Sistem arayışı; Süleyman Karagülle-Adil Düzen-8

Önceki yazılarla birlikte okunmasını tavsiye ederek kaldığımız yerden devam edelim...

“Akevler çalışmalarında ‘Dayanışma Ortaklıkları’ önemli yer tutar. Bu ortaklıklar İlmi Dayanışma, Ahlaki Dayanışma, Mesleki Dayanışma ve Siyasi Dayanışma ortaklıkları olarak tasnif ediliyor. Bu sistemi idari teşkilatlanma ile ele almak gerekiyor. Yani her bucak, her il ve nihayet ülke için bu tür ortaklıklar tesis edilmesi söz konusu. Bunların detaylarına girme imkânı yok bu kısa yazıda; isteyenler detayları akevler.org adlı sitede bulabilirler.

Dayanışma ortaklıklarının bir diğer adı akile sistemi. Hz. Peygamber, Medine Sözleşmesi’nde kabileleri ve diğer toplumları akileler şeklinde örgütlemişti. Daha sonra İslam Medeniyeti içerisinde bu örgütlenme biçimi İlmi, Ahlaki, Mesleki ve Siyasi Dayanışma ortaklıkları olarak gelişti.

Süleyman Karagülle’ye göre bu teşkilatlanma biçimi günümüzün yönetim problemlerine de çare olacaktır. Ona göre; “insanlığın öncelikle çözmesi gereken sorunlar yönetim ve hukuk alanındaki sorunlardır, ekonomi ve teknolojideki sorunları yönetim ve hukuk alanındaki sorunların önüne geçirmek doğru değildir.”

Dayanışma ortaklıklarının bir işlevi de sigorta olarak temayüz eder. Buna göre ihmalden doğan zararları ahlâkî, bilgisizlikten doğan zararları ilmî, beceriksizlikten doğan zararları meslekî ve kasten iras edilen zararları siyasî dayanışma ortaklıkları tazmin eder.

Eskiler ilmi dayanışma ortaklığını ‘medreseler’ ile, ahlaki dayanışma ortaklığını ‘tekkeler’ ile, mesleki dayanışma ortaklığını ‘loncalar’ ile karşılamış olsalar gerek. Ancak bunlara daha anlamlı hüviyetler kazandırmak gerektiği Akevler’de ortaya çıkan fikirlerdendir. Belki en önemli tarafı bu ortaklıkların ‘teminatlı ehliyet’ verme yetkisidir. Bu husus, her alandaki istismarı ve kayırmacılığı önlemeye matuf bir adımdır.

Dayanışma ortaklıklarının fonksiyonları

Dayanışma ortaklıklarının diğer bazı fonksiyonlarını sayarsak Akevler’in ortaya koyduğu yönetim anlayışını biraz daha anlaşılır kılmak mümkün olur diye düşünüyorum.

Dayanışma ortaklıkları ortaklarını devlet içinde temsil ederler.

• Ortakların ne istediğini devlete ahlâkî dayanışma ortaklıkları bildirirler.
• İsteklerin nasıl yapılacağını ilmî dayanışma ortaklıkları bildirirler.
• İstenenlerin kimler tarafından yapılacağını meslekî dayanışma ortaklıkları bildirirler.
• Elde edilen ürünlerin nasıl bölüşüleceğine siyasî dayanışa ortaklıkları karar verirler.

Dayanışma ortaklıkları halk nezdinde devleti temsil ederler.

• Yapılacaklarla ilgili bütçeleri ahlâkî dayanışma ortaklıkları hazırlar.
• Plan ve projeleri ilmî dayanışma ortakları yaparlar.
• Kredileri meslekî dayanışma ortaklıkları dağıtırlar.
• Vergileri siyasî dayanışma ortaklıkları toplarlar.

Dayanışma ortaklıkları birer sigorta kurumudurlar, ortaklarının beklenmedik zararlarını dayanışma içinde bölüşürler.

• İhmalden doğan zararları ahlâkî dayanışma ortaklıkları tazmin eder.
• Bilgisizlikten doğan zararları ilmî dayanışma ortaklıkları tazmin eder.
• Beceriksizlikten doğan zararları meslekî dayanışma ortaklıkları tazmin eder.
• Kasten iras edilen zararları siyasî dayanışma ortaklıkları tazmin eder.

Dayanışma ortaklıkları yönetim erklerini oluştururlar.

• Yargılama erkini ahlâkî dayanışma ortaklığı kullanır.
• Yasama erkini ilmî dayanışma ortaklığı kullanır.
• Yürütme erkini meslekî dayanışma ortaklığı kullanır.
• Yönetme erkini siyasî dayanışma ortaklığı kullanır.

Dayanışma ortaklıkları kuruluş ve fonksiyonları www.akevler.org’da incelenebilir.”

(Devamı var; bu vesileyle 24 Mayıs 2021’de vefat eden Süleyman Karagülle ve Prof. Dr. Necmettin Erbakan başta olmak üzere diğer hocalarımızı da anmış oluyoruz…)