Bulunan Para Veya Altın Gibi Değerli Eşyaları Ne Yapmak Lazım?
Selamün aleyküm hocam. Yolda para yahut altın gibi değerli eşya bulunursa alınıp fakir bir akrabana ya da ihtiyacı olana verilebilir mi?
Hocam bu suali size tevcih etmemizi rica ettiler. Müsaitlik durumunuz olur ise fıkhen cevabını istirham ediyoruz.
Ve aleyküm selam...
Soru; bulduğumuz bir miktar parayı ne yapmamız gerekir diye gelmiş olsaydı, bunun cevabı, ihtiyacı olan bir kimseye sahibi adına tasaddukta bulunmak gerekir şeklinde olacaktı.
Ancak soru yukarıdaki şekilde gelince, bunun cevabı hususunda dikkatli ve detaylı düşünmeyi gerektirdi. Zira, bu soru ve cevabı genel bir kaideyi ortaya koymayı gerektiriyor. Genel kaideler de öyle anlık meseleler gibi çözüme kavuşturulamayabiliyor.
Eğer bulunan para veya değerli eşya/meta büyük bir değer ihtiva etmiyor ise, yani onu kaybeden kimse çok şeyler kaybetmiş değil ise, o zaman bu bulunan şey yukarıdaki kabule ve çözüme göre değerlendirilebilir.
Zira, büyük değer ihtiva etmeyen şeyleri kaybedenler bunun peşine düşmezler veya bulmak hususunda çaba sarfetmezler.
Bulmak hususunda çaba sarfedilmeyen şeylerin sahibine de ulaşmak genellikle mümkün olmaz. Bundan dolayı kaybedenin hayrına ihtiyacı olan bir muhtaç kimseye tasaddukta bulunulabilir.
Yok eğer bulunan şeyler değerli şeyler ise, kaybeden kimse çok zarara uğramış ve çok kayba uğramış ise, o zaman bunların sahibine bir şekilde ulaşılması veya sahibinin bunlara bir şekilde ulaşması için bulan kimse bir nev'i emanetçi hükmündedir.
Bulmakla ve/veya onları zilyedinde bulundurmakla emaneti üstüne almış hükmündedir. Ya sahibini bulmaya ve teslim etmeye çalışacak ya da bunları güvenilir resmi makamlara teslim ederek emanet yükümlülüğünden kurtulacaktır. Değerli şeyler üzerinde tasarrufta bulunmamak esastır. Wesselâm...
Allahu a'lemu bi muradihi.....
Allah razı olsun. Soruyu sorana iletiyoruz. İlgi alakanız için çok teşekkür ederiz.
Amin, ecmaiyn inşallah...
Yukarıdaki meseleye bir tamamlayıcı not olarak;
Değerli şeyleri kaybedenler onları bulmaya ve ulaşmaya çalışacaklardır, bundan uzun zaman vazgeçmeyeceklerdir. Bundan dolayı bulunan şeylerin de sahibine ulaştırılması mümkün olabilecektir.
Eğer güvenilir resmi makamlar bulunamazsa veya bulan emanetçi kişi bizatihi kendisi sahibine ulaşmak hususunda daha çok gayret sarfedebleceğini düşünürse, o zaman emanetleri sahibine ulaştıracağı/teslim edeceği zamana kadar emanetleri muhafaza edebilir.
Bulunan emanetler bozulmayacak türden ise bunlar genel olarak muhafaza edilmeli, bozulacak türden ise sahibi bulunacağı zaman yerine konulmak şartıyla emaneten tasarrufta bulunulabilir.
Para veya diğer misli mallardan ise ve bulan kişinin de muvakkaten (o zamanlarda) ihtiyacı var ise, sahibi bulunacağı zaman aynen iade edilmek şartıyla yine emaneten kullanılabilir.