ALTIN SENEDİ
Süleyman KARAGÜLLE
11 Şubat 2011 Yıl 1 Sayı 13
1..Kuyumcu ile anlaşma
Kuyumcuya altın senedi bırakılacaktır. Geldiğinde bu senedi vereceksin altın alacaksın. Aldığın altın senet başına bir gram olacaktır.
2..Bono senedi
Senette alış tarihi yazacaksın ve altı ay sonra geldiğinde o kadar gram altın vereceksin. Altının saf gramı o kadar altın olacaktır. Değişik ayarda olabilir. Borçlu kuyumcudur. Kooperatif kefildir.
3..Bono senedin alınıp satılması
Kooperatif kasaya altın senedi koyar. Bir de kasaya satmak ve almak üzere para konacaktır.
Fl = (3*P/Po+S/So)/ (P/Po+3*S/So) Fo
Fı: Altın senedin kasadaki değeridir.
P: O gün kasada mevcut paradır.
Po: Baştan koyduğumuz sermaye paradır.
S: Kasada o anda mevcut olan değerdir.
So: Kasaya ilk koyduğumuz senettir.
Fo: İlk satış fiyatımızdır.
Altın senedi kasada, kuyumcuda ve halkta bulunacaktır.
4..Pay olarak altın senedi
Ortaklara altın senedi verilecektir. Kuyumcuya gidilip kuyumcudan altı ay sonra ödenmek üzere altın alınacak. Para peşin verilecek. Kuyumcudan bono senedi alınıp ortaklara verilecek.
a) Altın senedin vadesi altı aydır. Altı ay sonra kuyumcuya gidip altın alabilir. Altın senet bono senedi şeklinde tanzim edildiği için her zaman piyasada onu kullanabilir. Bugünkü bono senedinden daha kıymetli orak revaçta olacaktır.
b) Altın senet kuyumcunun altını alış fiyatı ile tanzim edilmelidir. Dolayısıyla şimdi altını ucuz almış olacaktır. Altı ay sonra kullanacaksa şimdi ucuz alması onun karınadır.
c) Parasını altına çevirdiği için enflasyon olmayacaktır.
d) Vadesi gelmemiş bono senetlerini de kooperatif para ile yukarıdaki formülle alıp sattığı için bono senedini her zaman paraya çevirebilir. Bankada faiz vererek çevirir. Bizde ise alış satış arasında fark göstermeyiz.
Demek ki ortağa para yerine senet vermekle ortak karlı kılınmıştır.
5..Uygulamanın yararı
a) Ortaklar zorla altın senede alıştırılmış olur. Bunu kooperatif kuruluş amacına uygun olarak yaptığı, bu kararı alanların hiç bir çıkarları olmadığı gibi gereksiz meşguliyete girdikleri için bir sorumluluk yoktur. Biz kimseye para kazandıralım diye ortak etmedik, kimseye de paranı iade edeceğiz demedik. Fabrikayı işletemediğimiz için sattık. Bunu değerlendirme bizim görevimizdir.
b) Altı ay sonra bütün ortaklar altınları çekseler bile bu denemede belki altın senedimiz tutmuş olur. Halk altın alacağına altın senedi almayı tercih edecektir. Kooperatif ortakları ayrıca para koymayacaklar. İstedikleri zaman altın senedini alacaklar. İstedikleri zaman altın senedini vereceklerdir.
c) Altın senedi altın kadar değerlidir. Sadece takı olarak kullanılamaz. Bu da çok kolaydır. Altın senedini verir akşama bilezik alır, sabah altın bileziği iade eder altın senedi alır. Bunun dışında altın senedinin altından dört yararı daha vardır.
aa) Altın alış ve satış farkından kurtulur. Kooperatif senedi o günkü alış fiyatı ile satmaktadır.
bb) Altın saklanması ve taşınması kolaydır. Küçük parçalar ayrılabilir.
cc) Kredileşmede teminat senedi olarak kullanılmaktadır.
dd) Altın fiyatlarındaki oynama senedi etkilemez.
Fa=(3*P/Po+S/ P* Po /So)/ (3*P/Po+S/ P* Po /So) *Fo
1) Paramız var, altınımız var. Bunların toplamını artırıp eksiltemeyiz.
2) Ama altını paraya veya parayı altına çevirebiliriz. Bunun için
a) So küçültelim. Bu, senedin artması anlamına gelir. Yani senet pahalanır.
b) Halk altını kuyumcudan alır bize getirir. Kuyumcudaki altınımızı paraya çevirmiş oluruz.
c) So yükseltelim S yi azalttık demek de. Senedimiz ucuzladı. Halk bizden alıp kuyumcuya götürür.
d) Böylece piyasadaki senet artmıştır. Kasadaki paramız artmalıdır. Toplam sermayemizde bir değişme yoktur. Sadece parayı kasaya veya kuyumcuya taşıdık. Bu olay birden olmaz. Belli bir zaman içinde gerçekleşir.
A)
1- Amerikan merkez bankası borsaya altını kredi olarak verir. Ticaret yapmalarını ister. Piyasaya yavaş yavaş altını sürer. Kuyumcular karla satarlar.
2- Piyasaya alttın girmiştir. Merkez bankası altın borç verdiği için zarar etmemiştir.
3- Piyasaya girer ve birden toptan alış yapar. Altın aniden yükselir tekrar eski değerini alır.
4- Altını ucuz aldığı için kar etmiş olur. Bu kari isterse döviz büroları paylaşır ve onları zarara sokmaz. Halk ise altın ucuzluyor diye elden çıkarır. Sonra birden pahalanınca zarar eder.
B) Altın senedin durumu ne olur.
1- Altın senedi ucuzlamadığı için halk altın satar altın senedi alarak parasının değerini korur. Bizim altın senedi satışlarımız çoğalır.
2-Altın birden eski değere geçeceği için halk altın senedini altına çevirmede bir zarar görmez. Böylece altın üzerindeki oynamalardan halkımız korunmuş olur.
3- Formülümüze bakalım.
Fa=(3*P/Po+S/ P* Po /So)/ (3*P/Po+S/ P* Po /So) *Fo
C) Dışarıda denge vardır.
a) Po/So oranın değiştirdik. So büyüttük. Bunun anlamı s küçüldü demektir. Azalınca s nın fiyatı yükselir. Yani altın senedin para değeri altın değerinden fazladır.
b) Bu durumda halk kuyumcudaki altın senedini alır bize getirir. Yani paramız azalır, senedimiz çoğalır. Denge oluşur. Fiyat eski değerine döner.
c) Bizim kasada paramız çoğalmış, kuyumcu da altınımız azalmış olur.
d) Kuyumculara yeter bono senedi verilecektir.
Kredileşme:
1. Kooperatif bir banka ile anlaşır.
a) Bankada para faizsiz duracaktır.
b) Banka kredileşme ilkesine göre kooperatife kredi açacaktır.
c) Kooperatif teminat olarak altın senedini bankaya bırakacaktır.
d) Banka ortaklara verilmek üzere banka kartları verecektir.
2. Kooperatif,
a) Ortakların altın senedinin teminat alarak kredileşme ilkesinde onlara nakit kredi tanır.
b) Başlangıçta kredileşme değeri nominal değer olarak kabul edilir. Piyasa fiyatıdır. Başlangıçta kredileşme değeri altın değerinin yarısı tutulur. Yani ortaklar kredi değeri olarak yarısı peşin almış olurlar. Geri kalan yarısını da altı ay sonra alırlar.
c) Para yatıranlar çoğalırsa kredileşme değeri yükseltilir. Para çekenler çok olursa kredileşme değerini düşürürüz. Yani ortaklar yarısını peşin alabilecekleri gibi diğer yarısının bir kısmını da daha erken alabilirler.
d) İlk para yatıran 100 kredileşme değerini doldurmadan hacim kullanamaz. Bunların toplamı Ho dır.
Fk=(3*H+P)/(H+3*P)*Fo
1) Kasamızdaki para çoğaldıkça kredileşme değerinin düşmesini isteriz.
2) Alacak kredileşme hacmi çoğaldıkça kredileşme değerimiz yükselmelidir.
3) Altın senedi teminattır.
4) Diğer senetler de altın değeri kadar teminattır.
Formülde Entegre
f= {(3+x)/(1+3X) dx yapılırsa f= Ln(1+3*X1)/ (1+3*X2)