Türkiye'de hukuktan anlaşılan
1107 Okunma, 0 Yorum
Ali Bulaç - Zaman
Ahmet Yasir Erol

 

Hukukun maksadı adalet ise, adalet de her hak sahibine hakkını teslim etmek ise, hukukun kendi başına bir değer olarak ele alınması; şu veya bu siyasi görüş, şu veya bu toplumsal zümre/sınıf, şu veya bu devlet için araçsallaştırılmaması gerekir.

Hukuku temsil edenler, hâkimler, savcılar, avukatlar ve üst yargı mensupları sadece hukukun tecellisi için kendilerini ahlaki olarak görevli saymalılar. Siyasi görüşüne göre karar veren bir hâkim ile para karşılığında haksız bir fiili ve suçluyu savunan avukat, hukuka karşı suç işlemiş olurlar. Kendi ideolojisini merkeze alıp halk üzerinde baskı kuran, yurttaşlarının bir bölümünü inançlarından ve yaşama tarzlarından dolayı kamusal hayattan çıkaran bir devlet, mülkün temeli olan adaleti hiçe saymış olur.

Türkiye Cumhuriyeti, hukuku en yüksek derecede ahlaki bir değer olarak algılamıyor. Bizde hukuk, toplumsal ilişkileri barış, uyum ve adalet zemininde düzenleyecek bir mekanizma ve bu amaçla iş gören kanunlar manzumesi değil; emredici, taşıyıcı ve dönüştürücü bir araç, ulus devlet kurma işleminde kullanılan bir enstrüman olarak ele alındı. II. Mahmut'tan beri hukuka yüklenen misyon doğrudan devletin öncelikleri ve iktidardakilerin siyasetidir. Şu farkla ki, Osmanlı'da devlet aygıtı ve bu aygıtla ilişkili kurumlar dönüştürülmek istenirken, Cumhuriyet onu derin bir totalitarizme sevk edecek biçimde toplumun kendisini, mümkünse bireyin zihnini ve iç dünyasını dönüştürmeyi amaçlamıştır. Bu yüzden devletin gerçekliği ile toplumun gerçekliği farklı mecralarda akmış, "devletin hukuku" bir türlü "hukuk devleti"nin ortaya çıkmasına izin vermemiştir.

Hukuk fakültelerinden yargıya, yüksek yargıdan barolara kadar genellikle hukuktan şu anlaşılıyor:

1) Hukuk, toplumu ve bireyin iç dünyasını dönüştüren ve emreden bir araç, etkili bir enstrümandır. Hukuk, toplumun Batılılaştırılması, modernleştirilmesi; bu amaçla yaşama biçiminin değiştirilmesiyle yükümlüdür.

2) Hukukun önceliği devletin, yani bürokratik merkezin gücünü korumak, imtiyazlarını tahkim etmek olarak belirlenmiştir.

3) Türkiye'de hukuk misyonu itibariyle Batılılaştırma/modernleştirme, görevi itibariyle devletin gücünü ve bürokratik merkezi tahkim etme amaçlı olarak belirlendiğinden, ruhuna sinmiş yapısıyla öc alıcı bir karaktere sahiptir. Cezalandırırken, devletin gücünü hissettirir, hak ve özgürlük talebinde belli sınırları aşmaya kalkışanlara karşı intikam alıcı davranır. Dikkatlice bakıldığında TCK a) Mayın tarlası gibi uykuya yatırılmış sayısız maddeyle doludur, zamanı gelince merkezden uzak kumanda sistemiyle mayınlar patlatılır. b) Uykuya yatırılmış kimi maddeler, aynı fonksiyonları gören maddeler aşındığında, çokça can yakıp feryatlara konu olduğunda tedavülden çekilir, uyandırılanlar devreye girer. c) Uykudaki maddeler, bazen dışarıdan (AB, ABD vs.) ağır baskılar geldiğinde benzerleriyle ikame edilir, bu yüzden hakikatte bir şey değişmez. Her seferinde, toplum yanlış yere bastığında mayınlar patlatılır.

4) Türkiye'de hukuk hiçbir zaman eşitlik ilkesine riayet etmez, "eşitlik"ten ve "eşit yurttaş"tan anladığı, insanları tektipleştirmek, resmi ideolojide ve tek tip yaşama tarzında eşitlemek, farklılıkları ortadan kaldırıp herkesi homojenleştirmektir.

5) Hz. Peygamber (sas) "İnsanlar tarak dişleri gibi eşittirler." buyurur ki, bunun anlamı "hukuk karşısında herkes eşittir" demektir. Türkiye'de kurumsal olarak resmi ideolojiyi ve bürokratik merkezi (devlet) korumakla yükümlü hukuk, muhalifleri eşit insanlar olarak görmüyor. Belli zamanlarda (27 Mayıs, 12 Eylül, 28 Şubat) yargının eline düşenlere en üst cezaları veriyor. Hâlâ "devletin savcısı" ile "müvekkilin avukatı" mahkemede eşit yerlerde durmuyor.

6) Hukuk, bunlardan arta kalan alanlarda yurttaşlar arasındaki ihtilaflara bakıp adalet dağıtmaya çalışıyor ki, milyonlarca dava sayısı, mahkemelerin ağır işleyişi ve başka sorunlar dolayısıyla adaletin ne kadar tecelli ettiği ayrı bir konu. 

 

 

Ahmet Yasir Erol






Sayı: 44 | Tarih: 11.04.2010
Ahmet Hakan
CHP'ye 7 öğüt
2075 Okunma
18 Yorum
Lütfi Hocaoğlu
Mahir Kaynak
İki model
1886 Okunma
11 Yorum
Süleyman Karagülle
Fehmi Koru
1 Mart tezkeresi ve Balyoz Planı
1499 Okunma
Ahmet Kirtekin
Mehmet Şevket Eygi
Riba Ateştir!..
1353 Okunma
3 Yorum
Emine Hocaoğlu
Zülfü Livaneli
En doğru söz
1270 Okunma
Ali Bülent Dilek
Ebubekir Sifil
İNSAN HAKLARI ve KAVRAMLAR
1250 Okunma
2 Yorum
Zafer Kafkas
Toktamış Ateş
Devlet işçisini döver mi?
1246 Okunma
Osman Eskicioğlu
Ruşen Çakır
Taraf tutmak yine çok zor
1216 Okunma
Tayibet Erzen
Mehmet Niyazi
Topçu'nun dünyasına bir bakış
1170 Okunma
Abdurrahman Erol
Dücane Cündioğlu
Çadırdan saraya göçen uygarlık
1166 Okunma
4 Yorum
Abdülkadir Altınhan
Mümtazer Türköne
Ordumuzu kim kurtaracak?
1163 Okunma
1 Yorum
Arif Ersoy
Rahmi Turan
Bizim kaşığın sapı kırık
1158 Okunma
1 Yorum
Serdar Turan
Reşat Nuri Erol
Hatırlatıyorum
1157 Okunma
Ilker Ardic
Nazlı Ilıcak
CHP'nin teklifi ve Çankaya
1155 Okunma
Fatma Karuç
Can Ataklı
AB ülkelerinde bir savcı aynı anda 70 subayı tutuk
1141 Okunma
1 Yorum
Mesut Karaaytu
Oktay Ekşi
Köşk Fena Kızmış
1122 Okunma
2 Yorum
Vahap Alma
Hayrettin Karaman
Dehşete düşüren iddialar ve haberler
1109 Okunma
Hilmi Altın
Ali Bulaç
Türkiye'de hukuktan anlaşılan
1107 Okunma
Ahmet Yasir Erol
Mehmet Altan
Kimler interneti kullanmaz?
1072 Okunma
Mehmet Hikmetumut