KUR’AN VE İLİM 723. Hafta Seminerinden-1

Kur’an ayı Ramazan ayındayız… KUR’AN VE İLİM seminer çalışmalarımız 723 haftadan beri devam ediyor… Tevafuk eseri bu haftaki çalışmamızda Kur’an nizamı/düzeni üzerinde durmamızı gerektiren âyetler denk geldi… Allah uygulamayı nasip eylesin…

“Arabistan’da İslâmiyet’ten evvel devlet yoktu, bir başkanları yoktu, mahkemeleri yoktu, polisleri yoktu, orduları yoktu. Devlet aşamasından önceki dönemi yaşıyorlardı. Devlet aşamaları öncesi düzen örf düzenidir, kabileler arası denge düzenidir. İki kabile savaşa bir girişti mi artık kan durmazsa, birbirlerini bitirinceye kadar savaş devam ederdi. Sonunda genellikle iki kabile yok olur, zayıflayan kabileleri diğer kuvvetli kabileler yok edip giderdi.

Bu sebepledir ki her kabile son derece dikkatli olur, başka bir kabile ile savaşa tutuşmamak için gayret sarf ederdi. Örflere sıkı bir şekilde uyar, bu sayede yaşama imkânını bulurlardı. Bu örfe göre hakemlik durumunda olan Mekke kenti idi. Mekke’nin ileri gelenleri dışarıdakileri himaye altına alırlardı. Böylece Arabistan’da kendine özgü bir düzen vardı. Mekke’nin düşmesi ile bu devlet aşaması öncesi durum sona ermiş ve Arabistan’da yeni düzen kurulmuş oldu. / Yeni düzende dört çeşit insan ortaya çıkmıştır. / Bir kısmı yeni düzeni tanımıyor, yargı üstünlüğünü kabul etmiyorlardı. Devlet aşamasından önce uzlaştırıcı hakemler vardı. Ne var ki hakem kararlarına taraflar çoğu zaman uymazlardı. İşte, devlet aşamasında Kur’an hakem kararlarını zorunlu hâle getirdi. Hakem kararlarına uymayanlara karşı silahlı güç kullanılırdı. / İşte bu sûre (Tevbe) hakem kararlarına uymayanlara karşı kullanılacak silahlı gücün kullanılış şeklini göstermektedir.

Bu durumda Kur’an insanları dört grup kabul etmektedir. / Müşrikler: Bunlar yeni düzeni yani devlet düzenini kabul etmeyenlerdir. Bunlar için konan hüküm onların bizim bucaklarda izinsiz dolaşmamalarıdır. Birisi onları öldürse, onları soysa, onlar bizim mahkemelere müracaat edip haklarını talep edemezler. Onlara Kur’an’ın tanıdığı kendi bucaklarında istedikleri gibi yaşamalarıdır. Bizim polisimiz onların bucağına giremez. Biz onlara saldırmayız, onlar da bizim topraklar girmişse, emn verilmemişse onları korumayız. Müşrikler kendileri mahkemeye başvurmazlar. Onları onlara izin veren kimseler temsil eder, onlar dava açar ve onları savunurlar. Başkanla ise doğrudan görüşebilirler. / Kâfirler: Hakem kararlarını kabul etmekle beraber zekât vermeyen kimselerdir. Onlar mahkemeye doğrudan müracaat ederler ve haklarını alırlar. Bunlar savunmaya katılmadıkları için bizim dışımızda olanlar yani kâfirler onlara saldırsa biz onların hukukunu savunmayız. Bizden birisi haksızlık yaparsa muhakeme ederiz. / Müslimler: Savunma bedelini yani cizyeyi öderler ama fiilen savaşa katılmazlar. Bunların hakları savaşanların hakları gibidir. Her türlü sosyal haklardan yararlanırlar. Bunların kamu yetkilerini kullanma hakları yoktur. / Müminler: Bunlar siyasi haklara sahiptir. Silah taşırlar ve güvenlik için ayrılan fondan yararlanırlar. Bunlar bugünkü kamu görevlileridir. Ne var ki işçilik yani memurluk sistemi yoktur. Sadece diğer insanlardan daha yetkilidirler, yoksa bunlar da geçimlerini çalışarak kazanırlar. Bunlar askerliklerini kendi bölgeleri dışında yaparlar, yetkilerini orada kullanırlar yani nöbetleşe kamu savunması yapılır.

Savaş bitmiş, müslimler ve kâfirler yeni düzende yerlerini almışlardır. Yahut bir il halkı anlaşmış ve illerini oluşturmuşlardır. Halkın bir kısmı yeni oluşan il yönetimini kabul etmemektedir. İşte bunlar o ilin müşrikleridir. Yönetime ortak olmak istemekte, ilin yönetimindeki tekliği kabul etmemektedirler. / Biz kendi bucaklarımızı oluştururuz. Yani yüz dairelik apartmanlara taşınırız. Halkın bir kısmı bu apartmanlara taşınmak istemeyecek ve kendi kendilerine özgür yaşayacaklardır. İşte bunlarla ortak topraklarımız olamaz. Kendimize düşen toprakları çevirir ve kendi semtimizi kurarız. Onlar da kendi semtlerini kurabilir ve oraya hicret ederler. Bu haklarıdır ama bizim topraklarımızda serbest dolaşma hakları yoktur. Onların hukukunu korumayız. / Kur’an hukuk düzeni bucaklarda korunur. Güvenlik ise ilde sağlanır. İlde bedel vermeyenlerin güvenliğini il korumaz. Bucaklar ise bağımsız olup kendi hukuk düzenlerini kendileri kurarlar. Bu bucakta müşrikler yaşayamaz. Orasını terk etmek zorundadırlar. Terk etmezlerse kanları hederdir. İl içinde kendi bucaklarını kurabilir ve kendi bucaklarında istedikleri gibi yaşarlar. Bizim bucaklara ve merkez bucaklara izinsiz gelemezler. / Ahit yapabiliriz. Yani ayrı ayrı izin yerine onlarla anlaşma yapar, onların bucaklarımıza girmelerine izin verebiliriz. Ne var ki bunun için belli bir müddet tesbit eder, bu sözleşme geçici olarak geçerli olur. Bu âyet işte bunların durumundan bahsetmektedir.” (s.3,4)