Kur’an’a göre yeni düzen ve yeni medeniyet-43
Önceki yazılarla birlikte okunmasını tavsiye ederek kaldığımız yerden devam…
“Tuallimunehünne / Onlara talim edersiniz.” (Maide 4)
“Mükellibin” “allem-tüm”deki “tüm”ün hâlidir. “Tuallimunehünne” ise hâlin sıfatıdır. Cümle hâle sıfat olmuştur. Topluluk talim edecektir. Topluluk neyi talim edecektir?
Ehliyet icma veya istişare ile sabit olacaktır. Köpeğin neleri bilmesi gerektiği toplulukça belirtilecektir. Bu talim edilecek şey hakkında internetten aldığım bir bilgiyi aktarıyorum. Öğretim yöntemlerini anlatmaya başlamadan önce, özellikle tekrar vurgulamak istediğim bir konu var. “Köpek eğitimine başlamadan önce, eğitmeyi düşündüğünüz köpeğinizin ırk, karakter ve cinsiyet özelliklerini iyi bilmeniz ve bu bilginizi, köpek eğitim bilginiz ile sabır, hoşgörü ve çare buluculuk yetenekleriniz ile birleştirerek köpeğinize eğitimi sistemli bir şekilde yüklemeniz gerekmektedir. Bu konulara azami dikkat gösterdiğiniz takdirde, mükemmel derecede eğitilmiş bir köpeğiniz olacaktır. 1. Sözlü Ödül: Köpeğimizin doğru yaptığı hareketler karşısında onun anlayacağı yumuşak ve teşvik edici söylenecek söz (Ör: aferin oğlum, güzel, good girl... gibi). 2. Fiziki Ödül: Yine köpeğimizin yaptığı doğru bir hareket veya verilen komuta uyması durumunda, köpeğimizin sevilmesinden hoşlanacağı bir bölgesine elimizle kısa süreli sevmek (Ör: Boyun altı...). 3. Yiyecek Ödülü: Köpeğimizin doğru bir hareketi yapması durumunda verilebilecek bir yiyecek maddesi. Bu ödül programı ihtisas eğitimlerinde (ağır görev köpekleri eğitimi) yaşlı ve inatçı köpeklerin eğitiminde kullanılmalıdır. Köpeğimizin ileriye dönük yemeğe olan hassasiyetini artıracağından ve dilenme huyunu alışkanlık haline getirebileceğinden normal eğitimlerde kesinlikle uygulanmamalıdır. Ödül programlarının doğru zamanda uygulanması, köpeğin eğitimindeki başarısında hayati önem taşır. Köpeklerimizin ırk ve karakter özelliklerine göre uygulamamız gereken ödül programlarının zamanlaması ile ilgili uygulanacak ödül zamanlamalarının (değişken aralıklı, sabit aralıklı... gibi) mantıklı bir şekilde ayarlamamız gerekir."
***
“Allah’ın size öğrettiğinden talim edersiniz.” (Maide 4)
Demek ki köpeklere ne öğretileceğinin icma veya istişare ile tespit edilmesi gerekmektedir. Size talim ettiklerinden onlara öğreteceksiniz.
Eğitimde çok önemli husus vardır. Temel, ilk, orta, yüksek ve üstün eğitimler vardır. Burada öğrencilerin neler bileceği toplulukça icma ile sabit olmalıdır. Biz bunlara metin diyoruz. Yani matematik öğrenen bir lise öğrencisi ne öğrenmek durumunda olduğunu bilmelidir. Bunun için tek kitap hazırlanmalıdır. İmtihanların o kitaplardan yapılması gerekir. Bu icma ile sabit olan bilgileri içerdiği için hem kesindir hem de birleştiricidir. Yalnız icmaları öğretirsek bu da duraklatıcıdır. İlerletici, yeni bilgileri artırıcı değildir. İcmanın olması için önce içtihatlara gerek vardır. O halde içtihatlara da yer verilmelidir. Onların da öğrenilmesi gerekir.
Örnek olarak, test imtihanlarında icma ile sabit olan ve tek metinde yer alan bilgiler bütün talebelere sorulmalıdır. Onlardan tek cevap istenmelidir. Ayrıca seçecekleri mezhebe göre de kendi mezheplerinden sorular sorulmalı, onlara da oradan not verilmelidir. Bundan rasihler istisna edilirler. Rasihlere bütün mezheplerden soru sorulacaktır. Çünkü rasihler her söze kulak verip en iyisine uyma ilkesi dolayısıyla bütün mezhepleri bilmek durumundadır. Mezhep olabilmek için nüfusun yirmide birinin kabul ettiği bir görüş olmalıdır.
Burada yani bu ayette “Min” harfinin getirilmesinden anlaşılıyor ki, her köpeğe her şey öğretilmeyecek, farklı konularda ihtisas yaptırılabildiği gibi farklı derecelerle de imtihan edilebilirler. Yani derece ve ihtisas söz konusudur.
İnsanlarda ehliyeti başlangıç, temel, ilk, orta, yüksek ve üstün olarak ayırıyoruz. Sonra da bunlar ihtisaslara göre meslekî dereceler alırlar. Köpekler ve diğerleri için üç mertebe olmalıdır. Başlangıç, temel ve ilk mertebelere kadar çıkabilirler. Bunlar ameli kısımdır. Ama orta, yüksek ve üstün mertebeler köpekler için söz konusu olmamalıdır.
(Devamı var)