1967...1968...1969....AKEVLER 44 YILDIR ÇALIŞIYOR....2008...2009...2010

BİZLER ÇALIŞIYOR VE YENİ İSLÂM MEDENİYETİ’Nİ KURUYORUZ...

SİZLERİ DE ÇALIŞMALARIMIZA DÂVET EDİYORUZ; BUYURUN, BİRLİKTE ÇALIŞALIM...

ADİL DÜNYA DÜZENİ 569

“ADİL DÜNYA DÜZENİ III. BİN YIL MEDENİYETİ PROJESİDİR.”

“BİZE DÜŞEN SADECE MÜBÎN/AÇIK TEBLİĞDİR.” (KUR’AN; Yâsin Sûresi, 36/17)

Haftalık Seminer Dergisi             17 Temmuz 2010                  Fiyatı: www.akevler.org’a tıklamak!

BU DERGİYİ HER HAFTA OKUTABİLİR... ÇOĞALTABİLİR... DAĞITABİLİRSİNİZ...

“ADİL DÜZEN” UYGULAMALARI YAPMAK İÇİN BİZLERE DANIŞABİLİRSİNİZ...

*KUR’AN VE İLİM SEMİNERLERİ; 569. SEMİNER

“HİÇ BİLENLER İLE BİLMEYENLER BİR OLUR MU?” (KUR’AN; Zümer Sûresi, 39/9)

“İ L İ M  TALEP ETMEK HER MÜSLÜMANIN ÜZERİNE FARZDIR.” (Hadis)

Adres: AKEVLER İSTANBUL KOOPERATİFLERİ MERKEZİ,  Zafer Mah. Coşarsu Sk. No: 29 YENİBOSNA/ İSTANBUL    Tel: (0212) 452 76 51

Bu dersin tamamı Yenibosna’da C.tesi günü 18.00-21.00 saatleri arasında okunacak ve tartışılacaktır...

Gayemiz ve Hedefimiz: Bu “SEMİNER NOTLARI”nın İstanbul, Türkiye ve bütün dünyada okunması, değerlendirilmesi, anlaşılması ve uygulanmasıdır.    Süleyman KARAGÜLLE, Reşat Nuri EROL

***

*“ADİL DÜZEN” DERSLERİ/YORUMLARI;

SEMT İŞLETMESİ VE BAKKAL

BUCAK  VE  SEMT

YAPILANMALARI

***

*ÜSKÜDAR SEMİNERLERİ; 119. SEMİNER

Her Hafta PERŞEMBE akşamı; Adres: EMİNEVİM,  Kısıklı Cad. No: 36  Altunizade - Üsküdar / İSTANBUL  Tel: (0216) 444 36 46

SOHBET…  SEMİNER…  SORULAR-CEVAPLAR…

***

Saadet Partisi: Kongreden İktidara…

Saadet Partisi: Kongreden İktidara - 2

Saadet Partisi: Kongreden İktidara - 3

Yeni Anayasa’da, ‘Yeni Devlet’ organizasyonu…

Yeni Anayasa’da, ‘Yeni Devlet’ organizasyonu - 2

Yeni Anayasa, Yeni Devlet ve  ekonomi/siyaset - 3

Reşat Nuri EROL

***

YUSUF SÛRESİ TEFSİRİ - 22

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ(1) إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ(2) نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَذَا الْقُرْآنَ وَإِنْ كُنتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنْ الْغَافِلِينَ(3) إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَاأَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ(4) قَالَ يَابُنَيَّ لَاتَقْصُصْ رُؤْيَاكَ عَلَى إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا لَكَ كَيْدًا إِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوٌّ مُبِينٌ(5) وَكَذَلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَعَلَى آلِ يَعْقُوبَ كَمَا أَتَمَّهَا عَلَى أَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ(6) لَقَدْ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آيَاتٌ لِلسَّائِلِينَ(7) إِذْ قَالُوا لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَى أَبِينَا مِنَّا وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبَانَا لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ(8) اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوْ اطْرَحُوهُ أَرْضًا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَتَكُونُوا مِنْ بَعْدِهِ قَوْمًا صَالِحِينَ(9) قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِي غَيَابَةِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِنْ كُنتُمْ فَاعِلِينَ(10) قَالُوا يَاأَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَنَّا عَلَى يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُ لَنَاصِحُونَ(11) أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ(12) قَالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَنْ تَذْهَبُوا بِهِ وَأَخَافُ أَنْ يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنْتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ(13) قَالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذًا لَخَاسِرُونَ(14) فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَنْ يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَةِ الْجُبِّ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُمْ بِأَمْرِهِمْ هَذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ(15) وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً يَبْكُونَ(16) قَالُوا يَاأَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِنْدَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَمَا أَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِقِينَ(17) وَجَاءُوا عَلَى قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَاللَّهُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ(18) وَجَاءَتْ سَيَّارَةٌ فَأَرْسَلُوا وَارِدَهُمْ فَأَدْلَى دَلْوَهُ قَالَ يَابُشْرَى هَذَا غُلَامٌ وَأَسَرُّوهُ بِضَاعَةً وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ(19) وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ وَكَانُوا فِيهِ مِنْ الزَّاهِدِينَ(20) وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِنْ مِصْرَ لِامْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْوَاهُ عَسَى أَنْ يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ وَلِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ(21) وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ(22) وَرَاوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِهَا عَنْ نَفْسِهِ وَغَلَّقَتْ الْأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ(23) وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ(24) وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِنْ دُبُرٍ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَى الْبَابِ قَالَتْ مَا جَزَاءُ مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوءًا إِلَّا أَنْ يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌ(25) قَالَ هِيَ رَاوَدَتْنِي عَنْ نَفْسِي وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ أَهْلِهَا إِنْ كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِنْ الْكَاذِبِينَ(26) وَإِنْ كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَهُوَ مِنْ الصَّادِقِينَ(27) فَلَمَّا رَأَى قَمِيصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِنْ كَيْدِكُنَّ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ(28) يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا وَاسْتَغْفِرِي لِذَنْبِكِ إِنَّكِ كُنتِ مِنْ الْخَاطِئِينَ(29) وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَةُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَنْ نَفْسِهِ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا إِنَّا لَنَرَاهَا فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ(30) فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَأً وَآتَتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ سِكِّينًا وَقَالَتْ اخْرُجْ عَلَيْهِنَّ فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلَّا مَلَكٌ كَرِيمٌ(31) قَالَتْ فَذَلِكُنَّ الَّذِي لُمْتُنَّنِي فِيهِ وَلَقَدْ رَاوَدتُّهُ عَنْ نَفْسِهِ فَاسْتَعْصَمَ وَلَئِنْ لَمْ يَفْعَلْ مَا آمُرُهُ لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونَ مِنَ الصَّاغِرِينَ(32) قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُنْ مِنْ الْجَاهِلِينَ(33) فَاسْتَجَابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ(34) ثُمَّ بَدَا لَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا رَأَوْا الْآيَاتِ لَيَسْجُنُنَّهُ حَتَّى حِينٍ(35) وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا وَقَالَ الْآخَرُ إِنِّي أَرَانِي أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِي خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِ إِنَّا نَرَاكَ مِنْ الْمُحْسِنِينَ(36) قَالَ لَا يَأْتِيكُمَا طَعَامٌ تُرْزَقَانِهِ إِلَّا نَبَّأْتُكُمَا بِتَأْوِيلِهِ قَبْلَ أَنْ يَأْتِيَكُمَا ذَلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِي رَبِّي إِنِّي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ(37) وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَائِي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ مَا كَانَ لَنَا أَنْ نُشْرِكَ بِاللَّهِمِنْ شَيْءٍ ذَلِكَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ عَلَيْنَا وَعَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ(38) يَاصَاحِبَيِ السِّجْنِ أَأَرْبَابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمْ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ(39) مَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا أَسْمَاءً سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ إِنْ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ(40) يَاصَاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا وَأَمَّا الْآخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْ رَأْسِهِ قُضِيَ الْأَمْرُ الَّذِي فِيهِ تَسْتَفْتِيَانِ(41) وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُ نَاجٍ مِنْهُمَا اذْكُرْنِي عِنْدَ رَبِّكَ فَأَنسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ(42) وَقَالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرَى سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعَ سُنْبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ يَاأَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُؤْيَاي إِنْ كُنتُمْ لِلرُّؤْيَا تَعْبُرُونَ(43) قَالُوا أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ وَمَا نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الْأَحْلَامِ بِعَالِمِينَ(44) وَقَالَ الَّذِي نَجَا مِنْهُمَا وَاِدَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ أَنَا أُنَبِّئُكُمْ بِتَأْوِيلِهِ فَأَرْسِلُونِي(45) يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنَا فِي سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعِ سُنْبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ لَعَلِّي أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ(46) قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدْتُمْ فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّا تَأْكُلُونَ(47) ثُمَّ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّا تُحْصِنُونَ(48) ثُمَّ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ عَامٌ فِيهِ يُغَاثُ النَّاسُ وَفِيهِ يَعْصِرُونَ(49) وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ فَلَمَّا جَاءَهُ الرَّسُولُ قَالَ ارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ مَا بَالُ النِّسْوَةِ اللَّاتِي قَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ إِنَّ رَبِّي بِكَيْدِهِنَّ عَلِيمٌ(50) قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ إِذْ رَاوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَنْ نَفْسِهِ قُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِنْ سُوءٍ قَالَتْ امْرَأَةُ الْعَزِيزِ الْآنَ حَصْحَصَ الْحَقُّ أَنَا رَاوَدتُّهُ عَنْ نَفْسِهِ وَإِنَّهُ لَمِنْ الصَّادِقِينَ(51) ذَلِكَ لِيَعْلَمَ أَنِّي لَمْ أَخُنْهُ بِالْغَيْبِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي كَيْدَ الْخَائِنِينَ(52) وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَحِيمٌ(53) وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌ(54) قَالَ اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ(55) وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَنْ نَشَاءُ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ(56) وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ(57) وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ(58) وَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَكُمْ مِنْ أَبِيكُمْ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ(59) فَإِنْ لَمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِي(60) قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ(61) وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ(62) فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَى أَبِيهِمْ قَالُوا يَاأَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ(63) قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَى أَخِيهِ مِنْ قَبْلُ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ(64) وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قَالُوا يَاأَبَانَا مَا نَبْغِي هَذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذَلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ(65) قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّى تُؤْتُونِي مَوْثِقًا مِنْ اللَّهِ لَتَأْتُونَنِي بِهِ إِلَّا أَنْ يُحَاطَ بِكُمْ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ(66) وَقَالَ يَابَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُتَفَرِّقَةٍ وَمَا أُغْنِي عَنكُمْ مِنْ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ إِنْ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلْ الْمُتَوَكِّلُونَ(67) وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُمْ مَا كَانَ يُغْنِي عَنْهُمْ مِنْ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ(68) وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَى يُوسُفَ آوَى إِلَيْهِ أَخَاهُ قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (69)

فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ (70) قَالُوا وَأَقْبَلُوا عَلَيْهِمْ مَاذَا تَفْقِدُونَ (71) قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَنْ جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ (72) قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُمْ مَا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كُنَّا سَارِقِينَ (73) قَالُوا فَمَا جَزَاؤُهُ إِنْ كُنتُمْ كَاذِبِينَ (74)

فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ

(FaLamMAv CahHaZaHuM)

“Onları techiz ettiğinde.”

Hazreti Yusuf kardeşine söylemiştir. Hemen techiz etmeye başlanmıştır. “Fe” harfi bunu ifade eder. “Lemmâ”nın ise cihaz tamamlanınca anlamı taşıdığını daha önce söylemiştik. Burada ise techiz ederken de “Lemmâ” getirilmektedir.

Geçmiş var, gelecek var, bir de şimdiki zaman var. Aslında şimdiki zaman yoktur, geniş zaman vardır. Çünkü şimdiki zaman çok kısa bir andır. Olay bittikten sonra olaydan bahsediliyorsa ona “geçmiş zaman” getirilir. Olay başlamamışsa ona “gelecek zaman” kullanılır. Olay devam ediyorsa ona “hâl sigası” kullanılır. Arapçada hâlin ayrıca sigası yoktur. Genellikle geçmiş sigaya bazı harfler getirilerek ifade edilir. “Kad Câe” şimdi geldi, buradadır anlamını taşır. “Lemmâ” da hem geçmişi hem hâli ifade eder. “Fe”den sonra gelen “Lemmâ” hâli ifade eder kuralını koyabiliriz. Gramerciler bunların üzerinde çok durmuşlardır. Ne var ki onlar yalnız Kur’an Arapçası üzerinde değil de genel olarak tüm Arapça üzerinde durmuşlardır. O zaman öyle yapılması gerekirdi. Şimdi ise Kur’an dışındaki Arapça üzerinde durulduğu zaman hatalı sonuçlara varılmış olabilir. Sadece Kur’an Arapçası üzerinde durulmalıdır. Kur’an’da olmayan kuralları zikretmemeliyiz.

“Onları techiz edince” deniyor. Gelin olarak giden kıza evinden katılan eşyanın adıdır. Sonra bu kelime âlet ve edevat olarak anlaşılmıştır. Kervana yüklenen yiyecekler de cihaz olmuştur. “Cehaz” kelimesi eşya topluluğunun adıdır. Cem ismidir. Tekile izafe edildiği zaman birinin eşyalarıdır. Çoğula izafe edildiği zaman da onların eşyaları olur. Burada teçhizin mef’ulü kişiler kullanılmıştır. Techiz edilen “Bi” harfi ile getirilmiştir. Develer techiz edildiği halde, onlar techiz edilmiş olarak söyleniyor. Mülkiyet alakası ile mecazi olarak ifade edilmiştir. Bununla beraber kendi yükleri şeklinde de anlaşılabilir.

بِجَهَازِهِمْ

(Bi CaHaZiHiM)

“Cehazlarını”

Cehazlarını techiz edince, yüklerini hazırlayınca.

Hazreti Yusuf kendisi hazırlamamıştır. Görevlileri hazırlamıştır. Burada kendisinin techiz ettiğini söylemektedir.

O halde amirin emriyle yapılanlar onun yaptığı kabul edilir. Memur amirin vekili durumundadır. Vekaleten yapmış olacağından kendisi sorumlu olmaz, amiri sorumlu olur. Kur’an “amir” kelimesini değil de “ulu’l-emr” kelimesini zikretmektedir. Çünkü amir yoktur, geçici emir yetkilisi vardır. Yetkisi dahilinde emretmektedir. Yetkisi dışındaki emirler geçersizdir. Yani onlara katacağı malları denkleştirince.

Develere veya atlara yüklenen yükler denk yapılır. Ağırlıkları eşit olmalıdır. Sağlamca bağlanmalıdır. Böylece yük bozulmadan yol alınır. Bir tarafı çok az da olsa ağır olduğu taktirde bir tarafa meyleder ve yük düşer.

Bu yükler görevliler tarafından hazırlanmaktadır. Bunun sebebi şudur ki, denk yapmayı bilen kişiler vardır. Sonra denkler tartılarak veya elle tartılarak hazırlanır. Bu sebeple yükün içine konan eşyayı kardeşleri görmemişlerdir. Bununla beraber Hazreti Yusuf’un kardeşi koyarken de haberlidir. Onun yükü onun gözü önünde bağlanmıştır.

Develerle seyahat edildiğinde herkesin yükü nasıl ayrı olmaktadır?

Hazreti Yusuf karaborsa olmasın diye herkese bir deve yükü hububat vermektedir. Dolayısıyla sıraya giriyor ve herkes bir deve yükü alıyordu. Kardeşine sıra gelince onun yüküne konmuş olabilir. Bunu böyle kabul ettiğimiz zaman, kıtlık zamanında herkese kendi payı verilecektir. Birine fazla verilmez. Suyun taksiminde konan kural burada da uygulanmış olur. Kıtlık zamanlarında yönetim mallara borç olarak el koyar ve kişilerin ihtiyaçlarına göre dağıtır. Sonra bolluk olunca el konan mallar sahiplerine misli ile verilir.

جَعَلَ السِّقَايَةَ  

(CaGaLa elSiQAYaTa)

“Sikayeyi koydu.”

“Sikaye” “faile” vezni üzere bir isimdir. “Kitabe” kelimesi de böyledir. Kitap cins isimdir. Bir konuda yazılmış kitapları içerir, nüshaları içine alır. Onlardan bir tanesi “kitabe”dir. “Risale” de böyledir.

“Sikaye” suyun içildiği kaptır, tastır. Bununla berber harfi tarifle gelmiştir. Maruf bir tastır. Ölçü yapıldığı zaman kullanılmış olan tastır.

Tartı olmadığı için tahıl çuvallara doldurulur. Çuvallar yönetim tarafından imal edilmiştir. Ölçüleri tamdır. Bununla beraber çuval doldurulduğunda ağzına kadar doldurulmaz. Biraz boş bırakılır, sonra tasla doldurulur. Bu tas aynı zamanda küçük mübadele ölçü aracıdır. Satılırken ve alınırken paraya göre alındığı için bazı çuvallar tam doldurulmaz. Bu çuvallar tasla sayılarak doldurulur.

Demek ki Hazreti Yusuf kardeşlerinin yüklerini tartarken/tarttırırken böyle bir tas kullanmıştır. Kardeşler de bunu tanımaktadır. Bugün kiloların üzerinde gramları yazılıdır. O taslara da melikin damgası vurulmuştur ve ne kadar olduğu da yazılıdır.

Mühür başlangıçta Sümerlerde kullanılmıştır. Tabletler mühürlenip belge oluşturulur, ayrıca çuvallar da mühürlenirdi. Mısır’da Mezopotamya mühürlerine benzer mühür mevcuttur. Bu ilim adamlarınca Mezopotamya’nın Mısır’a etkisi belgesi olarak kabul edilmektedir. Marife olması tasın özel tas olduğunu belirtmek içindir.

فِي رَحْلِ أَخِيهِ  

(FIy RaXLı EaPIyHi)

“Ehinin rahli içine koydu.”

“Rahl” yolculuk yükü anlamındadır. “İrtihal”i dünyayı değiştirmek için söyleriz. “Yaz ve kış rıhlesi” yani seyahati deriz. Açılıp kapanan Kur’an okunan masalara “rahle” denir.

“Kardeşinin rahline” denmektedir. Yukarıda da “rihalihim” deyip çoğul çoğula izafe edilmiştir. Deve kervanıyla gidildiğine ve yükler de ortak olduğuna göre, neden her birinin ayrı rıhlesi vardır? Bu ifade baştan söylediğimiz gibi sırtları ile yük taşıdıklarının ifadesidir. Yahut birlikte gitmektedirler ama herkes devesi ile dönmektedir.

Hazreti Yakub’un evlatları birlikte yaşayan bir aşirettir. Ancak evleri ayrıdır. Herkes kendi odasında yaşamaktadır. Sürüleri ortaktır. Çobanlık birlikte yapılmaktadır. Ama tüketim ayrı ayrıdır. Buraya geldiklerinde herkes kendi devesini getirmiştir. Kiralamıştır yahut kendisinindir. Onun sütünü o sağıp içmektedir. Demek ki aşiret içinde özel mülkiyet vardır. Tam olarak bugünkü aşiret hayatı yaşanmaktadır. Avcılık döneminde hayat böyle idi. Birlikte avlar sonra et ve deriler bölüşüldüğü zaman herkes kendi ailesinde tüketirdi. Çobanlık döneminde de bu durum devam etmiştir.

Bugün düzenleyeceğimiz aşiret hukukunda da tamamen bu durum olacaktır. Erkekler gidip dışarıda kazanacaklar, yiyecekleri ve giyecekleri getirecekler; ev işlerini kadınlar yapacaklardır. Aşirette ortak tüketim yoktur. Sadece ortak işler birlikte yapılacaktır. İnsan tabiatı böyle yaratılmıştır. Kadınlar da çalışacaklardır. Ama evin nafakası erkeğe aittir, ev işleri kadına aittir. Kadın ev işlerini yapmak istemezse hizmetçi tutar ve ona yaptırır. Hizmetçinin ücretini kadın verir. Çalışan kadınlar için durum budur, ayrıca ev masraflarına katılmaz.

Bununla beraber yükleri develere yükledikten sonra yük fazla ise kendileri de sırtlarına yüklenirler. Tası belki de bu sırt üzerine taşıdığı yükün içine koymuştur.

Aşiret hukuku oluşturulurken Yusuf Sûresi göz önünde bulundurulmalıdır.

ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ  

(ÇümMa EaüÜaNa MüEaüÜıNün)

“Sonra müezzin te’zin etti.”

Burada “sonra” kelimesi getirilmiştir. Demek ki yükler tamam olduktan sonra bir zaman geçmiştir. Yola çıkmışlardır. Genellikle kente gelenler gündüzün orada kalır, akşama doğru kentten ayrılır, hayvanların otlayacakları yere kadar gider, orada gecelerini geçirir. Gündüzleri ise yola devam ederlerdi. Hayvanların kent içinde otlatılmaları mümkün olmadığı için konaklama yerleri kent içinde yapılmaz, kentin dışında yapılırdı. Buradaki “Sümme/sonra” kelimesi bize bunları anlatmaktadır.

Kervansaraylar, konaklama yerleridir. Hayvanların otlaması için sahası olan yerlerdir. Şimdi “kervansaraylar”ın yerine “oto/otobüs/kamyon dinlenme yerleri” yapılmaktadır. Buraların aynı zamanda oto tamir yerleri ve yedek parçaların bulunduğu yerleri olmalıdır. Bugün olduğu gibi gelişigüzel serpilmemelidir. Elli kilometrede, yüz kilometrede bir dinlenme yerleri yapılmalıdır. Arabalar burada ikmallerini yapmalı. Burada bir araba  bozulursa yedek parça hemen servise girmelidir. Her firmanın değil, bütün firmaların ortak servisleri olmalıdır.

Geçmişte büyük imkansızlıklara içinde öyle bir düzen kurulmuştu ki, ülkeler arası yolculuklar yapılıyordu, yapılabiliyordu. Mezopotamya mallarının Anadolu’da satılmış olması bu kervansaray yollarının onlar zamanında başladığını ifade eder. Asıl gelişme Mısırlılar zamanında olmalıdır.

“Sümme/sonra” kelimesinden anlıyoruz ki; kervan yola çıkmış, ertesi gün sabah yola devam ederken bir müezzin seslenmiştir.

“Müezzin” burada nekre getirilmiştir. Yalnız aşağıda konuşulurken dediler şeklinde ifade edilmiştir. Bir ekip bunları kovalamıştır. “Müezzin” kelimesinin nekre getirilmesinin sebebi, onların tanımadığı birinin seslenmiş olmasıdır. Yahut bu hususta görevli bir kurum yoktur. Sadece o olay üzerinde oluşturulmuş bir ekiptir. Yahut ekip içinde biri anlamında nekredir.

“Âzene” demeyip “ezzene” demiş olması, çağırmaların defalarca tekrar edilmiş  olmasını ifade eder. Uzaktan seslenmeye başladılar. Onlar yürürken arkalarından sesleniyor ve onları durduruyorlar.

Şimdi de trafik polisi telsizle arkadan öndeki polise haber vermekte ve o durdurmaktadır. Bunun yerine her arabada artık cep telefonu vardır. Bunun açık tutulması, dinlenme merkezleri ile devamlı irtibatta olmaları gerekir. Oradan verilen talimatla hareket edilmelidir. Trafik yasaklarına uyulmaması hallerinde keffaret cezaları vardır. Keffaret cezasını fail kendi isteği ile kendisi öder. Ödemezse zorla alınmaz ama bir daha o araba o yola sokulmaz.

أَيَّتُهَا الْعِيرُ

(EyYatüHav eLGIyRu)

“Ey îr; ey eşşek”

“Îr” kelimesi müennes olarak getirilmiştir. Çoğul olarak kabul edilmiştir. Gramerciler tekil yoktur diyorlar “Îr” eşek demektir. Eşşek sürüsü demek olur. Sonraları diğer kervanlara teşmil edildiğini ifade etmektedir. “Avret” açık demektir. Çölde uzun toplu yolculuk yapan yüklü hayvanları ifade etmek üzere bizim Türkçedeki “kervan” kelimesine tekabül eder. Ne var ki Kur’an “kervan” kelimesini “seyyare” olarak başka yerde getirmiştir. Bu sûrenin başında “seyyare” kelimesi getirilmiştir. Burada “seyyare” denmemiş de “Îr” denmiştir.

“Seyyahlar” turistlerdir. Bir amaçla değil, sadece gezip dolaşmak için yolculuk yapanlardır. “Seyyare” ise bir iş amacıyla yolcuk yapan topluluk demektir. Daha çok kentlerde bulunurlar. Seyyahların/seyyarelerin araçlarla dolaşması gerekmez. Oysa “îr” ile hareket edenler açık alanlarda develerle veya başka taşıma araçları ile yolculuk yapan kimselerdir. “Seyyah ve seyyare” bunu meslek edinmiş kafilelerdir. Yani bunların işi yolcu veya yük taşımadır. Otomobil ve kamyonetlerdir. “Îr” ise özel araçlardır. Herkes kendi aracına biner ve yolculuk yapar.

Demek ki ulaşımda iki türlü araç kullanılacaktır. Biri toplu taşıma araçlarıdır. Bunlar da ikiye ayrılmaktadır; yük taşıyan araçlar, yolcu taşıyan araçlar. Yük taşıyanlara “seyyare” yolcu taşıyanlara “seyyahe” diyebiliriz. Bir de özel araçlar vardır. Bunlara da “îra” deriz. Arapçada “iret” yoktur. Çünkü o zamanlarda tek başına bir insan bir devesiyle çöllerde yolculuk yapamazdı.

Şimdi bu âyetten Hazreti Yakub’un oğullarının aşiret hâlinde birlikte yaşadıklarını anlıyoruz  ama herkesin kendi develeri, kendi evleri ve kendi kazançları vardır.

Seyyare ve seyyahlar toplu taşıma ile hareket edenlerdir.

“Îr” ise herkes kendi aracı ile kendi devesi ile hareket eden demektir.

Mısır yönetimi seyyarelere tahıl vermemektedir, ticaret amacıyla tahıl alanlara tahıl vermemektedir. Sadece kendi ihtiyaçları için gelip talep edenlere tahıl vermektedir. Demek ki kendi araçları ile gelecekler. Bunlar da deve olabildiği gibi eşşek de olabilir. Hattâ yaya da olabilir.

“El-Îru” marife olarak gelmiştir. Çünkü kovalayanlar bilmektedir. Yani biz sizi biliyoruz, tanıyoruz, durun, sizi arıyoruz diyorlar. Arapçada “îret” müfret kelimesi yoktur. O devirde tek başına seyahat edilemiyordu. Ama bugün edildiğine göre özel otomobillere “îret” diyebiliriz.

Dilde kurallarla kelime üretmeyi biz kabul ediyoruz. Kur’an bunu yapmış mıdır, yapmamış mıdır? Genel olarak yapmadığı kabul edilerek dilde kıyas olmaz demişlerdir. Bunun üzerinde durulmalıdır.

إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ (70)

(EinNaKuM La SAvRıQUvNa)

“Siz hırsızsınız dedi.”

“Ezzene müezzinün/Müezzin te’zin etti” dedikten sonra “Kâle” kelimesini kullanmadı. Çünkü te’zinde kâle vardır. Müezzin çağırdı, ey îr, siz sariksiniz, siz hırsızssınız. Sizin içinizde sarik var denmiyor, siz sariksiniz diyor. “İnne” ve “Le” ile tekit ediyor. Kurallı erkek çoğul getirerek tümünü itham etmektedir. Tas kaybolmuştur. Bunlardan biri almıştır. Kimin aldığı bilinmemektedir. O halde bunların hepsi birden almış kabul edilir. Tümü suçlanır. Eğer bunlardan birinin yaptığı anlaşılırsa diğerleri beraat etmiş olur. Yoksa hepsi suçludur. Siz sariksiniz demiş olması ve kurallı erkek çoğul olarak getirilmesi bize bunu ifade eder.

Kur’an’da kasame yoktur derler. Biz de ancak Hazreti Musa aleyhisselâmın birbirine darbedin kıssasını kasame olarak tevil ettik. O zorlamalı bir tevildir. Ne var ki ona ya daha açık mânâ vereceğiz ya da müteşabih kabul edeceğiz. Lafzın imali ihmalinden evladır (bir kelimeyi anlamsız bırakmak yerine yorum getirmek daha iyidir) kuralına göre biz o mânâyı verdik.

Ama buradaki “Le Sârikûn” kelimesi kasameyi teşri etmektedir. Suçlu bulunmazsa suçu hepsi birlikte işlemiş kabul edilerek diyete mahkum edilir. Cezada kesinlik olmadığı için elleri kesilmez ama diyete dönüştürülür. Böylece bizim Hazreti Musa’nın kıssasındaki yorumumuzu buradaki bu ifade de teyit etmektedir.

***

قَالُوا وَأَقْبَلُوا عَلَيْهِمْ

(QAvLUv Va EQBaLUv GaLaYHiM)

“Onlar ikbal ederek kavlettiler.”

Burada iki fiil birbirine atfedilmiştir. İkincisi hâl olmaz. Hâl olabilmesi için atıf ile matuf arasında isim ve fiil cümlesi olarak farklı olmalıdır. Eğer hâl olarak kabul edecek olursak, “kâle” kelimesinden sonra fiil cümlesi hâl olarak gelir demektir. Bu kuralı bize kanıtlar. Yahut “Ve” harfinde sıra sözkonusu değildir demektir.

Ses duyduklarından dolayı döndüler. Sonra da söylediler. Yani söylemek için dönmediler. Ne oluyor, ne ses var diyerek döndüler. Önce bir ses duydular. Döndüler, sonra “eyyetuhe’l-îru”yu işittiler, dolayısıyla cevap verdiler. “Te’zin” fiili bize olayın böyle geçtiğini anlatır. Bunun için hâl mânâsını vermemiz hatalıdır. Sesi işittiler ve döndüler, tekrar dediklerini anladılar ve cevap verdiler demektir. “Ve” ile atfedilmesi ve “ekbelû”nun tehir edilmesi bunu beliğ bir şekilde ifade etmektedir.

Burada bir âdap daha öğreniyoruz. Birisi bize hitap etti mi ona taraf döneceğiz. Sonra dediğini tam anladıktan sonra cevap vereceğiz. Sırtımız dönük konuşmayacağız, ne dediklerini kesin anlamadan da cevap vermeyeceğiz.

Denebilir ki, burada çağıranlar peygamber değildir. Dönüp cevap verenler de peygamber değildir. Bunların yaptıkları neden bize delil olsun?

Doğrudur. Ama birileri Hazreti Yakub’un oğullarıdır, diğerleri ise Hazreti Yusuf’un görevlileridir. Kur’an anlatıyor ve yaptıklarını zemmetmiyorsa, biz onu sünnet olarak kabul eder ve uyabiliriz. Uymak zorunda değiliz. Bu biraz da istishabın delil olup olmamasına bağlıdır. Bu konu bize başka yönden ışık tutar.

Sahabelerin yaptıkları bize delil midir?

Sahabeler öyle yaptı, o halde biz de yapabilir miyiz?

Sahabeler yapmış ve muhalefet eden olmamışsa, sükûtî icma olmuştur demektir. Onunla amel edebiliriz. Ona dayanarak içtihat yapabiliriz. Ama onu icma kabul etmeyiz. Ebu Hanife’nin mezhebi budur. Burada da Allah onların amellerini bize anlatmış ama onu tenkit etmemiştir. O halde sünnet olarak kabul edilir.

مَاذَا تَفْقِدُونَ (71)

(MAvÜAv TaFQıDUvNa)

“Ne fıkdettiniz, ne kaybettiniz?”

Kur’an bizim günlük kullandığımız kelimeleri kullanır ve bize köklü Arapça öğretir. Bozulmuş dili kullanmaz.

Mesela, Türkçede “kaybetme” yerine “yitirme” kelimesi kullanılır. Yitirmek kaybolmak demektir. Aslında yit dalletmek demektir. Şaşırmak, sapmak demektir. Biz Türkçede Arapçadan gelen gaybet kelimesini “kaybetmek” olarak kullanırız. Gıybet, baştan görünmeyen, bilinmeyen demektir. Türkçede bu kelimeyi yanlış kullanırız. Türkçede birçok kelime vardır ki Arapçadan bize gelmiştir. Araplar onu o mânâda kullanmamaktadırlar. Kur’an’ı doğru anlamamız için öz Türkçe kelimelere bunun için ihtiyaç vardır. “Ne kaybettiniz” şeklindeki tercüme bunun için hatalıdır. “Ne yitirdiniz” demek daha uygun bir kelimedir.

Türkçe gelişmiş dildir. Gürcüce, Lazca, Arnavutça gibi gelişmemiş diller vardır. O dillere tercüme etmek daha da zordur. Bununla beraber o dillerin mensupları daha az olmuşlardır. Yeniden geliştirilirlerse daha beliğ dil olurlar.

Bu amaçla diyoruz ki; “Bin Dil Üniversitesi” kurulmalıdır. On bin dairelik bir site kurulmalıdır. Elli bin nüfuslu bir ilçe olacaktır. Her apartmanda on kat bulunacak, her katta on daire olacaktır, her katta ayrı dil konuşulacaktır. O dillerden Arapçaya, Arapçadan o dillere tercüme yapılacak, böylece ilkel diller geliştirilecektir. İnsanlığın tarihi mirası korunacaktır. Bu yolla Kur’an tüm insanlığa kendi dilleri ile ulaşacaktır.

İçinizden biri çıkacak, ben bin dil üniversitesini kuruyorum diye önce bir dernek kuracak. Sonra kooperatif kuracak. Göreceksiniz ki, yirmi sene sonra, otuz sene sonra o üniversite kurulmuş  olacaktır.

Biz Akevler’i kurup ilmî faaliyetlere başladık. Hamd olsun büyük adımlar attık.

Erbakan parti kurdu. Başardı. Hamd olsun başardı. Bugün AK Parti tek başına iktidar olmuş olarak siyasette boy göstermektedir. Fethullah Gülen İzmir’de önce Akyazılı Vakfı’nı kurdu. Muvaffak oldu. İslâmiyet’i dünyaya götürdü.

Daha yapılacak pek çok şeyler var, pek çok teşebbüsler var. Siz de ortaya çıkın, yapılacak işlerden birine el atın, arkadaşlarınızı birleştirin. Göreceksiniz, başarılarınız sizin beklemediğiniz hızla devam edecektir.

Haydi! “Bin Dil Üniversitesi”ni kurmak için kendisini vakfeden genç arıyoruz. Yeni Bosna’ya taşınacak. Ne yapacağını bizden öğrenecek. Böylece Kur’an’ın dünyaya yayılması için hizmet verecektir.

“Mâ Tefkıdûn” ile “Mâzâ Tefkıdûn” arasında şu fark vardır.

“Mâ tafkıdûn” derseniz, geçmişte ne kaybettiniz olur. “Mâzâ Tefkıdûn” derseniz, şimdi ne kaybettiniz, şimdi aradığınız şey nedir demek olur. “ Zâ” yakına işaret eder. Türkçede ne yitirdiğiniz zaman bu farklı mânâyı vermeyiz. O halde “Bin Dil Ünversitesi”nde bu tercümeler nasıl olacaktır? “Mâ”nın karşılığı Türkçede nedir, “Mâzâ”nın karşılığı da Türkçede nedir? Söylerken yeni bir ses ilave edemeyiz. Ama yazarken “Ne”yi farklı şekilde yazabiliriz. Mesela, “ne kaybettiniz”e soru işareti koyarsanız “şimdi ne kaybettiniz” olur; soru işareti koyamazsanız genel olarak ne kaybettiniz olur. Batı dillerinde soru edatı yoktur, meramlarını vurgu ile ifade ederler. Onun için yazarken soru işareti koyarlar. Türkçede ise buna gerek yoktur. Çünkü  soru edatı vardır. Cümlede başka işaret gerekmez.

***

قَالُوا 

(QAvLUv)

“Kavlettiler.”

Kavledenler te’zin edenlerdir. Sorularına cevap vermektedirler.

“Ve” harfi getirilmeden “Kâle” denirse karşılıklı konuşma olur.

Türkçede “dedi” kelimesi cümle sonuna doğru geldiği için bu şekilde bir ifade mümkün değildir. Avrupa dillerinde de mümkün değildir. Onun için “–” işaretleri konmaktadır.

Te’zin eden müfret olduğu halde, burada cevap verenler çok olarak ifade edilmektedir. Söyleyen bir kişidir ama hepsi söylemiş gibidirler. Sözcünün söylediğini hepsi söylemiş olur. Sükut etmişlerse hepsi söylediğini tasdik etmiş olur. Yani sükut ikrardandır kuralı geçerlidir.

Bu sebepledir ki ben prensip olarak konuşturulmadığım toplantılara katılmam. Benim yönettiğim toplantıda herkese söz veririm. Bu uygulamam, Kur’an’ın “her söze kulak verirler” âyetinin bir gereğidir.

Cuma hutbesinde olduğu gibi tek kişi konuşuyorsa, oraya katılabilirsiniz. Orada sükut ikrar değildir. Çünkü kimsenin konuşma hakkı yoktur. Bununla beraber sünnet uygulamalarında Cuma hutbelerinde de cemaatin konuştuğu olmuştur.

Bu konuda da Kur’an üzerinde araştırma yapmamız gerekir.

Uygulama esasen böyle olmalıdır ve böyle olursa mescitlere mutlaka gitmemiz gerekir. Ama bugün cemaat konuşturulmamaktadır. Ben yine de camiye gidiyorum. Çünkü hepten cemaatten kopmak istemiyorum. Ama gidemediğim zaman da, bugünkü uygulamalar sebebiyle, ‘eyvah, neden gidemedim’ demiyorum.

نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ

(NafQıDu ÖuVAGa eLMaLiKi)

“Melikin suva’ını fıkd ettik.”

“Melikin tasını yitirdik.”

Yukarıda “sıkaye” dendiği halde, burada “Melikin suva’ını kaybettik” diyorlar.

“Sıkaye” ile “suva’” arasında ne fark vardır?

“Sıkaye” alelade bir tastır. Su içilen bir kaptır. Değeri daha azdır.

“Suva’” ise ölçü aracıdır. Bir sah tahılı içeren kaptır. Kıymetlidir. Damgalıdır.

 Sıkayeler her yerde bulunabilir. Kişilerde bulunursa onu çalmış olmazlar. Dışarıdan aldık diyebilirler. Oysa suva’ beylik maldır. Damgalıdır. Başka yerde bulunamaz.

Bugün orduda kullanılan mallara böyle damgalar vurulmaktadır.

Yukarıda genel ifade kullanmıştır. Burada ise özel ismiyle çağrılmıştır.

“Melikin” demekle beylik malını kaybettik denmiş olur.

Burada yine önemli bir işaret vardır. Genellikle herkes kendi malına sahip çıkar ama beylik mallara yani kamu mallarına sahip çıkan olmaz.

Hazreti Salih peygamberin deve hikâyesi de böyledir. Kamuya ait deve vardır. Otlamakta ve su içmektedir. Kamu mülkiyetine karşı çıkılmakta ve halk onu kesmek istemektedir. Hazreti Salih de ‘kesmeyin’ diyor. Onlar kesiyorlar ve helâk oluyorlar.

Bugün de en büyük yolsuzluk ve hırsızlık kaynağı kamu malları üzerinde olmaktadır. İhaleler yoluyla devlet büyük bir şekilde çarpılmaktadır.

Bunun çaresi ihalelerin küçük partilerle yapılması, artırma ve eksiltmeyi kabul eden tarafın değil, ihale eden tarafın yapması ve rüşvetin yasaklanmasıdır. Yanlış yapan cezalandırılmalıdır. İster rüşvetle yapsın, ister rüşvetsiz yapsın; rüşvet verenin parası gitsin ama o yanlış yapmasın. Çünkü Kur’an’da rüşvet için ceza konmamıştır. Rüşvet vermeyi yasaklarsınız, veren de verdiğini iddia edemez. Dolayısıyla rüşvet bir müessese hâline gelir.

“Melikin tasını kaybettik” deyince işi daha ciddiye vardırıyorlar. Melikin mallarına dokunma çok daha büyük suç sayılmıştır.

وَلِمَنْ جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ

(Va LiMaN CAvEa BiHi XıMLu BaGIyRin)

“Kimin devesinin yükü onunla ciet etmişse.”

“Ve” harfi Melikin suva’ını kaybettik cümlesini bağlıyor ve biz onu alıp götüreni arıyoruz, biz çalanı arıyoruz demiyor; kimin devesinin yükünde ise biz onu arıyoruz diyorlar. Böylece ip ucu veriyorlar. Çalanı gördük, yüküne koyduğunu gördük, o zaman üzerinde durmadık. Yani demek istiyorlar ki; biz bunun devenin yükünde olduğunu biliyoruz, bunu söylüyorlar. Tas büyük olup başka türlü saklanamaz durumda olur. Bu sebeple ancak deve yükü içine konabilir.

“Bair” cins isimdir. Bir deve “baire”dir. Ama “Himl” kelimesi tekildir. Dolayısıyla nekredir. Kervanın yüklerinden hangisinde  bulunuyorsa  diyor.

“Li” harfi; onun için sizi bekletiyoruz. Tastan çok biz tası alanı arıyoruz. Çünkü asıl olan beylik malına teaddi var. Eğer biz onu bulup cezalandırmazsak sonra malımız, mülkümüz, devletimiz kalmaz. Bunu çalanı arıyoruz.

Böyle derse; size dayak atacağız, sopa vuracağız, söyleteceğiz demek olur.

Öyle değil de; kimin devesinde tas bulunursa biz onu arıyoruz diyorlar. Devesinin yüküne başkası koymuş olabilir. Ama ispat edinceye kadar herkes kendi devesine kendisi koymuş kabul edilir.

Bu da herkesin kendi mallarından sorumlu olduğunu ifade eder. Evinde öldürülmüş bulunsa, ev sahibi öldürmüş kabul edilir. Bu sebepledir ki ev sahibi evini korumakla yetkilidir ve görevlidir. Eve izinsiz gireni öldürebilir. Diyetini öder. Kısas yapılmaz. İnsan malını, canını, işini ve ırzını korumakla yükümlüdür ve yetkilidir.

Burada fail yük kabul edilmiştir. Sorumlu ise onun sahibi yapılmıştır. “Li” harfi burada temlik içindir. Devesinin yükünün bulunduğu kimseyi arıyoruz. Onu kaybettik demek istiyorlar. Yani devenin yükü içine koyduğunu biliyoruz ama o birden kaybolduğundan sizin kafilenizdedir. İşte biz onu arıyoruz diyorlar.

Yükün içinde değil de, kimin yükü onu alıp götürdü ise biz onu arıyoruz demektir.

Türkçede “geldi” kelimesini kullanmayız, “götürdü” kelimesini kullanırız. Kimin yükü onu alıp götürdü ise biz onu arıyoruz deriz.

وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ (72)

(Ve EaNa BiHIy ZaGIyMun)

“Ve ben onun zaimiyim.”

Yani yükünde tas bulunan kimseyi arıyorum. Ben onun zaimiyim.

Buradaki “Hu” zamiri tasa gidebilir. O bana verilmiştir. Benim sorumluluğumdadır. Kaybolursa ben bulacağım diye tekeffül ettim demektir. Yukarıda “dediler” dediği halde, burada “ben onun sorumlusuyum” tek olarak söylenmektedir.

Sorumluluk tecezzi etmez. Bir sorumlu olur. Görev ekibe verilmiştir ama yetki ekip başkanındadır. Sorumlu da ekip başıdır. Bir hastayı bir ekip ameliyat eder. Ekibe birçok yardımcılar katılır. Ekip tamamen ekip başının emrindedir, o ne derse diğerleri onu yapacaktır. Sonunda yetkili o olduğu için sorumlu da odur. Eğer hasta yanlış ameliyattan dolayı ölse, ekibin âkilesi değil, ekip başının âkilesi tazmin eder.

Demek ki ekip çalışmalarında “hukuk düzeni” değil “askeri düzen” geçerlidir. Yetki ve sorumluluk bir yerde toplanır.

Buradan şu hükme varıyoruz ki; “askeri düzen” ile “hukuk düzeni” yere göre değil, işe göre düzenlenir. Bazı işler askeri düzen kurallarına göre, bazı işler hukuk düzeni kurallarına göre yürütülür. Baştan ‘bu hukuk düzenine göre yapılacaktır’ denecek, isteyen o şartlarla görev alacak. Yahut ‘bu hukuk düzenine göre yapılacaktır’ denecek ve o şartlarla görev alacaktır.

Yukarıda “kâle/dedi” denseydi da “kâlû/dediler” anlaşılırdı. Ancak o takdirde bu sorumluluk ayırımı çıkmazdı.

Buradaki “Hu” zamiri “Men”e raci olur, yani kimin devesinde bulunursa ben ona kefilim demiş olur. Ben onu bulmakla görevliyim demektir. Melike bu hususta söz verdim demektir. Yani biri suç işler de kaçarsa, onu bulana ödül konur. Bu hırsızı bulana ödül konmuş ve o da anlaşmış olur. Yani cualede anlaşma gerek. Kim bunu yaparsa değil de, ben yapacağım diyene ihale edilmiş olur. Bu işi yapmaya ben görevlendirildim demiş olur. Anlaşmanın nasıl yapılacağı üzerinedir.

Devesinin yükünde tas bulunanı bul denmiştir. O hırsızdır demek değildir. Bu hususta anlaşma yapılmamıştır. Yapılan anlaşmada kimin devesinin yükünde tas bulunursa, ben onu bulma görevini aldım. Tası çalanın bulunması görevini veya tası bulma görevini almadım anlamında olur.

Burada kefile ait hükümler de istihraç edilebilir.

Kefil görevi yerine getirmezse ne yapılır?

Yani yükler aranıp da bulunmazsa yapılacak bir şey yoktur. Cualede ödül almaz. Ama sorumlu değildir. Bununla beraber katili bulmayı taahhüt eden dayanışma bulamazsa sadece ödül almaz, aynı zamanda diyetini öder.

Demek ki ABD’deki dedektiflerde bu hüküm geçerli olmalıdır. Ama neyi yapacağı çok net olarak bilinmelidir. Devesinin yükü içinde tas bulunmalı. Ona verilecek ceza sonra belirlenir. Filanın başı getirilsin denir. Oradaki cuale de böyle nettir.

Açıklama (Lütfi Hocaoğlu tarafından): Cuale bir nevi simsarlıktır. Örneğin bir otobüs firmasının önünde tellallar vardır. Onlar bağırırlar ve firmaya müşteri getirirler. Getirdikleri müşteri başına (bilet alırsa) para alırlar. İşte buna cuale anlaşması denir.

***

قَالُوا تَاللَّهِ

(QAvLUv TalLAHı)

“Tallahi diye kavlettiler.”

“Andolsun Allah’a ki diyorlar.” Yemin ediyorlar.

Bunlar Hazreti Yakub’un çocuklarıdır. İbrahimî dindendirler. Kendi inandıkları Tanrı’yla yemin ediyorlar. Mısırlılar da aynı Tanrı’ya inanıyorlar. Sadece fazla olarak melikin Tanrı’nın oğlu olduğuna da inanıyorlar. Bu bâtıl inançla Mısır halkına hakim oluyorlar.

Genel olarak kişi kendi diniden olmayan kimseye de kendi Tanrı’sına da yemin eder. Yani Müslüman olmaktan çıkayım, öbürü Yahudi olmayayım gibi yeminlerle birbirine yemin ederler.

“Vallahi” geçmişte olan olayların yemini için söylenir.

“Tallahi” dendiğinde gelecek için yemin edilir. Biz bu işi yapmadık ama yapmışsak gerekli cezaya razıyız demektir. Buradaki “T” harfi sarik/hırsız olmadıklarına teminat verdiklerini ifade ediyor. Eğer sarik oldukları ortaya çıkarsa yaptırıma razıyız demektedirler.

Yeminin müeyyidesi nedir? “Biz sarik değiliz” demekle, “Tallahi sarik değiliz” demek arasında ne fark vardır?

Yeminsiz söylenen sözler yanlış olsa da, kişi söylediğinden sorumlu olmaz. Kesin olarak bilmiyorum ama benim bilgim bu kadardır demektir. Sonra yeminsiz verilen sözlerde zaruret hâlinde durumdan sorumlu olmaz. Yeminsiz ‘yarın bin lira vereceğim’ dese, sonra o gün bulamasa, mazereti dolayısıyla yapmazsa bir tazminata maruz kalmaz. Oysa yemin ederek ‘yarın ben sana bunu vereceğim’ der de ertesi gün  bulamazsa, doğacak zararları tazmin eder.

İşte yeminin mânâsı budur.

Herkes kendi dinine göre yemin ederse geçerlidir.

Buradaki yeminleri bunu bize bildirir. O zamanın  örfü demek böyle imiş.

Hep birden yemin etmediklerine göre birinin yemini hepsinin yemini olmuştur. Çünkü kimse inkâr etmemiştir. Hazreti Yusuf’un anadan da kardeşi bunu söylemiştir. Demek ki o da tasın kendi yükünde olduğunu bilmemektedir. Yoksa yalandan yemin etmiş olurdu. Buradaki “Kâlû” bize sükutu ikrarla da yemin olmuş olacağını göstermiş olur.

Bu durumda mecliste (TBMM) hazır bulunanlar için başkan yemin etse, ‘sizler adına ulusuma şu sözleri veriyorum’ dese, yemin gerçekleşmiş olur. Bunu böyle kabul etmediğimiz zaman ilk milletvekilinin yemini geçersiz olacaktır. Çünkü daha milletvekili değildir. Demek ki bugünkü uygulama yanlıştır.

Şimdi milletvekili yemin ediyor; ‘Ben Atatürk ilkelerine sadık kalacağım’ diyor. Sonra sadık kalmıyor. Çünkü Atatürk ilkelerinin başı hakimiyet-i milliyedir. Oysa Avrupa Birliği’ne girmek hakimiyet-i milliyeyi kayıt ve şart altına almaktır.

Mesut Yılmaz’a, ‘Avrupa’da siz hakimiyetinizden kaybediyorsunuz, farkında mısınız?’ denmiş. ‘Biz bunu biliyoruz, size ulusumuzun hakimiyetini kısmen de olsa veriyoruz’ demiş.

O halde her Türk vatandaşının yeminine sadık kalmayan milletvekilini dava etme hakkı vardır. İşte bu sebepledir ki milletvekiline böyle yemin edeceksin demek yanlıştır. Kendisi istediği gibi yemin eder, ondan sonra da ona uyar, sorumlu olmaz.

لَقَدْ عَلِمْتُمْ

(LaAQaD GaLiMTuM)

“Siz biliyorsunuz.”

 “Kad” harfi ile burada mazi fiil getirilmiştir. Bu fiili hâle çeker. Siz şimdi araştırmaya başladınız. Araştırma sonuçlanınca göreceksiniz ki; tas bizde değildir, biz hırsız değiliz. Bununla beraber siz bizi geçmişteki hâlimizle bilirsiniz ki biz ülkeyi ifsad etmeye gelmedik. Araştırma yaparsanız hiçbir kanun dışı iş yapmadığımızı bilirsiniz. Bunun böyle oduğu hususunda size teminat vermekteyiz.

“Alimtüm” kullanılmıştır. Soruşturmacılar muhatap alınmaktadır. ‘Bileceksiniz’ denmiyor de ‘bildiniz’ deniyor. Arapçada mazi ve muzari, geçmiş ve gelecek zamanları ifade ettiği gibi; kesinlik olasılığı hallerinde de kullanılır. ‘Tallahi ben yarın gelmiş olacağım’ dediğiniz zaman geçmiş mazidir ama istikbal temin ediliyor. ‘Tallahi’ kelimesinden bu mazi gelecekte  geçmişin hikâyesidir. Arapçada Türkçede olduğu gibi fazla çekim kipleri yoktur. “Bilmiş olacaksınız” ifadesi yerine, “Tallahi Lekad Alimtüm” ifadesi kullanılmıştır.

Yine buradan öğreniyoruz ki; bir şeyin ilmini elde etmek için onu görmüş ve yaşamış olmak şart değildir. Çeşitli ispat yolları ile elde edilen bilgiler de ilim olmaktadır. Üç cevizi beşer liradan satın alsak, her ceviz için beşer lira vermemiz gerekmez. Üç ile beşi çarparız, üç ceviz için onbeş lira veririz. Demek ki hesap da doğrudur. İlimdir. Muhakeme ile elde edilen bilgi de ilimdir. Soruşturma sonunda elde edilecek sonuç ilim olacaktır.

مَا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ

(MAv CiENAv LiNuFSiDa FIy eLEaRWı)  

“Arzda ifsat etmek için ciet etmedik.”

Biz Mısır’da fesat çıkarmak için gelmedik, keylimizi/yükümüzü ziyade etmek için geldik diyorlar. Bunu yeminleriyle teyit ediyorlar.

“Mâ” harfi nefy edatıdır.

“Mâ Ci’nâ” ile “Lem Neci’” arasında bir fark vardır.

“Lem Neci’” şimdi gelmedik demektir, şimdi burada değiliz anlamı çıkar.

“Mâ Ci’nâ” geçmişte gelmedik ama şimdi burada olabiliriz demektir.

“Lemmâ” ise hiç gelmedik demektir.

Bunlar gelişlerinin ifsad için olmadığını söylüyorlar, yoksa gelmediklerini söylemiyorlar. Buradaki arzı ifsat eden kayıt mefhumu muhalefetle başka amaçlarla geldik mânâsını verir. İstisnada mefhumu muhalefet kabul edilmiyor. Ama burada mefhumu muhalefet sözkonusudur. O halde mefhumu muhalefetin külliyen reddi yanlıştır. İfadelerin bazılarında mefhumu muhalefet vardır, bazılarında yoktur.

“İfsad etmek” bozmak anlamındadır. Demek ki hırsızlık da ifsattır. Kurallara uymamak ifsattır. “Fitne katilden eşeddir” demek, düzeni bozmak öldürmekten beterdir demektir. Teröristler öldürülürler. Anarşistler ise nefy edilirler. Gitmezlerse onlar da öldürülürler.

Buradaki arzdan maksat Mısır olabildiği gibi yeryüzü de olabilir. “Fi’l-erdi ci’nâ” değil “nüfside”ye taalluk eder. Arza gelmek değil de, arzı ifsad etmek anlamındadır. Yeryüzü kastedilirse hırsızlık yalnız bulundukları ülkeyi değil tüm dünyayı ilgilendirir. Yani hırsızlık yapan tüm yeryüzünü ifsad etmiş olur. O zaman da hırsız kaçsa, başka yerlere sığınsa; biz onu takip eder, orada da kolunun kesilmesini isteriz. Bununla beraber “Adil Düzen Anayasası”nda zina eden veya sirkat eden firar etse onu takip etmeyiz, döndüğü zaman cezalandırırız. Dönmezse ceza infaz edilmez. Sığındığı ülkeden de bir talepte bulunmayız. Oysa cinayetlerde ise firar kısası kaldırır. Diyete dönüşür. Sığındığı bucaktan diyet isteme hakkımız vardır. Bucak ya onu bucağından kovmalıdır ya da bize diyetini ödemelidir.

Bu mânâsı ile değerlendirdiğimiz zaman burada arz Mısır olmaktadır.

وَمَا كُنَّا سَارِقِينَ (73)

(Va MAv KunNAv SaRıQIyNa)

“Biz sarik değiliz.”

Burada kurallı erkek çoğul kullanılmış ve “Min” harfi getirilmemiştir. Kendilerinin cemaatçe sarik/hırsız olmadıklarını söylüyorlar. İçimizde sarik yok demiyorlar. Çünkü fert olarak sarik olmama teminatını veremiyorlar. Biz örgüt olarak hırsız olmadık diyorlar.

Bu nasıl olur?

Eğer biri hırsızlık yapsa, diğerleri de görse ama ses çıkarmasa, bu hırsızlığı teyit etmiş olurlar. O halde suç örgütçe işlenmiş olur. Rüşveti görür ses çıkarmazsak, vergi kaçırıldığını görür ses çıkarmazsak, ihbar etmezsek; biz de rüşvet vermiş ve vergiyi biz de kaçırmış oluruz. Sorumlu olan artık rüşvet veren değildir. Sorumlu olan artık vergiyi kaçıran değildir. Sorumlu olan topluluktur. Topluluk cezalandırılmalıdır. Oysa topluluk kendi kendini cezalandıramayacağından bu tür suçların cezaları kalkar. Fıkıhta buna “belvi umumi” denmektedir. Bir suç oradakilerin onda biri tarafından işleniyor, diğerleri de gördükleri halde ses çıkarmıyorlarsa, o fiil suç olmaktan çıkar. Onu cezalandırma yoluyla önleyemezsiniz.  Düzeni değiştirmeniz gerekir.

Türkiye’de vergi kaçırmayı önlemek ve rüşveti kaldırmak için önce bunları suç olmaktan çıkaracaksınız. Sonra da rüşveti etkisiz hâle getireceksiniz. Rüşvetle kazanılanlara mahkeme kararı ile el koyacaksınız, rüşvet alan görevliyi görevinden uzaklaştıracaksınız. Rüşvet verenlere hiçbir ceza uygulamayacaksınız. Rüşvet alanlara da maddi yaptırım uygulamayacaksınız. Vergi kaçırmayı önlemek için de vergi kaçırmayı suç saymayarak yapılması gerekenleri yaparsınız. Vergi verenlere sağladığınız çıkarlar o kadar fazla olur ki, sonunda herkes vergisini tam verir. Vermeyenlere ceza yoktur.

İslâmiyet’te haraç var, zekât var.

Zekât demek, zorla alınmayan vergi demektir.

Haraç ise zorla alınan vergi demektir.

“Biz sarik/hırsız değiliz” sözleri ile bunlar ifade edilmiştir. Yani hırsızlar örgütü değiliz ama içimizden biri hırsızlık yapmışsa onu da bilemeyiz diyorlar.

***

قَالُوا

(QAvLUv)

“Kavlettiler.”

Karşılıklı konuşma devam etmektedir.

Karşılıklı konuşmadır. Eşit şartlar arasında konuşmadır.

Sanıklarla soruşturmacılar arasında geçen muhaveredir bu konuşma.

Burada bize soruşturmanın nasıl yapılacağını öğretmektedir.

Hükmetme, zorlama şeklinde soruşturma değildir. Önce bunlar yakalanarak veya tutuklanarak karakola getirilmemiştir. Soruşturmacı merkezde oturup ‘getirin ifadesini alalım’ dememektedir. Sanıkların yerine gidilmekte ve orada soruşturma yapmaktadırlar. Orada da onların arzularına uyularak soruşturma yapılmaktadır. Karşılıklı pazarlık sözkonusudur. Soruşturmacılar sormakta, sanıklar da cevap vermektedirler. Birbirleriyle anlaşarak soruşturmayı yürütmektedirler.

فَمَا جَزَاؤُهُ

(Fa MAv CaZAEuHUv)

“Onun cezası nedir?”

Buradaki “o” zamiri sirkat edene gitmektedir. “Fa Mâ Cezaüllezî İn Seraka Ehadün Minküm” demektir. Zamir gönderilmektedir. “İn Seraka Ehadün Minküm” cümlesi mahzuftur. Mahzuf olan cümlenin fiiline veya mefulüne zamir raci olacağını buradan öğreniyoruz. Eğer mahzuf olan cümle net ve açık olarak takdir ediliyorsa, o zaman ona zamir raci olur. İşte Kur’an Arapçasının kurallarını böyle tesbit edeceğiz. İhtilaflarda tercihleri böyle yapacağız.

“Ceza” kelimesi karşılık demektir. İyilik ve kötülük karşılığı olarak kullanılmıştır.

Türkçede ceza karşılığı yani kötülere karşılık verilecek ceza ukubattır. Diyet ukubat hükümlerinden değildir. Bedeni ceza ukubattır. Hırsızlığa kol kesmeyi uyguluyoruz. Roma’da köleleştirme vardır. İslâmiyet’te savaş dışı kölelik kaldırılmış olduğundan artık köleleştirme hükümleri uygulanmamaktadır. Yerine kol kesme getirilmiştir. İslâmiyet köleliği tamamen kaldırmamış, sadece savaş dışı köle edinmeyi kaldırmıştır. Daha önceki şeriatta durum nasıldır, şimdi burada onu öğreniyoruz.

إِنْ كُنتُمْ كَاذِبِينَ (74)

(EiN KüNTüM KAvÜiBIyNa)

“Siz kâzib iseniz.”

Siz kâzib iseniz cezası nedir?

Soruşturmacıya cevaplar veriliyorsa, karşılıklı anlaşma oluyorsa, onlara karşı zor kullanılmaz. Barış içinde anlaşma vardır. Soruşturmaya birlikte devam edilir. Sanıkla soruşturmacı birlikte olayı araştırmaya devam ederler. İnkâr edenler üzerinde uygulanacak ceza da birlikte kararlaştırılır. Bu takdirde ceza ne ise o verilir.

İşte bu durum bize gösteriyor ki, ceza hukukunda da “hakemlik sistemi” vardır. Demek ki hakemlikte verilecek ceza üzerinde de ittifak elde edilmelidir. Bunun için sanık bir hakem seçecektir. Kamu bir hakem seçecektir. İkisi yani iki hakem de baş hakemi seçecekler ve bunlar yapılan fiile uygun ceza vereceklerdir.

Bunun yabancı olması hâlinde de hüküm böyledir.

Yabancılarda nerenin mevzuatı uygulanacaktır?

O hususta da hükmü onlar verecektir.

Bugün güya mevzuat hükümleri uygulanır. Atanmış hakim bir sene ile beş sene arasında takdiren ceza verir. Bunun neresi mevzuata uygundur. Hakim kendi duygularına ve hislerine göre karar vermektedir.

Bu durum devlet öncesi aşamalarda kabile reislerinin verdikleri hükümler gibi hükümdür. O zamanki dönemde kabile reisi kendi fertlerini tanımaktadır. Özel hayata vakıftır. Kabile reisi topluluğunun yönetimini bu şekilde yürütüyordu. Şeriat yani kanun yoktu. Sonraları kentler oluşunca başkan artık fertlerini tanıyamaz oldu. Durumlarına vâkıf olamadı. İşte buna karşılık hakemlik ve hakimlik sistemleri doğdu.

Hakimlikte merkezden gönderilen başkanın vekili başkan adına hükmeder. Bu sistem sonradan oluşmuştur. Mısır’da bile yoktur.

Peygamberler sisteminde hakemlik sistemi vardır. Taraflar hakemlerini seçerler. Onlar da baş hakemi seçerler ve birlikte karar verirler. Onlar mevzuata uymak zorundadırlar. Uymazlarsa kararları bozulmaz ama hakemler mahkum olur ve onların âkileleri gerekli tazminatı öderler. Karar değiştirilmez.

Soruşturma da böyle cereyan eder. Sanıkla soruşturmacı birlikte yürütürler. Dosya hakemlere gider. Hakemler dosyayı yeterli görürlerse soruşturmacının tanıklık yapmasına izin verirler. Sanık cevaplama yapmamışsa, o zaman soruşturmacıların çevreden edindikleri bilgilerle tanıklığı kabul edebilirler, yahut reddederler. Tazminat bakımından iki soruşturmacının kabul edilen soruşturması yeterlidir. Ama ukubat bakımından dört soruşturmacı şart koşulur.

İşte “Adil Düzen”de adalet böyle sağlanmaktadır.

“Kizb” Arapçada yalan ve yanlış için söylenir. Aynı kelime iki mânâya da gelir.

Burada da ‘siz kâzib iseniz, siz bile bile yalan söylüyorsunuz’ yerine; ‘sizin dediğiniz yanlışsa, içinizden birinin yükünde tası bulursak’ anlamındadır. Yoksa o zaman ortak sarik olmuş olurlar. Ayrıca yenin cezaları da verilmelidir.

SÜLEYMAN KARAGÜLLE

Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL

www.akevler.org      (0532) 246 68 92

KUR’AN VE İLİM SEMİNERLERİ-569/ADİL DÜZEN DERSLERİ-399   17 Temmuz 2010

SEMT İŞLETMESİ VE BAKKAL

Canlılar nasıl hücrelerden oluşursa, hastalık ve tedavinin sağlıklı olması için de hücrelerin sağlık ve tedavisinden başlanırsa; topululuğun hücresi de “semt” ve “bucak”tır; bunların düzgün çalışması ve sağlıklı olması topluluğun sağlıklı olmasını sağlar.

İşsizliğin önlenmesi için “Semt İşletmeleri” kurulmalıdır.

Terörün önlemesi için “Bucak Yönetimleri” oluşturulmalıdır.

Bu yazımızda “Semt İşletmesi”nden bahsedeceğiz.

Semt; 100 haneden oluşmuş, 300 ile 1000 kişi arasında nüfusu olan bir ekonomik topluluktur. Kırlarda olanlara “köy”, kentlerde olanlara “mahalle” denmekte idi; biz ikisini birleştirip “semt” adını veriyoruz. Semtin iki özelliği vardır. Bir; her semtte bir ve yalnız bir bakkal bulunur. Halkın tüketim ihtiyaçlarını bakkal karşılar. İki; ayrıca her semtin bir tek şeyi imal eden bir işletmesi vardır. Semtteki çalışanlara bu işletme iş verir.

Demek ki semtin temel özelliği tekel olmasıdır. Bir işyeri ve bir bakkal.

Ekonomideki serbest rekabeti sağlamak için semt sakinleri komşu semtlere gidip çalışabilirler. Komşu kentlerdekiler de gelip o semtte çalışabilirler. Yine halk alışverişini isterse kendi bakkalında yapar, isterse komşu semtlerin bakkalında yapar. Piyasa böyle oluşur.

Her semt işletmesi üreteceği bir mal seçer. Herkesin işyerleri ayrı olabilir. Ancak herkes o malın parçalarını üretir. Sonunda mamul meydana gelir. Bunların çalışması esas itibariyle eski âhi teşkilatındaki çarşılara benzerdir. Semtte 200 kişiye yakın çalışan vardır. Bu durumda semt işletmesi 200 kişilik fabrika şeklinde çalışacaktır. Ne var ki işveren olmayacaktır. İşverenin yerini plan ve işletme senedi alacaktır.

Semtte üretilen ana mal karşılığı işletme senedi çıkarılır. Bunu bucakta kurulan kooperatif çıkarır ve semtin kasasına koyar. Ayrıca işetmenin ham madde, ara madde, mamul madde ambarları vardır. Bir de bunların işlenmesi için üretim tezgâhları vardır. Semt içinde bütün değerler işletme senedi ile ödenir. Ham madde işletme senedi ile ödenir. Ara ambarlara giren mallar işletme senedi ile ödenir. Tezgahların kiraları işletme senedi ile ödenir. Çalışanların ücretleri işletme senedi ile ödenir. Halk aldığı işletme senetleri ile bakkallara gider, oradan istediğini işletme senedi ile alır. Mamul maddeler de işletme senedi ile ödenir. İşletme içine para girmez. Hiçbir karşılığı olmayan “faizli kâğıt para” yok!

Semtte bir de kasa vardır. Halk isterse dışarıda çalışır ve para kazanır. Getirir, kasaya verir, karşılığında işletme senedini alır, onunla bakkala gider ve istediği malı satın alır. Dışarıdan semte çalışan gelir. Çalışır, işletme senedini alır, bunu kasaya götürerek paraya çevirir ve gider. Tüccar ise kendi parası ile ham maddeyi alır ve ambara teslim eder. Bakkalda satılacakları da alır ve bakkala teslim eder. Karşılığında işletme senedini alır, onunla gider, mamul maddeyi alır ve dışarıda satar. Böylece iki defa kâr eder; alırken kâr eder, satarken kâr eder. Halk bakkaldan aldıklarını evde tüketir, emeğe çevirir, işyerine gider, emeğiyle ham maddeyi mamul maddeye çevirir.

Fiyatlar ambardaki ham madde, ara madde ve mamul madde stokları ile tesbit edilir. Bakkalda da raflardaki stoklara ile tesbit edilir. Ücretler ise fiyat farkları ile belirlenir. Hangi ambarda mal çoksa fiyat azdır, oradan alınır. Hangi ambarda mal azsa fiyat çoktur, orada satılır. Tezgah kirası ve işçi ücreti bu kârdan paylaşılır.

Şimdi bu bakkal ve atölye işletmesinden ne gibi yararlar sağlanır, onları yazalım.

a)      İşletmeye para girmez, onun yerine işletme senedi bulunur. Böylece sermaye derdinden kurtulunur. Faiz ödenmez.

b)      Çalışanlar işletme senetlerini hemen paraya veya mala çevirmezlerse, onların emeği semt işletmesine sermaye olur. Sermaye senedinin değer kazanmasından onlar da yararlanır. Faiz yerine kâr konmuş olur.

c)      İstediğimiz kimselere biz kredi verebiliriz yahut bize katılmalarını sağlayabiliriz. Böylece içimizde ve kendi aramızda kredileşme gerçekleşir.

d)     En önemli özelliği; semtte hiçbir şey para ile alınmadığı ve satılmadığı için tüccarın bir malı semte satabilmesi için ondan bir şey alması gerekir, bir şey alabilmesi için de ona bir şey satması gerekir. Yani iki defa kâr eden tüccar birinden kâr ediyor, diğerinden zarar ediyorsa, o zaman toplamda kâr ediyorsa o işi yapmaya devam edecektir. Kriz zamanında mamul madde satılmaz. Ucuz satılır. Tüketim malları pahalanır. Tüccar bakkaldan ettiği kârla ürünün zararını kapatır. Böylece semt içinde işsizlik olmaz. Aksi de doğrudur, kıtlık da olmaz. Üretim ve tüketim devam eder. Yani dışarıdaki fiyat değişmeleri semt içine devam eder. Böylece bakkal, semt atölye işletmesi ve semt senedi işsizliği çözmüş olur.

SÜLEYMAN KARAGÜLLE

Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL

www.akevler.org      (0532) 246 68 92

KUR’AN VE İLİM SEMİNERLERİ-569/ADİL DÜZEN DERSLERİ-399   17 Temmuz 2010

BUCAK  VE  SEMT

YAPILANMALARI

Semt 100 haneden oluşur; kendi bakkalı var, kendi çalışma yerleri var.

Tek ürün üretir.

İşletme senedi sorunlarını çözer.

Ekonomik bakımdan en küçük ünitedir.

Ekonominin düzgün yürümesi için hukuk düzenine ihtiyaç vardır. Çalışmada ve yaşamada karşılaşılan sorunları çözecek bir oluşuma gerek vardır. Serbest rekabet olmadığı için hukuk düzeni semtte kurulamaz.

Hukuk düzeni semtlerin birleşmesinden oluşan bucaklarda kurulur.

Bir bucak yaklaşık 10 semtten oluşur. Yaklaşık 1000 hanedir.

Toplam nüfusu 3000 ile 10 000 kişi arasındadır.

Bucak ekonomik değil de sosyal kuruluştur.

Semtler hücrenin organları ise bucak da hücredir.

Bucağın en önemli iki görevi vardır.

Bucağın meclisi vardır; tüm bucak halkı katılarak oluşur.

Bucağın şuraları vardır; dayanışma ortaklıkları başkanlarından oluşur.

Bucak başkanı seçilerek belirlenir.

Semtlere ise bucak başkanı atama yapar.

Ekonomik bakımdan semt bağımsızdır.

Yönetim bakımından bucak bağımsızdır.

Her bucağın kendi yasaları vardır. Ceza hukuku bakımından da olsa kamu hukuku bakımından da olsa tamamen bağımsıdır. Mesela, bu bucakta hırsızın kolunu keserler, öbür bucakta eski Spartalılar’da olduğu gibi hırsıza madalya takarlar.

Bucağın bunun dışında koruma teşkilatı vardır. Kendi halklarından oluşur. Nöbetliler koruma hizmetlerini görürler. Korumalar hayvanlara karşı maddi varlıkları korurlar. İnsanları korurlar. Malı, canı, ırzı ve işi korumada halka yardımcı olunur. Bucak korumaları ancak tecavüz zamanında silah kullanırlar. İnfaz yapamazlar.

Mahkemeler bucak merkezinde kurulur. Davacı bir hakem, davalı bir hakem ve hakemler de baş hakem seçerler. Muhakeme sonunda gerek kişilerle kişiler, gerekse kamu ile kişiler arasındaki nizaları çözerler. Herkes hakemlerin kararlarına uyar. Hakem kararlarına uymayanlara karşı mağdur olanların nefsi müdafa hakları doğar. Örnek olarak, bir mal üzerinde ihtilaf olursa hakemler karar verirler. O mal artık onun olur. Diğeri dinlemez de onu teslim etmezse, haklı çıkanın malı müdafa etme hakkı doğar.

Bucakların huzur içinde olmaları için ekonomilerinin düzgün olması gerekir. Aş ve iş olmayan yerde huzur olmaz, güven olmaz, barış olmaz.

Bu sebepledir ki bucak yönetimi ekonomik düzenlemeleri de yapar. Önce semtlerin işletme senetlerini bucak çıkarır ve kefil olur. Sonra da bucak parasını çıkarır.

Bu paranın karşılığı nedir?

Bucak senedi bakkala ve işyerine verilir. Bakkal ve işyeri bununla tüccardan mal alırlar. Sonra işyeri tekrar tüccara satar. Bakkal halka satar. Bakkalda ve işletmede bulunan senet karşılıksızdır. Halkta ve tüccarda bulunan senet karşılığı işletmede mal vardır. Bakkalda ve tüccarda olan senet karşılığı mal yoktur. İşçi çalışma karşılığı aldığı senedi kasaya götürmüş ve paraya çevirmiştir. Tüccar da ham madde karşılığı veya bakkal mal karşılığı paraya çevirmiştir. Dolayısıyla o kadar para atölyede bulunmaktadır. Demek ki kasadaki senet o semtte kullanılmayan ama semtte mevcut olan malları gösteren senettir. İşte bu senet kadar para çıkarılır. Bütün semtlerin kasalarına gönderilir. Böylece semtler arası birlik sağlanır.

Bucak yönetimi bu parayı bucak halkına yıl başında kredi olarak verir. Halk bununla bakkallara sipariş yapar. Bakkallar da tüccarlara sipariş yapar. Tüccarlar aldıkları sipariş kadar işyerine sipariş yapar. Böylece yıl başında bakkalların alacakları mallar belirlenmiş olur. Üretilecek mal miktarı da belli olur. Tüccar her hafta üretilen malı alır, götürür ve satar. Karşılığında o haftanın  bakkal ihtiyaçlarını alır, getirir, verir; halka siparişleri teslim edilmiş olur.

Böylece tüccar sermayesiz ticaret yapmış olur. Tüccar bucak içinde yılbaşında siparişleri alıp ona karşılık bucak içinde siparişleri verecektir. Burada bucak parası ve semt senetleri geçerli olacağı için sermayeye gerek yoktur. Hafta hafta ürünleri satacak, karşılığında o haftanın ham maddesini, bakkal eşyaları alacaktır. Önce satacak, sonra alacağı için de paraya gene gerek olmayacaktır.

Şimdi bakkallar birliği bir yerden bir semt işletmesini kurmak üzere faizsiz kredi temin edecektir. Devletten isterse bunu kolayca yapabilir. Sonra Akevler İstanbul Tüketim Kooperatifi ile anlaşır, semtimizde kurarız. Bu uygulama sonunda örnek bakkal çalışmış olur. Sonra tüm bakkalları harekete geçiririz. Ne kadar kredi gerektiğini hesaplayabiliriz. Bir bakkal için bir dükkana, bir daireye, bir binek arabaya ve bir kamyonete ihtiyacımız vardır. En çok 300 bin lira gerekir. On semt için 3 milyon lira kredi alınacaktır.

SÜLEYMAN KARAGÜLLE

Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL

www.akevler.org      (0532) 246 68 92

Saadet Partisi: KONGREDEN İKTİDARA…

Reşat Nuri EROL

Tevafuk işte böyle bir şey. Geçen Perşembe günü (24.06.2010), İstanbul’un Anadolu yakasında (Üsküdar) arkadaşlarla yaptığımız haftalık ekonomi ve ilim semineri sonundaki ana gündemimiz; seminerdeki bazı önemli konuları Saadet Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş ve İstanbul İl Başkanı Erol Erdoğan ile paylaşmak üzerine oldu... 

Çalışma arkadaşlarıma, ‘inşaallah, ilk fırsatta gerekeni yapmaya çalışırım’ dedim.

Tevafuk işte; fırsat çabuk gerçekleşti.

Cumartesi günü (26.06.2010), Millî Gazete Genel Yayın Yönetmenimiz Necdet Kutsal aradı ve davet etti: Saadet Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş ile Millî Gazete yazarları olarak Pazartesi akşamı (28.06.2010) bir araya geliyoruz…

Cumartesi akşamı İstanbul’un Avrupa yakasındaki haftalık seminerimizin sonunda da; genellikle her zaman olduğu gibi yine siyaset ve bu sefer ağırlıklı olarak Saadet Partisi üzerinde duruldu. Pazartesi günü Saadet Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş ile toplantı yapacağımızı hatırlatınca, görüşmelerimiz daha da hareketlenip hararetlendi...

Yazımın daha en başında “tevafuk” dedim ya; “tevafuk” işte böyle bir şey...

Saadet Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş ile bir araya geldik…

Millî Nizam… Millî Selâmet… Refah… Fazilet… Ve Saadet Partisi…

“Millî Görüş Hareketi”nin kırk yıllık özü ve özeti bu kelimelerde…

Bunların tamamı mukadderatın ve tevafukun eseri değil mi?..

***

Prof. Dr. Numan Kurtulmuş, 26 Ekim 2008 günü yapılan Büyük Kongre’de Saadet Partisi Genel Başkanı seçildi ve özellikle “Harun gibi gelip Karun gibi gitmeme” vurgusu yaptı. Bu vurgu aynı zamanda “siyasi, sosyal ve ekonomik kokuşma”ya dikkat çeken çok önemli bir vurguydu. Sürekli yaşanan, bir türlü sonu gelmeyen, hep hatırlattığım üzere artık “sosyal tufan”a dönüşen ve bu arada iyice kronikleşen her türlü “krizler” sadece ülkemizin değil, bütün insanlığın bir “SAADET müjdesi” beklediğini göstermiyor mu?

Mezkur yazarlarla toplantının sonunda, SP Genel Başkanı Numan Kurtulmuş ile ayak üstü yaptığım kısa görüşmede de paylaştığım üzere: Halkımızı özellikle ve öncelikle “ekonomik sorunlar” daha çok ilgilendiriyor. Halkımıza sorulduğunda, bir numaralı sorun hep “EKONOMİK SORUNLAR” çıkıyor. Bütün anketlerde % 70 olmak üzere, halkın birinci sorunu ekonomi görülüyor; yani aş, iş, eş/evlatlar/ev ve açlık...

Bu meseleler üzerinde duruyorken aklıma bir şey daha geliyor: Prof. Dr. Numan Kurtulmuş’un “ekonomi profesörü” olmasını da “tevafuk” olarak düşünüyorum...

***

Prof. Dr. Numan Kurtulmuş’un 26 Ekim 2008’de Sadet Partisi Genel Başkanı seçilmesinin birkaç ay ardından 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri yaşandı…

Şimdi de “erken” veya “normal” olsa da; Türkiye seçim atmosferine girmiş bulunuyor, 12 Eylül 2010 günü referandumla birlikte erken seçim de olabilir…

Dünyanın ve ülkemizin durumu herkesin malumu… Dünyada ve Türkiye’de işte bu malum sorunlu atmosfer yaşanıyorken… Bugünlerde siyasilerimiz anlamsız pek çok siyasi tartışmalar yapıyorken… Numan Bey’in teşbihiyle; halkımız sığınacağı bir siyasi liman arıyorken… Daha en başta “tevafuk işte böyle bir şey” dedim ya; ülkemizdeki seçime daha güçlü girmek için Saadet Partisi 11 Temmuz’da “Büyük Kongre”ye gidiyor…

Saadet Partisi: KONGREDEN İKTİDARA sürecini yazmaya devam edeceğim…

***

TEVAFUK nedir? Tevafuk; birbirine denk gelme, latifane (hoş, zarif) bir şekilde uyum içinde olma anlamına gelen kavramdır. Anlamlı ve hikmetli amaçlarla latif bir şekilde birbirine yakışan ve birbiriyle ilişkili olan, uygunluk arz ederek bir düzenin varlığını gösteren, kısaca birbirine tevafuk eden her şey, kâinatta tesadüfe yer olmadığını işaret ve ispat eder.

Saadet Partisi: Kongreden İktidara - 2

Reşat Nuri EROL

Hatırlayalım; Saadet Partisi’nin son seçimlerde kullandığı slogan neydi?

“FARK VAR - SAADET VAR...”

Aslında bu fark kırk yıldan beri var; Erbakan’ın önderliğinde “Millî Görüş Hareketi” başladığından beri var, “Adil Düzen ve Adil Ekonomik Düzen” Türkiye ve bütün dünyaya “bir medeniyet projesi” olarak sunulduğundan beri var…

Önce “Millî Nizam”; sonra sırasıyla “Millî Selâmet”, “Refah”, “Fazilet” ve en sonunda “Saadet” dendiğinden beri “FARK VAR - SAADET VAR...”

Ve işte o “Saadet Partisi” şimdi de “KONGREDEN İKTİDARA” sloganı ile yeni bir yapılanmaya, yeniden yapılanmaya, yeni bir kongreye, olağanüstü kongreye gidiyor; önümüzdeki “erken” veya “normal” seçime hazırlanıyor ve diyor ki:

“FARK VAR - SAADET VAR...”

***

Batı merkezli “kuvvete dayalı zalim uygarlık” insanlığın sorunlarını çözemedi. Aksine, Batı sürekli sorun üretti. Üretmekle kalmayıp sorunları daha da çoğalttı ve günümüzde “SOSYAL TUFAN” seviyesine yükseltti. Batı merkezli bu uygarlık hep savaş, sömürü, kriz, zulüm ve adaletsizlik oluşturdu.

Sadece ülkemiz değil, bütün beşeriyet, devasa dünyamız, milyarlarca insan bu sorunlarla boğuşurken; tam da işte bu zamanda, böyle bir kritik vakitte, insanlık “yeni bir dünyaya, yeni bir medeniyete, Hakka ve adalete dayalı bir medeniyete” muhtaç.

Ülkemizdeki bütün siyasi partilerin önemsediğim çok önemli bir sorunu var.

Saadet dışındaki partiler bu “yeni medeniyet ihtiyacı”nın farkında değiller.

İşte tam da bundan dolayı, “yeni medeniyet projesi”ni sunmasından dolayı;

“Adil Düzen”i “bir medeniyet projesi” olarak takdim etmesinden dolayı:

“FARK VAR – SAADET VAR…”

***

Siyasetin pek çok yönüyle kirlendiği bir dönemde Saadet Partisi aslında bu slogan ile tüm Türkiye’ye ve seçmenlerine “iyi” ile “kötü”, “güzel” ile “çirkin”, “doğru” ile “yanlış”, “Hak” ile “bâtıl”, “ADALET” ile “ZULÜM” arasındaki farkı hatırlatıyor ve hatırlatmakla kalmayıp artık bunun iyice vurgulanması gerektiğinin altını çiziyor.

Türkiye sekiz yıl öncesindeki seçimden önce de “yoksulluk, yolsuzluk, adaletsizlik, anayasa vs.” meselelerini konuşuyordu; bugün de “yoksulluk, yolsuzluk, adaletsizlik, anayasa vs.” meselelerini konuşuyorsa; o zaman sekiz yılda ne değişti?!.

Çok değil, birkaç hafta sonra “siyasi yolsuzlukların konuşulduğu” bir seçim atmosferine girilecek, “yolsuzluk ve rüşvet dosyaları” gündemden hiç düşmeyecek...

İşsizlik ve gelir dağılımındaki dengesizliğin oluşturduğu yoksulluk her geçen gün daha da derinleşiyor, aradaki makas giderek daha da açılıyorken; seçim atmosferinde neler olacağını ve nelerin konuşulacağını bilmek için kâhin olmaya gerek yok, her şey şimdiden malum... Türkiye seçmeni, bütün anketlerde yüzde 70 oranında görüldüğü üzere, en büyük sorun olarak görülen “yoksulluk ve yolsuzluk” yani “ekonomik sorunlar” gerçeği üzerine kilitlenmiş durumda... Hele bir de seçmenin iyice uyandığını ve bizim “SOSYAL TUFAN” olarak adlandırdığımız ilmî, dinî, iktisadî ve siyasî bütün sorunların farkına vardığında neler olabileceğini bir düşünsenize…

İşte tam da kördüğüme dönüşmüş bulunan bu “sorunlar yumağında ve seçim atmosferinde” yeni bir sese ve yeni bir nefese ihtiyaç varken:

“SAADET PARTİSİ VAR…”

“FARK VAR – SAADET VAR…”

“KONGREDEN İKTİDARA HAMLESİ VAR…”

“KONGREDEN İKTİDARA GİDEN SAADET VAR…”

Saadet Partisi: Kongreden İktidara - 3

Reşat Nuri EROL

Saadet Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş ile Millî Gazete yönetici ve yazarları olarak bir araya geldiğimiz toplantıda çok önemli ülke sorunları üzerinde duruldu. Bu önemli sorunlar var olmaya devam ettiği ve çözüme kavuşturulmadığı müddetçe de hep üzerinde durulmaya devam edecek… Siyasiler konuşacak ve çözümlerini dile getirecek, biz gazeteci ve yazarlar da yazılması gerekenleri yazmaya devam edeceğiz…

Hatırlayalım; bize göre “dört temel sorunumuz” neydi?

Bir: İŞSİZLİK yani aş, iş, eş/ev/evlilik/evlatlar, geçim ve yolsuzluk, yokluk, açlık…

İki: BORÇLAR yani ülkenin faizli iç ve dış borçları ile vatandaşların şahsi borçları…

Üç: ADALETSİZLİK yani Anayasa, AYM, Yargıtay, Danıştay vs. vs. meseleleri…

Dört: MEDYA yani millî olmayan dışa bağımlı her türlü yazılı ve görsel yayınlar…

***

İŞSİZLİK hep bir numaralı sorun. Bütün anketler öyle diyor; hem de yüzde yetmiş oranında. Siyasiler seçmene/vatandaşa gerçekten ve samimi olarak soruyorlar ve cevabını da istiyorlarsa: Seçmenin/vatandaşın bir numaralı sorunu “ekonomik sorunlar” ile hep var olan ve giderek artan “gelir dağılımı adaletsizliği”dir. Genç nüfusumuz var ama o gençlere her şeyden önce iyi bir “eğitim” yok; sonra da yeterince “iş, eş, ev, evlilik, yeni aile” yok, yok!..

BORÇLAR yani Osmanlı Devleti gibi devletimizi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni yok edebilecek borçlar! Özel sektörümüzü de her an çökertebilecek, hem de “vahşi/vampir kapitalizmin fahiş faizli dövizli” iç-dış borçlar! Vatandaşlarımızı intiharlara sürükleyen ve her gün, her hafta birkaç aile yuvasını yok eden “faizli kredi kartı borçları” dahil her türlü borçlar! “Borçlar meselesi”nin detaylarına burada girmeye gerek yok; isteyenler zaten bu konuda yazdığım onlarca yazıya bu köşenin arşivinden “çözümleri” ile birlikte ulaşabilirler...

ADALETSİZLİK yani pek çok çeşidiyle “ZULÜM” ise başlı başına bir sorun. Zulüm ile âbâd olmak isteyenin sonunun berbât olacağını herkes bilir ve söyler ama; her nedense halkımız ve seçmenimiz, bizim kırk yıllık “Millî Görüş ve Adil Düzen/ Adil Ekonomik Düzen” teklif ve taleplerimizle yeterince ilgilenmez, tek başına iktidar etmez!.. Bir zamanlar bu yollarda birlikte yürüdüğümüz bir kısım eski yol arkadaşlarımız ise “Anayasa çoğunluğu” ile tek başlarına iktidar olmalarına ve aradan sekiz yıl geçmesine rağmen; hâlâ “Anayasa.. Anayasa.. Açılım.. Açılım…” diye sayıklamaya devam ederler!.. Bir ülkede “adalet” yoksa, “adil yargı” yoksa, davalar kırk yol sürüyorsa (bizim İzmir ve İstanbul’da kırk yıldır süren ve hâlâ sonuçlanmayan çok büyük iki davamız var); biz daha ne diye konuşup yazıyoruz ki! Düşünsenize; ülkeyi AKP mi idare ediyor, yoksa AYM mi?!.

MEDYA yani millî olmayan ve maalesef her yönüyle dışa bağımlı olan, daha doğrusu tekel sömürü sermayesinin yönlendirmelerine göre hareket eden “yazılı ve görsel medya” da yıllardan beri ülkemizin baş belâsı olmaya devam ediyor! Millî olmayan medya konusundaki detaylar ile “çare ve çözümleri” de, daha önce bu köşede yazdıklarımda…

***

Bugün bir yazar (Eyüp Can, Hürriyet, 03.07.2010), “İsli sacayağı” başlıklı yazısında benzer konulara kısmen temas etmiş ve yazısına şöyle başlamış: “TAKTIN” diyenler çıkabilir... Evet taktım... AK Parti, CHP, MHP, SP ya da BDP fark etmez. / İktidar olmak isteyen her partinin Türkiye’nin önüne artık ‘ortak bir gelecek hayali koyması’ gerekiyor. / Türkiye’yi üç temel konuda barıştıracak ve geleceğe taşıyacak ‘üçlü bir sacayağı...’ / Bir, Kürt Sorunu... / İki, Din-Devlet İlişkisi... / Üç, Gelir Dağılımı Adaletsizliği...

Millî Gazete yönetici ve yazarlarıyla yapılan toplantıda, Saadet Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş 11 Temmuz Kongresi ve sonrasını değerlendirirken; “Millet sığınacağı bir siyasi liman arıyor… Saadet Partisi ‘toparlanmamın merkezi’ olacak… Saadet Partisi ‘muktedir siyaset merkezi’ olacak…” diyor ya…

Ben de “SP Kongreden İktidara” doğru giderken diyorum ki: Neden olmasın?..

Yeni Anayasa’da, ‘Yeni Devlet’ organizasyonu…

Reşat Nuri EROL

Aslında bugün farklı şeyleri yazmayı tasarlamıştım ama okuduğum bir röportaj o yazacaklarımı erteletti. Mehmet Şevket Eygi’nin dediği gibi; Nuriye Akman iyi bir röportajcı ve bugün Tahran Erdem’le çok önemli bir röportaj yapmış. Tarhan Erdem Konda araştırma şirketi yönetim kurulu başkanı, eski CHP Genel Sekreteri, Radikal gazetesi yazarı…

Röportaj uzun. Ben önemli gördüğüm konuların sadece ‘özü’ ve bizim görüşlerimizle örtüşen yönleri üzerinde durup yoğunlaşacağım. Meselelere Milli Güvenlik Siyaset Belgesi ile girilmiş, devlet organizasyonunun bütünüyle gözden geçirilmesi ve bütün devlet şemasının yeniden yazılması üzerinde durulmuş… “Adil Düzen, Adil Devlet Düzeni” derken; biz de aynı şeyi söylüyor ve söylemekle kalmıyor, öneri de getiriyoruz...

Tarhan Erdem’in hatırlattığı bazı detaylar önemli: Bakanlar Kurulu’nun teşkilinden, yerel yönetimlere kadar bütün devlet şemasının müzakere edilmesi ve yazılması lazım. Çünkü devleti bugünkü organizasyonuyla mesela 2013 yılına taşımak çok zordur... Devlet yapısının değiştirilmesi, bugünkü Türkiye’nin ihtiyacı... Merkezi ve yerel yönetimlerin yeniden bir tanımı gerekir… T. Erdem böyle diyor. Sonra CHP veya herhangi bir partinin olması gereken politikaları ve halkın bir numaralı önceliği “ekonomik meseleler” ile devam edilmiş; aynen bizim sürekli hatırlattığımız gibi. Sonunda meseleler 1950’den beri yapılan “seçimler” ve bugünlerde gündemde olan “erken seçim” ile noktalanmış.

Bana göre çok önemli olan soru ve cevaplara bakalım.

***

Soru: Milli Güvenlik Siyaset Belgesinin değişeceği, dış ve iç tehditlerin yeniden tanımlandığı, cemaatlerin iç düşman olarak kodlanmayacağına dair haberleri nasıl değerlendirdiniz?

Cevap: 2005’e kadar milli güvenlik tasarısını genelkurmay hazırlardı. Şimdi Dışişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı biraz müdahil oluyorlar. Bu bakanlıkların daha da fazla işin içine girmesi, daha çok sorumluluk alması lazım.... Belge, baştan sona değişiyordur...

Devletin cemaatlerle barışıp barışmadığı konusunda emin değilsiniz ?

Evet, güzel olur barışması. İç barışın güçlendirilmesi konusunda olumludur... Yeni bir belge yazılırken devlet organizasyonu bütünüyle gözden geçirilmiştir. Ona göre önümüzdeki 3-5 sene neleri yapabiliriz, neleri yapamayız? Onlar yazılıyordur. Yani böyle bir tek cümleden ibaret değildir. İki cümleden ibaret değil o. Koca bir kitaptır.

Bu belgede neyi görürseniz tatmin olursunuz?

Şunu görmeyi isterim doğrusunu isterseniz. Türkiye Cumhuriyeti devletinin geldiği 2010’lu yıllarda, yeni bir organizasyonun öngörülmesi ve bunun şartlarının yazılması doğru olur. Bakanlar Kurulu’nun teşkilinden, yerel yönetimlere kadar bütün devlet şemasının müzakere edilmesi ve yazılması lazım. Çünkü devleti bugünkü organizasyonuyla mesela 2013 yılına taşımak çok zordur. Bunun için de tabii değişik kesimler ve gruplarla arasındaki itilafların çözülmesi vardır. Devlet yapısının değiştirilmesi, bugünkü Türkiye’nin ihtiyacı.

Devlet yapısının değiştirilmesinden kastınız nedir?  

Bir kere anayasanın yeniden yapılması lazım. Yeni devlet organizasyonunun, devlet memuriyetinin, kurumlarının birbirleriyle ilişkilerinin yeniden düşünülmesi ve yazılması lazım.

Şimdi anayasa mahkemesinde olan değişiklik paketi iptal edilmese bile bu yapı değişikliğine yetmez yani.

Tabii çok önemli maddeler var o paketin içinde. Fakat o önemli maddelerden daha çok önemli olanlar var. Mesela vatandaşlık tarifi var. Dinin devlet idaresinde kullanılması meselesi var. 24. Maddenin yeniden ele alınıp yazılması lazım. Merkezi ve yerel yönetimlerin yeniden bir tanımı gerekir. 126. Ve 127. Maddeler. Eğitim meselesi var. Çok önemli. Onun ele alınması lazım. Devletimizin korunması meselesi var... (Devamı var…)

Yeni Anayasa’da, ‘Yeni Devlet’ organizasyonu - 2

Reşat Nuri EROL

Açılım, açlık, işsizlik, bitmek bilmeyen ekonomik kriz/ler, iç ve dış borçlar, adil olamayan yargı, Yeni Anayasa, Ergenekon, tekrar tırmandırılan anarşi/terör/PKK vs…

Saydıkça bitmeyen bütün bu ‘SOSYAL TUFAN’ seviyesindeki dinî, ilmî, iktisadî ve siyasî sorunlara çözümler üretmesi gereken siyasetçilerimizin bir türlü sonu gelmeyen ‘siyasi polemikleri’ bitmemecesine devam ederken; ‘erken’ veya ‘normal’ her ne şekilde olursa olsun, ufukta seçim göründü...

Siyasi polemikler de dahil, artık bu saatten sonra yapılan bütün konuşmaları, bir yerlerden düğmeye basılmışçasına tırmandırılan olayları ve bundan sonra gerçekleşecek olan bu meselelerle ilgili bütün gelişmeleri ‘seçim atmosferi’ içinde değerlendirmek gerekiyor.

Bu ay başından itibaren yazdığım dört yazı işte bu açıdan okunmalıdır.

Bu hafta sonu (11 Temmuz Pazar günü) gerçekleşecek Saadet Partisi Dördüncü Büyük Kongresi’ne kadar bu minval üzere yazılar yazmayı düşünüyorum...

***

Dünkü yazımın ana konusu; Konda araştırma şirketi yönetim kurulu başkanı, eski CHP Genel Sekreteri, Radikal gazetesi yazarı Tarhan Erdem ile Nuriye Akman’ın yaptığı önemli röportaj ve ele alınan konular idi. Önceki bölümde, devlet meselesinin Milli Güvenlik Siyaset Belgesi dahil, devlet organizasyonunun bütünüyle gözden geçirilmesi ve bütün devlet şemasının yeniden yazılması üzerinde durulmuştu… Bakanlar Kurulu’nun teşkilinden, yerel yönetimlere kadar bütün devlet şemasının müzakere edilmesi ve yeniden yazılması... Devlet yapısının değiştirilmesi, bugünkü Türkiye’nin ihtiyacı... Merkezi ve yerel yönetimlerin yeniden bir tanımının gerekliliği…

Meselelerin özü ve özeti üzerinde durmaya, kaldığımız yerden devam ediyoruz…

***

Soru: Özetle söylersek...

Cevap: Biliyorsunuz. Yasama meclisi, yürütme organı ve yargı arasında bir ihtilaf çıktığı zaman, yasama organı devletin temeli ile ilgili temel değişiklikler yaptığı zaman kimin dur diyeceğini daha doğrusu check and balance denilen dengeyi kimin kuracağını, hangi kurumların kararıyla kurulacağına yeniden bir bakılması lazım... 1961 yılında.. senato kuruldu... Ve anayasaya aykırı bir yasa yapıldığı zaman onu denetleyecek Anayasa Mahkemesi kuruldu. Bu ikisi de zaman içinde yetmedi...

Peki şimdi neye ihtiyaç var?

Bunları düşünüp tartışıp bir karar vermemiz lazım. Hangi kurumlara ihtiyacımız var; ve bunların yetkilerini nasıl tanımlamalıyız? Bakın bugün Anayasa Mahkemesi, anayasa değişikliklerinde esasa girebilir düşüncesinde olanlar var. Bu düşünceler, cumhuriyetin temeliyle ilgili kuşkuları karşılama amacıyla üretiliyor, fakat devletin temelini sarsıyor.

Bir kesim de diyor ki, o zaman anayasanın kendisine aykırı bir iş yapılmış olur.

Evet, ben de bu yanlış bir şey olur diyenlerdenim. Fakat yasama organının yetkisini kötüye kullanması veya anayasanın esas amaçları dışına çıkması hâlinde ne yapılacağını hepimizin düşünmemiz lazım. Çift meclis midir yoksa bir başka şekilde Anayasa Mahkemesi midir? Anayasa Mahkemesi’nin başka bir şekle mi bürünmesi midir?

Bunları maalesef konuşamıyoruz çünkü Türkiye’de ne yazık ki bir kutuplaşma var.

Mesela söz konusu olan değişiklik, mevcuttan daha ileridir, dolayısıyla bunun karşısına geçmemek lazım dediğim zaman, herkes bana Ak Partilisin dedi, diyorlar. Bugün bizim çok temel sorunlarımızdan biri adını nasıl koyarsanız koyun budur, Cumhuriyet’in ve demokrasimizin korunması için kurumları hizaya getirecek bir organ kurulması, açık tanımlanmasıdır...

Yeni Anayasa, Yeni Devlet ve ekonomi/siyaset (3)

Reşat Nuri EROL

Ekonomi önemli, hem de çok önemli. Neden önemli? Rüşdü Paşa, dünkü köşesinde yazdı: Krugman, ‘üçüncü (ekonomik) depresyon devresi’nde olduğumuzu ilân etmiş. İlki, 1873’te başlayan ‘Uzun Depresyon’ ve sonucu Birinci Dünya Savaşı! İkincisi, 1929’daki ‘Büyük Depresyon’ ve sonucu İkinci Dünya Savaşı! Üçüncü depresyonda ne/ler olur, varın düşünün… Ben sadece ‘işsizlik’ ile başlayan, ‘ekonomik krizler’ ile devam eden ve hep hatırlattığım üzere artık ‘SOSYAL TUFAN’a dönüşen sorunlarımızı hatırlatsam; ne dersiniz?

Bir… İki… Üç… Ama üçüncüsü sadece ‘savaş’ değil, aynı zamanda ‘tufan’!

Yeni Şafak’tan İbrahim Kahveci (05.07.2010), ‘Ekonomik tıkanıklığa bir adım daha’ yazısında, ‘büyüme iddialarına rağmen, ekonominin kriz öncesinin gerisinde olduğunu’ ifade ettikten sonra, özetle şu soruyu soruyor: Üretmeyen Türkiye’de ‘ekonomik büyüme’ mümkün mü?.. Bir soru daha: Ve bu ekonomi tablosu 2009 ilk çeyreğinde yüzde 14,5 gibi dünyada eşine pek rastlanmayan bir küçülme yaşatıyor ki bunun telafisini nasıl başarı kabul edebiliriz?.. İmalat/üretim sanayii, büyümeye rağmen yüzde 10 gerilerde… İhracat artıyorken, ithalat patlıyorsa; ‘dış ticaret’ hep ekside demektir… Sebep: Enerji başta, bütün girdi maliyetleri yüksek… Sonuç: İşsizlik ve ekonomik çöküntü...

***

Nuriye Akman-Tarhan Erdem röportajında da, ‘ekonomi’ ağırlıklı birkaç soru-cevap kaldı: İki gündür üzerinde durulan önemli konular bir yana; bugün halkın bir numaralı önceliği olan ‘ekonomik meseleler’ ile devam ediyoruz… Sonunda, meseleyi 1950’lerden beri yapılan ‘seçimler’ ve bugünlerde gündemde olan ‘erken seçim’ ile noktalıyoruz.

***

CHP’den büyük bir patlama bekliyor musunuz?

Bence politikalarına bağlı... Türk insanı zannediyor ki, Türkiye’de oy verenler lafa göre oy verirler. Hâlbuki Türkiye’de oy verenler devlet yönetimi ile ilgili oy verirler... / Bana göre yeni bir parti bile çok iyi politikalar önererek, çok iyi iletişim kurarak umut edilmeyecek sonuçlara ulaşabilir.

Halk Partisi ne yapabilir?

CHP şu anda yeni bir genel başkanın avantajını taşıyor. Fakat bir de biriken politikalar var. Halk, o politikaların bir kısmını kabul etmediğini bundan evvelki seçimde gösterdi. Şimdi yeni bir politikası yok, ama olmayacak anlamına gelmez. Yeni politikaları olur... Biz sizinle karşılaştığımızda deriz ki, Nuriye hanım, bak adam ekonomide bunları yapacak, mâli politikaları bunlardır, ulaştırması şudur, siyasi politikaları şunlardır, anayasası bunlardır filan... Bu bir bütündür, tutarlıdır, bu adama oy verilir deriz. Ama böyle bir politika yok da, eski politikaları söylemeye devam ederse, eski oylarında kalırlar…

Oylarını yükselebilmesi için muhafazakâr kesimin de oyunu alması gerekiyor mu?

Hepsini değil.

Mesela türban sorununu biz çözeriz diyor ama nasıl çözüleceğini söylemiyor. Burada bir eksiklik görüyor musunuz?

Bu bir eksiklik ama o bir politikanın devamı. Politika değişikliği yok gibi görünüyor. Seçim sonucunu etkileyen başlıca unsur ekonomidir. Bir muhalefet partisi ne yapmalı? İlk başta Türkiye’nin ekonomik durumunu doğru görmesi lazım. / Bakın Türkiye’de 15 seçim oldu. Mesela 57 seçiminin sonucu yanlış mıydı? 65 seçimi yanlış mıydı? 73 yanlış mıydı? Hepsine bakın. Hepsi de doğrudur. Hepsi de maşeri vicdanın kanaatini yansıtır. Bu halkın aklı başındadır. Dolayısıyla, doğru olmayan, akla uygun gelmeyen bir seçim beklemeyin. Eğer seçim sizin aklınıza uygun değilse, siz kendi aklınızı kontrol edin.

Erken seçim bekliyor musunuz?

Anayasa Mahkemesi esasa girip kanunu iptal ederse, yani tartışmalı o dört maddeyi ortadan kaldırırsa, benim tahminim iktidar partisinin erken seçim kararı alacağıdır.