Ramazan, Oruç, Namaz, Zekât, Kuran, Bayram
İbadetler aynı zamanda bizleri eğitir, hayatımızı düzenler, “düzen/sistem” oluşur.
NAMAZ nasıl yaşayacağımızı…
ZEKÂT nasıl çalışacağımızı ve ekonomimizi…
ORUÇ kötülüklerden nasıl korunacağımızı ve sağlığımızı…
HAC insanlık içinde nasıl yer alacağımızı öğretir, bunların tamamı düzen oluşturur.
Namazı, her gün beş defa kılmakta olduğumuz sadece namazı detaylı incelersek, namazın 24 şart ve rükünleri ile 24 saatlik günümüzü nasıl düzenlediğini daha iyi idrak ederiz.
1- Giyinme, temizlik, yer, vakit var.
2- Çağrı, açılış, gündem, dağılma var.
3- Divan, başkan, saf, katılma beyanı var.
4- Durma, eğilme, kapanma, oturma hareketleri var.
5- Okuma, dinleme, anlama, düşünme merhaleleri de var.
6- Görev (tesbih), yetki (hamd), sorumluluk (istiğfar), hak (dua) var.
Bu bedeni hareketlerin bir de “ruhi manaları” vardır ki; onlar üzerinde ayrıca derinlemesine durulmalı ve hikmetleri iyice idrak edilmelidir. Mesela, rükû etme demek birlikte iş yapma demektir yani rükû ile birlikte hareket etmeyi öğreniyoruz.
Kur’an insanın yaşamasını namazlarla, çalışmasını zekâtla düzenler.
Namaz oruçla, zekât ise hacla desteklenir, böylece denge ve düzen oluşur.
Ayrıca namazla hac arasında da yıllık düzenlemelerde ortaklık tesis edilir.
Kurban Bayramı ile Ramazan Bayramı arasında 70 gün vardır, bu günler kişisel ve kurumsal yıllık planlama için değerlendirilir. Yılın beşte biridir. Ay takviminde yıl 50 haftadır.
a) Kamu planlaması yenilenir. 1 yıllık, 5 yıllık, 50 yıllık ve 500 yıllık planlamalar yapılır, uygulamalarda değişiklik yapılmaz, diğerleri her yıl güncelleştirilir.
-İnşaatına başlanmış insanlık yolu 500 sene değiştirilemez.
-İnşaatına başlanmış devlet yolları 50 sene değiştirilemez.
-İnşaatına başlanmış il yolu 5 sene içinde değiştirilemez.
-Yapılan planlar da bir sene içinde değiştirilemez.
b) Kamu bütçeleri Ramazan ayında yapılır.
c) İçtihat önerileri Ramazan ayı içinde yapılır. Her dayanışmanın içtihatları farklıdır. Ne var ki içtihadı Ramazan ayından önce yaparlar.
d) Mesleki derecelerin tespiti, imtihan sonuçları ile ehliyetlerin tevcihi Ramazan aylarında olur.
e) Kredilerde emanet limitleri Ramazan ayında belirlenir.
Ramazan ayının sonunda ve özellikle de Kadir Gecesi’nde herkes ve her kurum bu ayda alınması gereken kararlarını almış ve muhasebeye bildirmiş olur.
Kurban Bayramı’na kadar da bunun üzerine tartışmalar olur, itirazlar olursa hakemlere gidilir. Kurban Bayramı’nda kararlar kesinleşmiş olur, yılbaşından itibaren de yürürlüğe girer. Doğal olaylar Güneş yılına göre cereyan eder. Sosyal planlamalar ise yukarıda hatırlatılan Ay yılına göre yapılır. Böylece periyotlar arasında uyum sağlanır ve her türlü krizlerin önüne geçilir. Allah Ay’ın dönüşünü Dünya’nın dönüşü ile aynı yapmamıştır. Böyle iki farklı uygulama ile ortaya çıkan farklılık sorunu bu şekilde çözülmüş olur. Biz de ona uyarız.
Demek ki, yazımızın başlığında hatırlattığımız “Ramazan, Oruç, Namaz, Zekât, Kuran, Bayram” kelime ve kavramlarını, bu yazının sınırları içinde açıklayabildiğimiz kadarıyla, bir de bu boyutları ile kavrayıp idrak etmemiz ve gereğini yapmamız gerekmektedir. Ortak akıl budur, ortak düzen/sistem budur. Topluluk iradesi böyle oluşur. Herkes kendisi için kendi planını yapar ve diğerleri ile uzlaşır; görüşmelerle uzlaşır veya hakemlerle uzlaşır.
Bu ibadetleri ve bayramları bu boyutlarıyla idrak edip uygularsak bayramlarımız gerçek bayram olur, dinimiz/düzenimiz de gerçek anlamda İslam olur, “Kur’an düzeni” olur.