ZEKİ ALTUBOĞA
EVDALÊ ZEYNÊ
5.09.2020
2210 Okunma, 0 Yorum

EVDALÊ ZEYNÊ

Dengbêjî dîroka Hafıza nehatîye nivîsandin ya mejîyê Kurda ye .

Hewar û gazîya salaye.

Dema dengbêj destê xwe danî ser goyê xwe û destê din bilind kir bi dengê xwe re. jî navê serê gazî kir, dengê wî hetta here esîmanê hefta erd erș dengê wî sahke. Wê bêje bê minnet çewa zane. Neheqîyê ku hatine kirin,mêrxasî, Mêranî, nefî bun, bajêrê wêrankirî, malbatê ku qela wan hanîne, evinê nivco mayî, evîn û evîndaran dıbêje ji dîroka kevnare ji dîroka ne dîyar hetta neha.

Dîrok ji dema nivîs Hatîye dîtin destpê dike li civata merivahî yê lê li cem Kurda Dengbêjî dîroka merivahî yê nıvîsandîye. Kengê yê destpêka Dengbêjîyê nayê zanin ne dîyare. Dibe ku seba bi zimanê hatîye qedexekirin nehatîye nivîsandin bi salane. Ev ziman û çand ku Ayetê Xwedê ne seba Dengbêjî û Dengbêja nikaribune ji holê rakin.

Bi hezaran dengbej hatine û çune. Lê Dengbêjek wisa Hatîye ku hetta roja qiyametê wê ev Dengbêj nav li dinê be. Ti șik tine ku ew dengbej Evdalê Zeynikê ye. Weka navê ku lê kirine Pîrê Dengbêjan ji sedî sed navê xwe heq kirîye. Dema we çîroka Jiyana Evdalê Zeynikê xwend û stranê çêkiriye gohdarî bikin winê bibînin ku em ciqas pesnê Evdal bidin wê hindik be. Evdal ew kese ku di dîrokê de ji xwe cî çêkirîye.

Ezê di vê nivîsê de hetta bi karibim tiștê ji destê min were Evdal bi we bidim nazkirin.

Debara xwe weha dikirin. Dê û bavê Evdal ji hev gelek hesdikirin. Li gorya șertên dewra xwe Jiyana wan xweş û baş bu.

di dîrok de ez dıbêjim qê minak weka Dengbêjîyê me tine, ku bi rojan Bavên ber hev yek kilamek bêjin.

Evdal di destpêka sala 1800 de li gündê Cemalwêrdî Tutak a bajarê Agirî çêbu. Ji eșîra Memana, bavikê Pazukî ye. Navê bavê wî Mistefa dîya wî Zeynê ye.

Weka gelek eșîrê Kurdan eșîra Meman a jî pez mêșin xwedi dikirin, zevîyê wan hebun denara

Ev Jîyana Zeynê yî xweş zaf berdewam nekir. Malîyê Zeynê Mistefa rehmet kir. Zeynê jinebî ma. Evdal jî sêwî. Evdal 2 salî bu dema bavê Mistefa rehmet kir.

Rebena Zeynê di emrê ciwan de bê mêr, jinebî ma.

Li gorya orf û adetê herêma wan Zeynê gere bi yekî xizmê Mêre xwe re bi zewicîya bistanda. Lê belê Zeynê zewac li xwe heram kir. Zeynî go Ez xeynî Mistefa kesî nakim. hemî mêr bavê û birê min bin.

Zeynê Seba ev biryara ha da û li ser sêwîyê xwe ma li gündê Cemalwêrdî Tutak ê qedirekî zaf bilind hilda. Êdî xelkê günd hingî ji Zeynê heskirin dema gazî Evdal di kirin Evdalê Zeynê digotin.

Êdî Evdal bubu Evdalê Zeynê.

Dilê Evdal û hestên evdal Zeynê çandibu

Heskirin çiye Zeynê nîșanê Evdal dabu

Heskirina hetta mirinê Zeynê nîșanê hemî kesî dabu.

Li ser qewlu qerar seknandin jî Zeynê fêrî Evdal kiribu.

Eșqa bê dawî ya dinya û axiretê Zeynê bi Jiyana xwe nîșan da bu.

Zeynê jî weka hemî jinên Kûrd dayîkên Kurda kedkarê mala xwe bu. Jinek nandayî, camêr bu. Malên ku qatixê wan hê derneketibu hay ji wan û zarokê wan hebu mast, to, dew runê nivișk li wan mala belav dikir.

Ji boy van qencî û xêr û xêratê li gundiyan belav dikir xelkê günd gelek hürmet didanê jinek rêzdar bu.

Dengbêjê mezin Evdal zarokatî û xortaniya wî di civatan de li çîrokên dengbejan guhdarîkirinê derbas bû. Di rojên sir û seqema welatê Serhedê de bêçîrok û dengbej şev derbas nedibûn. Demsal qet derbas nedibûn. Carinan ewqas berf dihat ku xani di berfê de winda dibûn. Xeynî nava malê li ti derê jiyan nediman. Ji bo wê jiyana kambax dengbêj, çîrokbêj, henekvan cihê wan li serê civatê bû. Qedr û qiymeteka mezin didan wan kesan. Evdal jî dema li wan guhdarî dikir yek peyvek nedixwest jê bifilite weke nêçîrvanên li ber nêçîrê bû. Û dema ku berf radibû diçû bi stûyê şikestî, Evdal xwe diavêt zozan, mêrg, çiya û baniyan. Li kîjan gundî dîlan hebûya Evdal jî li wê dîlanê bû. Xweş govendgerek bû. Mekla folklora Kurdan êdî weke navê xwe dizanibû. Lihevanîn li ser peyvê çîrok dirêjkirin û qedera çîrokên bixweşî û başî gotin fêr bûbû. Ev yek di mêjiyê Evdal de şîn bûbû ku êdî dem dema fêkîdayînê bû.

Heta 30 saliya xwe tê gotin ku wî li ti civatê stran negotiye. Heta şevekê xewn dibîne. Behsa xewna xwe dike û şîroveya xewna xwe fêm dike ku weke wahiyeke xwedaye ku jê re hatiye ji bo stran bibêje, dest bi dengbêjiyê bike. Di destpêkê de şerm dike li civatê stran bibêje. Diçe derveyê gund li ber dengê çivîkan bi sed hezaran behna cureyên kulîlkan li ser kanîkan stranek çêdike û dizivire malê. Di wir de em vê yekê fêr dibin ku ti bi hemû hestên xwe li ser wê karî kom nekî tu di wê karî de bi ser nekevî. Dem veqetandin, keddayîn, çêkirin û xerakirin heta demek dirêj pêwist e. Piştî demek şunde êdî di wê karî de meriv dibin weke pispor. Pir bi hêsanî êdî dikarin berhemekê biafirînin. Mijar bi peyvekê dest pê dike weke nivîsandina senaryo lihevanîn û çîrokê wan dirêj dike.

Piştî Ew qas stran got êdî nav û dengê wî belav bû. Di nav hemî eşîr û axa û begê kurda de. Li gorî adetê kurdan di dawetan de dengbêj dawetên ber hev û heta kê zaftir stran bigota ew bi ser diket

Evdal ne dengbêjê kesî bû heta vê demê biçûya kur her daîm ew bi ser diket. Seba ev aliyê ku Evdal herdem bi ser diket hemî axa, beg, paşa dixwestin êdî Evdal bibe dengbêjê wan. Hespê herî rewan, keçika herî delal, şervanê herî hêzdar, birc û koşkê herî delal û dengbêjê herî serkeftî gere yê mîr û axa bûya.

Kê dengê Evdal sahkirina wî dawet dikirin Evdal jî heta bi karibûya kesî ne dişikand û diçû.

Ev jiyana Evdal heta rojek mirê herêma Eleşgirtê Surmelî Mehmet Paşa gazî wî kir dewam kir. Surmelî Mehmet Paşa nebiyê Îshak Paşa bû. Birca Îshak Paşa li Bazidê ava kiriye. Li rex Çiyayê Agirî li cem tirba Ehmedê Xanî.

Roj tê êdî ku Evdal bigihêje ciyê xwe yî rewa

Êdî mêvanê dîwana Surmelî Mehmet Paşa ye

Dengbêjê Surmelî Mehmet Paşa Gulê ye

Gulê Jinek Ermenî ye Qîza keșe ye

Ew qas ji nava xwe razî ye û bi xwe ewle ye minet ji ti Dengbêjî hilnedaye. Û ji hemî Dengbêjê Kurdistanê re dibêje meydan vaye meydan vaye mêr ewe ku îro li mala xwe pal daye

Gulê Gulê gula civata ye

Herçî ku dibêje ez dengbêj im ji heft bavê xwe bê minnet in

Werin Gulê gula civata ye

Kê ji min dengbejtir be min soz daye ezê tobe bikim li ber destê wî

Mar bikim xwe li wî

Lê nizane hê Evdal kêye

Nizane ev Evdalê Zeynê ye șair û Dengbêjê her du dinêye

Gulê dibê:

Evdal me'rûmo, çavê min ê reşîn reş-bela ne

Minê rojê sê caran bi kilê Subhanê kildane

Gelek dengbêjê mîna te, ji bo min jinê xwe berdane

Evdal dibê

Heyla Gulê, ez hatim Xamurê lê ha li hember e

Minê bala xwe dayê, Gulê yeke bejn-zırav-e, gerden zer-e

Minê sond xwarye bi încîla Îsa,bi Qurana Pêxember-e

Bi serê sibê ra Gulê wê boxçê xwe hilde bi min re were

Gulê dibê

Evdal, xanyê keşîşê Xamurê bi qube ye

Govendeke giran tê da digere li dewsa xwe ye

Ew pirsa ku tu dibêjî ji devê heftê bavê te zêde ye

Evdal dibê

Lê Gulê ez hatim Xamûrê li ber ba ye

Ez ketim nav govenda axçîka û van harsa ye

Ez nakevim heyra heneka, laqirdiya û van pirsa ye

Bi êvarê re Gulê bi taxima sing û bera ji min re destûr dayê.

Evdal û Gulê gelek weha dibêjin

Bi rojan didome

Dema tê heyamek ku êdî Gulê stranê wê namînin dengê li ber ketinê ye qirika wê diêșe.

Gelek aciz bûye

Geh ji Evdal re dibêje ez bi yek peyvek dikarim te bidim kuștin ber Xencera

Geh heqaret li Evdalê dike

Dengê wî dişibîne Zira kêrê fal

Wî weke kole dibîne

Û dibêje

Barê keran li te ezê barkim

Evdal fêm dike ku êdî Gulê çûye seba ku yek têkeve tengasiya û êdî pir lewaz bibe dest bi çêr, sixêf û kufriyan.

Evdal di wê demê de dibêje tê werî ser dinê me ye

Gulê êdî ji eyar ketiye

Dibêje ev ji te û heftê bavê te zêdeye

Ne ti bila were pêxemberê we ye

Piștî Gulê têk diçe

Soz daye bibe maliya Evdal bi xwe ye

Evdal dibêje ev karê evînê nekarê kotek û zorê ye

Can gule can gule ti xweşika min evdal birê te ye.

Wê Gulê bi ev derdê têkçûnê here mala xwe

Razê ew șev were xewna Gulê pêxemberê me ye

Gulê eșhed bîne were ser dînê me ye

Surmelî Mihemed Paşa

Dibîne Gulê pir hurmet dide Evdal û Dinê evdal jî qebul kir , Evdal șertê zewacê de jî li Gulê dibuhure Gulê efû dike.

Ev yek gelek li xweşa Surmelî Mehmet Paşa diçe radibe gundek dide Evdal evdal bi șertê ku axatî neke qebul dike mala xwe dibe wî gundî

Evdal

Êdî șêwirmendê pașê ye.

Kilama xwe yê Hey Mîr dibêje.

Dema diçin şer û cenga giran Edenê Xozanê kilama xwe ye XOZANÊ dibêje

peyre kilama xwe yê DERSİMê dibêje

kilama xwe yê Şêx Silê dibêje

Evdal û Şêx Silê dîsa di dîwana Surmelî Mihemed Paşa de 7 roj diavên berhev, Evdal dengê xwe gelek bilind dike li ser vê yekê tê gotin ava reş bi çavê Evdal de tê û kor dibe ...

piştî Surmelî Mihemed Paşa wefat dike Evdal mala xwe bar dike diçe gundê xwe ew maliya xwe Eyşê

zewicî bû zarokekê sêwî ji xweyî dike navê wî TEMO ye ...

Temo 8 saliyê Evdal kal bûye, kor bûye. Qulingek perê wî şikestî jî dibe hevalê wan êdî sêwî Temo, EVDAL û Quling per birîndar û şikestî dibin hevalê hev herin ku bi hev re ne...

te kaliyê

te koriyê

mirin çêtir e

ji feqiriyê

wê demê eşqa Hekîmek Ermen ü Keçekê Kurd jî dibêje kilama HEKÎMO

hekîmek îranî çavê Evdal baş dike dema Evdal çavê wî baş dibe û bi bezê diçe ku Quling hembêz bike Quling difire kilamê ku weke rexne ne li Mîrê Serhedê dike seba hevaltiya wan û Osmaniyan û pesnê Tarxanê Qelenyê dide li ser jî dibêje Seba Terxan êrîş dibe ser îranê û bi wan re şerek mezin dike.

SOSYOLOG MARANGOZ ZEKİ ALTUBOĞA

 






Son Eklenen Makaleler
ZEKİ ALTUBOĞA
Heqqî û neheqî
14.05.2022 941 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Dûzena Zafa Yewnanîyê Berê
11.05.2022 897 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Dûzena Mevzuatê Filîstîn
11.05.2022 939 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Di Serdemêde Dûzena Îçtihadê- Îslam
10.05.2022 956 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
DÛZENA ÎMPARATORA Rojhilata Roma Împaratora Bîzans
10.05.2022 958 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Dûzena Birokratîk Li Ewrupa / Dûzena Rojava
7.05.2022 855 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
ARTÊŞA NETEWÎ
5.05.2022 924 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Derblêdana Şer
5.05.2022 973 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Pêşbazîya Bidestxistina Çekan
5.05.2022 1055 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Meyzêna Civakê
5.05.2022 1088 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Hêzên Civakê
5.05.2022 993 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Ewlehîya Aborîyê
5.05.2022 1042 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Li Hindirê Welat Ewlehî
5.05.2022 903 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Li Hindirê Welat Ewlehî
5.05.2022 901 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Hiquq
5.05.2022 1032 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Dema Dewletbunê Peymana Civakî
5.05.2022 945 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Serdema Çandinîyê
25.04.2022 1577 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
İbnî Haldun
25.04.2022 901 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Haydê bi xatirê we
21.04.2022 1030 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Enedol
21.04.2022 1074 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Oy Hewar
21.04.2022 1079 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Wayy Qurban
21.04.2022 982 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Şivanê Ji Bîngolê
21.04.2022 959 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Werin Em Herin
21.04.2022 954 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Ji Te Hesdikim
21.04.2022 870 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
DEPREM AFET SAVAŞ İçin hazırlık önerisi
21.04.2022 971 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Dema şirîkatîyê tê
21.04.2022 1020 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Di Dîrokêda Dema Bazirganîyê
21.04.2022 940 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Dema Karkerîyê
21.04.2022 970 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Di Dîrokêda Dema Komkerî yê
5.04.2022 1345 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Di Dîrokêda Dema Nêçîrvanîyê
5.04.2022 988 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Di Dîrokêda Dema Nêçîrvanîyê
2.04.2022 975 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
İlmin ve Adaletin Anahtarını Peygamberden Almak
27.05.2021 2090 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
MARKETÊN GEL
20.04.2021 1664 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Wezîfeya Ruspîyan
4.01.2021 1723 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Ji te hesdikim
4.01.2021 1802 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Bifire Dilê Min
4.01.2021 1699 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Bifire Dilê Min
4.01.2021 1628 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
ZEMBİLFROŞ
4.01.2021 1742 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
NETEW ÇEWA ÇÊDIBIN
4.01.2021 1793 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Lê Keçika Qereçî
4.01.2021 1755 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Bi Kuırt u Kurmancî Dîroka Kurdîstan
4.01.2021 1787 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
vardiya çok verimlilik
4.01.2021 1743 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
ZERDUŞT
4.01.2021 1797 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
TAKSİM İÇİN ÖNERİM
4.01.2021 1822 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
33 Gulle
4.01.2021 1805 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Dara Me
3.12.2020 2001 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
KÖY DERNEKLERİ
25.09.2020 2824 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
PIRA MALA BADÊ
9.09.2020 2379 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Eger Em Nebin Yek Emê Herin Yek Bi Yek
9.09.2020 2589 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
İstanbul trafiği için çözüm önerim
9.09.2020 2224 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Sokak Hayvanları
8.09.2020 2219 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
GUNDÊ HUNERMENDAN
5.09.2020 2150 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
HALA MI İŞÇİLİĞİ SAVUNUYORSUNUZ!?
5.09.2020 2220 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Pêșniyara așîtîyê
5.09.2020 2191 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Rêveberîya Navendî û Herêmî
5.09.2020 2183 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
PENABER
5.09.2020 2161 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
İbrahim avêtin agir
5.09.2020 2171 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
KOPERATÎFA MUTEHÎTAN
5.09.2020 2295 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Canîșînê yekem
5.09.2020 2231 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
EVDALÊ ZEYNÊ
5.09.2020 2210 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
CIVAK
5.09.2020 2224 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
DÖRT HAK KİTABA GÖRE KÜDÜS İSRAİLİNDİR
4.09.2020 2260 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
BATMAN'I ,CUMHURİYET GAZATESİ YAZARINA ANLATALIM
3.09.2020 2389 Okunma
2 Yorum 03.09.2020 23:53
ZEKİ ALTUBOĞA
Deniz Uygarlığı Türkiyenin Kurtuluşu
3.09.2020 2291 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
PERE
25.05.2020 2631 Okunma
2 Yorum 03.09.2020 20:27
ZEKİ ALTUBOĞA
Avahî Bêpere Çawa Tên Çêkirin
25.05.2020 2391 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
CIVÎN
19.05.2020 2454 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
EMLAK
19.05.2020 2486 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
GEŞTIYAR
19.05.2020 2464 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Hûn hê karkerî diparêzin?
8.05.2020 2730 Okunma
1 Yorum 09.05.2020 12:25
ZEKİ ALTUBOĞA
KOLANA AZAD
4.04.2020 2557 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
GUNDÊ HUNERMENDAN
4.04.2020 4413 Okunma
1 Yorum 14.04.2020 00:36
ZEKİ ALTUBOĞA
GUNDÊ HUNERMENDAN
4.04.2020 849 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
KOOPERETÎFA TENDURİSTİYÊ
4.04.2020 2457 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
ZANÎNGEHA HILBERÎNÊ
4.04.2020 2566 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Halk marketleri
9.05.2019 2965 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Tavukçuluk kooperatifi
8.05.2019 2956 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Üretim Üniversitesi
8.05.2019 2888 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Sağlık kooperatifleri
8.05.2019 3330 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Cinema
30.03.2019 3049 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Evdalê Zeynikê
13.05.2017 7023 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
trafik sorunu
10.12.2014 4926 Okunma
1 Yorum 09.09.2020 13:34
ZEKİ ALTUBOĞA
mülteci sorunu
11.10.2014 5125 Okunma
1 Yorum 12.10.2014 14:03
ZEKİ ALTUBOĞA
SAİD İ NURSİ İLE GÜLENCİ PİYASA MALLARI KIYASLANA
21.12.2013 4973 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Sağlık Sorunu
24.08.2013 4612 Okunma
2 Yorum 12.10.2013 17:08
ZEKİ ALTUBOĞA
HER LİSE BİR İŞLETME AÇACAK
10.08.2013 4817 Okunma
2 Yorum 10.08.2013 17:36
ZEKİ ALTUBOĞA
Her Lise Bir İşletme Açacak
10.08.2013 4863 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
Her Cami Bir İşletme Açacak
10.08.2013 4757 Okunma
4 Yorum 13.08.2013 09:53
ZEKİ ALTUBOĞA
HER SOKAK BİR SİTE KABUL EDİLSİN
13.07.2013 4922 Okunma
ZEKİ ALTUBOĞA
CHP Alevi’ler de iktidar oldukça,Diyanet Sünniler
4.05.2013 4983 Okunma
4 Yorum 10.05.2013 12:33
ZEKİ ALTUBOĞA
Barış ve hakemlik
27.04.2013 4892 Okunma
2 Yorum 28.04.2013 14:22