İSEDAK [İslâm Konferansı Teşkilatı (İKT) Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK)] 25. toplantısını İstanbul’da yaptı.

Toplantıya 11 devlet başkanı, 3 cumhurbaşkanı, 6 başbakan, 3 başbakan yardımcısı, 18 bakan, 700 basın mensubu katıldı. 3 gözlemciden biri, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat oldu. En geniş katılım sağlayan heyet ise İran idi.

Yorumlardan önce İSEDAK’ı tanıyalım: İslâm ülkeleri arasında ekonomik ve ticari yönden işbirliği sağlamak gayesiyle kurulmuş olan daimi komite. İslâm Konferansı Teşkilatı’nın bünyesinde faaliyet gösteren İSEDAK, 25-28 Ocak 1981 tarihlerinde Suudi Arabistan’ın Taif şehrinde toplanan 3. İslâm Zirvesi sırasında kuruldu. Ancak o zaman İSEDAK başkanı seçilemediği için 1984 senesine kadar faaliyete geçemedi. 1984 yılı başında Fas’ın Kazablanka şehrinde yapılan 4. İslâm Zirvesi’ne katılan Türkiye Cumhurbaşkanı Kenan Evren, İSEDAK başkanlığına seçildi. Komitenin ilk toplantısı 14-16 Kasım 1984 tarihlerinde İstanbul’da yapıldı. Bu toplantıya sadece Ticaret Bakanları katıldığı halde, 1986’dan itibaren kendi ülkelerinde ekonomiden sorumlu bütün bakanlar dâvet edildi. 1984 yılında İstanbul’da yapılan ilk toplantıdan sonra, bu sene 25. toplantı yapılmış oldu.

***

İlk İSEDAK Başkanı Kenan Evren olduğuna göre; bunu değerlendirip yorumlayalım. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Necmettin Erbakan çok önemli yeni fikirlerin ve yeni uygulamaların banisidir. Erbakan, “Millî Görüş” ve “Adil Düzen” adıyla pek çok ileri seviyede yeni fikirler ve görüşler ortaya koymuş, bunların bir kısmını uygulayan Kenan Evren olmuştur. Bunların başında da İSEDAK gelmektedir.

Türkiye belli bir zamana kadar İslâm Konferansı Teşkilatı’na üye bile olmuyor, sadece gözlemci olarak katılıyordu. MSP’nin CHP ile koalisyonu döneminde İKT toplantısı İstanbul’da yapılmış; Erbakan hükümete dayatmış ve ‘İslâm Konferansı Teşkilatı’nın İstanbul toplantısına ya asıl üye olacağız ya da gözlemci olarak da katılmıyoruz’ demişti. Ecevit muvafakat etmiş ve Türkiye böylece İslâm Konferansı Teşkilatı’na katılmıştı. Bu gönülsüz katılmada büyük sonuçlar alınamadı. Kenan Evren cumhurbaşkanı olunca ne yaptı? İsrail ile ilişkiyi konsolos seviyesine indirdi, büyükelçiliği lağvetti. İslâm Konferansı Örgütü’ne katılmakla kalmadı, Türkiye adına İSEDAK’ın değişmez başkanlığını yüklendi.

İstanbul’da bugünlerde yapılan İSEDAK toplantısı, işte o önemli başlangıcın devamıdır... Nerden nereye?.. Bugün İKT Genel Sekreteri de bir Türk; Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu. Maalesef İstanbul’daki İSEDAK toplantısına Erbakan ve Evren katılmadı! Neden?!.

***

İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad, bence, İSEDAK Ekonomi Zirvesi için geldiği İstanbul’daki katılımcılar arasında en önemli konuşmayı yaptı. Bir internet haber sitesi bu konuşmayı, “Ahmedinejad Erbakan gibi konuştu” manşetiyle duyurdu.

Doğrudur. Çünkü Ahmedinejad “kapitalist düşünce tarzının yolun sonuna geldiğini” ifade ettikten sonra faiz sistemini eleştirmiş. Ahmedinejad ne diyor? “Gelecek ilişkileri yapılandırabilmede faal bir rolümüz olmazsa, başkaları faizcilik düşüncesi üzerinden tekrar ilişkilerimizi düzenleyip, bize zorla uygulayabilecektir... Kapitalizmin düşünce tarzı yolun sonuna gelmiştir, değişikliğin yapılması zarurettir” diyen Ahmedinejad, “Kapitalizm düzeni içine işlenen faizcilik, belki de bu düzenin esas iflas yolu, yoldan sapma nedeni budur.” Ahmedinejad soruyor: “Acaba kapitalizm ekonomik düşünce tarzıyla Müslüman ve diğer ülkeler olumlu bir noktaya varabilirler mi?” Ve sorusuna kendisi cevap veriyor: “İlâhi düşünce açısından yanıt çok açıktır. Çünkü faizcilik düzeni, ekonomi sorunları insanların ve milletlerin aleyhinedir.”

Erbakan diyor ki; TEK ÇARE ADİL DÜZEN…