Gaspıralı’nın Kooperatifleri ve Kooperatiflerimiz - 7
Bu yazıları yazarken iki şey veya daha fazlasını yapıyoruz…
Bİrİncİsİ; bu yazıların son üçünde bir soru sorduk ve dedik ki:
Not: Kurduğu kooperatİflerle Gaspıralı İsmail Rusya’daki zor şartlarda bütün bunları yaptıysa biz Türkiye’de her alanda neden KOOPERATİFLER kurup yapmıyoruz? RNE
Bu soruyu sorarken bugüne kadar yani 1967’den beri Akevler Kooperatifleri olarak Üstadımız Süleyman Karagülle ile yaptıklarımıza istinaden soruyoruz; yani yapmadığımız bir şeyi değil, tam 55 yıldır yaptıklarımıza istinaden soruyor ve de tavsiye ediyoruz…
Bu vesileyle hep hatırlattığım -Prof. Dr. Necmettin Erbakan Hocamızla kırk yıl yaptığımız çalışmalar sonucunda ortaya çıkan- “Adil Düzen, Adil Ekonomik Düzen, Adil Dünya Düzeni, Adil Düzen İnsanlık Anayasası ve diğerleri” çalışmalar var ki… İşte bütün bu çalışmalar sayesinde günümüzde hayatın ilmî-dinî-iktisadî-idarî/siyasî dört alanında da “SOSYAL TUFAN” seviyesinde sorunlar var ve bu sorunların çözümleri de işte bunlar…
İKİNCİSİ de önceki her 6 yazının en başında ifade edildi ve denildi ki:
Üstadım Süleyman Karagülle geçen yıl 24 Mayıs 2021 tarihinde vefat etti; bu yazılar O’nu anmak ve özellikle de örnek alınası mücadelesini anlatmak içindir...
Datayı var: Bir taraftan “Gaspıralı’nın Kooperatifleri ve Kooperatiflerimiz(*)” başlığı altında okuyucularıma sunduğum bu yazıyı bekletiyor, diğer taraftan Üstadı vefatının birinci senesinde nasıl anacağımızı düşünüyordum ki; İsmail Gaspıralı’nın örnek hayat mücadelesi ile ilgili yazı denk geldi: Gaspıralı’nın Kooperatifleri ve Kooperatiflerimiz…
Süleyman Karagülle’nin mücadelesine benzer bir mücadele hayatı olan “Kırımlı fikir ve mücadele adamı Gaspıralı İsmail Bey” maddesinin özetini, DİB İslam Ansiklopedisi’nden istifadenize sunuyor ve bu sene Üstadımı bu şekilde anmaya başlayıp yazı-yorum…
Birinci yazının en sonunda hatırlattığım önemli bir detay daha var; tekrar hatırlayalım: Bu yazıyı, Ömer Faruk Korkmaz arkadaşımız, şu notu yazarak göndermiş: “Selam… Reşad abi… Bu yazıda geçen “kooperatİf” bana sizi ve Üstadı -yani Süleyman Karagülle Hocamızı ve O’nun ‘KOOPERATİF’ çalışmalarını- hatırlattı...”
Evet…
24 Mayıs 2021 tarihinde vefat eden Üstadımız Süleyman Karagülle’yi böylesine farklı bir şekilde anmaya başladık; aynı şekilde anmaya devam edeceğiz, inşallah…
Gaspıralı İsmail Bey’in çok zor şartlarda yaptıklarını özetleyelim…
* Gaspıralı İsmail Bey yaptıklarını “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” şiarını kullanarak yaptı; bugün de bu şiara farklı bir bakış getirip üzerinde düşünmekte büyük fayda var.
* Gaspıralı İsmail Bey’in en büyük başarısı Usul-i Cedit Okulları’nı kısa sürede Rusya işgali altındaki bütün Türk topraklarında yaygınlaştırarak buralardaki aydınlanma hareketini başlatmasıydı; nitekim günümüze kadar uzanan siyasi ve toplumsal birikimin ana kaynaklarından biri de onun başlattığı bu aydınlanma hareketinde yetişen aydınlar olmuştur.
* Türk siyasi ve sosyal hayatı İsmail Gaspıralı’nın aydınlanma hareketinde yetişen fikir ve hareket insanlarının eserleri ile şekillenmiştir.
* Üzerinde durulması gereken çok önemli bir husus da şudur: O zamanki Rusya gibi zor şartlarda İsmail Gaspıralı’nın mücadelesi ve Usul-ü Cedit Okulları’nın etrafında şekillenen Türk aydınlanma hareketinin başarısı daima örnek alınmalıdır.
* Usul-ü Cedit Okulları kısa sürede nasıl başarılı olmuş; incelenip örnek alınmalı. Çarlık Rusya’sı idaresi altında ve devletten tek kuruş yardım almadan bu eğitim rüzgârı on-onbeş yıllık kısa sürede nasıl eğitim kasırgasına dönmüş ve binlerce okul nasıl kurulabilmiş?
* Cevap: Halka müracaat ve KOOPERATİFLEŞME. Gaspıralı İsmail Bey, Usul-i Cedit Okulları’nı kurarken halka müracaat etti ve halktan destek aldı, binlerce Usul-i Cedit Okulu doğrudan “halk teşebbüsü” olarak kuruldu. (Devamı var…)
Not: Kurduğu kooperatİflerle Gaspıralı İsmail Rusya’daki zor şartlarda bütün bunları yaptıysa biz Türkiye’de her alanda neden KOOPERATİFLER kurup yapmıyoruz? RNE