YENİLENEBİLİR ENERJİ

Prof.Dr.Sabri TEKİR

Dünya yarım asırdır petrole alternatif enerji kaynakları arayışını sürdürüyor. Bu arayış ve çalışmalarında hatırı sayılır bir başarı kazandığı görülüyor. Petrol üreticisi ülkelerin 1970'lerde OPEC marifetiyle petrolü politik bir araç olarak kullanmak istemesi bu arayışı başlatan ve hızlandıran bir faktör oldu. Petrol rezervleri fakiri bazı gelişmiş ülkeler enerji ithal bağımlılıklarını azaltmak, rezervleri yeterli olanlar da gelecekte enerji ihtiyacı ihtiyatı saikiyle bu çalışmaları daha da hızlandırdılar. Küresel çaplı çevre koruma ve korunma duyarlılıkları da eklenince alternatif enerji kaynağı olarak yenilenebilir enerji kaynakları büyük önem kazandı.

Yenilenebilir enerji kavramı kısaca şöyle açıklanabilir: yenilenebilir enerji, ülkede sürekli devam eden doğal süreçlerdeki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve hidrolik enerjiler bu enerji türünün başlıcalarındandır. Termal enerjiler, biokütle enerjileri ve hidrojen enerjileri de bunlar arasındadır. Fosil yakıtlar zaman içinde kötü tüketime bağlı olarak tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. Çevre sağlığı ve doğal yapı üzerindeki olumsuz etkileri de eklendiğinde yenilenebilir enerji türleri tercih edilebilir hale geldi. Çünkü, bu enerji kaynaklarının çevre üzerindeki olumsuz etkileri oransal olarak az ve bu enerji kaynaklarının, bu kaynaktan elde edilen enerjiye eşit oranda veya kaynağın tükenme hızından daha çabuk şekilde kendini yenileyebilmesi özelliği vardır.

Yenilenebilir enerji konusunu ele almamızın nedeni ise şu: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı geçen hafta Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEKA) ihalesini gerçekleştirdi. Bu ihale 3.48 dolar sent/kilovat saat ile en düşük teklifte bulunan Siemens - Türkerler - Kalyon ortak girişim grubu tarafından kazanıldı. Bu, bin megavatlık bir enerji ihalesi idi. İhaleyi kazanan ortak girişim grubu yüzde 65 yerlilik oranını tutturmak kaydıyla 100 milyon doların üzerinde yatırım maliyeti olan bir rüzgar türbin fabrikası kuracak, bu fabrika herbiri en az 2-3 megavat gücünde olan 300 ilâ 450 yerli rüzgar türbini üretecektir.  1 milyar dolarlık bu ihale ile Türkiye, dünya yenilenebilir enerji sıralamasında önemli bir sıçrama sağlamış oldu.

Rüzgardan elde edilen enerji bakımından dünyanın ilk 20 ülkesi içinde ilk sırayı Çin almakta, onu sırayla ABD, Almanya, Hindistan, İspanya, Birleşik Krallık, Fransa, Kanada, Brezilya ve İtalya takip etmekte, Türkiye ise 11 nci sırada yer almaktadır. İsveç, Polonya, Portekiz, Danimarka ve Hollanda ise Türkiye'den sonra yer almaktadır. Üretim miktarları bakımından sıralama böyle olsa da, yenilenebilir enerji üretiminin ülkenin kendi enerji ihtiyacını karşılama oranı bakımından ise farklı bir sıralama ortaya çıkmaktadır. Buna göre:
Ülke.                     İhtiyacını Karşılama Oranı (%)
Danimarka.              36.8
İrlanda.                    27.0
Portekiz.                  24.7
İspanya.                  19.0
Almanya.                 16.0
Romanya.               12.5
Birleşik Krallık (İng) 12.4
İsveç.                      11.4

Çin, enerji ihtiyacının yüzde 4'ünü, ABD ise sadece yüzde 5.5'ini yenilenebilir enerji üretimi ile karşılayabilmektedir. Türkiye de bu son ihale ile enerji ihtiyacının yüzde 7.3'ünü bu yolla karşılamış olacaktır.

Türkiye son zamanlarda enerji arz çeşitlendirmesi konusunda epey mesafe katetmiş durumdadır. Yaşadığı bunca iç ve dış problemlere rağmen bir enerji krizi yaşamıyorsa, bu alternatif enerji arz yöntemleri politikası nedeniyledir. İnsan vücudu için enerji ne ise, ülke ekonomisi ve varlığı için de enerji odur. Dünyada küresel mücadelelerin ve savaşların temel nedenleri arasında enerji kaynaklarına hakimiyet sağlama olduğu da unutulmamalıdır.
05.08.2017