"Kâtilû"; silahlı müdahalede bulununuz, askeri usullerle muamele ediniz, demektir.

"ellezine" bunlar rastgele kimseler değil, organize olmuş olan gruplardır.

"La yü'minıne billahi"; devleti tanımayan, devlet erkine karşı gelen, demektir.

"ve la (yu'minûne) bil yevmil ahiri"; duruşma günü demektir. Bütün hukuk sistemlerinde son sözü yargı söyler. Son günden kasıt, karar günü demektir.

"ve la yuharrimûne ma harremallahu ve resûluhü"; Allah ve onun rasulu ibaresi kalıcı/kesin yargıyı ifade eder ve haramlar da (bu nehiylerden/yasaklardan) farklıdır ve ancak yargı kararı ile konulabilir, demektir.

"ve la yedînûne dinel hakkı"; hak düzeni/gerçek düzeni/geçerli düzeni/yürürlükte olan düzeni, düzen olarak benimsemeyen demektir.

"min ellezine ûtûl kitap"; kendilerine kitap ita edilenler/gelenler/verilenler, göründüğü kadarı ile Yahudi, Hristiyan, Budistler gibi olarak algılanmaktadır. Bunların dışında ateist olan yopluluklar sanki burada kast edilmiyor, gibi görülüyor. "ehl-i kitap" deseydi, kitabı olan/hukuku olan her topluluk olarak anlayabiliridk ama burada "ûtûl kitap" demektedir. Düşünmek lazım.

"ellizine.... min ellezine" şeklinde iki defa ellezine diyor. Utul kitap da teşkilatlı/devletli bir topluluk olacak, onların içinde, yukarıdaki 4 şartı beraberce reddeden bir teşkilat var ise onunla silahlı mücadele yapınız, şeklinde anlıyorum.

"an yedin"; ellerinden diyerek, bu cizyenin kendi ellerinin kazandıklarından olacağı işaret edilmiştir. Ödemenin bireysel olarak yapılacağını, başkasının onlar adına ödeme yapmasının kabul edilmeyeceği anlaşılmaktadır.

"ve hüm sâgirûn" ise; aşağılanmak içeren bir ibare olmayıp, toplumda bir statüyü belirtir. Benim kabulümde, onların da "seçme seçilme hakları" yoktur. Yönetici olamadıkları gibi kendilerini yönetecekleri de seçemezler.

Devamındaki ayettetde Yahudi ve Hristiyanlardan bahsedince, sanki "ûtûl kitap" tan kasıt sanki bu iki gruptan ibarettir gibi duruyor. Başındaki "vav" buna mı işaret ediyor, gramerciler söyleyebilir.

Saygılarımla.

H.Kayahan

مِنْ قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ şeklinde geçm,iş zaman kullanılıyor.ُ

Bunun bir benzeri Münafikun suresi 4. ayette de var. Aynı şekilde olduğunu düşünüyorum.

Münafikun 4:وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَإِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ Ve izâ reeytehum tu’cibuke ecsâmuhum, ve in yekûlû tesma’, li kavlihim, ke ennehum huşubun musennedeh(musennedetun), yahsebûne kulle sayhatin aleyhim, humul aduvvu fahzerhum, kâtelehumullâhu ennâ yû’fekûn(yû’fekûne). Onları gördüğün zaman kalıpları hoşuna gider. Konuşurlarsa sözlerine kulak verirsin. Onlar sanki elbise giydirilmiş kereste gibidirler. Her kuvvetli sesi kendi aleyhlerine sanırlar. Onlar düşmandır, Allahın savaşmış olduları kimseleri terket. Nasıl da (haktan) çevriliyorlar!

Hüseyin Bey,

Tevbe 29. ayetin güzel bir analizi olmuş :) Ayette geçen cizye kelimesi marife olduğundan belli bir ücret, yani sözleşmelerle belirlenmiş bir ücretten bahsediyor. Cizye verdiklerinden dolayı bu da Müslimlerin statüsü olabilir. Ayete göre Müslimler dışındakilerle, Müslim oluncaya dek kıtal emredilmiştir. Oysa toplum dört gruba ayrılırken(Mümin, Müslim, kafir ve müşrik) kafirlere saldırılmayacağı ancak hukuken korunmayacakları ifade edilmişti çünkü kafirler hakem kararlarını kabul edip, güvenliğe ne bedenen ne de malen katılan kimselerdir. Burada bir çelişki oluştu gibi. Sizce?

Ancak حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ ifadesi sadece الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ ile ilişkili olursa durum değişir. O zaman kitap verilenler cizye vermek zorunda ama diğerleri(kafirler vs.) değil. Yani sadece Müslimlerle mi savaşı emrediyor?

صَاغِرُونَ ifadesi ise dediğiniz gibi siyasi statüyle ilgilidir. Seçme ve seçilme hakkına sahip olmamak bir nevi küçüklük olarak ifade ediliyor. 30. ayet “ve” istinaf(başlama) harfiyle başladığından atıftan çok bağımsız bir ifadeye uygundur.

Mete Bey,

Tespitinizi gayet yerinde buldum, Ruhul Kuran irabını bile buna göre yeniden düzenledim, daha ne edim :)

İnsanı anlayabilen birilerinin olması ne güzel bir nimet!