‘Kim cihad ederse yalnızca kendisi için cihad eder’-1
KUR’AN VE İLİM çalışmalarımızın 1135’inci haftasına da ulaştık elhamdülillah…
Önceki hafta Ankebut Suresi 6’ıncı ayet üzerinde çalıştık; ayetin meali şöyle: “Kim cihad ederse yalnızca kendisi için cihad eder. Kesinlikle Allah âlemlerden ganidir.”
Bu çalışmamızdan istifade edeceğiniz bir demeti sunuyorum…
Kİm cİhad ederse yalnızca kendİsİ İçİn cİhad eder
Cihad her zaman olumlu mudur yani gösterilen çaba hep olumlu işler için midir?
Cihad ile ilgili birkaç ayet meali ile başlayalım…
“Ey nebi, kâfirlerle ve münafıklarla cihad et.” (Tevbe 73, Tahrim 9)
“Mallarınız ve canlarınızla Allah yolunda cihad edin.” (Tevbe 41)
“İnsana anne-babasına iyiliği tavsiye ettik ve eğer ikisi seninle ilmin olmayan bir şeyi bana ortak etmen için cihad ederse ikisine itaat etme.” (Ankebut 8)
“Eğer ikisi seninle ilmin olmayan bir şeyi bana ortak etmen üzerine cihad ederse ikisine itaat etme.” (Lokman 15)
Bu ayetlerde nebinin kâfirler ve münafıklarla cihad etmesi de, anne babanın çocuğuyla Allah’a ortak etmesi için cihadı da görülmektedir. Cihad etme hem olumlu hem de olumsuz işler içindir. Olumlu cihad Allah yolunda yapılan cihaddır.
Bu ayette (Ankebut Suresi 6’ıncı ayet) cihadın olumlu ya da olumsuz işler için olduğuna dair bir ifade yoktur. Bu nedenle buradaki cihad genel anlamdadır. Hem olumlu hem de olumsuz amaçla yapılan işleri kapsamaktadır.
Cihad edenin mücahidliği kendisine tahsis edilmiştir. Gerçekte ise yalnızca kendisine değildir. Bu nedenle izafidir ama öncelik kendisidir. Cihad eden cihad ederken öncelikle kendisi için cihad etmektedir. Bu nedenle bu şekilde kasr kullanılmıştır.
“Men câdede feinnemâ yücahidü linefsihi / Kim cihad ederse yalnızca kendisi için cihad eder” demektir. Burada cihad genel anlamdadır. Mef’ûlü yoktur. Cihad edilen kimse cümlede geçmemektedir. Cihadın ne uğruna yapılacağı da cümlede yoktur. İster hak yolda ister batıl yolda cihad etsin, sonuçta yapılan her çabalama kendisi için olacaktır.
Hak yolda cihad temel olarak Allah yolunda cihaddır.
Allah yolunda cihad öyle sonuç doğurmalıdır ki faydası cihad edene olmalıdır. Bir nevi bir taşla iki kuş vurmadır. Hem Allah yolunda cihad ediyorsun, ahiretini kazanıyorsun hem de kendin için çaba göstermiş oluyorsun. Buradan anlıyoruz ki Allah yolunda cihad etmek aynı zamanda bu dünya hayatını güzelleştirmeyi de sağlamalıdır.
Batıl yolda cihad -Kur’an’dan anladığımız kadarıyla- Allah’a şirk için yapılan cihaddır. Allah’a şirk demek Allah’ın doğal ve sosyal kanunlarına aykırı kurallar koymaktır. Bu yolda çaba gösterenler batıl yolda cihad etmektedirler. Kur’an’da buna örnek olarak ilginç bir şekilde anne-babanın çocuğunu şirke zorlamak için çocuklarıyla cihad etmeleri gösterilmektedir. Niçin anne-baba çocuğuyla bunun için cihad etsin?
Buradan anlıyoruz ki çocukları şirkten uzak duran birileridir. Günümüz bu örneklerle doludur. Kişi için en zor olan anne-babasıyla yapacağı cihaddır. Kur’an hem anne-babaya ihsanı emreder, hem de şirke zorlamaları durumunda onlara itaat etmemeyi ama bu durumda bile onlara eşlik etmeyi yani onlardan uzak durmamayı emreder. Anne-babanız şirk düzeni içinde yaşamaya alışmıştır. Siz ise şirk düzenini benimsememişsinizdir. Alışılan düzene uymamanız, onlar başta olmak üzere çok kimseyi rahatsız etmektedir. Sizden de şirk düzenine uymanızı istemektedirler. Bunun için de sizinle cihad etmektedirler. Büyük bir gayret ve çaba ile sizi de düzene uydurmak istemektedirler. Bu durumda size emredilen onlara itaat etmemenizdir.
Batıl yolda cihad eden kendisi için nasıl cihad etmektedir? Aslında kendi dünyası için cihad etmektedir. Amacı kendi iyiliğidir. Belki de dünya hayatında rahat edecektir, geçici bir iyilik yaşayacaktır. Ancak yaptığı bu cihad yani bu üst düzeyden gayret ahiretini kaybettirmektedir. Aslında bu dünyada uzun dönemde zararına olacaktır. Bâtıl yoldaki cihadlar uzun dönemde herkese zarar verecektir ve hüsran ile sonuçlanacaktır. (Devamı var)