Küsküt

İbrahim suresi 24-26. Ayet:

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ (24) تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (25) وَمَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِنْ فَوْقِ الْأَرْضِ مَا لَهَا مِنْ قَرَارٍ (26)

Görmedin mi ki Allah nasıl bir benzetme verdi: Yararlı bir kelime yararlı çok yıllık bir bitki gibidir ki onun kökü sabit, dalı ise göktedir.

Rabbinin izniyle her zaman ürününü verir. Hatırlayabilsinler diye Allah insanlara böyle benzetmeler verir.

Kötü özellikli kelime ise kötü çok yıllık bir bitki gibidir: Onun kökü yerin üstünden koparılmış, sökülmüş, kararlılığı yoktur.

Ayette geçen yararlı bir bitki kelimesinin anlamını aza çok herkes bilir. Fakat ayette geçen kötü bitki benzetmesini çiftçi olmayanlar dışında bilenler çok azdır. Gerçekten böyle bir bitkiler var mıdır?

Evet, bunun için bir örnek verebilirim: Küsküt otu tropikal bölgelerde çok yıllık bir parazit bitkidir. Küsküt (Latince Cuscuta), kahkahaçiçeğigiller (Convolvulaceae) familyasından klorofilsiz bir asalak bitki cinsi. Küsküt, bazı yerlerde şeytansaçı, verem otu, kızıl ot gibi adlarla tanınır.

Akasya ağacını kaplamış küsküt parazit otu.

Fulya, kekik, yonca veya ısırgan otu üzerine sarılıp büyür. Bitki genç iken tohumdaki besleyici maddeleri çabucak bitirip tüketir. Köksüzdür. Sapları pembe renklidir. Yaprakları ise renksiz pullar halinde kısır kalmıştır. Asalak bitki, komşusu olan bitkiye saplarıyla tutunmak zorundadır. Destek alacağı böyle bir bitkileri dikkatle arar, bulur. Topraktan çıkar çıkmaz spiral biçiminde büyümeye başlar. Bir destek bulduğu anda kendini kurtarmış sayar. Eğer böyle bir destek bulmazsa kendi kendini yemeye başlar: Genç bitki, sapının alt bölümlerini ölümle baş başa bırakır ve buradaki organik maddelerle beslenerek yeniden destek aramaya koyulur. Desteği bulur bulmaz ona bütün kuvvetiyle sarılır ve emici hortumlarını geçirir.

Bu ayet tefsir edilecekse kötü kelimenin küsküt otuna benzetilerek tefsir edilmesi daha uygun olacaktır. Demek ki kötü kelime uzunca yıllar sömürüye, verimsizliğe sebep olan paraziter bitkilere benzemektedir.

Doğrusunu Allah bilir.