***

AHZÂB SÛRESİ TEFSİRİ - 11

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

َِياأَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعْ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا(1) وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا(2) وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا(3) مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَمَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمْ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَاءَكُمْ أَبْنَاءَكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْوَاهِكُمْ وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ(4) ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا(5) النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا(6) وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى بْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا(7) لِيَسْأَلَ الصَّادِقِينَ عَنْ صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًا(8) يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا (9) إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا (10) هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا (11) وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا (12) وَإِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ يَاأَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِنْهُمْ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِنْ يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا(13) وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا يَسِيرًا(14) وَلَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَكَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولًا(15) قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمْ الْفِرَارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْ الْمَوْتِ أَوْ الْقَتْلِ وَإِذًا لَا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًا(16) قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنْ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا(17) قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا(18) أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشَى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِ أُولَئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا(19) يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا(20) لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا(21) وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِيمَانًا وَتَسْلِيمًا(22) مِنْ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا(23) لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِنْ شَاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا(24) وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا(25) وَأَنْزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمْ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا(26) وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا(27) يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا(28) وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا(29) يَانِسَاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا(30) وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا(31) يَانِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنْ النِّسَاءِ إِنْ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا(32) وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا(33) وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَى فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا(34) إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ  وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا(35) وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمْ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا(36) وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا(37)

مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَقْدُورًا(38) الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا(39) مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا(40)

مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ

(MAv KAvNa GaLay elNaBiyYi)  

“Nebi üzerinde yoktur.”

Burada “Nebi” dendiği zaman, Kur’an’ı Cebrail’den alıp getiren Son Nebi Hazreti Muhammed aleyhisselâm anlaşılabilir.

Kur’an’da dört yerde “Muhammed” adı, bir yerde de “Ahmed” adı geçmektedir. Birçok yerde “nebi” ve “sen” hitapları geçmektedir. Kur’an’ı nuzül tarihi ile  yorumlayacaksak bu kelimeleri “Muhammed” olarak anlarız. Elbette o anlayış da doğrudur.

Eğer biz Kur’an’ı bugünkü sorunları çözmek  üzere yorumluyorsak, o zaman kelimelerin ıstılahi mânâlarını tercih etmeliyiz. Usulümüz şöyledir. “Nebi” kelimesi “dayanışma ortaklıkları sorumluları” ile “Muhammed” arasında müşterektir. Karine hangi tarafta varsa o tarafa mânâ veririz. Eğer karine yoksa, tarihî yorum yapıyorsak “Muhammed” tarafı, içtihadî yorum yapıyorsak “dayanışma sorumluları” için yorumlarız.

Her bucak başkanı aynı zamanda dayanışma sorumlusu başkanı olduğu için başkanlar da bu yoruma girmiş olurlar.

Burada “Nebi”den maksat nedir? Biz, bizim usulümüze göre nebi dendiğinde aşiret başkanlarını anlıyoruz. Bunlar aynı zamanda kabile yani bucak başkanlarıdır. On aileden oluşmuş aşiretin başkanı nebidir. Beş vakit namazı kıldıran aşiret imamıdır. Taşra ocaklarının başkanları bütün ocak halkı tarafından doğrudan sıralama usulü ile seçilebilir. Seçilene karşı hakemlere gidilebilir. İsteyen yani kabul etmeyen bucaktan ayrılabilir. Kalanlar onu aşiretin başkanı olarak tanıyacak, kendisine ve eşlerine saygılı olacaktır. Ocağı terk ederse kamu bankası onun gayrimenkullerini cari değerle satın alacaktır. Cari değeri hakemler belirleyecektir. Gittiği aşirette satın aldığı taşınmaza karşılığı ödenecektir.

1) Taşra aşiretleri beş vakit namazı birlikte kılanlar arasında oluşur.

2) Bir de bucak merkez aşiretleri vardır. Bunlar bucak merkez aşireti ile semt merkez aşiretlerinden oluşur. Bucak merkez aşireti ilmî dayanışma ortaklıklarının sorumlularından oluşur. Bunlar merkez ocakta otururlar. Bunların aşiret başkanı aynı zamanda bucak başkanıdır. Semt aşiretlerinin de başkanıdır. Bu başkan Cuma namazı kıldıran başkandır. 3 bin ile 10 bin arası nüfusu olan bir bucağın, bir kabilenin de başkanıdır. “Ey Nebi” hitapları bunlara da özel olarak hitap etmektedir.

3) Taşra merkez bucakları dışında, il merkez bucakları ile ilçe merkez bucaklarının başkanı olan il merkez ocak başkanı aynı zamanda il merkez bucağı ile il merkez bucağı semtleri ile ilçelerin merkez bucakları ve semt merkezlerinin ocak başkanıdır.

4) Devlet merkez ilinin ve bölge merkez illerinin başkanı da devlet başkanıdır.

5) İnsanlık merkez ili ile kıta merkez illerinin merkez bucak başkanı da “Ey Nebi” hitabı içine girer.

Bunun dışında ilmî dayanışma ortaklıkları sorumluları da bu tanım içine girerler. Bunun dışında siyasî, ilmî ve meslekî dayanışma sorumluları da bu tanıma kıyas yoluyla girerler. Sadece siyasî dayanışmayı kıyas yoluyla sokup diğerlerini istisna etmek de caizdir.

Bütün bunlar bucağın kendi yönetimi ile ilgilidir. Nasıl isterlerse öyle kararlaştırırlar.

Bunlar bizim içtihadımızdır. Adil Düzene göre örgütlenecekler için bu hükümler geçerlidir. Her din ve mezhep kendi içtihatlarına göre örgütlenir.

Hâsılı, kimse bizim içtihatlarımızla amel etmekle mükellef değildir. Ancak, Kur’an’a inanan herkes kendisi Kur’an’dan istidlâl edip ona göre amel etmekle yükümlüdür.

‘Ben Kur’an’a inanıyorum’ diyecek, ondan sonra lâik düşünecek, ona göre hareket edecek, nefsinin istediğini yapacak! Bu onu sorumluluktan kurtarmaz. ‘Ben anlamıyorum!’ da diyemez; o zaman anlayana soracak. Ama her halükârda mutlaka Kur’an’a dayanacaktır.

Kişi Ehli Sünnetten ise o zaman işi biraz daha zordur; yalnız Kur’an’a değil, dört delile dayanacaktır. Kitabı, sünneti, icmaı ve kıyası ekleyecektir. Dört delil onun için dört ayak olacaktır. Onlardan yaptığı istidlalle kendi ocağını ve kendi bucağını kuracaktır. Hiç kimse; ‘Efendim, senin içtihatların yanlıştır, biz de içtihat yapamıyoruz, o halde serbestiz, istediğimizi yaparız!’ deme hakkına sahip değildir.

مِنْ حَرَجٍ

(MiN XaRACın)

“Harac yoktur.”

Harac yoktur. Sıkıntı yoktur. Zorluk yoktur.

Yahut başka anlamı ile bu görevi yaparken zorluk yoktur anlamı çıkar.

“Harac yoktur” denildiğinde, mübahtır ve helaldir anlamını verenler de vardır. Bu anlamı verdiğinizde, Safa ile Merve arasında koşmak mübahtır anlamı çıkar ki, Safa ile Merve arasında koşmanın meşru olduğunda icma vardır.

Öyleyse “harac” kelimesinden ne anlayacağız?

Bir kimse başkasına söz verdiğinde, gücü yetiyorsa o sözü yerine getirecektir. Ama söz verdiği halde sözü yerine getirdiğinde sıkıntı olacaksa, mazereti dolayısıyla sözü yerine getirmez. Verdiği sözde yemin varsa, yemin ederek söz vermişse, sıkıntılı olsa da o sözünü yerine getirecektir. Hâsılı, emirler iki türlüdür. Biri, eli kanda da olsa emri yerine getirecektir. Diğeri ise emri yerine getirdiği taktirde sıkıntıya düşmüyorsa yerine getirir. Sıkıntı olacaksa mazeret olur ve yerine getirmez. Şimdi şu sual sorulur:

Allah bir şeyi emretti, onu yerine getirmekte sıkıntı varsa ne olur?

Kolaylığa gidilir.

Kolaylık nedir?

Kolaylık iki şekilde olur. Oruçta olduğu gibi mümkünse ertelenir. Ramazan’da değil de başka günlerde oruç tutarsınız. Ertelenmesi mümkün değilse hafifletir ve öyle yerine getirirsiniz. Namaz da böyledir. Genel olarak emredilmiş ibadetler veya görevler kolaylıkla ifa edilmesi şartı ile geçerlidir. Yoksa  ya ertelemek yahut hafifletmek suretiyle icra edilir. Bu âyet bize bu kuralı koymaktadır.

فِيمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ

(FIyMAv FaRaWa elLAHu LaHUv)

“Allah’ın ona farz ettiklerinde harac yoktur.”

Bir şey hakkında genel olarak kural koymayı kitabet ile ifade ediyoruz. Namaz farzdır. Bu kuraldır. Bu kitabet sigası ile emredilmiş olur. Ama ezan okunup kişiye farz olması artık doğrudan farzdır. Bu “farz” kelimesi ile ifade edilir.

Burada “farz” kelimesinin geçmesi ile; kurallarla değil de, kuralların uygulanması ile doğan durum kastedilmektedir. Yani karar alınmalıdır, topluluk kararları şeklinde alınmalıdır.

Topluluk nasıl karar verir? Topluluk kararlarını öğrenmemiz gerekir.

1. Bir hareketi biri yapar, kimse itiraz etmez, başkaları da onun davranışlarına uyarsa, buna “ma’şerî karar” denir. Aksi davranışlarda bulunan olur da yine itiraz eden olmazsa ma’şerî karar olmaktan çıkar. İtiraz hâlinde hakemlere gidilir ve hakem kararları ile karar alınmış olur.
2. Ortak vekilin istişare ederek aldığı karar vekâleten alınmıştır. Topluluk kararı anlamındadır. Başkanlar ortak vekiller hükmündedirler.
3. Yetkilinin kararları da böyledir. Ne var ki yetkili istişare etmek zorunda değildir. Karar aldığında sen ya uyarsın ya da yetkiliyi değiştirirsin.
4. Nihayet kişi kendi davranışları için kendisi karar alır. Değiştirebilir. Karar sürdüğü müddetçe ona uymak zorundadır. Uymaz da zarar verirse tazmin eder. Dükkanı kendi belirlediği zaman içinde açmak zorundadır. Yoksa zarar doğarsa tazmin eder.
5. Dil, sanat, teknik ve örf de ma’şerî kararlarla oluşmaktadır.
6. Teklif (icap), kabul, katılma ve girme de ma’şerî kararların oluşması anlamına gelir, sözleşmelerdendir.
7. İcma, ittifak, içtihat ve ittiba da ma’şerî kararlardandır.
8. Orta değer, sıralama, ölçme ve hesaplama da ma’şerî kararlardandır.
9. Vekilin, velinin, başkanın ve hakemin kararları kişinin kararları mahiyetindedir.

İşte bu karar şekillerinden biri ile eğer bir başkan hakkında karar verilirse, bu karar yüsr kararlarından olup ancak kolayca yapabiliyorsa yerine getirir. Yargı kararları hakemler tarafından alınır. İcra ve uygulama ise başkana aittir. Kısası hemen uygulayabilir, yahut geciktirebilir. İnfaz için uygun zamanı arar. Mağdur isterse kısasa çevirir, isterse bekler. Kısası sürgünle birlikte diyete çevirebilir.

“Harac”ın bu mânâsı olduğu gibi başka mânâsı da vardır. Allah insanı sosyal inkılaplar yapacak şekilde yaratmıştır. Her gün yenilik ve ilerilik içindedir. Her aşiret, her bucak sürekli olarak yenilik yapmak zorundadır. Değişmeden eski yerinde sayan topluluklar çöküp giderler. CHP’nin altı okundan biri inkılâpçılıktır. Bu inkılâp bir defa değişme değildir. Sürekli olarak değişme gerekmektedir.

Peki, bu değişme nasıl başarılacaktır?

Önce ilim adamları tetkik ederek yapılacak yeniliklerin neler olduğunu belirlerler. İşte bu Allah’ın farz ettiğidir. Bundan sonra başkanlar ilk hareketi yaparak örnek olurlar. Yalnız kendileri değil, eşleri de buna katılırlar. İnkılâp ailece uygulanır, aşiretçe uygulanır. Genel olarak topluluk örf ve âdetlerine bağlıdır. Uymayanlar ayıplanır ve dışlanırlar. İşte bu ayıplanma ve dışlanmayı dışlayarak başkan ve ailesi yenilik yaparlar. İlk önce bunu kendi aileleri benimser. Böylece bucak aşiretleri yeniliği tamamlamış ve bucak inkılâp yapmış olur. Sonra bu inkılâp iline, oradan ülkesine, oradan insanlığa yayılmış olur.

“Harac yoktur” demek, inkılâpları zorla kabul ettirme yoktur demektir. Kendisi yapar ve örnek olur. Diğerleri onu taklit ederlerse topluluk hazırdır demektir. Zorlama yapılmaz.

20. yüzyılın diktatörleri inkılâpları zorlayarak yapmışlardır. Dolayısıyla yaptıkları inkılâplar ancak yüzyıl sürmüştür. Hattâ bazen çeyrek asır içinde geri dönülmüştür. Oysa peygamberler inkılâpları Allah’ın gözetiminde yaptıkları için binlerce sene sürmektedir.

Toplulukta herkes yenilik isteyebilir. Ama herkes birbirinden çekindiği için zahiren inkılâba karşı olurlar. Topluluğun hiçbir ferdi tutucu kalmaktan hoşlanmaz. Ama kimse aksini söyleyemez. İşte bu durumda olan toplulukta inkılâp yapılabilir. Bu ilk örneği de başkan yapmış olur. Sonra topluluk kısa zamanda yeni duruma kendiliğinden zorlanmadan uyar.

Başkan da, ‘ben bunu yaparsam beni ayıplarlar’ der de inkılâbı nefsinde ve ailesinde yapmazsa o toplulukta inkılâp olmaz. Bu sebepledir ki her türlü fikir serbest olur. Sonunda halk inkılâba hazırlanmış olur.

Biz de “Adil Düzen”i böyle oluşturacağız. Bir Adil Düzen aşireti kuracağız. Bu aşiret modeli yaygınlaşarak önce Adil Düzen bucağı, sonra Adil Düzen ili, sonra Adil Düzen ülkesi olacak ve en sonunda bütün insanlık “Adil Düzen”e geçecektir.

Topluluk içinde başkan olmayanlar inkılâp denemeleri yaparlar. Bunlar geri çekilmek zorunda kalırlar. Halk onlara saldırır. Ne var ki bu gibi gelişmeler yavaş yavaş topluluğu fikren oluşturur. Topluluk fikren oluşunca başkan bu inkılâp hareketini yapar ve sonunda topluluk yenilik yapmış olur.

Bizim Adil Düzen Çalışmalarımız bugün AK Parti’yi iktidara getirmiştir.

Şimdi ikinci Adil Düzen Çalışmalarını yapıyoruz…

Bu çalışmalar ve çalışanlar dışlanacaklardır. Ama bir gün gelecek ve halk bunları fikren benimseyecektir. Sonunda biri çıkacak ve halk onu iktidar edecek, böylece “Adil Düzen” gelecektir. Bu kimse bazen seçilmiş kişi olmayabilir ama halkın istediğini yapacaktır.

Genel olarak inkılâplar demokratik yoldan gerçekleşmez. Ya askeri müdahaleler olur ve kısa zamanlı olur; yahut halk hareketi şeklinde olur, ancak halk tarafından gerçekleştirilen inkılâplar kalıcı olur.

سُنَّةَ اللَّهِ

(SunNaTa elLAHı)  

“Allah’ın sünneti.”

Allah’ın sünneti olarak Allah cansız âlemi yarattı. Atomların yapısında bir değişiklik olmadan evrim gerçekleşti. Kâinat genişledi ve soğudu. Hidrojen atomları teşekkül etti. Sonra helyum ve diğer atomlar oluştu. Galaksiler meydana geldi. Yıldızlar oluştu. Gezegenler düzenlendi. Bu bir evrimdi. Sonra canlılar yaratıldı. Canlılarda evrim başladı. Tek hücrelilerden çok hücrelilere, deniz canlılarından kara canlılarına geçildi. Memeliler var edildi. Sonunda insan var edildi. Türlerin evrimi sona erdi.

Ondan sonra sosyal evrim başladı.

Bugün sosyal evrim devam etmektedir.

Sosyal evrimin de diğeri gibi kanunları vardır.

İşte burada bize anlatılan bu sosyal evrim kanunlarıdır.

Eskiden sosyal olayların kanunlarının olmadığı, kişilerin istedikleri gibi tarihleri yazacakları sanılmıştır. Kur’an bunu şiddetle reddetmekte ve sosyal olayların da kanunları olduğunu anlatmaktadır. Sosyal olayların kanunlarını ilk olarak ilmî bir şekilde ortaya koyan İbni Haldun’dur; Mukaddime’sini 14. yüzyılın sonlarında yazmıştır. Sonra son asırlarda Durkheim sosyoloji ilmini kurmuştur.

İnsanlık bu ilmi henüz tam olarak ortaya koyamamıştır.

Kur’an’ın yorumları  ile ortaya konabilir.

“Sünnetullah” Allah’ın koyduğu kanunlar anlamına geldiği gibi; topluluk için kanunlar anlamına gelmiş olur. Bundan sonra “fi’l-lezîne halev” dendiğine göre, burada kastedilen Allah’ın topluluk içinde koyduğu kanunlar anlamına gelmiş olur.

فِي الَّذِينَ خَلَوْا

(FIy elLaÜIyNa PaLaV)

“Halev etmiş olan kimseler içinde.”

Hazreti Nuh Peygamber zamanında yeryüzünde yerleşik düzene geçilmiştir. Sonra Hazreti İbrahim Peygamber gelmiş ve onun soyundan gelen elçiler yeryüzünde büyük dinleri tesis etmişlerdir. Yahudiliğin dışında dört büyük din vardır ve bunlardan her birinin müntesiplerinin nüfusu birer milyardan fazladır. Bunların hepsini Hazreti İbrahim Peygamberin soyundan gelen peygamberler tesis etmişlerdir. Buradaki “halev etmiş olanlar” işte bunlardır.  İsmi mevsul (Ellezîne) ile gelmiştir. Kim oldukları bellidir, yapılanlar bellidir. Bizim için Kur’an ehliden olanlar da bunlardandır.

“Halvet etmek” boşalmak demektir. Yani inkılâbın kuralı budur. Eğer bir topluluk bir şeyden boşalıp başka bir şey ile dolacaksa, o takdirde bu sünneti yaşaması gerekir. Başkanın tutuculuğu delip geçmesi gerekir.

Cumhuriyet inkılâplarının bir kısmı bu kanunlara uygun olmuştur ve tutmuştur. Saltanat kalkmıştır. Hilafet sona ermiştir. Takvim değişmiştir. Yazı değişmiştir. Bunları topluluk benimsemiştir. Bazı inkılâplar eskilerini yıkmıştır ama yenisini getirmemiştir; mesela, hukuk inkılâbı böyledir. Bazıları da tutmamıştır; mesela, Türkçe ezan inkılâbı böyledir. Tutmayan bir inkılâp da inkılâpçılıktır. Halk inkılâpçılığı benimseyip sürekli inkılâp yerine zorla yapılan dayatmalara tutunarak yeni tutuculuğu doğurmuştur.

“Adil Düzen” inkılâbı yapacaklar bunları çok iyi bileceklerdir. İnkılâp yapmadan önce tebliğ yoluyla topluluk inkılâplara hazırlanmaktadır. Tebliği yapabilmek için de örnek işletmeler ortaya konmalıdır.

Bunu ortaya koyacak olan da kurulacak Adil Düzen” aşireti olacaktır.

“Adil Düzen” aşiretini kurma görevi de “Adil Düzen” ailelerinin karı kocalarına aittir.

Biz şimdi Kur’an’dan size bunun nasıl olacağını anlatıyoruz. Ama biz bu ailelerden oluşan aşireti oluşturamadığımız için başarılı olamadık.

O halde gelecekte “Adil Düzen”i kuracak aile nasıl oluşacaktır?

1. Bir erkek çıkacak ve “Adil Düzen Ailesi”ni kurmak isteyecektir. Bunun için bizim “Adil Düzen Çalışmaları”nı değerlendirecek ve kendisi plan yapacaktır.
2. Ondan sonra “Adil Düzen”i kendisiyle beraber kuracak eşler arayacaktır. Resmi nikah yapmayacak, eşlik sözleşmelerini yapacaklardır. İşte böylece “Adil Düzen Ailesi” kurulmuş olacaktır. Bunlar ailece birlikte Kur’an’ı “Adil Düzen Yorumları” ile okuyacaklardır. Başka yorumların yanında bizim yorumlarımızı da okuyacaklardır. Kendileri yorumlayacaklardır.
3. Bundan sonra bunu kabul eden, buna inanan ya bekâr arkadaşlar bulacak ve evlendireceklerdir, ya da bu çalışmayı kabul eden arkadaşlar bulacaklardır.
4. Bundan sonra kendilerine bir apartman satın alacaklardır. Bunun için eğer kendi evleri varsa, kendi evlerini satacaklardır; kendi evleri yoksa, kirada evleri olan yakınlarına buradan daire aldırıp kendilerine kiraya vermeleri için ikna edeceklerdir. Biz bunları yaptık. Ancak ilk üç şıkkı yapamadığımız için başarıya ulaşamadık.
5. Böylece ilk “Adil Düzen Aşireti/Apartmanı/Ocağı” kurulmuş olacaktır. Sonra “aşiret/apartman/ocak” örnek gösterilerek bin hanelik bir “site/kabile/bucak” kurmak üzere ortaklık kurulacaktır. On adet yüzer dairelik apartmanlar yapılacaktır. Bu apartmanların her katında bir aşiret/ocak olacaktır.
6. Bir taraftan “Adil Düzen Bucağı” kooperatif hâlinde oluşturulurken, diğer taraftan “Adil Düzen İşletmeleri” kurulacaktır. Halk örnek siteleri ve işletmeleri görecektir. Ondan sonra “Adil Düzen Partisi” kurulacak ve diğer partilerle kurulacak millî koalisyonlarla “Adil Düzen Siteleri” yaygınlaştırılacaktır.
7. Her topluluk kendi sitelerini kuracaktır. Buralarda yerinden yönetim olacaktır.

مِنْ قَبْلُ

(MiN QaBLu)

“Daha önce”

Buradaki “Min Kablu” şimdiden önce demektir. Eğer zamir gelseydi, Kur’an’ın nâzil olduğu zaman ile yorumlardık. Ama buradaki “Min Kablu” bizden önceki zamandır. Buradaki Min Kablu, zamanımızdan önce gelip geçmiş ümmetlerdir, peygamberlerin ümmetleridir.

Başta Hazreti Nuh gelmiş ve ilk uygarlığı kurmuştur.

Sonra Hazreti İbrahim gelmiş ve onun dört nesli dört tane büyük dinleri oluşturmuştur: Brahmanizm, Budizm, Hıristiyanlık ve İslâmiyet.

İşte bunlar daha önce gelip geçmiştir ve bunlar uygarlıkları bu yolda kurdular.

وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَقْدُورًا(38)

(Va KAvNa EaMRulLAHı QaDaRan MaKDUvRan)

“Allah’ın emri makdur kader bulunmaktadır.”

Buradaki “Ve” harfi “Kâne”yi “Mâ Kâne”ye atfetmektedir. Müsbetin menfiye atfı caizdir. Bununla beraber hâl mânâsı da verilebilir.

“Ahmet geldi, Mehmet gelmedi” dediğimizde, Arapçada “Ve” ile atfedersek, birinin geldiğini diğerinin ise gelmediğini bildirmiş oluruz. Yahut biri gelmediği halde diğerinin geldiğini ifade etmiş oluruz. Burada da “Vav” atıf vavı veya hâl vavı olabilir.

“Nebi üzerinde harac yoktur...”

“Allah’ın emri ise makdur bulunmaktadır.”  

Allah’ın sünnetidir ve kaderdir. Evrim kanunlarının kaderidir. Yani evrim planlanmıştır. O planın geçerli olabilmesi için başkanın halk tarafından ayıp sayılan şeyleri de yapma zorunluluğu vardır. Kader iki şekilde ortaya çıkar. Ya doğal kanunlarla, sosyal kanunlarla ortaya çıkar. Bunun geri dönüşü yoktur. Sünnetullahtır. Yahut Allah’ın yaptığı bir plan vardır. Doğa kanunu olarak değil, sosyal kanun olarak değil, plan olarak öyle yapılmıştır. Evrim kanunları böyledir. Evrim kanunlarında tekerrür yoktur. Her tekerrürde değişme ve gelişme vardır Bu Allah’ın sünnetinden dolayı oluşan değildir, Allah’ın kanunları gereği oluşmadır. Çünkü sünnette değişme yoktur. Oysa evrim değişerek gelişmedir.

“Kaderan Makduran” nekre gelmiştir. Yani değişik kaderler sözkonusudur. Allah’ın emri ise marifedir. Topluluklarda bir taraftan doğa kanunlarına, sosyal kanunlara uyulacaktır. Bu değişmiyor. Ama elde edilen mahsul her zaman farklıdır. Yani inkılâp kanunları değişmiyor ama inkılâp sürekli olarak değişiyor. Allah burada bunu anlatmaktadır. Kader geneldir. Sünneti de içine alır. Makdur kader ise sünneti aşan kaderdir.

Uygarlıkların gelişmesine bakalım. Bunlar kaderdir, makdur olan kaderdir.

a) İnsan meyve yiyerek yaşayacak şekilde yaratıldı. Ağaçlardan topladığı meyveler ile geçindi. Yaz kış meyve veren bahçede yaratıldı, adn bahçesinde yaratıldı. İnsanlar daha sonra meyveleri depolama usulleri geliştirdiler ve mevsimlik meyve ile de geçindiler.

b) Bundan sonra avcılık dönemine geçtiler ve et ile geçinmeye başladılar. Giyecek olarak avladıkları hayvanların derilerini giydiler.

c) Sonra hayvanları evcilleştirdiler, ahırlarda yetiştirdiler, etinden, sütünden, derisinden ve yününden yararlandılar.

d) Sonra tarlaları ektiler ve tahıl ana besinleri oldu. Böylece ilkel dönem sona erdi.

Bundan sonra Hazreti Nuh Peygamber dönemine geçtiler. Kent hayatı oluştu. Yazılı kanunlar ortaya çıktı.  Hazreti Nuh Peygamber Mezopotamya halkını uygarlaştırdı.

Bundan sonra Hazreti İbrahim Peygamber geldi ve tüm insanlığı tek uygarlığa götürme işiyle görevlendirildi.

İşte, yirminci yüzyıla geldiğimizde makdur olan kaderle bugünkü uygarlığa ulaşıldı.

Doğu uygarlıkları hukukta ve yönetimde ileri adımlar atmışlardır. Mezopotamya, İbrani, Hıristiyanlık ve İslâm uygarlıkları insanlığa adil dünya düzenini getirdiler. Buna karşılık Mısır, Yunan, Roma ve Bizans sanayide ve ekonomide ileri adımlar attılar. Böylece insanlık peygambersiz bir uygarlık kuracak duruma ulaştı. Makdur olan kader insanlığı bu safhaya getirdi.

Her uygarlık ancak iki uygarlığın sentezinden oluşabilir. Makdur kader böyledir.

III. bin yılın peygambersiz uygarlığı, Batı uygarlığı ile İslâm uygarlığının sentezinden oluşacaktır. Bu sentezi yapmaya da Türkiye görevlenmiş bulunmaktadır. Tanzimat’tan beri Türkiye buna hazırlanmaktadır.  Makdur olan kader böyledir.

İşte “Adil Düzen” budur.

Kur’an’ı Batı uygarlığının ulaştırdığı müsbet ilimle yorumlayarak çağın sorunlarını çözmek, böylece peygambersiz III. bin yıl uygarlığını ortaya koymaktır.

Biz ezbere konuşmuyoruz, kendi kafamızdan atmıyoruz. Bizi konuşturan Kur’an ve müsbet ilimdir. Hatalar ve eksikler bize aittir. Doğrular ise Kur’an’a ve müsbet ilme aittir.

Sizin yapacağınız şey bizim hatalarımızı düzeltmek, eksikliklerimizi tamamlamaktı.

Oysa siz öyle yapmıyor, aksine bizi susturmaya çalışıyorsunuz, Allah’ın makdur olan kaderini durdurmaya çalışıyorsunuz. Hatanız buradadır.

Allah’ın kaderi makdur bulunmaktadır. Kimse onu değiştiremez ve durduramaz. Bizim hatalarımızı düzeltecek ve eksikliklerimizi tamamlayacak kimseler gelecektir. Sonra da ortaya konan “Adil Düzen”i uygulayacak bir güç ortaya çıkacak ve insanlık “Adil Düzen”e kavuşacaktır.

***

الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ

(elLaÜIyNa YuBalLiĞUvNa)  

“Onlar tebliğ ederler.”

Buradaki “Ellezîne” ondan önceki “Fî Ellezîne Halav Min Kablu”nun sıfatıdır, yahut bedelidir. Ne var ki orada fiil-i mâziydi, burada ise fiil-i muzaridir. Dolayısıyla bedel olması daha uygundur. Böylece daha evvel geçmiş olan şimdi de yaşayanlar anlamındadır.

Bugünkü uygarlıkları geçmişteki peygamberler kurdular; Hazreti Nuh, Hazreti İbrahim, Hazreti Musa, Hazreti İsa ve Hazreti Muhammed (Allah’ın selâmı zerlerine olsun). Doğu dinlerini de peygamberler tesis ettiler. Ancak biz peygambersiz yeni bir uygarlık kurmayacağız, onların kurdukları uygarlıkları devam ettireceğiz.

“Ellezîne Halav Min Kablu” tekildir. Yani halvet etmiş olan geçmiş topluluklar tek topluluktur. Sıratı mustakimdir. Biz onların tarikine intisap ediyoruz. İşte biz onların sünnetine tabiyiz ve o planı, o kaderi yaşatıyoruz ve yaşatacağız. O sebeple burada muzari sigasıyla geldi, “Ellezîne” ile geldi.

Bizim görevimiz tebliğdir, icat etme değildir. Biz “Adil Düzen”den bahsederken bizim görevimiz, Hak peygamberlerin getirdiği risaleti dünyaya duyurmadır, tebliğdir. Bizim görevimizdir. İşte bu görevi yerine getirecek kimselerin burada anlatılanlara uymaları gerekir.

رِسَالاَتِ اللَّهِ

(RıSAvLaTı elLAHı)  

“Allah’ın risaletini.”

Burada risalet Allah’a izafe edilmiştir, hem de dişi kurallı çoğulla getirilmiştir. Bugün yeryüzünde mevcut olan dört büyük din Allah’ın risaletidir. Yahudilik de bunların içindedir. Bunlar çoktur ama hepsi Allah’tandır. Kur’an son kitaptır. Ama dört beş dinin risaletteki yerleri farklıdır. Kur’an’ı doğru anlayabilmemiz için bu dört dinin kitaplarını incelememiz gerekecektir. Tevrat ve İncil’i az da olsa incelemiş bulunuyoruz. Ama Budizm ile Brahmanizm’i henüz inceleyip Kur’an’la karşılaştırmamışızdır. Buradaki “Risalatillahi” ifadesinden anladığımıza göre bizim bu dinleri de inceleyip Kur’an’la karşılaştırmamız gerekir. Bunun için iki yol takip edilebilir.

Biri, biz o dinleri inceleyebiliriz.

Diğeri de, o din mensubu olanlara Türkiye’de bu konuda doktora yaptırmış olabiliriz.

Bu doktoranın konusu, o dinin mukaddes kitapları ile Kur’an’ı karşılaştırmadır. Kur’an’ın bazı müteşabih âyetleri ondan sonra anlaşılır hâle gelecektir.

Demek ki Adil Düzencilerin ana görevi, dördü büyük beş dinin risalelerini insanlığa tebliğ etmedir, ulaştırmadır. Bunu yapmamız için bunlarla ilgili ocaklar ve bucakların kurulması gerekmektedir.

İşte bunu başarmamız için bin dil üniversitesini kurmamız gerekecektir.

İstanbul Adil Düzen Çalışanları bu görevlerini idrak edip çalışmalıdırlar.

وَيَخْشَوْنَهُ

(Va YaPŞaVNaHUv)

“Ve O’ndan haşyet ederler.”

Bizim görevimiz, Allah’ın risaletini tebliğ edenlerin görevleri, Allah’tan haşyet etmektir. Allah’ı saymaktır. O’nun istemediği ve hoşlanmayacağı işleri yapmamaktır.

Biz O’nun risaletini tebliğ edeceğiz ama tebliğden önce biz ona göre amel edeceğiz.

Bunu yapmak için bazı görevleri kabul etmemiz gerekir.

1. Bu dinlerin hapsinin kaynağı Allah’tır, Allah’ın peygamberleri getirmiştir. Onların sayesinde bu dinler kurulmuştur. Kaynağı Allah’tır. Hepsi haktır.
2. Bütün dinler zamanla değişmiş, gelişen dünyanın ihtiyaçlarına cevap veremez hâl almıştır. Bütün dinlerin yeniden ele alınması gerekir.
3. Kur’an son kitaptır. Lafzı ve dili ile bozulmamıştır. Bütün dinler kendilerini yeniden ele alıp çağın gereği olarak yeniden yorumlanmalıdırlar.
4. İşte, Allah’tan haşyet etmek demek, kitapların asıllarına dönmek demektir. Sonradan karışmış bulunan hurafelerden uzaklaşmak demektir.

Bugün Hıristiyanlar biliyorlar ki Hazreti İsa kendisine taptırmamıştır. Teslis sonradan uydurulmuştur ama çoğu hâlâ ona inanmaktadırlar. Allah’tan haşyet edenler bu tür sonradan uydurulan şeylere inanmazlar. Müsbet ilim ve Kur’an’a dayanarak uydurmaları yok ederler.

Bir bakarsınız, Kur’an’ın bir âyetini açıklarsınız, onların da aklı erer. Ama Müslimlerin aklı karışır diye söyletmezler, söylemezler. İşte bu Allah’a saygısızlık ve kendisini Tanrı’dan üstün tutma demektir.

وَلاَ يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلاَّ اللَّهَ

(Va Lav YaPŞaVNa EaXaDan EilLav elLAHa)  

“Allah’tan başka kimseden haşyet etmezler.”

İşte inkılâbın ve ileri gitmenin yolu budur. Allah ne diyorsa onu yapmaktır. O’ndan başka kimseden çekinmemek ve korkmamaktır. O’ndan başka kimseye saygı duymamaktır. Bütün hareketleri O’nun için ve O’nun adına yapmaktır.

Bu nasıl başarılacaktır?

Önce âlimler Allah’tan başka hiç kimseden korkmadan Kur’an’ın söylediklerini söyleyeceklerdir, çekinmeyeceklerdir. Böylece topluluk fikren oluşacaktır.

Rey almak için kurulan siyasi partiler bu işi yapmazlar. Onlar halkın reyini alabilmek için onların hoşuna giden cümleler söylerler. Bu da o topluluğu bir yere götürmez. Topluluk yeniliği öğrenemez ve yeniliği kabule hazırlanamaz.

İşte, topluluğu gerçek inkılâba hazırlayanlar söylenmesi gerekenleri çekinmeden söylerler. Belli bir kıvama geldikten sonra başkanlar ilk hareketi yaparlar; ailece yaparlar. Sonunda topluluk birden değişir ve yeni uygarlık ortaya çıkar.

Elbette yeni düzene geçildiğinde birtakım sıkıntı ve sorunlar ortaya çıkar.

O sıkıntıları kim yenecektir, nasıl aşılacaktır, çözüm yolları nasıl bulunacaktır?

Çözüm yollarını topluluk kendisi kendi içinden bulacaktır. Sorunlarla karşılaşınca Adil Düzene göre çözümü arayacak ve bulacaktır.

Bütün mesele halkın tutuculuktan vazgeçip eskiyi bırakır hâle gelmesidir.

Sömürü sermayesi lâiklik diye bir şey uydurmuştur. İslâmiyet’ten aldığı bu kelimeyi tahrif ederek lâikliği dinleri dışlama şeklinde anlamıştır. Oysa lâiklik bütün dinlerin toplulukta eşit muamele görmesidir, dinde zorlamanın olmamasıdır.  

Basın buna göre şartlandırılmıştır.

Öğretmenler buna göre şartlandırılmıştır.

Savcılar ve hakimler buna göre şartlandırılmıştır.

Ordu ve daha nice güçler buna göre şartlandırılmıştır.

Oysa bu anlayışın kanuni bir dayanağı yoktur, sadece tutucu anlayıştır.

O halde biz bu bâtıl batılı anlayışı nasıl aşacağız?

Her şeyden önce gerçekleri bizim öğrenmemiz gerekir. Sonra anlatmamız gerekir. Bu arada biz zulme uğrarız ama sonunda gerçekleri çevremize anlatırız. İşte ondan sonradır ki başkan, cumhurbaşkanı veya başkomutan basit bir davranışla sorunu çözmüş olur.

وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا(39)

(Va KaFAy Bi elLAvHi XaSIyBan)

“Hasib olarak Allah kifayet eder.”

Bunun birçok derin mânâsı vardır. Önce size gerçekleri söyletmeyen ve yaptırmayan kimselere muhasib olarak Allah yeterlidir. Yani sizin işiniz söylemek ve yapmaktan ibarettir; onlara kabul ettirmek sizin işiniz değildir. Onların yaptıklarının hesabını Allah görecektir.

Ne yapılıyor?

Karşı tarafın kabulü için tavizler veriliyor. Bu yanlıştır. Onları ikna etmeye Allah yeterlidir. Siz sadece size düşeni yapınız, tebliğ ediniz. Ötesine karışmayınız. Allah’ın hasib olması yeterlidir. O’ndan başka kimseden çekinmeniz gerekmez. Falan ne der, filan ne der; ona bakmayacaksınız. Allah ne derse onu yapacaksınız. Siz yaptıklarınızın hesabını ona buna değil, Allah’a vereceksiniz. Ona göre davranınız ve ona göre hareket ediniz. Her gün Kur’an okuyup ondan güç almadıkça Allah adına bir şey yapmanız mümkün olmaz.

Beşyüz senedir sömürü sermayesi insanlığı dinsizleştirmeye çalışmıştır. Diğer bütün dinler teslim olmuştur. Oysa İslâmiyet’in bir kanadı direnmeye devam etmiştir. Sonunda Kur’an’ın zaferi tüm dinlerin zaferi olmuştur. Şimdi bütün dinler yine kendilerine gelmiş ve ateizmin rüzgarına karşı durabilir olmuşlardır.

Kur’an ne yapıyor?

İnsanlara nasıl cihat yapacaklarını öğretiyor. En sıkıntılı zamanlarda bile sabretmeyi öğretiyor. Din düşmanlarının geçici zaferi onları yıldırmıyor.

Birinci Cihan Savaşı’ndaki mağlubiyetimiz, sonra Cumhuriyet döneminde yapılanlar herkesin ümidini kırmıştır. Mehmet Akif Ersoy bile ümitsizlik içinde ülkeyi terk etmiştir.

İki kişi bu ümitsizlik içinde imanlarından taviz vermeden cihada devam etmiştir.

Bunlardan biri Süleyman Tunahan’dır. Arapça derslerine devam etmiş, Türk milletinin bu alandaki geleceğini güvene almıştır.

Diğeri ise Bediüzzaman’dır. Risalelerle ulusun imanını korumuştur.

Onlar bu işe girişirken hasib olarak Allah yeter demişler ve harekete geçmişlerdir.

Sonra ne oldu?

Sonra bugünkü Türkiye doğdu. Onlar da ümitsiz olup cihada devam etmeseydiler, bugünkü Türkiye böyle bir Türkiye olmazdı.

İşte hasibin ikinci mânâsı da budur.

Adil Düzen Çalışanları bugün onlar kadar karanlık bir dönemde yaşamıyorlar.

1960’larda siyaset bakımından aynı karanlık dünyada yaşıyorduk. Biz faaliyete geçtiğimizde herkes bize boş yere çalıştığımızı söylüyordu. Şimdi onların adları okunmuyor ama biz anayasa ekseriyeti ile iktidardayız.

Bugün de Adil Düzen Çalışanları garip görülüyor. ‘Bunların bu çalışmaları ne işe yarayacak’ diyorlar. Bir gün gelip de “Adil Düzen” ulus tarafından benimsendiğinde, işte o zaman Kur’an’ın dediklerinin doğru çıktığını göreceklerdir. Biraz sonra da “Adil Düzen”in dünyayı sardığını görüp yaşayacaklar, Kur’an’ın dediklerinin ne kadar doğru olduğunu anlayacaklar, Kur’an’ın mucizesi yine ortaya çıkacaktır.

***

مَا كَانَ مُحَمَّدٌ

(MAv KAvNa MuXamMaDun)   

“Muhammed değildir.”

Genel olarak nebilik ve risaletten bahsedilmiştir. “Yuballiğune”de fiil-i muzariyi getirmekle de bu hükümlerin kıyamete kadar süreceği ifade edilmiştir.

Bu durumda şu soru ile karşılaşılır:

-O halde Kur’an’ı getiren Hazreti Muhammed’in durumu nedir?

Kur’an’dan önce inkılâp yeni kitap ve yeni peygamberlerle olmuştur. Kur’an’dan sonra peygamberlik sona ermiştir. Artık Cebrail kimseye Allah’tan vahiy getirmemiştir. Peygamberlerin yerini âlimler almıştır. Vahyin yerini içtihat ve icmalar almıştır. Hazreti Muhammed bunların sonuncusudur. Ama risalet bakımından ise sonuncu değildir. Çünkü nübüvvet bitmiştir ama risalet devam etmektedir. İçtihat ve icmalarla sabit olan gerçekler başkanlar tarafından halka ulaştırılacaktır. Topluluk yönetilecektir. İşte bu ayırımı belirtmek için Hazreti Muhammed’in kim olduğunu bize anlatmaktadır.

“Muhammed” “Ihmad” bâbından ismi mef’uldür, hamd edilen anlamındadır. Hazreti Muhammed’in bu adı almasının sebebi, kendisinin kendisinden sonra övülmesidir.

“Hamd” birkaç mânâyı içerir. Teşekkür anlamını taşır, medh anlamını taşır, sena anlamını taşır. Bu anlamıyla insanlara hamd edilmesi caizdir. Çünkü bir eşya da medh edilebilir. Hazreti Muhammed’in adı da bu mânâda adıdır. Her türlü davranışta örnek insan olduğu için tahmid edilenden üretilmiş bir kelimedir.

أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ

(EaBAv EaXaDin MiN RiCAvLıKuM)

“Ricalinizden birinin ebi/babası değildir.”

Hazreti Muhammed aleyhisselâma kadar nübüvvet olsun, saltanat olsun, babadan oğluna sürerdi. O zaman kitaplar yoktu, medreseler yoktu, ulaşım yoktu, haberleşme yoktu. Tüm bilgiler aile içinde alınırdı. İnsanlar dini ve yönetimi babadan öğrenirlerdi. Hazreti Muhammed aleyhisselâm ile bu usul de sona erdirildi. Artık hanedanlık kalktı. İnsanlar eğitim müesseselerinde yetişiyorlar. Krallar seçimle geliyorlar.

Gerçi bu usul yirminci asra kadar sürmüştür. O zaman teknik gelişmemiştir. Hazreti Muhammed’den otuz sene sonra yeniden saltanat dönemi başlamıştır. Ne var ki, III. bin yıla gelindiğinde artık hanedanlık sistemi de sona ermiştir. Bu sebepledir ki Hazreti Muhammed’in kendisine vâris olacak bir erkek çocuğu olmamıştır. Bu âyet nâzil olduğu zaman da, ondan sonra da erkek çocuğun babası olmamış, bunlar büyüyüp rical sınıfına girmemiştir. Bundan dolayı sizden bir erkek adamın babası olmamıştır. Böylece hanedanlık sistemi de sona ermiştir.

“Rical” denmiş olmasının başka bir sebebi de, kızın babası olmasıdır. Hazreti Fatıma’dan Hazreti Hasan ve Hazreti Hüseyin olmak üzere iki torunu olmuştur. Amcasının torunları idiler ama kendi sulbünden değildiler. Böyle olmasına rağmen daha dört halife zamanında bile hanedanlık kavgaları olmuştu. O günkü seviyeye göre hanedanlık dışı bir oluşma mümkün değildi. Oysa hükmen hanedanlık kalkmıştı.

وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ

(Va LaKiN RaSUvLa elLAHi)  

“Velakin Allah’ın resulüdür.”

Muhammed’in Allah’ın resulü olduğu belirtilmiştir. Hazreti Muhammed’in atası Hazreti İsmail’dir. Kureyş onun soyundandır. Hac merasiminin büyük kısmını Hazreti Muhammed onlardan öğrenmiştir. Hac ibadeti Mekke’de ifa edildiği için o ibadeti atalarından öğrenmiş olması, Hazreti  İsmail’den gelen gelenek olarak öğrenmesinde bir mahzur yoktur. Ama İslâmiyet artık kabile dini değildir; kavim dini de değildir. Cebrail’den öğrendiklerini uygulamıştır. Allah’ın örnek resulüdür. Kendisi hanedanlık geleneğine son vermiştir ama kendisi hanedanlık geleneği içinde peygamber olmuştur.

Evet, Hazreti Muhammed resuldür; hanedanlığa son veren bir resuldür.

Hazreti Muhammed’in yerine gelecekler tüm Müslümanların, tüm insanlığın başkanı olmayacaklardır. Bunlar sadece kendi bucaklarının başkanı olacaklardır. Mekke’nin başkanı insanlığın başkanı olmayacaktır. Medine’nin başkanı da tüm insanlığın başkanı olmayacaktır.

Eskiden her kabilenin bir peygamberi oluyordu. Şimdi de her kabilenin yani her bucağın başkanı olacaktır. Kentler yönetimi, kabile yönetimi dönemi geri gelecektir. Ne var ki iller ve devletler de merkezde güçlü olacaklardır. İnsanlık da güçlü olacaktır.

İnsanlık uygarlaşmayı sağlayacak; ülkeler savunma hizmetlerini yapacaklar; iller güvenliği sağlayacaklardır. Bunların merkez bucakları olacaktır.

Resuller bucakların başkanlarıdır, Cuma imamlarıdır.

وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ

(Va PaTaMa elNaBiyYINa)  

“Ve nebilerin hatemidir.”

“Nebiler” burada kurallı erkek çoğul olarak kullanılmıştır. Hazreti Nuh’tan başlayıp Hazreti Muhammed’e kadar gelen nebiler silsilesinin sonuncusudur. İster batının Tevrat, İncil ve Kur’an silsilesinin; ister Brahmanların vedaları ve Budistlerin kitaplarını getiren peygamberler olsun, bunların sonuncusudur. Bugünkü İslâm uygarlığının kurucuları onlar ve son nebidir. Son resul değil, son nebidir.

Burada marife geldiği ve cem olarak geldiği için son nebi demek değildir. Mukaddes kitapların sonunu getiren vahiy alan son nebidir. Yoksa Hazreti Peygamber’den sonra da nübüvvet devam edecektir; âlimler birer nebi durumunda olacaklardır. “Hatemü’n-nebiy” denseydi son nebi olurdu. “Hatemü’l-enbiya” denseydi yine son nebi olabilirdi.

“Nebi” burada marifedir. Cemi müzekkerdir. Belli nebiler grubu kastedilmektedir. O da İlâhi kitapları getirenlerdir. Demek ki nebilik iki  çeşittir. Biri Cebrail’den kitap ve bilgi alan nebiler, diğeri içtihat ve icmalar yapan nebilerdir. Böylece şimdiye kadar verdiğimiz mânâdaki eksiklik giderilmiş olur.

“Hatem” aynı zamanda mühür demektir. Mektubun bittiğini gösteren işarettir. Bir de mühürlemek demek belgeyi kesinleştirmek demektir. Hazreti Muhammed de peygamberliği belgelemiştir. Yani kendisinden önce gelen peygamberler için de mucize olmuştur. Kur’an’ın mucize olması ve Kur’an’ın onları tasdik etmesi onlar için de mucize olmuş olur. Bu sebepledir ki Hazreti Muhammed aynı zamanda diğer peygamberlerin peygamberliğini tasdik eden kimsedir. Hazreti Muhammed’in özel durumunu böylece ifade etmiştir.

Hazreti Muhammed nebilerin hatemidir, büyük dinlerin kurucularından biridir.

O’nun durumunu şöyle özetleyebiliriz.

1. Kur’an’ı insanlığa getiren son nebi. Eski peygamberleri tasdikleyici, yeni nebilerden Kur’an’ı getiren nebi. Bu görev ile tüm insanlığa mürseldir.
2. Biz ehli Kur’an’ın kurucu nebisidir. Hazreti İsa Hıristiyanlar için ne ise bizim için de Hazreti Muhammed odur. Bizim resulümüz ve nebimizdir.
3. Hazreti Muhammed Arabistan’ın aynı zamanda başkanıdır. Kendi zamanında Arabistan devletini kurmuş ve yönetmiştir.
4. Hazreti Muhammed bir mü’mindir.

Hazreti Muhammed böyle anlaşılmalıdır.

Hazreti Muhammed bizim başkanımız değildir. Çünkü başkanlar hayatta olanlardır. Hazreti Muhammed bizim müçtehidimiz değildir. Çünkü sadece yaşayan müçtehitlere ittiba edilir.

Hazreti Muhammed Kur’an’ı bize getirendir ve ilk uygulayandır. Örnek uygulamayı yapmıştır. Nebi ve resul bu anlamdadır. Kur’an’ı yorumlama anlamındaki sünnet bizi bağlar ama zamanımızdaki sorunları çözme şeklindeki uygulama ise bizi bağlamaz. Nitekim dört halife zamanında Resulün uygulamasına muhalif uygulamalar yapılmıştır.

وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا(40)

(Va KavNa elLAHu Bi KulLi ŞaYEin GaLIyMan)  

“Ve Allah her şeyi alim bulunmaktadır.”

Allah bütün bunları bildirirken bilerek bildirmektedir. Ne hükümleri koyduğunu bildiği gibi işlerde olacaklardan da haberdardır. O’nun bilgisinde olmayan bir şey yoktur.  Dolayısıyla biz Kur’an’ı zamanımıza göre yorumlarken bize o zamanın hükmüdür denemez. O günümüzün hükmünü de bilmektedir. Hattâ benim yaptığım bu içtihadımı da bilmektedir. Yaptığım hatalardan haberdardır. Benim hatalarımı Cebrail gönderip düzeltmeyecektir. Ama başka mü’minlerin içtihadı ile benim hatalarımı düzeltecek ve eksiklikleri tamamlayacaktır. Kimsenin, ‘sen hata yapıyorsun, içtihat yapma’ deme yetkisi yoktur; içtihat yapıp hatalarımı düzeltmesi gerekir, farz olan odur.

Biz “Adil Düzen” çalışmalarını yaparken içtihat yaptık; nakle dayanarak yaptık, akıl yoluyla izah ettik. Erbakan akıl yoluyla bizi kontrol etti ve kabul etti. Biz böylece “Adil Düzen”i topluluğa sunduk. Diğer mü’min kardeşlerimize düşen bizi dinleyip yanışlarımızı düzeltmeleri ve eksiklerimizi tamamlamaları gerekirken, yani Cebrail’in yaptığı görevi onların yapması gerekirken; o kardeşlerimiz bizi susturmakla meşgul olmuşlardır.

Bundan sonra da böyle olacaktır.

Siz Adil Düzen Çalışanları üzülmeyeceksiniz. İlâhi kader gereğidir. İyi niyetle yaptıklarından onlar da me’cûr olacaklardır. Sonunda herkes tav’an ve kerhen “Adil Düzen”e hizmet etmektedir.

***

AHZÂB SÛRESİ TEFSİRİ - 12

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

َِياأَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعْ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا(1) وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا(2) وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا(3) مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَمَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمْ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَاءَكُمْ أَبْنَاءَكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْوَاهِكُمْ وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ(4) ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا(5) النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا(6) وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى بْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا(7) لِيَسْأَلَ الصَّادِقِينَ عَنْ صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًا(8) يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا (9) إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا (10) هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا (11) وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا (12) وَإِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ يَاأَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِنْهُمْ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِنْ يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا(13) وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا يَسِيرًا(14) وَلَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَكَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولًا(15) قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمْ الْفِرَارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْ الْمَوْتِ أَوْ الْقَتْلِ وَإِذًا لَا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًا(16) قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنْ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا(17) قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا(18) أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشَى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِ أُولَئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا(19) يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا(20) لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا(21) وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِيمَانًا وَتَسْلِيمًا(22) مِنْ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا(23) لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِنْ شَاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا(24) وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا(25) وَأَنْزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمْ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا(26) وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا(27) يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا(28) وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا(29) يَانِسَاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا(30) وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا(31) يَانِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنْ النِّسَاءِ إِنْ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا(32) وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا(33) وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَى فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا(34) إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ  وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا(35) وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمْ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا(36) وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا(37) مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَقْدُورًا(38) الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا(39) مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا(40)

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا(41) وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا(42) هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنْ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا(43) تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا(44) يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا(45) وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِيرًا(46) وَبَشِّرْ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنْ اللَّهِ فَضْلًا كَبِيرًا(47) وَلَا تُطِعْ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا(48)

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا

(YAv EayYuHa elLaÜIyNa EAvMaNUv)

“Ey iman etmiş olanlar.”

Bu sûrede beş defa “Ey nebi” diye hitap vardır. Yedi defa da “Ey iman edenler” diye hitap vardır. “Ey nebi” ile başlar, sonra “Ey iman etmiş olanlar” olarak zikredilir. Beş defa böyle peş peşe gelir. Sonunda üç defa “Ey iman edenler” diye hitap edilir. Demek ki bu sûrede iman etmiş olanlarla başkanları arasında kurulan ilişkiler anlatılmaktadır.

Önce on aile civarındaki topluluk aşiret/ocak/apartman oluşturur. Her aşiretin beş vakit namaz kıldıran imamı vardır. Sonra yüze yakın aşiret birleşerek bir kabile oluşturur. Kabilenin bir merkez aşireti vardır; bu aşiret o kabilenin âlimlerinden oluşur. Merkez aşiretin başkanı aynı zamanda kabilenin başkanıdır. Bu başkan Cuma namazını kıldırır. Aşiret kabilenin âlimlerinden oluşur. Bu sûre işte bu teşkilâtı anlatmaktadır. Aşiret veya kabile içinde çıkacak sorunlar bu âyetlere göre çözülür.

İnsanlar dört grupta toplanırlar.

Müşrikler şeriatı kabul etmeyenlerdir. Bunlar güce inanırlar. Kendileri güçlü iseler sizi öldürebilir veya istedikleri gibi hizmet ettirirler. Onlara göre siz onların kölesisiniz.

Bunların bizim topraklarımızda dolaşma hakları bile yoktur. Çünkü bunlar hakem kararlarını da tanımamaktadırlar. Bizim topraklarımızı terk etmeleri şartı ile; onlar bize dokunmadıkları takdirde biz de onlara dokunmayız.

Kâfirler ikinci gruptaki insanlardır. Bunlar hakem kararlarını kabul ederler. Bundan dolayı aramızda yaşama hakları vardır. Bunlar askere gelmezler, ayrıca bedel de vermezler.

Biz bunların güvenliklerini sağlamayız. Başkaları bunlara saldırırsa, biz onları korunmayız. Ama biz onlara saldırmayız. Sosyal güvenlik haklarından yararlanmazlar. Kredi istihkak etmezler.

Müslimler üçüncü gruptakilerdir. Bunların şeriatları vardır. Hakem kararlarına uyarlar. Askere gelmezler ama cizye yani askerlik bedelini verirler. Bunlar genel ve sosyal güvenliği istihkak ederler.

Bir toplulukta asıl kitle bunlardır. Bunların kendi siteleri vardır. Kendi sitelerinde kendi şeriatları geçerlidir. Mezhepleri vardır. Herkese kendi mezhebi ile hükmolunur.

Mü’minler ise dördüncü gruptakilerdir. Mü’minler bedenen savunmaya katılırlar ve bedel vermezler. Bunlar silah taşırlar. Genel güvenlikten bunlar sorumludur, bugünkü silahlı kuvvetleri bunlar oluştururlar. Asker ve polis gibidirler.

Yani, İslâmiyet’te meslek olarak asker veya polis yoktur. Mü’minler her sene bir ayı geçmemek üzere kıtalara katılırlar, nöbet tutarlar ve askerî eğitim görürler. Bunlar sivil hayatta da silah taşırlar ve kamu görevi ifa ederler.

Kadınlar askere gitmez ama silah taşır ve kamu görevleri yapabilirler. Müslimlerin hanımları da bedel ödemezler.

Yani, toplulukların genel güvenliğini sağlama görevi mü’minlerindir. Yetkiler de onlara aittir, onlar seçer ve seçilirler. İşte bu sûre “Ey iman edenler” deyince, onlara hitap etmektedir.

Müslimler ise iyi insan olmakla mükelleftirler ama mü’minler gribi askeri disipline tâbi değildirler.

Kur’an’dan evvel bu görev İsrail oğullarına verilmiştir.

Kur’an’dan sonra bu görev gönüllülere verilmiştir.

15 yaşına gelen kadın veya erkek, mü’min veya müslim olmakta serbesttir. Mü’minler bugünkü asker ve polisler gibidirler. Aynı disiplin içinde aynı yetkilere sahiptirler. Senede bir aya yakın nöbet tutarlar. Savaşı ise bunlar yapar, diyet taksitlerini bunlar öderler.

اذْكُرُوا اللَّهَ

(uÜKuREuv elLAHa)

“Allah’ı zikrediniz.”

“Allah’ı zikretmek” demek, Allah’ı anmak demektir.

Buradaki “Allah”tan maksat topluluktur. Bunlar ocağı ve bucağı yönetenler olduğuna göre, ocak ve bucak işlerini müzakere etmeleri gerekir. Müzakere etmek demek, topluluğun işlerini görüşmek demektir. Herkes beş vakit namazını kendi aşiretinde kılar ve orada ocağın ve bucağın işleri görüşülür. Ondan sonra herkesin ilmî, dinî, meslekî ve siyasî dayanışma ortaklıkları vardır. Bunların sorumluları ile de özel görüşmeler yapılır. Sonunda bu dayanışma ortaklık sorumluları beş vakit namazlarını bucak merkez mescidinde kılarlar ve sorumlularla müzakere ederler. Alınan kararlar başkan tarafından semtlerde bulunan emirlere başkan tarafından iletilir ve emirler de kararları icra ederler. İşte buna “zikr” denmektedir.

“Zikr” konuların görüşülmesi ve karara bağlanması demektir.

Mü’minler askerî disiplin içinde hayatlarını eğitimle geçirirler. Beş vakit namazlarını ocaklarda kılarlar. Ayrıca kendi dayanışma ortaklıklarının sorumluları ile de sohbet ederler. Dayanışma sorumluları ise başkanın beş vakit namazına katılırlar. Başkan Cuma günü aldığı kararları ilan eder. Semt yöneticileri (mahalle ve köy muhtarları) Cuma günü mescide gelirler ve tüm halkın önünde başkanın kararlarını tebellüğ etmiş olurlar.  

ذِكْرًا كَثِيرًا

(ÜiKRan KaÇIyRan)

“Kesîr zikr ile zikrediniz.”

Önce mü’minlerin günlük hayatlarını hatırlayalım.

Sabah dörtte uyanırlar. Abdest alıp vitirlerini kılarlar. Sabah kahvaltısını yapar ve mescide gelirler. Güneş doğmadan evvel namazlarını kılar, sonra işyerlerine giderler. Öğleye kadar resmi işleri yaparlar.

Öğle ezanı okunur, namazlarını kılar ve evlerine dönerler. Saat 12’den 15’e kadar öğle istirahatlarını yaparlar; yemek yerler ve kısa gündüz uykularını uyurlar.

Saat 15’te ezan okunur, mescide gelirler ve namazlarını kılarlar. Namazdan sonra akşam mesailerine giderler. İsteyenler bu arada ilim yaparlar. İsteyenler de bu arada istedikleri işi yapıp para kazanırlar.

Dayanışma sorumluları ikindi-akşam arası ders yaparlar. Ortaklardan isteyenler bu toplantılara katılır ve müzakere ederler.

Akşam ezanı okununca namaza giderler. Namaz kılındıktan sonra evlerine giderler, akşam yemeklerini yerler, aşiretin mescidine gelirler ve yatsı namazına kadar sohbet ederler.

Bu da zikretmektir.

Bucak başkanı da bu saatlerde şûra üyeleri âlimlerle zikreder, yani görüşme yapar.

Saat 10’da yatılır.

İşte mü’minlerin hayatı böyle askeri düzen içinde cereyan edip gider. Her namazda Topluluğun işleri görüşülür.

“Zikr” kelimesi burada nekredir. Her topluluk kendi görüşme konularını kendisi koyar. Emredilen toplantıdır. Görüşme konuları ve şekilleri üzerinde Kur’an toplulukları serbest bırakmıştır. Nekre olması bunu ifade eder. Her aşiret ve kabilenin merkez aşiretleri kendi görüşme konularını ve şekillerini kendileri belirler. Böylece çeşitlilik ortaya çıkar. Ayrıca topluluklar arasında yarış olur. Başarılı olan ocak ve bucaklar diğerleri tarafından taklit edilirler. Zamanla en iyisi bulunmuş olur.

Uygarlık birden gelişir. Eski konular ve kurallar yeterli olmaz, yeni ocaklar ve bucaklar ortaya çıkar. Bu sefer onlar başarılı olur, böylece sürekli olarak evrim sürüp gider.

“Kesîr” kelimesi müzakerelerin sayısal olduğunu, yani periyodik olarak namaz kılınacağını ifade eder. İşte cemaatle kılınan namaz beş vakittir. Altıncı olarak vitir kılınır. Haftada bir Cuma kılınır. Senede iki defa bayram namazları kılınır. Ömürde bir defa hacca gidilir. Bunun dışında cenaze olduğu zaman cenaze namazı kılınır. Zelzele, sel, güneş tutulması gibi olaylarda da yine toplanılıp zikredilir.

وَسَبِّحُوهُ

(Va SabBiXUuHUv)

“O’nu tesbih ediniz.”

“Zikr” konuların görüşülmesidir. “Zikr”de “kesîr” kelimesi ile getirilmiştir.

Burada “kesîr” kelimesi zikr mastarının sıfatı olarak getirilmiştir. “Bukra ve asil” ve ile atfedildiğine göre; bukra üç, asil de üç olmak üzere altı namazda tesbih edilecektir demektir. Sabah öğle ve ikindi bukra; akşam, yatsı ve vitir ise asil yapılan tesbihtir.

“Zikr” insanın fikrî mübadelesiyle oluşur. Kendi başına bir şey bilmenin fazla mânâsı yoktur. Bir şeyi birlikte öğrenirseniz, o topluluğun bilgisi olur. Bu bakımdan zikretmek, aynı zamanda topluluk içinde topluluk hâlinde bilmektir. Bir de hareketlerde birlik eğitimi almamız gerekir. Bu da tesbihtir.

“Tesbih” namaz kılmak demektir. Namazın kendisi tesbihtir. Kur’an’ı mânâsını düşünmeden okuma da tesbihtir. Bu da aynı kelimeleri tekrar etmekle olur, aynı müziği dinlemekle olur, aynı hareketleri birlikte yapmakla olur. Böylece insanlar duyguları ve eylemleri ile birbirleriyle kaynaşırlar.

Mü’minler, beş defa beraber olmak üzere günde yirmi rekat namaz kılarlar.

Sabahleyin 2 rekat, öğleyin 4 rekat, ikindide 4 rekat; gündüz namazları 10 rekattır.

Gece namazları; akşam ve vitir 3’er rekat, yatsı da 4 rekattır; toplam 10 rekat eder.

بُكْرَةً وَأَصِيلًا

(BuKRaTan Va EaWIyLan)  

“Bukra ve asilde.”

“Bukra” zarf olacağı gibi hâl da olabilir. Yani gündüz namazı ve gece namazı olarak anlamına gelmiş olabilir. Zarflar marife gelirlerse bir tek zamanı içerir. Nekre gelirse her zaman mânâsını taşır. Bunun için burada nekre gelmişlerdir. Her sabah ve akşam anlamındadır. “Bukra” erken ve genç anlamına geldiği gibi; ağacın görünen kısmı “bikr”dir, yerin altında olan kısmı “asl”dır. Burada “bikr” ile kullanıldığı zaman görünen gövde ve yapraklar demektir. “Asl” da toprak altındaki köklerdir. Buna benzer olarak gündüz kısmına bukra, gece kısmına asil denmektedir.

Namazda lisanî ve bedenî tesbihler yaparız. Lisanî tesbih tekbirle başlar. Kur’an kıraat edilir. Hamd ile tesbih edilir. İstiğfar yapılır. Dualar okunur. Selam verilir. Bunlar lisanî tesbihlerdir. Bir de huşu ve kunut vardır. Bunlar da kalbî tesbihlerdir. Bedenî tesbih ise kıbleye dönülüp ifa edilir. Eller kaldırılır ve bağlanır. Kıyam yapılır. Rükua gidilir. Doğrulunur. Secdeye gidilir. Doğrulunur ve tekrar secdeye gidilir. Kade yapılır. Baş sağa ve sola çevrilir.

Gerek sözler, gerek kalbî hareketler, gerekse bedenî hareketler birlikte yapılır. Böylece topluluk birlikte davranmaya alıştırılır. Zikir yani görüşme ve öğrenme namazın dışında yapılır, tesbih namazın içinde yapılır.

Tesbih zikirden farklıdır. Bundan dolayı “ve” harfi ile atfedilmiştir.

Bunlar mü’minlere emredilmiştir.

Müslimler de bunlardan kendi içtihatlarına ve mezheplerine uygun olanları yaparlar.

Allah burada izmar edilmiştir. Çünkü zikr ile tesbih aynı zamanda ve kimseye yapılmaktadır.

هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ

(HuVa elLaÜIy YuÖalLIy GaLaYKuM)

“O sizin üzerinize salât eden kimsedir.”

“O” yani zikrettiğiniz Allah, yani topluluk size selâm etmektedir.

“Salât” pişmek, olgunlaşmak demektir. “Alâ” ile getirildiğinde pişirmek, olgunlaştırmak demektir. Bir kimsenin işlerini toparlayıp düzeltirsen ona salât etmiş olursun. Allah, yani O’nun halifesi olan topluluk, yani ocağınız ve bucağınız, sizi pişirmekte ve olgunlaştırmaktadır. Zikir ve tesbih bu işe yaramaktadır.

Topluluk kurallarla temsil edilmektedir. Allah uygulamada şeriatı ifade eder. Yani uygulamakta olduğunuz kurallar Allah’ın emridir. Topluluk insanlara böylece emreder. Kurallar koyar. Usulüne göre alınmış kararlar topluluğun emirleridir. Dolayısıyla Allah’ın emirleridir. Şeriatın hükümleri öyledir ki, halkını eğitir ve olgunlaştırır. Salât yani namaz budur. Diğer ibadetler de budur.

Namaz yaşamamızı düzenler ve bizi toplulukta yaşayacak şekle getirir.

Zekât çalışmamızı düzenler ve toplulukta çalışacak şekle getirir.

Oruç bizi topluluk içindeki yasaklardan sakındırır uzaklaştırır.

Hac ise birbirimizle olan ilişkilerimizi düzenler, tüm insanlığı tek ümmet yapar.

Topluluğun kurallarına uymak suretiyle biz topluluk içinde yaşamaya hak kazanırız. Topluluk da bizim uygun davranmalarımızla oluşur.

O halde Kur’an bize ne emrediyor?

Önce hareketlerimizde ve davranışlarımızda fert olarak doğru hareket etmemizi ve davranmamızı emrediyor. Uygun şekilde çalışmalı ve yaşamalıyız. Uygun olanın ne olduğunu aklımızla buluruz. Kitaplardan yararlanarak öğreniriz. Yeter ki biz uygun olarak yaşamayı ve çalışmayı kabul edelim.

Biz çalışma ve yaşamamızı aile içinde yaparız. O halde ailemizin içinde birtakım görevlerimiz vardır. Sonra ocağımızı, sonra bucağımızı kurarız. Ocak ve bucağımızda hak ve görevlerimiz olacaktır. Ocak ve bucaklar kendi kuralları içinde var olurlar.

İşte, kurallara uyma demek topluluğa uyma demektir, çünkü topluluk bundan başka bir şekilde ortaya çıkmaz.

وَمَلَائِكَتُهُ

(Va MaLAvEıKaTiHIy)

“Ve O’nun melekleri.”

Ve O’nun melekleri de size salât ediyorlar.

Yani sizi yetiştiriyorlar, sizi olgunlaştırıyorlar.

Burada fiil tekrar edilmemiştir.

“Melekler”den maksat görevlilerdir, kamu görevlileridir. Kamu görevlileri de yetiştirmeyi ve olgunlaştırmayı topluluk adına yapıyorlar. “Mülk” inşa edilen yapılardır. Burada çalışana “melek” denir. Melekler, Allah’ın arz ve semavatını tedvir eden kullarıdır, yani Allah’ın kâinattaki görevlileridir. Yeryüzünde ise Allah’ın halifesi olan topluluğun görevlileri de melektirler. Kur’an aynı kelimeleri kullanmaktadır. Allah kâinatı nasıl yönetiyorsa, insanlar da yeryüzünü öyle yöneteceklerdir.

Kur’an’ı iki yönüyle okumamız gerekir.

Biri, kâinat ve onun rabbi olan Allah.

Diğeri de O’nun yeryüzündeki halifesi olan topluluk ve kamu.

لِيُخْرِجَكُمْ مِنْ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ

(LiYuPRiCaKuM MiNa elJuLuMAvTı EiLay elNUvRı)

“Sizi zulumattan nûra çıkarmaları için.”

Sizi olgunlaştırıyorlar, yetiştiriyorlar, pişiriyorlar.

Bunu niçin yapıyorlar?

Sizi karanlıktan çıkarıp da aydınlığa götürmek istiyorlar. Görevliler kendi başlarına bir iş yapmazlar, topluluğun yani kuralların verdiği işleri yaparlar. Dolayısıyla burada Allah ve görevlileri tek olarak hareket etmektedir. Allah ve melekler, Allah’ın kurallarla yaptıkları demektir. Bundan dolayı “yuhrice” müfret gelmiştir. Buradaki “küm/siz” ocak veya bucak halkıdır. Bu şunu göstermektedir ki, kişilerin ayrı ayrı kişilikleri vardır. Bir de topluluğun ayrı kişiliği vardır. Topluluğun kişiliği ile görevlilerin dahil olduğu kişilik aynıdır.

“Zulumat” nedir? Zulumat karanlıktır. Karanlıkta nereye gideceğinizi bilemezsiniz, başınıza ne geleceğini bilemezsiniz. İşte şeriata yani kurallara uymadan yaşamak budur. Kurallara uymadan yaşamak zulumattır. Çünkü kimin ne yapacağı ve ne ile karşılaşacağı bilinemez. Oysa şeriat aydınlıktır. Çünkü kurallar vardır. Ne yaparsan ne ile karşılaşacağını bilmektesin. İşte buna “hukuk düzeni” denmektedir. Nasıl anahtarı çevirdiğinizde ortalık aydınlanır ve lambalar yanarsa, şeriata göre davranılan yerlerde de ortalık aydınlıktır. Nereden ne geldiğini herkes görmekte ve bilmektedir.

Hayvan yavruları doğdukları zaman ne yapacaklarını ya bilmektedirler veya ilk yıllarında aldıkları eğitimle hayatlarının sonuna kadar o kurallara uyarlar. Kurallar nesilden nesile ve aileden aileye değişmez. Oysa insanoğlu değişik ocak ve bucaklarda doğup büyümektedir. Kendisine gerekli olan bilgileri sonradan almaktadır. Ayrıca ocak ve bucağın kuralları da zamanla değişmektedir. İşte bu sebepledir ki insan beşikten mezara kadar öğrenim görmek zorundadır. Namaz ve diğer ibadetler bunun için emredilmiştir.

Bugün ilk öğrenim mecburidir. Askerlik mecburidir. Araba sürebilmek için ehliyet almak mecburidir. Bugün birçok sahalarda eğitim yani ibadetler mecburidir. İslâmiyet bunları tanzim etmiştir. Şimdi tartışılacak husus eğitimin kendisi değildir, eğitim sistemidir. Beş-on sene öğrenim görüp ondan sonra altmış-yetmiş sene yaşamak mı, yoksa eğitime ömür boyu devam etmek mi? Eski çağlarda değişme o kadar yavaş olurdu ki, gençken elde edilen bilgiler kâfi gelmekte idi. Oysa şimdi benim bu satırları yazabilmem için bilgisayarın son versiyonunu öğrenmek gerekir. Bunları bana kim öğretecek? Gençler yani yeni keşifleri yapanlar öğretecek.

وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا  

(Va KAvNa Bi eLMuEMiNIyNa RAXIyMan)  

“Mü’minlere rahim bulunmaktadır.”

“Ve” harfi ile atfedilmiştir. “Hüve”ye atfedilmiştir. O salât eden kimsedir ve O mü’minlere rahimdir. İki isim cümlesi birbirine atfedilmiştir. Birinin müptedası mahzuftur. Birincisinin de ikincisinin de haberleri fiil cümleleridir. Biri mazidir, diğeri muzaridir.

“El-Mü’minîn” ahd için gelmemişse bütün mü’minleri kastetmektedir. İstiğrak içindir. Cins için de olabilir. “El-Mü’min”de ahd için olabilir, istiğrak için de olabilir. Ne var ki istiğrakta kişileri ayrı içine almaz, bütün grupları ayrı ayrı içine alır. Burada ya yukarıda geçen yani namazları kılan topluluk kastedilmektedir, o zaman ahd içindir demektir. Yahut bütün mü’min topluluklar kastedilmektedir. “Rahimen” kelimesinin nekre gelmesi, harfi tarifin cemaatlerin istiğrakı için geldiğini ifade eder.

“Rahmet etmek” annenin oğluna yaptığı davranışları yapmaktır. Karşılık beklemeden iyilik yapma anlamına gelir. Fert ile topluluk arasındaki ilişki böyle bir ilişkidir. Topluluk bir kimseyi yetiştirirken verdiklerini kazanırsa alacaktır. Yoksa karşılıksız vermiş olacaktır.

تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ

(TaXıyYaTuHuM YaVMa YaLQaVNaHUv SaLAvMun)

“Ona ilka ettikleri gün selamları selam sözüdür.”

Bir topluluk vardır. O şekilde bir düzen içindedirler ki, herkes bu toplulukta kalmak istemektedir. Çünkü herkes için istediği zaman ayrılma imkanı vardır. Bu topluluğu beğenmedikleri zaman hemen o topluluğu terk edip başka topluluğa gidebilmektedirler. Kendi taşınabilir mallarını alıp götürebilmekte, taşınmaz malları da devlet tarafından rayiç değerle satın alınmaktadır. Bu topluluk içinde kalanlar, kalmak zorunda oldukları için değil, burası onlar için başka yerlerden daha iyi olduğundan kalmaktadırlar.

Bir başka topluluk düşünün ki; kişiler orada oradan çıkamadıkları ve gidecekleri başka yererli olmadığı için kalmaktadırlar. Gitseler buradaki mallarını ve mülklerini bırakmak zorundadırlar. O toplulukta ya kurallar yok, ya da keyfî idare vardır.

İşte, bu yerlerden biri dünyanın cennetidir, diğeri ise dünyanın cehennemidir.

Böyle iyi topluluklarda kişi topluluğa katıldığı zaman işleri aralarında selâmlaşmaktır. Sağlık dilemeleri barıştır, selâmettir.

Buradaki zamir Allah’a gitmektedir. Biz “Allah’ın yeryüzündeki halifesi topluluk” mânâsını verdiğimiz için bu topluluğa mülaki olmaktadır. Yani insanların toplanma günlerine ve saatlerine işaret edilmektedir. Bunlar beş vakit namaz vakitleri veya Cuma namazlarıdır.

Bir topluluk bin haneden oluşur. Üstü örtülü kapalı büyük bir alan yapılır. Bu alan her bucakta bulunur. İnsanlar bu alana gelip ticaret yaparlar, dinlenirler, namazlarını kılarlar. Cuma günleri buraya gelirler. Her kabilenin kendine özgü yerleri vardır. Gelip orada durur ve sıraya girerler. Geldiklerinde orada olanlar selam verirler. İnsanlar birbirleriyle burada buluşur, görüşür ve ortak işleri varsa görürler.

“Tahıyye” sağlık dileme demektir.

“Selâm” barış anlamına geldiği gibi, selâmet ve sağlık anlamına da gelir.

Bunlar aralarında çıkan nizaları kavga ile halletmezler. Hemen hakemlere giderler. Hakemlerin verdiği kararlara uyarlar. Hakemler haksızlık yaparlarsa onların aleyhine de hakemlere giderler. Hakemlerin aleyhine hakemlere ancak dayanışma sorumlu başkanları giderler. Senin dayanışma ortaklığın gitmiyorsa, dayanışma sorumlusunu değiştirirsin, o hakemlere gider. Hiçbir sorumlu hakkını teslim etmiyorsa o bucağı terk edersin.

Görülüyor ki, kavga etmeden geçinme ve hakkını hukukunu koruma her zaman vardır.

“Selâm” demek, ben hakemlerin kararına razıyım, seninle kavga etmeyeceğim, barış içinde yaşayacağım demektir.

İnsanlığa 5000 yıldır bu öğretilmektedir.

İnsanlık henüz bu seviyeye ulaşmamıştır.

Ulaşmadığı için de “hakemlik sistemi” yerine “hakimlik sistemi”ni getirmişlerdir. Rıza ile topluluğa katılma yerine, zorla topluluğa katma sistemi getirilmiştir.

Kişiler aşiretler içinde yaşarlar. Ama isterlerse merkez aşiretlere katılıp tek başına yaşayabilirler. Aşiretler bucakların içinde yaşar, isterlerse kendi ocaklarını taşra bucaklardan çıkarıp il merkez bucağına sokabilirler. Bucaklar il içinde bulunurlar. İsteyen bucaklar taşra illerden çıkıp  bölge içinde yer alırlar. Hattâ illerde ülkeden uzaklaşıp insanlık üyesi hâline gelebilir.

Kişi ocağında, bucağında, ilinde, ülkesinde ve insanlıkta mü’min, müslim veya kâfir statüsünde olabilir. Ona göre hukuka tâbi olur. Herkesin mecbur olduğu bir şey vardır, yargı kararlarına uymak. Yargıyı tanımayanları bertaraf etmek de mü’minlerin görevidir.

Bugün insanlık büyük bir yaklaşıklıkla bu seviyeye ulaşmıştır. “Adil Düzen” için şartlar hazırlanmıştır. Halka anlatıldığı zaman “Adil Düzen”e kimse karşı çıkamayacaktır. Sorun bizim bilemeyişimiz ve anlatamayışımızdır.

وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا

(Va EaGadDa LaHuM EaCRan KaRIyMan)   

“Ve onlara kerim ücret i’dad etmiştir.”

Mü’minler bedel vermedikleri gibi, askerlik yaptıklarında ücret de istihkak ederler. Yani askere gidenler askerlik yaparken yevmiyelerini de alırlar, kamu bütçelerinden pay da alırlar. Demek ki mü’minlik sıkıntılıdır ama bununla beraber insanlar için rahatlık ve üstünlük de sağlamaktadır.

Burada “ücretin kerim olduğundan” bahsedilmektedir.

“Kerim” ikramlı ücret demektir.

“İkramlı ücret” demek, bereketli ve rahat ücret demektir.

İki  türlü ücret vardır.

Biri, ücret veren üstün, ücret alan işçidir.

Diğeri ise ücret veren muhtaç, ücret alan üstündür.

Mü’minlere toplulukta üstünlük sağlanmıştır. Bunlar ücret alırlar ama bunlar ücret verenlerin ibadı değildirler.

Tarih boyunca yönetim daima sınıfsal olmuştur. Hiçbir zaman hiçbir yerde eşit insanların yaşadıkları bir düzen olmamıştır.

İslâmiyet’te de sınıflar vardır. Yönetim mü’minlerindir. Ne var ki üst sınıfta yer alma tamamen isteğe bağlıdır. Yükümlülükleri yerine getiren üst sınıfa kendi isteğiyle çıkmaktadır. Ama üst sınıftan aşağı inebilmek için kişinin o topluluğu terk etmesi gerekmektedir.

Demek ki İslâmiyet’te sınıf yapılan hizmete ve sorumluluğa karşılıktır. Hizmet türü ise bilgiye dayanır. İmtihanları geçenler üst dereceye yükselirler.

Kur’an’da azim, kebir, hasen ve kerim ücretlerden bahsetmektedir. Ayrıca farz ve maruf ücretlerden söz etmektedir. Memnûnsüz ücret olarak bahsetmektedir.

Azim ücret ile kebir ücret arasında ne fark vardır?

Hasen ücret ile kerim ücret arasında ne fark vardır?

İşte bunların tasnifi ile ücretlendirme ortaya çıkar.

Azim büyük ücrettir, normal ücretin birkaç katı demektir.

Kebir ücret ise sürekli ödenen ücret demektir, yani aylık demektir.

Kerim ücret üstün asta ödediği ücrettir.

Hasen ücret ise eşitlerin birbirine ödediği ücrettir.

Bunların üzerinde daha çok çalışılmalıdır. Ücret var, ceza var. Aradaki farkları da değerlendirmek gerekmektedir. III. bin yıl uygarlığını eksiksiz ortaya koymamız için daha çok âlimin birlikte çalışması gerekmektedir.

Kur’an’daki kelimeler/kavramlar baştan sonuna kadar yeniden tanımlanmalıdır.

“Ruhu’l-Kur’an çalışmalarımız”da bu işe başlanmış bulunulmaktadır. Bilgisayar yardımı ile çalışmalar gittikçe kolaylaşmaktadır. Herkesin bu çalışmalara katılması gerekmektedir. Herkes kendisine düşeni yapmalı, arkadaşlarını da teşvik etmelidir.

“Akevler ADİL DÜZEN Dergisi” haberleşme merkezimiz olmalıdır.

يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ

(YAv EayYuHav elNaBiyYu)

“Ey nebi”

Hatemu’n-nebiyyin”deki ifadede “nebiler” kurallı cem/çoğul ile cem olmuştur. Bunlar Hazreti Nuh ve Hazreti İbrahim’in zürriyetinden gelen nebiler olup, Kur’an gelmeden önceki nebilerdir. Bunlar Allah’tan Cebrail vasıtasıyla vahiy aldılar.

Kur’an’dan sonra melek aracılığı ile vahiy alan bir nebi gelmeyecektir. Hazreti Muhammed’den sonra gelen nebiler dört delilden istidlâl yapan âlimlerdir.

Bunlar kimlerdir?

1. Ocak başkanları birer nebidir. Taşra ocaklarının başkanları, bucak merkez ocaklarının başkanları, il merkez ocak başkanları, ülke merkez ocak başkanları ve insanlık merkez ocağı yani Mekke merkez ocağı başkanı birer nebidir. Bunlar aynı zamanda resuldür.
2. Ayrıca ilmî dayanışma sorumluları da birer nebidir. Bucaklarda orta ehliyetliler, illerde yüksek ehliyetliler, ülkelerde üstün ehliyetliler meclisleri oluştururlar. Bunlar dayanışma ortaklıkları kurarlar. Bunların sorumluları da birer nebidir. Bunlar resul değildirler.

“Ey nebi” diye hitap ettiği zaman bunlara hitap etmektedirler. Bunlar yöneticidirler. Her başkan bağımsız olup kendi cemaatini kendisi yönetir. Bundan dolayı her nebiye ayrı ayrı hitap etmektedir. Bugün orduda böyle bir örgütlenme vardır.

İslâmiyet’te ise her zaman sivil durumda da askerlik yaparken de benzer örgütlenme vardır. Asker olanlar her zaman askerdir. Senede bir ayı geçmemek üzere erkekler nöbet tutarlar. Kadınlar yalnız aşirette nöbet tutarlar.

Nöbete katılmayan kadınlar, yaşlılar, hastalar ve çocuklar da mü’mindirler. Herkes her zaman mü’min olabilir. Askerlikte rütbeler mevcuttur. Bu rütbeler ilim ve sıralama usulleri ile belirlenir.

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ

(EinNAv EaRSaLNAvKa)  

“Biz seni irsal ettik.”

Yani bizim halifemiz olan topluluk irsal etti, yani seçti demektir.

Acaba topluluk başkanlarını nasıl seçer?

Bir bucağı ele alalım. Bucakta herkes kendisine bir ilmî danışman seçer. 7 yaşını dolduran herkes kendisine bir danışman seçmek zorundadır. 150 kişinin danışmanı olunca ilin ilmî sorumlusu olur ve nebiler sınıfına girer. Nebiler kadınlardan da olabilir. Resul kadın olamaz. Nebilerin şûrasına ilmî şûra diyoruz. İlmî şûra sıralama usulü ile kendilerine bir başkan seçerler. Bu bucak başkanı adayıdır. Başkan semtlere birer emir tayin eder. Mü’min kendi semtleri dışındaki emirlerden birini kendisine emir seçer. Böylece başkana biat etmiş olur. Yüzde beşini kendisine asker yapan emirin emirliği onaylanmış olur. Bütün semtlerde emirlikler onaylanınca başkanın başkanlığı da onaylanmış olur.

İşte irsal böylece gerçekleşmiş olur.

Bu şekilde başkanlığı kesinleşen irsal edilmiş olur.

O halde Kur’an’ı yorumlarken Allah eğer “biz bunu yapıyoruz” veya “yaptık” deniyorsa, toplulukta onun gerçekleşmesi için gerekli müesseseleri bizim kurmamız gerekmektedir. Yani başkan seçimi için bir sistem geliştirmemiz gerekir.

Bu emirdir. Ama şekli ise içtihada dayanır.

Bizim içtihadımız başkalarının içtihadına uymayabilir. Her ocak, bucak, il ve ülke kendisinin benimsediği sistemle başkanlarını seçer.

Ekseriyet sistemi ile seçim dinen meşru değildir ama hukuken meşrudur. Yani eğer halk ekseriyet sistemi ile seçiyorsa veya babadan oğula intikal ettiriyorsa, bu başkan meşru başkandır. Ya o başkana itaat edilir yahut o yer terk edilir.

Başkanın görevleri sayılırken; şahit olmak, mübeşşir olmak, münzir olmak, davetçi olmak ve yorumlayıcı olmak sayılmaktadır. Bunlar bütün müslimlere karşı olan görevlerdir. Mü’minlere karşı ayrı görevleri vardır. Kâfirlere itaatten de men edilmiştir. Yani başkan kâfirlerin de başkanıdır, ancak onlarla istişare etmez, onların oy ve söz hakları yoktur.

Mü’minler için farklı olarak fadl-ı kebir vardır. Yani başkan esas müslimlerin başkanıdır. Mü’minlerin daha çok hakları vardır. Kâfirlerin ise müslimlerden daha aşağı hakları vardır. Müşriklerin ise başkanı değildir.

شَاهِدًا

(ŞAvHiDan)   

“Şahit olarak.”

Başkanın birinci görevi şahit olmadır. Yani tescildir. İşletmelerin ve halkın hesaplarını tutmadır. Evrak kayıtlarını yapar, zimmet muhasebesini tutar, envanter muhasebesini tutar ve demirbaş kayıtlarını yapar. Bu kayıtlar yargıda şehadet için gereklidir. Bu kayıtlara dayanan bilgiler aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir. İşte bu görev şahitlik görevidir.

وَمُبَشِّرًا  

(Va MuBaşŞıRan)  

“Ve mübeşşir olarak.”

Başkan istişare yoluyla yapılacak işler hakkında kararlar alır. Planlar yapılır. Yapılan her işin ücretleri belirlenir. Bu işi yapana şu ücret verilir diye planlamada konur. Böyle bütçe yapılır. Bu bütçe şuralar tarafından yapılır. Ne var ki başkan ilan eder. Halka duyurur. Başkanın imzalaması ile yürürlüğe girer.

وَنَذِيرًا

(Va NaZIyRan)

“Ve nezir olarak.”

Ceza kanunu hazırlanır. Hangi fiillere ne cezalar verileceği belirlenir. Bunlar da ancak başkanın imzası ile o bucakta yürürlüğe girer.

Demek ki yürürlükte olan üç çeşit kural vardır. Birincisi, halkın nasıl davranacaklarını gösteren kurallar. Bunlar kayıt ve hesaplara geçirilir ve yargı önünde bunlarla muhakeme edilir. Sonra, yalnız kamu bütçesi değil, tüm topluluk bütçesi yapılır, hangi hizmeti verenlere ne karşılık verileceği belirtilir. Bu bütçedir. Bir de görevi yerine getirmeme veya suç vardır. Suç işleyenlere verilecek cezalar da belirtilir. Bunları halka duyurmak başkanın görevidir. İmzalayıp yayınlayacak; Cuma hutbelerinde bunları anlatacak, hatırlatacaktır.

وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ

(Va DAGıYan EiLay elLAHı Bi EizNıHı)  

“Ve Allah’ın izniyle Allah’a davet edecektir.”

Topluluk bir karar alırsa, bir şey yapılması için halka külfet yüklerse, bu külfeti yerine getirmek de başkana aittir. Normal zamanlarda her vatandaşın topluluğa karşı yükümlülüğü yoktur. Ancak fevkalade zamanlarda ek mükellefiyetler getirilebilir. Bunu başkan yapamaz. Bu ancak istişare usulü ile tesbit edilir. Önce emirler vasıtasıyla  konuyu halka ulaştırır. Emir kendi askerlerine sorunları anlatır. Halk dayanışma sorumlularına görüşlerini bildirir. Başkan dayanışma sorumlularıyla istişare eder. Kararını verir. Dayanışma sorumluları isterlerse hakemlere gidebilirler. O takdirde hakemlerin kararları kesin olur. Gitmezlerse ittifakla karar almış olurlar. Buna istişare kararı diyoruz.

İşte bu suretle şuradan izin almış olur, topluluktan izin almış olur. Bu suretle sabit olan olağanüstü yükümlülüklere daveti başkan yapar ve bu kararı yürürlüğe koyar.

وَسِرَاجًا مُنِيرًا

(Ve  SiRACan MuNIyRan)  

“Ve münir sirac olarak.”

“Siracen” “Daiyen”e atfolabilir. O zaman “Biiznihi” “Siracen”in de zarfı olur. “Şahiden”e atfolur. O zaman “izniyle” sözü bunun zarfı olmaz.

“Serc” fitil demektir. Fitille dikildiği için semercilere “saraç” denir. Yağın içine fitil batırarak yakmaya “sirac” denir. Kur’an güneşin sirac olduğunu bildirmekte, güneşin, yağın yanmasıyla aydınlık veren bir ziya olduğunu söylemektedir. Bugün bu husus kesin olarak tesbit edilmiştir. Güneş hidrojenden oluşur. Kendi kendine yanarak helyuma dönüşmektedir. Işık böyle oluşmaktadır.

Kitap bir enerji deposu ise;

ondan içtihat yaparak uygulanır hâle getirmek de başkanın görevidir.

Bugün de kanunlar yapılmaktadır. Ne var ki kanunlar mücmel olduğu için uygulanamaz olur. Uygulanır hâle getirmek için hükümet tüzükler hazırlar. Tüzükler kanunların uygulama biçimini gösterir.

Kitap mücmeldir. Onun ilk uygulama şeklini resul göstermiştir.

Topluluğa ait kuralları şuralar almaktadır. Hakemlere gidilerek kesinlik kazanmaktadır. Son söz hakemlerin olmaktadır.

Dille ifade edilen kuralların yorumunu kim yapacaktır?

Uygulayan görevli yapacaktır. Merkezi yönetimde ise üst yapacaktır.

İşte, başkana mevzuatı ve kuralları yorumlama yetkisi verilmiştir. Yani ülkenin başkanı ülkede ve bölgelerdeki uygulamalar için yorum yapacaktır. İller ve ilçeler için il başkanı, bucak ve semtler için bucak başkanı yorum yapacaktır.

Bu yorumlar görevlileri bağlar, halkı bağlamaz.

Hakemler ise bağımsız olup kendi yorumları ile iş yaparlar.

Şimdi, demek ki başkan yani hükümet kayıtları tutacak, bütçeyi hazırlayacak, kredileri bölüştürecek, bir de mevzuata göre merkez görevliler için yorumlar yapacaktır. Halka, şurasının aldığı kararları duyuracaktır.

Böylece burada aşiret başkanının görevleri sayılmış bulunmaktadır.

Eğer “sirac”ı “daiyen”e atfedersek, yorumları da istişare yoluyla yapacaktır.

1924 Anayasası’nda kanunları yorumlama yetkisi TBMM’ne verilmiştir. 1961 Anayasası’nda ise boşluk bırakılmış, kimin yorumlayacağı belirtilmemiştir.

Kur’an kanunları yorumlama yetkisini hükümete vermekte, yargı denetiminde olduğunu belirtmektedir. Yani, meclis grup başkanları hakemlere giderek yorumu iptal ettirebilirler. Fıkıh kitaplarını okuduğunuz zaman, hükümlerin kitaplarda olmadığını sanırsınız. Oysa dilini öğrendikten sonra bütün hükümler Kur’an’dan çıkar.

وَبَشِّرْ الْمُؤْمِنِينَ

(Va BaşŞıRı eLMuEMıNIyNa)

“Mü’minleri müjdele.”

Yukarıdaki emirler kendi yönetiminde olan tüm alanlarda geçerlidir. Yani kurallar herkes için geçerlidir. Mü’minler, müslimler ve kâfirlerin tâbi olacağı hükümlerdir. Hakemlerden oluşan mahkemelerde bunlar uygulanır.

Mü’minlerin ayrıcalıkları vardır. Ayrıca onlara büyük fazlalıklar verilir. Bunlar maaş şeklinde de olabilir. Bunları aldıklarından “kebir” kelimesi ile tavsif edilmiştir.

“Ecren” denmemiş de “fazlan” denmiştir. Çünkü ücretten fazlası verilir.

Bir işletmede çalışan kimselerden okumuş olanların ücretleri okumuş olmayanlardan fazladır. Aynı işi yaptıkları halde birinin fazla alması ilk bakışta haksızlık olarak görülür. Nitekim ganimet eşit olarak bölüştürülür. Ama bu âyette mü’minlere fazlalık verileceğini beyan ediyor. O halde kıyas yoluyla komutanların daha fazla pay almaları gerekir. İhtiyarî savaşlarda baştan belirtilmek şartı ile eşit bölüşme yapılmaz.

بِأَنَّ لَهُمْ مِنْ اللَّهِ فَضْلًا كَبِيرًا

(BiEanNa LaHuM MiNa elLAHı FaWLan KaBIyRan)

“Onlar için Allah’tan fazlı kebir vardır.”

Mü’min olmak istihkakta fazlalılığı içerir. Savaşa müslimler de katılabilirler ama mü’minlerin payı daha fazla olur. Kadınlar da katılır, onların payı da mü’minlerden az olur. Bu hüküm kıyas yoluyla sabit olur. Bütçeden paylar dağıtılırken sosyal güvenlikten müslimler de yararlanırlar. Ancak mü’minlerin payları fazla olabilir. Diyette de müslimlerle mü’minlerin diyetleri eşit değildir. Savaşçıların diyetleri iki katıdır. Böylece kamu görevlileri korunmuş olurlar. Hattâ görevlilerin öldürülmesi hâlinde ağır diyet ödenir. Ayrıca kısas da yapılabilir.

O halde, âyet burada bize mü’minlerin fazlalık olacağını haber veriyor. Miktar ise burada belirtilmiyor. Fazlalık başka âyetlerden istidlâl edilmektedir.

“Adil Düzen” tam bir denge düzenidir.

İnsanlar öyle karar almalıdırlar ki istenen sonuç elde edilsin. Kadınların savaşa katılmasını istiyorsak onların paylarını beşte dört yaparız, istemiyorsak yarıya indiririz. Müslimlerin savaşa katılmasını istiyorsak paylarını beşte dört yaparız, istemiyorsak yarı yarıya yaparız. Bunun gibi; eğer ülkemizde savunma savaşını yapıyorsak bütün mü’minler savaşa katılmak zorundadırlar ve ganimetteki payları erlerle komutanlar arasında eşittir. Eğer ordu teşkil edip ülke dışında işgale gidiyorsak, o zaman ordu kuran komutanlara daha fazla pay ayrılabilir.

Bu hükmü “mu’minûn” kelimesindeki fazlalığa kıyas yoluyla hükümler çıkarmakla veya nassın ifadesinin dışına çıkmakla sağlarız. Başka âyetler de açıklık getirebilir.

وَلَا تُطِعْ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ  

(Va Lav TuOıGı eLKAFiRIyNa Va elMuNAFıQIyNa)   

“Kâfir ve münafıklara itaat etme.”

“Kâfirler ve Münafıklar” burada kurallı erkek çoğulla gelmektedir.

Kâfirleri tarif etmemiz kolaydır. Hakem kararlarını kabul etmekle beraber, askere gelmeyen ve bedel vermeyen gruplardır. Bunlar kendi ocaklarını kurar, bucağa bedel vermezler. Kendi bucaklarını kurar, ile/vilayete bedel vermezler. Kendi illerini kurar, ülkeye bedel vermezler. Bunlar kâfirlerdir. Kendi bucaklarını veya illerini kurdukları için de ayrı gruplardır. Kur’an bunlara itaat edilmemesini emrediyor. Yani kararlar alınırken bunların söz ve oy hakları yoktur. Seçen ve seçilen olmazlar. Kamu görevlilerinden yararlanırlar, genel hizmetlerden yararlanırlar ama kendileri kamu görevi ve genel hizmet yapamazlar.

Buna karşılık müslimler genel hizmetlerden yararlanırlar ve genel hizmet yaparlar. Kamu görevlilerinin yetkilerine sahip değildirler.

Bu hususlar varsayımlarımız içinde çok açık anlaşılmaktadır.

Ancak burada “münafıklar” da eklenmiştir. Bunlar da erkek çoğul şeklinde getirilmiştir. Bunlar kimlerdir ve necidirler?

“Nifak” “vifak” karşılığı bir kelimedir. Ayrılıkçı kelimedir. Bir topluluk içinde nifak partisi kurulabilir. Bunlar o bucaktan, o ilden, o ülkeden ayrılmak isteyenlerdir. Bu ayrılıkçıların ayrılıp başka ülkeye, ile veya bucağa katılma hakları vardır. Bunlar önce bu anlamda parti kurarlar. Bunların faaliyet gösterme ve kendilerine taraftar toplama hakları vardır. Ancak bunların artık ülke, il veya bucak içinde görüşmelere katılma ve söz söyleme hakları yoktur. Biz münafıkları böylece belirliyoruz. Dolayısıyla münafıklık demek sadece ikiyüzlülük demek değildir; aynı zamanda ayrımcılık demektir.

O halde ayrımcı bir partinin, bölücü bir partinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yeri yoktur. Onlar istişare meclisinde temsil olunmazlar. O bucaktan ayrılmak isteyen bir ocak o bucakta söz sahibi olmaz, o ilden ayrılmak isteyen bir partinin o bucak yönetiminde söz sahibi olması sözkonusu değildir. O ilden ayrılmak isteyen bir parti o ilde yönetime katılmaz.

DTP eğer ayrılmak istiyorsa, bunu kendisine program hâline getirir ve ayrılmak için hazırlığını yapar. Ama o zaman yönetime katılamazlar. DTP’liler ayrılık propagandasını yapabilirler. Partilere yapılan yardım onlara da yapılır. Ama Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde müzakerelere katılamazlar ve oy kullanamazlar.

Bu görüşümüzün doğru olup olmadığını, münafıklarla ilgili diğer âyetler okunarak ve üzerinde düşünlerek daha sağlıklı sonuç elde edilebilir.

وَدَعْ أَذَاهُمْ  

(Va DaG EaÜAvHuM)  

“Ve ezalarını ved’ et.”

“Da’”ı aslı “ivda’”dır. Emirdir. Bırak demektir. Meyve toplandığı zaman bir kısmı üzerinde bırakılır. Ona “ved’” denir. Sonra geri almak üzere bırakılan şey “mevduat”tır.

Kur’an’da “müstakar” ve “müstavda’” kelimeleri geçmektedir.

Müstakar, hareket etme alanıdır.

Müstavda’ ise dinlenme ve sükunet etme alanıdır.

Nefis uykuda müstevda’dadır. Uyanıkken müstakardır.

Kâfirlerin, bilhassa münafıkların ezalarına aldırma demektir; ilgilenmeme ve cezalar vermeme demektir.

DTP’nin beyanlarına bakıp herhangi bir hareket yapmamalıyız. Onların dediklerine uymamalıyız. Ama onların söylediklerinin üzerine de yürümemeliyiz. Muhalefete dayanmamalıyız.

Buradaki zamir son kelimeye gidebilir. Yalnız münafıklar kastedilmiş olabilir. Yahut ikisine birden raci olabilir. O zaman kâfir ve münafıkların ezalarına katlan demek olmuş olur. Genel olarak bu durumlara tesniye zamiri gider. Daha çok son söylenenlere “hum/onlar” zamiri raci olur. Çünkü kâfirler üzücü faaliyetlerde münafıklardan az bulunurlar.

Münafıklar yeryüzünde de insanlık dışında devlet, il veya bucak, hattâ ocak kurmak isteyebilir. Bunlara da izin verilir. Yani İslâmiyet’te bölücülük çok büyük günah sayılmıştır, ama bölücülerin ayrılıp gitmelerine de izin verilmiştir.

Bir İslâm devleti zorla halkını kendi ülkesinde tutamaz. Devlet o kadar adil ve amil olmalıdır ki, halk orada kalmayı kendi arzularıyla istemelidir. Ayrılıp gideceklerin de paylarını verip ayırmalıyız.

وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ

(Va TaVakKaL GaLay elLAHı)   

“Ve Allah’a tevekkül et.”

Yıkıcı muhalefete karşı nasıl davranacağımızı bize öğretmektedir. Siz gerçekleri beyan eder ve halka anlatırsınız. Yıkıcı muhalefet yapanları muhatap almazsınız. Sizin işiniz doğruları anlatmak olmalıdır; yanlışları yalanlamak değil. İşte ezalarını ved’ ederken bu söylenmiş olur. İftira edenleri ve hakaret edenleri mahkemeye verebilirsin. Siz doğruları beyan edersiniz. Ama müfterilerle tartışmaya girişmezsiniz. Onları kendi iftiralarıyla baş başa bırakırsınız. Halk heyecanlanır, söylentilere kapılır ve ona göre hareket eder. Bu zararlı hareketleri önlemenin yolu bu tür hareketlere göre bir şey yapmalarına imkan vermemektir. Bu sebepledir ki soruşturmacılar ve hakemler vardır. Halk onların kararlarını doğru kabul etmek zorundadır.

وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا(48)

(Va KaFAy BilLAHi VaKIyLan)  

“Allah vekil olarak kifayet eder.”

Kâfirlerin muhalefeti, münafıkların iftiraları doğru olan kimselere bir zarar vermez. Hakemlerin kararları savunma için yeterlidir. Bir topluluğun yaşayıp gelişmesi için adil yargı sistemini kurması gerekmektedir. Bu da ancak hakemler sistemi ile kurulabilir. Bunu başaramayan topluluklar dünyada cehennem hayatı yaşamak mecburiyetindedirler.