ÖNSÖZ

İslâmî İlimler Araştırma Vakfı 1970 senesinde kurulmuştur. Gaye maddesinde izah edildiği üzere, İslâmî İlimlerin her dalında araştırma yapmayı ve yaptırmayı hedef olarak seçmiştir. Bugün İlmî araştırmalar gerek Milletler gerekse Fertler ve toplumlar için ölüm kalım savaşı mesabesine gelmiştir.

Sahasında veyahut üzerinde çalıştığı dalda araştırma yapmayan kişi ve kuruluşlar varlığını sürdürmede zorluk çekmektedir. Binaenaleyh tarihî, İktisadî, Sosyal, Teknik, Dinî ve Dünyevi her konuda araştırma yapmak, yeni buluşlar ve izah tarzları ortaya koymak zorundayız. Vakfımız, bu esaslara dayalı olarak imkânları ölçüsünde önce araştırıcı âlimlerin yetişmesine yardımcı olma yolunu seçerek, bu gayeyle ilmî araştırma bursları vermeye devam etmektedir. Diğer taraftan İlmî araştırma yapmak isteyen âlimlere araştırma imkânları hazırlamaya gayret etmektedir. Şimdiye kadar pek çok konuda ilmî toplantılar ve seminerler tertip ederek araştırıcı alimlerin bu toplantılara tebliğler sunmalarını ve bu tebliğlerde ele alınan konuların müzakerecilerin iştiraki ile tartışılmasını sağlamıştır.

Bunlara ilaveten Çağdaş İktisadî Problemlere çözüm aramak veya bu konudaki çözüm arayışlarına yardımcı olmak da Vakfımızın hedefleri arasındadır. «Faizsiz Yeni Bir Banka Modeli» hakkındaki ilmî toplantıyı da bu istikâmette bir adım olacağını umarak tertip etmiş bulunuyoruz.

Binaenaleyh, insanların kendi gelirlerinden fazlasını harcamak zorunda kalmaları veya kendi gelirlerinden fazlasını harcamak arzusunu göstermeleri, kredi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu ihtiyaç şimdiye kadar olageldiği gibi, bundan sonra da devam edip gideceğe benzemektedir. Kredi olayı iki taraflı bir ilişkiyi ifâde eder : Bir tarafta krediyi veren, diğer tarafta ise krediyi alan. Esas mesele ise bu iki tarafın nasıl bir araya getirileceğidir. Şimdiki halde en yaygın çözüm faiz mekanizması yoluyla olandır. Bu çözümde tasarruf erbabı faiz adı altında bir bedel karşılığında tasarruflarını belli bir zaman için başkasına devretmeye razı olması teşvik edilmekte, bu bedeli de krediyi alan ödemekte ve ilişki bu şekilde kurulmaktadır. Üstelik bu ilişki direkt olarak kurulmadığı için de araya aracı malî kuruluşların (meselâ bankalar) girmesi de gerekmektedir. Fakat bu çözüm tatminkâr olmaktan uzaktır, ve bu sistem, konunun erbabı tarafından hayli tenkit görmüştür. Ayrıca bir çok rahatsızlıkların kaynağı olarak da görülmüştür. Bu sebeple başka çözümlerin bulunması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Memnuniyetle kaydetmek gerekir ki bu çözümlerin en ciddî olanları İslâm dünyasında ortaya çıkan ve kredi meselesini, araya faizi sokmadan halletmeye çalışan çözümlerdir. Yine memnuniyetle kaydedilecek bir başka husus, faizsizlik esasında birleşen bu alternatif çözümlerin bir değil birden fazla sayıda olmasıdır.

Bunlardan bir tanesi halen «Özel Finans Kurumları» şeklinde Türkiye'de uygulanmaktadır. Bugün elinizdeki bu eserde ise başka ve yeni bir çözüm tartışmaya açılmaktadır.

Bu yeni çalışmayı yapan araştırıcılar akademisyen ağırlıklı olup uzun süre ekip çalışması yapmışlardır. Bu toplantıya sunulan tebliğler bu çalışmaların bir kısım meyveleridir. Bu çalışmalarından dolayı kendilerine teşekkür ediyoruz.

Eğer yapılacak yeni çalışmalarla kredi ihtiyacı faizsiz bir sistemle karşılanabilirse veya problem Sosyal açıdan ele alınarak daha esaslı bir çözüme kavuşturulabilirse işte o zaman faizsiz bir sistem ikame edilmiş olacaktır.

Elinizdeki bu eserin Ülkemiz, Milletimiz ve tüm İnsanlık için hayırlara vesile olmasını temenni ederim.

Fatih, 3 Kasım, 1987                         Doç. Dr. Ali ÖZEK

Vakıf Başkanı '