23.DERS

               MALİYET

               Bir malın üretilebilmesi için önce bir müteşebbisin ortaya çıkması ve ilgili teşebbüsü meydana getirmesi; malın üretilmesi için de gerekli tesislerin bulunması gerekir.

               Müteşebbis, teşebbüs ve tesislerde yıpranma (amortisman: kira: sermaye neması ) karşılığını kardan alır.

               Teşebbüs ve tesislerden sonra mal için gerekli ilk madde olan malzeme ile malzemede gerekli değişikliği yapacak işçiliğin de temini gerekir.

               Malzeme ve işçilik bedeli maliyete girer.

               Teşebbüs ve tesis masrafları sabit olup üretilen mal miktarına bağlı değildir. Malzeme ve işçilik miktarları ürettilen mala bağlıdır.

               Üretilen mal arttıkça işçilik masrafları önce düşer. Zira bütün saatler çalışmakla geçirilir, işte ihtisas kazanılır, iş bölümü işlerin çalışma verimini artırır. İş büyüdükçe durum değişir, artık işçilerin çalışmasına hakim olunamaz, kalifiye işçi bulunmaz, dolayısıyle masrafları artar.

               Aynı muhakemeyi malzeme temini için de yürütebiliriz. Fazla malzeme alınırken daha ucuza alma imkanı olabilir. Daha fazlasına ihtiyaç olacaksa bulunamaz ve az kanuna tabi olacak malzeme masrafları gittikçe artar.

               İşçilik Masrafı = Azami İşçilik Masrafı e ^{-çalışma faktörü işçilik2}

               Malzeme Masrafı = Azami Malzeme Masrafı h

GÖRÜŞLER

               LİBERALİST: Maliyet fiyatı üreticinin satmaya razı olduğu fiyattır. Zira mal topluluğa bu bedelle intikal etmektedir.

               SOSYALİST: Maliyet fiyatı, tarife ile tespit edilmiş işçilik ücretleri ile, yine tarife ile tespit edilmiş sermaye faizinin toplamından ibarettir. Çünkü ham madde alınıp satılmıştır, üretime dönemezler.

               KAPİTALİST: Maliyet, sabit masraflarla, bağlı masrafların toplamıdır.

               KOMÜNİST: Maliyet sadece işçilik masraflarıdır.

               TEŞEBBÜSÇÜ: Maliyet fiyatı, işçilik, ham madde, sermaye ve amortisman masraflarıdır.

               Doktrinler maliyeti kendi açılarından tanımlamakta ve sabit masraflar ile, bağlı masrafların her ikisini maliyete katmaktadırlar.

               ADİL DÜZEN: Faizin yasak olması, sabit tesislerin vergiden muaf tutulması, teşebbüs hizmetlerinden çoğunun (muhasebe,muamele, muhafaza, reklam vs.) devletçe karşılıksız olarak yapılması sabit masrafları asgariye indirir. İdeal sistemde sabit masraflar yoktur; olsa dahi bunlar maliyetten değil, teşebbüsün karlarından karşılanır.

               İşçilik ve malzeme bedelin toplamından ibarettir.