Adil Ekonomik Düzen, İslam Ekonomisi, Para Arzı-1
Malum olduğu üzere, geçen hafta sonunda, ESAM öncülüğünde, Ankara’da “4. Uluslararası Necmettin Erbakan ve Millî Görüş Sempozyumu” yapıldı… İki gün (22-23 Ekim 2021) süren sempozyum boyunca 9 oturumda hem fiziki hem de online düzenlenen oturumlarda birçok akademisyen konuşma gerçekleştirdi... “Adil Düzen ve Adil Ekonomik Düzen Çalışanı Reşat Nuri Erol olarak, 9 oturumda öncelikle ‘Adİl Ekonomİk Düzen’ merkezli yapılan konuşmalardan söz edeceğim” diyerek “Erbakan Sempozyumu ve Adil Ekonomik Düzen” başlıklı iki yazı yazdım, 26 ve 27 Ekim yazılarımı okumuşsunuzdur…
Birinci yazımın girizgâh bölümünde dedim ki…
“Hep yazıyor ve söylüyorum; hem ülkemizde hem de bütün dünyada, hayatımızın dinî-ilmî-iktisadî-idarî/siyasî dört ana alanında da ‘SOSYAL TUFAN’ seviyesinde sorunlar var... Son iki yıldır pandemi yani Covid-19 sebebiyle sorunlar daha da arttı…
Erbakan Hocamızın ifadesiyle; dünya çapındaki bu sorunları tek çare ve çözümü var: Adİl Düzen, Adİl Ekonomİk Düzen, Adİl Dünya Düzenİ, Adİl Düzen Anayasası...”
Sonra da dedim ki… “Faiz, para, dolar ve TCMB bugünlerde çok gündemde ya; önce bu konuda yapılan konuşma ile başlayalım…”
Bilahare, Dr. Öğr. Üyesi Sema Yaşar’ın sempozyumda “Adİl Ekonomİk Düzen’de Para Arzı Tanımı ve Para=Mal İlkesi” başlığı ile yaptığı konuşmadan söz ettim; o yazımdaki o bölümü tekrar okumanızı tavsiye ederim…
Yazımdaki bu bölümün en sonunda şu bilgiyi verdim: “Dr. Sema Yaşar’ın “Kısmi Rezerv Sistemine Alternatif Bir İslam Ekonomisi Disiplini: Adİl Ekonomİk Düzen ve Para Arzı” isimli akademik çalışmasını profesör arkadaşım bana ulaştırmış bulunuyor; bu konuyu da ayrı bir yazımda yazacağım, inşallah…”
Bugünden itibaren -istifade edilmesi dileğiyle- o çalışma üzerinde duralım, inşallah…
Dr. Sema Yaşar, akademik makalesini “ÖZ” olarak şöyle özetlemiş…
“Geçmişten bugüne kadar farklı türleri bulunan paranın bugün geleneksel bankacılık sistemi olarak da ifade edilen kısmi rezerv sistemi gereği üretilen ve banka parası olarak da isimlendirilen kaydi para türü son derece yaygın kullanım alanı bulmaktadır.
Kısmi rezerv sistemi bankaya yatırılan mevduatın zorunlu karşılık olarak belirlenen bir miktarının bankada tutulup geriye kalan büyük kısmının ise faiz karşılığında kredi verilmesi suretiyle kaydi para oluşumu esasına dayanmaktadır. Bankaların ellerindeki mevduatların birkaç katı kadar para oluşturmalarını mümkün kılan bu sistemde yüksek enflasyon oranları, borçlanma, gelir dağılımı adaletsizliği, spekülatif hareketlere bağlı olarak ekonomik istikrarsızlık gibi pek çok sorunla karşı karşıya kalınmaktadır.
İslam ekonomisinin bir disiplini olan Adil Ekonomik Düzen’in para arzını üretime ve mal varlığına dayandıran para=mal ilkesi, kısmi rezerv sisteminin alternatifi olarak ortaya konulan bir para sistemidir.
Bu çalışmada öncelikle genel hatlarıyla para kavramı incelenip, kısmi rezerv sisteminin tarihsel gelişimi değerlendirildikten sonra bu sistemin sebep olduğu makroekonomik sorunlara alternatif bir çözüm ortaya koyan Adil Ekonomik Düzen’in para arzı ile ilgili yaklaşımı teorik olarak incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kısmi Rezerv Sistemi, Tam Rezerv Sistemi, İslam Ekonomisi, Adil Ekonomik Düzen”
“Giriş” bölümünde yazılan bir paragrafla devam edelim: “Bu çalışmada öncelikle kısmi rezerv bankacılığı sistemi ve kaydi para oluşumu ile kısmi rezerv bankacılığı sisteminin ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri incelenmektedir. Bu problemlere çözüm önerisi olarak tam rezerv sistemi ve İslam ekonomisinde para arzı konusu incelenip ardından İslam ekonomisi özelinde Adil Ekonomik Düzen ve para=mal ilkesi değerlendirilmektedir.”
(Devamı var…)