Batılılar mirası hakların vârislerine geçmesi şeklinde alıyorlar.

Oysa Kur’an mirası sorumlulukların vârislere geçmesi şeklinde teşri etmektedir.

Yeryüzü insanlarındır. İnsanlar onu imar edecek, bakımını yapacak ve varlığını genişletip koruyacaklardır. Bu emeklerine karşılık ondan yararlanma paylarını alacaklardır.

Onların anlayışında miras haksız kazançtır. Bizim anlayışımızda haklı bir görevdir.

Miras bırakılan mallarda vârislerin görevi onu meşru bir şekilde kullanmalarıdır. Bilmektedirler ki bunlar benim değil Allah’ın yani kamunun bana emanetidir. Ben onun üzerinde istediğim gibi tasarruf edemem, ancak şeriatın koyduğu sınırlar üzerinde bu mirastan yararlanırım, o sınırlar içinde onların bakımını ve işletmesini yaparım.

Gaye insanlıktır. İnsanlığın büyümesi, nüfusun çoğalmasıdır. Tüm canlılar bunu hedef edinmişlerdir; çoğalmak ve yayılmak. İnsan için de gaye yeryüzünü imar etmek ve daha çok insanın yaşayacağı şekle getirmektir.

Kişinin yetişmesi için iki şeye ihtiyaç vardır.

Biri yiyecek ve giyecektir. Diğeri ise bedeni hizmettir.

Bedeni hizmeti ancak kadınlar yapabilmektedir. Erkek çocuk doğuramadığı gibi süt de verememektedir.

Buna karşılık erkek kadından daha çok savunma ve üretme kabiliyetine sahiptir. Erkek de bu işleri yapmaktadır. Yani ailenin nafakasını erkek sağlamaktadır. Ailenin hizmetlerini kadın yapmaktadır. Kadın ailenin merkezidir. Erkek ise onun destekçisidir, yardımcısıdır. Asıl olan kadındır. Kadın kocasız olmamalıdır, çünkü kadın erkeksiz çocuk yapamamaktadır. Sonra da onun desteği yoksa zorluk çekmektedir. Kocasız kadın kalmamalıdır. Her kadın koca bulmalıdır.

Bu sebepledir ki çok evlilik meşrudur, erkek hakkı olarak değil kadın hakkı olarak meşrudur. Hatta eğer yeter derecede erkek yoksa, erkeklerden gücü yetenlerin birden fazla kadınla evlenmeleri farzdır, evlenmemiş kadın hakkı olarak farzdır. Çağımızda zina serbest ama çok evlenme yasak. İşte Batı mantığı böyle çalışmaktadır.

Ailenin nafakasını erkek temin eder. Kadın zengin olsa da, çalışıp kazansa da, evin nafakasına karışmaz. Erkeğin gücü yetmiyorsa akilesi yani dayanışma ortaklığı eksiğini tamamlar. Ailenin ekonomik sorumluluğu erkeğe ait olduğu için erkek kardeşler kız kardeşlerin iki misli miras alırlar. Bunun iki misli olması kadın ve erkek olmasından doğan bir hak değildir, görevden dolayı verilen imkândır. Yoksa anne babaya altıda bir miras kalmaktadır. Eşit miras alırlar. Ancak kardeşler kız erkek eşit miras alır. Eğer kadın ve erkek olma bakımından bu fark olsaydı bunlarınkinin farklı olması gerekirdi.

Bu durumda karı-koca birbirine vâris olurken de eşit olarak miras almaları gerekirken, kadın kocasından sekizde bir, erkek dörtte bir almaktadır. Bunu nasıl açıklayacağız? Kadın ve erkek eşit miras alırlar. Mirasın yarısı akrabalık haklarına karşı verilen mirastır. Anne baba ve eşler de birer alırlar. Diğer yarısı ise çocuklarına kalır.

Kur’an’a göre evlenme gibi boşanma da meşrudur. Hiç kimse istemediği kimse ile birlikte kalmaya zorlanmaz. Tek taraflı boşanma yetkisi kadın erkek herkesin hakkıdır. Ne var ki kadın ev işleri ile meşgul olduğu için birikimi yoktur. Birden açıkta kalacak, zor duruma düşecektir. Bu durumu önlemek için erkek kadını boşarsa bir tazminat öder. Buna “mihir” denmektedir. Bu tazminat zorunludur. Kadın vazgeçmiş olsa bile boşandığı zaman alma hakkına sahiptir. Ölümle sonuçlanan ayrılmalarda mihri iade etmesi gerekir. Bu da zorluk yaratır. Kadını sıkıntıya sokar. Mihri iade etmez, mirastan payını azaltır. Altıda birini sekizde birine indirir. Gerekirse altıda biri dörtte bire çıkarır.

Böylece kadın ve erkek mirası eşit almış olurlar. Bu makalemi şunun için yazdım. Vârisler bilmektedir ki miras hak değil sorumluluktur. Sorumluluktan dolayı işletme yetkisi onlara verilmiştir. Sorumluluktan dolayı hak sahibidirler. Çocuklar babalarının bıraktığı mallara vâris oldukları gibi babalarının bıraktığı müesseseleri de yaşatma görevini yüklenirler. İnanmış vârisler bunu bilirler.