Cahid Baltacı - İnna lillahi ve inna ileyhi raciun - 4

Önceki yazılarla birlikte okunmasını tavsiye ederek kaldığımız yerden devam edelim…

16 Ekim 2024 Çarşamba günü vefat eden Prof. Dr. Cahid Baltacı Hocamızı anmaya ve bunu onun özellikle ilmî çalışmalarını anlatarak yapmaya devam ediyoruz…

Cahid Baltacı Hocanın ‘İslam Medeniyeti Tarihi’ kitabı ile onu anmaya devam…

İSLAM MEDENİYETİ TARİHİ

Önce kitabı kısaca tanıyalım: İslam Medeniyeti konusunda gerek Müslümanlar gerekse müsteşriklerin yazdıkları birçok eser vardır. Ancak bu çalışmalar, istisnalar bir yana genelde bütünü kavrayıcı bir bakışla kaleme alınmamıştır. Bunların birçoğu, İslam Medeniyeti’nin bir veya birkaç yönünü işlemekle iktifa etmişlerdir. Bunlar arasında özelikle müsteşriklerin peşin hükümlü yaklaşımları da göz önüne alındığında İslam Medeniyeti konusunda objektif, bütüncül ve müdellel bir tarihe olan ihtiyaç daha da öne çıkmaktadır. Belirttiğimiz bu üç prensibe sadakatle ortaya koymaya çalıştığımız eserimizde İslam Medeniyeti’nin birçok konusu üzerinde durulmak suretiyle bir medeniyet tarihi şablonu ortaya konulmaya çalışılmış, İslam Medeniyeti hakkında toplu bir bilgi verilmiş ve eserde yer alan her bir konunun bir ihtisası gerektirdiğinin bilinci ile konular miktar-ı kâfide yazıya dökülmüştür.

İslam Medeniyetinin birçok konusu üzerinde durulmaya çalışılmış, İslam Medeniyeti hakkında toplu bir bilgi verilmiş ve eserde yer alan her bir konunun bir ihtisası gerektirdiği bilinci ile her konu düzen içerisinde yazılmıştır.

XIX. asırda din bir vicdan işidir. Onu her konuda öne çıkarmamak lazımdır ve her şeyde ondan referans vermemek lazımdır gibi bir anlayış ortaya çıkmıştır. İlk olarak bu anlayışın çokta doğru bir anlayış olmadığı üzerinde durulmuştur. Dünyanın en genç medeniyeti olan Batı Medeniyeti, bir ilim ve teknoloji medeniyetidir. Bunun neticesinde de insanlığa maddi alanda daha gelişmiş bir alan vermektedir. Bu ilim ve teknolojiden bütün insanlar istifade etmektedir. Ancak ne var ki bu “rasyonel” ve “deneysel” medeniyet, insanın morfolojik yapısının gereği olan kalbi ve maneviyatı ihmal etmektedir. Bunun neticesi olarak ta daha müreffeh yaşamak için insafsızca savaş devam etmektedir. Bunun durdurulabilmesi için bu genç medeniyetin kendini revize etmesine ihtiyaç vardır. Batı Medeniyetini bir madde ve mana medeniyeti olan İslam Medeniyetiyle tanışması lazımdır. Onu, bir takın aşırı uçların yanlış davranışlarına göre tanımlamadan asıl kaynaklarından ve dengeli ulemasından tanımasına ihtiyacının olduğunun üzerinde durmuştur. Bunların dışında asıl maksadın eserde ele alınan konulara işaret ederek bir medeniyet şablonu ortaya koymak ve İslam Medeniyeti hakkında toplu bilgi vermektir.

Eseri içerik olarak inceleyecek olursak sekiz bölümden oluşmaktadır.

GİRİŞ BÖLÜMÜ

A- Kültür: Latince asıllı olan “kültür” (cultura) kelimesi, Batı lügatinde ziraatçilik, ekim manasını ifade etmektedir. Klasik Arapçada ise “hars” kelimesi kullanılmıştır ki; bu da ziraat için toprağı yarmak anlamına gelmektedir. Asıl olarak kültür, bir şahsiyet-i maneviye oluşturan insan topluluğunun maddi, manevi ve içtimai değerlerinin bütünüdür.

Kültürün Unsurları: a) Maddi Unsurlar: El sanatları, Mimari, Kılık-kıyafet Teknoloji.

b) Manevi Unsurlar: Din, Ahlak, Hukuk, İlim, Örf adet, Dil yazı ve edebiyat, Musiki.

B- Medeniyet: Medeniyet kelimesinin batı dilindeki karşılığı (civilisation)’dur. Bu kelime Latincedeki ‘şehirli’ manasına gelen ‘civis’ kökünden gelir. Asıl olarak medeniyetin anlamı, beynelmilel seviyesine ulaşmış bir kültürün veya birbirine yakın kültürlerin meydana getirdiği anlayış, davranış, yaşayış, bilgi, teknik, her türlü sosyal faaliyetlerle maddi aletler ve maksatlarla kurduğu müesseselerin bütünüdür.

Medeniyetin Doğuşuna Etki Eden Faktörler

Tabii çevre, sosyal çevre ve manevi çevre medeniyetin doğuşunda etkilidir. Tarihte kurulmuş başlıca medeniyetler ilk çağdan günümüze kadar kurulmuş olan medeniyetler hakkında tam bir envantere sahip değiliz. Bu konuda semavi kitapların verdiği bilgilerle arkeolojik ve antropolojik kazılar henüz tam olarak tamamlanabilmiş değildir. (Devamı var)