dönem olarak anılacaktır.

Yirmibirinci yüzyılın ilk üçte birinde Kur’an düzeni üzerinde oluşma dönemi geçmektedir. İnşallah 2033’lerde yüz lojmanlı işyeri apartmanlarının yapılmasına ve semt lojmanların oluşmasına başlanmış olacaktır. Bundan sonra bir belde/belediye/bucak semt kooperatiflerini oluşturmuş olacak ve ilk ortaklık bucağı kurulacaktır. Asrın sonunda da ortaklık ili oluşacaktır.

Yirmiikinci yüzyılın ilk üçte birinde ortaklık devletleri oluşmaya başlamış olacak ve insanlık ortaklık düzenine geçmiş olacaktır diye düşünüyorum.

Bunlar tarihi gelişmelerin devam etmesi halinde böyledir, erken veya geç de kalabilir.

Öz Türkçe ile:

“Ve Yaşatan’ın kulları, yerde sıradan yürüyenlerdir ve donuklar onlarla konuşunca ‘barış’ derler.

Kur’an kelimeleri ile:

“Ve Rahman’ın ibadı, arzda hevn halinde meşy ederler ve onlara cahiller hitap edince selam diye kavlederler.”

Va GiBADu erRaXMAvNı elLaÜIyNa YaMŞUvNa GaLa elEaRWı HaVNan Va EiÜAv PAvOaBaHuMu eLCAvHiLUvNa QAvLUv SaLAvMan

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا (63)

***

وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ

Va elLaÜIyNa YaBIyTUvNa (Va elLaÜIyNa YaBiTUvNa)

“Ve beyt edenler”

بَيْت kapalı yer demektir. Meskenler de birer evdir. Siperler de birer beyttir.

“Bayt etmek” geceleri evde geçirmek demektir. Osmanlıcaya ibate şeklinde geçmiştir.

Canlılar gün ışığında faaliyet gösterirler, geceleri ise gece yapacakları işleri yaparlar ve uyurlar. İnekler gündüz karınlarını otla doldururlar, akşamları ağızlarına getirerek onu çiğneyip sonra mideye gönderirler. Bitkiler gündüzleri özümleme yaparlar, geceleri onları işleyerek depolarlar. İnsanlar için de benzer olaylar vardır. Gündüzün gün ışığında yapacaklarını yaparlar, gündüz yapamadıklarını geceleri yaparlar.

Gündüzler tarlalarda arazilerde tarım yapılır, geceleri ise apartmanların bodrum katlarında elektrik ışığında yapacakları işler yapılır. Elektriğin olmadığı birinci Kur’an uygarlığında geceler büyük ölçüde âtıl geçirilmiştir. Şimdi elektrikle sanayi işyerleri geceleri de gündüz gibi aydınlanır. O halde dünün fıkhı ile bugünün fıkhı farklıdır.

Yüz lojmanlı işyeri apartmanlarına bunun için ihtiyaç vardır. Gece veya yağmurlu ve soğuk havalarda dışarıda iş yapılamadığı zamanlarda insanlar boş durmasınlar, kumar içki ve diğer kötü işleri yapmasınlar diye apartmanlarda işyerleri vardır.

Burada daha çok ilim yapılır. İnsanların çalışma kadar eğitime de ihtiyaçları vardır. Teknoloji geliştikçe daha çok eğitime ihtiyaç duyulur. Akşamla yatsı arasında, vitirle sabah arasında herkes buralarda çalışır. Kadınlar, yaşlılar, çocuklar ve sakatlar ise her zaman istedikleri saatlerde isterlerse burada çalışabilirler. Bu hizmetin görevlileri ilim adamlarıdır. Bunlar din adamları gibi uysal değildirler. İlimde tartışırlar. İşte saygılıdırlar. Hisleri ile birbirlerini severler, fikirleri ile hep tartışırlar hatta boğuşurlar. Dinde sevgi, burada tartışma olur. Birbirlerinin zıddıdırlar. Dolayısıyla iki zıt kutupta yer alırlar.

Bundan dolayı ve-llezine ile ayrılmıştır

Biri içtihat yapar. Diğeri ise sonuçlarını halka kabul ettirir. İlim adamları gündüz uyurlar gece çalışırlar. إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا (müzemmil 73/20) Bunların kalabalık cemaatleri olmaz. Kendi aralarında tartışırlar. Halk ve yöneticiler bunların dediklerini yaparlar ama bunlardan hoşlanmazlar. Bunlar öldükten sonra kıymetleri anlaşılır.

Sovyetlerde Stalin bunlara büyük imkânlar sağlamış, bir profesöre üç yerde ev tahsis etmiştir. Tam özgürlük vermiş, sadece bir şartı koşmuştur: İlimleri kendi aralarında kalacaktır. Bunun sonucu Sovyetlerde ilmi çalışmalar aksamış ve sistem kendisini toparlayamadan çökmüştür. 

لِرَبِّهِمْ

Li RabBiHiM (Li FaGLiHiM)

“Rabları için”

Rabları için sabahlarlar. O’nun verdiği görevi yerine getirirler, içtihat yaparlar ve içtihadı sadece kendileri için değil onu dayanışma sorumlusu yapanlara da o içtihatlar uygulanır. Eğitim işleri ile görevlidirler.

سُجَّدًا وَقِيَامًا (64)

SucCaDan va KıYAvMAn (FuGLaTan Ve FıGAvLan)

“Secde ederek ve kıyam ederek.”

سُجَّدًا demek ben yalnız sana işçi oluyorum sana kulak veriyorum demektir. قِيَامًا de ben senin kayyumun olarak iş yaparım, başkasının işlerini yapmam demektir.

Seminerleri muntazam olarak takip edenleri Allah buna görevlendirmiştir. Bunu haftada bir gün yerine haftada yedi güne çıkardığımız gün insanlar size fevç fevç geleceklerdir. Yenibosna’da Kur’an seminerlerine son şekli verilmektedir. Başta Lütfi Hocaoğlu vardır. (Tayibet Erzen, Yaşar Balaban, Ethem Büyükarıkan, Süleyman Akdemir, Leyla Okta, Emine Hocaoğlu, Meryem Özket, Oya Amuçka, Cemil Amuçka, Aslıhan Yavuz, Şeyma Esen, Ensar Esen, Ece Ferah, Veysel İpekçi, Reşat Erol, Uğur Tanış…)

Haftada bir gün yapıldığı için zorluklar olmaktadır. Yaşar ve Ethem Beyler isterlerse orada bu seminerler devam eder. Mete Bey de Yalova’ya gelmez herhalde. Yalova’da önce 24 dairelik inşaat yapılmaktadır. Sonra yüz lojmanlı işyeri apartmanı yapılacaktır. Hocaoğlu ve Erzen aileleri başta olmak üzere çalışma arkadaşlarımız için merkez Yalova olacaktır inşallah. AR-GE çalışması tarım sahasında yapılacaktır. Yalova şarttır. İstanbul’da bu olmaz. Orası olamadığı için Allah burayı nasip etmiştir. Allah Mehmet Hikmetumut’tan razı olsun, onun azmi şimdi bizi burada bulunduruyor. Akdemir’in merhume eşi Bilgin Hanım da yetecek kadar sermaye bırakmıştır, Akdemir şimdi onu Yalova’da değerlendiriyor.

Herkes hazırlık içinde olur. Ya Yalova’ya taşınır ya da bulunduğu yerde Kur’an seminerleri yapar hale gelir.

Burada bir hususu da belirteyim. Önce nekre olarak “secde” kelimesi sonra “kıyam” kelimesi zikredilmiştir. Başka yerlerde “rükû ederler ve secde ederler” denilmektedir. Demek ki nekre olduğu için bu rükû ile beraber zikredilen secde değildir. O halde kıyam ve rükû birer tanedir ama secde iki adettir. Mütevatir sünnetle sabit olan ve icma ile teyit edilen bu husus Kur’an’da bildirilmiş oluyor. Namazda ne varsa böyle işaretlerle hepsi Kur’an’da vardır. Sizlerin görevi ilk müçtehitlerin sünnete ve icmalara dayalı hükümlerine Kur’an’daki yeri bulmak olmalıdır. Ben içtihatlarımı yaparken sünneti varsayım olarak alırım, sonra Kur’an’daki ayetlerde delilini ararım, bulursam içtihadımla amel ederim. Bulamadıklarımda buluncaya kadar onlara uyarım.

YORUM

Şeriatta sözler ancak hakaret ve iftira içeriyorsa suçtur. Onun dışında ne kadar yanlış olursa olsun ne kadar tehlikeli olursa olsun, savaş dışında suç oluşturmaz. Tabiidir ki bundan en başta ve fazlasıyla ilim adamları yararlanırlar. İstişarede her şey söylenir. Şehadette her şey söylenir. Soruşturmacılara söylenir, mahkemede sadece soruşturmacılar konuşur. 

Bütün kitaplara ve resullere inanılır, delillere dayanılarak içtihat yapılır. Yaşayan müçtehitler ittifak ederler. Bunu kabul etmeyen kimse müslim olsun olmasın mümin sayılmaz.

Müminler bedenen asker olurlar. İsteyenler müslim yani bedelli kalabilirler. Mümin olduktan sonra müslime inmezler, bunu yapmak için devletlerini değiştirmeleri gerekir.

Bunlarda ehil olanlar içtihat ederler. Bucaklarda ilk, illerde orta, ülkelerde yüksek, insanlıkta akademik kariyer yapanlar müçtehittirler. Bunlar da ayrı gruptur.

Öz Türkçe ile:

“Ve onlar yetiştiricileri için kapanır, durarak (evde) geceleyen kimselerdir.”

Kur’an kelimeleri ile:

“Ve Rablerine secde ve kıyam halinde beyt edenler.”

Va elLaÜIyNa YaBIyTUvNa Li RabBiHiM SucCaDan Va KıYAvMAn

وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا (64)

***

وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا

Va elLaÜIyNa YaQUvLUvNa RabBaNAv (Va elLaÜIyNa YaFGuLUvNa FaGLaNAv)

“Ve ‘Rabbimiz’ diye kavl eden kimseler de”

Çağımızın en büyük sıkıntısı özgürlük ile düzen arasındaki dengenin bulunmamasıdır. Devlet, suçsuzları suçlulardan korumak içindir. Bu da suçluyu suçsuzdan ayırmakla mümkündür. Bir taraftan suçluları cezalandırmak diğer taraftan suçsuzlara dokunmamak iş değildir. Yöneticilerin işi bu sebeple zordur. Her harekette, her davranışta hep bu dengeyi gözetmek zorundadırlar. Duaları bu hatalardan korunmalarıdır.

Cennet adil yöneticiler içindir.

Cehennem de zalim yöneticiler içindir.

Bundan kurtulmaya çalışanlardan birinciler ahlaki dayanışma, ikinciler ilmi dayanışma, üçüncüler de siyasi dayanışma sorumlularıdır. Bunlar Rabbena derler. İlmi ve siyasi dayanışmalara ortak olma zorunludur, mesleki ve ahlaki dayanışma zorunlu değildir, bunlar kamu yetkilerini kullanamazlar. Bundan dolayı ikisinde رَبّ kelimesi geçtiği halde diğer ikisinde bu kelime geçmez.

إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا (65)

EinNa GaÜAvBaHAv KAvNa ĞaRAvMan (EinNa FaGAvLaHAv KAvNa FaGAvLan)

“Onun azabı ğaramdır.”

غرم kökü غرب‘den dönüşmüştür. غَرْب batma demektir. Bir kimsenin borca batma غَرْم ‘dir. Varlığı borcundan az olan kimsedir.

غ başkalaşmayı, ر tekrarı, م enginliği ifade eder.

Türkçede kullanıldığı gibi Arapçada da eğer bir kimsenin borcu varlığından fazla ise o garimdir. Batmak demektir, iflas etmek demektir.

İslamiyet’te cebri/zorunlu icra yoktur. Borcunu ödeyemeyenler itibarlarını kaybederler, kimse onlara borç vermez. Borç veren olursa da mahkemede ondan talep edilemez. Cehennemin azabı olduğu gibi garamı da vardır, o da itibarını kaybetmesi ve saygınlığını yitirmesidir. Adil davranmayanlar itibarlarını kaybederler ve artık tanıklık yapamazlar.

YORUM

Yöneticilerin bilmeden de olsa zulmetmemeleri için yargı üstünlüğü getirilmiştir.

Yöneticiler ancak yargının mahkûm ettiği kimseleri cezalandırırlar.

Bundan dolayıdır ki İslamiyet’te tutuklama ve/veya gözaltına alma yoktur. Önce hakemlerini kendileri seçerler, hakem kararlarına kendi rızaları ile uyarlar. Yöneticilerin zor kullanması yoktur. Yargı davetlerine uymayanlara veya yargı kararlarının infazını kabul etmeyenlere yine yargı kararı ile yargının korumasından çıkarılırlar. Herkes onları öldürebilir ve mallarını yağma edebilir. Devlet kuvvetleri de bunu yapabilir.

Siyasi dayanışma sorumluları ordu komutanlarıdır. Bunlar aynı zamanda siyasi partilerin sorumlularıdırlar.

Öz Türkçe ile:

“Ve ‘Yetiştiricimiz tuzağın çektirmesini bizden sav, kesinlikle onun çektirmesi çökerticidir.’ dediler.”

Kur’an kelimeleri ile:

“Ve Rabbimiz bizden cehennemin azabını sarf et, muhakkak ki onun azabı ğaramdır diye kavl ederler.”

Va elLaÜIyNa YaQUvLUvNa RabBaNAv iÖRiF GanNAy GaÜABa CaHanNaMa EinNa GaÜAvBaHAv KAvNa ĞaRAvMan

وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا (56)

***

إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا

EinNaHAv SAvEaT MuSTaQarRan (EinNaHAv FAGaLaT MüSTaFGaLan)

“O mustakarr sev’et etti”

İnsanların iki varlığı vardır; biri bireysel/kişisel varlığı, diğeri ise toplumsal/içtimai varlığıdır. Nasıl vücuda iğne battığı zaman sizi incitirse, sosyal varlığına dokunulduğu zaman da benzer acıyı duyulur. Buna “sev’et” diyoruz. Edep yerlerini Kur’an sev’et olarak gösterir. Demek ki utanılacak şey sev’ettir. İnsanın biyolojik varlığına hiçbir kötülüğü olmadığı halde sosyal varlığı da onu o derecede etkiler.

Yukarıda عَذَاب kelimesi tekrar edilmiştir. Tamlayandan zamir olmaz, kelime tekrar edilir “onun o’su” Türkçede de kullanılmaz. مُسْتَقَرّ kelimesi مُسْتَوْدَع ile ve مُقَام ile geçer. مُقَام kelimesi ise مُسْتَقَرّ ile geçer.

مُسْتَقَرّ karar kılınan yer demektir. Belli merkez etrafında hareket etme istikrardır. وَزَر ise korunan yer demektir. Yeryüzü insanlar için müstavda’dır. Kendisine yaşayacak ortamı var etmiştir, hareket halindedir ama kopup itmece ile bir çanağa bilye koyar elle iterseniz bilye salınır. مُسْتَوْدَع ise hareket alanının ona zarar vermeyecek şekilde korunması anlamındadır.

وَمُقَامًا (66)

Va MuQAvMan (Va MüFAvGaLan)

“Ve mukam olarak.”

Burada مُقَامًا denmektedir. Her iki taraf için de kullanılmakta, hasene ile seyyie’nin dengelenmesi denmektedir. مَقَام ismi zaman, ismi mekan ve aynı zamanda mastarı mimidir.

مُقَام nedir?

Müstakar ötreli olduğu için o da ötreli gelmiş olabilir. Türkçede bomboş kıskıvrak göz göre göre gibi diğer harfle uyumluluk gösteren kelimeler vardır. Bu surede ve müstakarranda geçer. Dolayısıyla ismi mekândır yahut ismi zamandır. İstikrar ismi mekân, makam ismi zaman olabilir yahut mastar olabilir. İstikrarda sadece korunma vardır. Kıyam aynı zamanda etkili olma, düzenlemedir.

Siyasilerin görevi güven sağlamak olduğu kadar düzen de getirmektir. Örnek olarak ekonomi kooperatiflere aittir ama para çıkarmak siyasilere aittir.

Cehennemin bir özelliği olarak zalimler bu dünyada nasıl zulmettilerse ahirette de onlara öyle azap edilir. Dünyada adaletsizlik yapanlara cehennemde benzer azap verilir. Bizi cehennemden uzak tut. Cehennemin durumu anlatılır, böylece dünyadaki adalet sağlanmış olur derler. Yahut bu cümle Rabbin cümlesidir: böyle olduğunu muteriz(ara) cümle ile bildiriyor.

YORUM

Hukukta insanlıkça kabul edilmiş altın kural “Sana ne yapılmasını istemiyorsan sen de onu başkasına yapma” şeklindedir. Bu kural hukukun esasıdır. Kısas ve tazminat hükümleri buna dayanır. Hukuk bu kural üzerinde oturur.

Bugün hukukun bu ana kuralı değiştirilmiş, kısas kaldırılmıştır. Adam yüz kişiyi öldürse bile ona yaşama hakkı tanınmaktadır. Bu ayet bu duruma da işaret etmiş olmaktadır. Geleceğin hakemleri böyle yapacaklar. Ceza kuralları yoktur, bu kural vardır.

Ahirette de dünyada mevcut olan hukuk kuralları geçerli olur. Cennete veya cehenneme gitmeden önce tamamen dünyadaki hükümler geçerli olur.

Şimdi ortaklık sistemi cephesi ve işçilik sistemi cephesi olmak üzere iki cephe vardır.

Peygamberler basit bir şeyin mücadelesini vermişler, özellikle halktan tek bir şey istemişlerdir. Nuh Peygamber gemiye binmelerini, Musa Peygamber İsrail oğullarının serbest bırakılmasını, İbrahim Peygamber tek Tanrı’yı kabul etmelerini istemiştir. Kur’an da Kur’an’ın Allah sözü olduğunu kabul etmelerini istemiştir. 

Bizler de sadece bir sloganla başlayabiliriz. Sonunda her şey değişir. Çünkü tümü değişmeden gerçek bir değişme olmaz. Onun için cihattan önce hicrete ihtiyacımız vardır.

Ortaklık sloganı ile devreye girebiliriz. Ortaklıkta başarı gösterebiliriz. Ortaklık namazını kılar, ortaklık zekâtını veririz. Virdimiz ve zikrimiz ortaklık olur. Bir lira ile de olsa ortaklıklara ortak olmayan bizden değildir. Bugünün kelime-i tevhidi ortak olmadır. Miktar önemli değildir, ortak olma veya en azından ortak görünme yeterlidir.

Ahlakta sevgi, ilimde tartışma, siyasette korku temel araçtır. Düşmandan korkanlar bir başkan etrafında toplanarak güçlü olur. Böylece siyasi topluluk korkuya dayanmış olur.

Öz Türkçe ile:

“O, kalacak olarak ve duracak olarak kötü olmuştur.”

Kur’an kelimeleri ile:

“O mustakarr ve mukam olarak sae oldu.”

EinNaHAv SAvEat MuSTaQarRan Va MuQAvMan

إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا (66)

***

وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا

Va elLaÜIyNa EiÜAv EaNFaQUv (Va elLaÜIyNa EiÜAv EaFGaLUv)

“Ve infak ettiklerinde olan kimseler”

Meşyedenler ahlaki dayanışma, gecelerini ihya edenler ilmi dayanışma, israf edenler mesleki dayanışmaları anlatır. Siyasi dayanışmalar açık olmamak ile birlikte dörtten biri olduğu için o ayet de o dayanışmaya göre yorumlanır demektir.

“İnfak” harcamak anlamına gelir. İki çeşit harcama vardır. Biri insanların kendi hayatlarını sürdürmeleri için yapılan harcamadır. Buna “nafaka” diyoruz. Biri de yatırım yapma üretim için harcamadır. Eşya üretme yahut insan üretme, ikisi de infaktır. Mesleki dayanışmaları ifade eder.

لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا

LaM YuSRiFUv VaLaM YaQTuRUv (LaM YaFGıLUv Va LaM YaFGuLUv)

“İsraf etmezler, katr da etmezler”

سَرَاف ağaç kurtlarının döktükleri tahta tozudur.

“İsraf etmek” demek, insanın gücünü, zamanını, varlığını boşa harcamak demektir.

Allah bize kullanalım diye sağlık vermiş, güç vermiştir. Biz onunla iş yapacağımıza, kendimizi eğiteceğimize, onu boş geçirir kumar gibi yararsız işlere harcarsak israf etmiş oluruz. Bol bol kullanmak da gereksiz yerde harcama ile eş değerdedir.

Kur’an’da سرف 23, سري 51 defa geçmektedir. Toplam 74 (2*37) eder.

 قَـَتَر moloz demektir. Katran zift demektir.

ق kuvveti, ت uyumu, ر tekrarı ifade eder.

Kur’an’da  قتر5, قطر da 5 defa geçer. Toplam 10 (2*5) eder.

Damla damla harcamak demektir. Ekonomi kelimesinde eko bir anlamıyla eşitlik veya denge anlamına gelir. Arz ve talep kanunlarının çalışmadığı yerde gereksiz üretim yapılır yahut gerekli üretim yapılmaz. Zenginlerin harcayacakları mallar pahalıdır, israf edilir, halkın harcayacağı mallar üretilmez sıkıntı olur. Arz ve talep kanunlarının çalışmadığı yerde israf ve katr olur. Ortaklık düzeninde arz ve talep kanunları tam olarak çalıştırılır.

Arz ve talep kanunları; a) depo edilemeyen mallarda, b) misliyattan olmayan mallarda, c) taşınamayan mallarda, d) su gibi kaynakları kıt olan mallarda çalışmaz. Bugünkü krizlerin kaynağı budur. Sanayileşmeden önce bu mallar piyasa malları değildiler, sadece tüketim malları piyasada vardı. Arz ve talep kanunları o zaman yetiyordu. Ortaklık ekonomisinde bunların da arz ve talep kanunlarına tabi kılınması sağlanır. 

وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا (67)

Va KANa BaYNa ÜAvLiKa KaVAvMan (Va FaGaLa FaGLa ÜAvLiKA FaGAvLan)

“Ve bunun beyninde kavam olur.”

Türkçede “kıvamında” denir, yeterince mevcuttur ne fazla ne eksik demektir.

Arz ve talep kanunları üretimi dengede tutar. Bir mal eğer gereğinden fazla ise ucuzlar. Üreticiler üretmekten vazgeçerken tüketiciler onu tercih ederler. Mal eğer azalmışsa fiyatı yüksek olur, üreticiler üretmeye başlar, tüketiciler tüketmeyi azaltır. Böylece mallar hep gerektiği kadar üretilmiş ve tüketilmiş olur. İsraf da kutur da olmaz.

Ortaklık düzeninde bunu sağlamak için şunlar vardır: a) Dayanışma ortaklıkları, b) genel hizmetler, c) mal senetleri piyasası, d) ortak ambarlar, e) ortak nakliye, f) yarısı bedava sistemi, g) vakıf işletmeler, h) sipariş kredisi, i) çalışana/emeğe kredi.

كَانُوا değil de كَانَ gelmiştir. Piyasaya müdahale edilmez, piyasa kendi kendine dengeye gelir. Kamunun fiyatlara müdahalesi ekonomideki dengeyi bozar.

ذَلِكَ tekil gelmiştir, kendi içinde demektir. Alıcılarla satıcılar arasında kendiliğinden denge oluşur. فِي ذَلِكَ denmemiş de بَيْنَ ذَلِكَ denmiştir. Maliyet fiyatları vardır. Yararlanma fiyatları vardır. Allah öyle bir dünya var etmiştir ki maliyet fiyatları yararlanma fiyatlarından küçüktür. Sosyalistler ekonomiyi maliyet fiyatları üzerine, kapitalistler ekonomiyi yararlanma fiyatları üzerine oturturlar. Ortaklık ekonomisinde ise fiyatlar ikisi arasında uzlaşılan yerde oluşur ve değişir. Piyasa fiyatları kıvamında fiyattır.

YORUM

Ekonomide üretilen malların kıvamında üretilmesi gerektiği gibi başka bir dengeye daha ihtiyaç vardır, bu da dengeli büyümedir. İşçi ile işyerleri dengede olmalıdır.

İş açığı varsa yani işçiler iş bulamıyorsa denge oluşmamıştır. İşçi açığı varsa yani fabrikalar işçi bulamıyorlarsa o zaman da denge yoktur demektir. Artan nüfus kadar ülke imar edilir. İmar edildiği kadar nüfus kendiliğinden artar.

كَانَ قَوَامًا’nın ifade ettiği mana budur.

Ortaklık düzeni bunları sağlayan düzendir.

Öz Türkçe ile:

“Ve tükettiklerinde savurmayan, kısmayan ve bunun arasında durur olanlar.”

Kur’an kelimeleri ile:

“Ve infak ettikleri zaman ne israf ne katr edenler ve bunun beyninde kavam olanlar.”

Va elLaÜIyNa EiÜAv EaNFaQUv LaM YuSRiFUv VaLaM YaQTuRUv Va KAvNa BaYNa ÜAvLiKa KaVAvMan

وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا (67)