Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 826
Hûd Sûresi Tefsiri 45-47. Âyetler
16.08.2015
6241 Okunma, 1 Yorum

HÛD SÛRESİ - 13. Hafta

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

الر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ (1) أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ (2) وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ (3) إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (4) أَلَا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلَا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (5) وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ (6)وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَلَئِنْ قُلْتَ إِنَّكُمْ مَبْعُوثُونَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ (7) وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ لَيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (8) وَلَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْنَاهَا مِنْهُ إِنَّهُ لَيَئُوسٌ كَفُورٌ (9) وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئَاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ (10) إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ (11) فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنْتَ نَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (12)أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (13) فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ وَأَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (14) مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ (15) أُولَئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلَّا النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِيهَا وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (16)أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ (17) وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أُولَئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَى رَبِّهِمْ وَيَقُولُ الْأَشْهَادُ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى رَبِّهِمْ أَلَا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ (18) الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (19) أُولَئِكَ لَمْ يَكُونُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ يُضَاعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ مَا كَانُوا يَسْتَطِيعُونَ السَّمْعَ وَمَا كَانُوا يُبْصِرُونَ (20) أُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ (21) لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ (22)إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُوا إِلَى رَبِّهِمْ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (23) مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمَى وَالْأَصَمِّ وَالْبَصِيرِ وَالسَّمِيعِ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (24)وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ (25) أَنْ لَا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ (26) فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلَّا بَشَرًا مِثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ (27) .قَالَ يَاقَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَآتَانِي رَحْمَةً مِنْ عِنْدِهِ فَعُمِّيَتْ عَلَيْكُمْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنْتُمْ لَهَا كَارِهُونَ (28) وَيَاقَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مَالًا إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ (29) وَيَاقَوْمِ مَنْ يَنْصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ طَرَدْتُهُمْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (30) وَلَا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَلَا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْرًا اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنْفُسِهِمْ إِنِّي إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ (31)قَالُوا يَانُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَأَكْثَرْتَ جِدَالَنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (32) قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُمْ بِهِ اللَّهُ إِنْ شَاءَ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ (33) وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ إِنْ كَانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (34) أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَعَلَيَّ إِجْرَامِي وَأَنَا بَرِيءٌ مِمَّا تُجْرِمُونَ (35) وَأُوحِيَ إِلَى نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ يُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِكَ إِلَّا مَنْ قَدْ آمَنَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (36)وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ (37) وَيَصْنَعُ الْفُلْكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قَالَ إِنْ تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَمَا تَسْخَرُونَ (38) فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُقِيمٌ (39) حَتَّى إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيهَا مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ وَمَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ (40)وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ (41) وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ وَنَادَى نُوحٌ ابْنَهُ وَكَانَ فِي مَعْزِلٍ يَابُنَيَّ ارْكَبْ مَعَنَا وَلَا تَكُنْ مَعَ الْكَافِرِينَ (42) قَالَ سَآوِي إِلَى جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَنْ رَحِمَ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ (43) وَقِيلَ يَاأَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَاسَمَاءُ أَقْلِعِي وَغِيضَ الْمَاءُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَقِيلَ بُعْدًا لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (44)

 

***

 

وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ (45) قَالَ يَانُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (46) قَالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي أَكُنْ مِنَ الْخَاسِرِينَ (47)

 

وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ (45)

Va NAvDAy NUvXun RabBaHUv FaQAvLa RabBı EinNa iBNIy MiN EaHLIy EinNa VaGDaKa eLXaqQu Va EaNTa EaXKaMu eLXaKiMIyNa

“Ve Nuh Rabbine nida edip kavl etti: İbnim ehlimdendir ve Senin va’din haktır ve Sen hâkimlerin ahkâmısın.”

Gemiye sen ve aleyhinde kavlinin geçmediği ehlini ve iman etmiş olanları hamlet denmiştir. Bu âyetteki istisna eğer muttasıl ise aileden de aleyhlerinde kavl sebkat etmiş olanlar istisna edilmiş olur. Eğer istisna munkatı’ ise aileden hepsini hamletmiş olur.

“Ve men âmene” atfedildiğine göre aileden iman etmiş olmasalar da ehlinden herkesi gemiye al anlamındadır. Yani orada Allah’ın va’di iman etmiş olmasalar da ehlinden kim varsa gemiye al anlamı çıkar.

Hazreti Nuh bunu düşünerek Rabbine diyor ki; Rabbim, oğlum ehlimdendi, sen vaat etmiştin, mümin olmasalar da onlar kurtulacaktı. Ama oğlum kurtulmadı. Senin va’din haktır. Sen hükmedenlerin de ahkâmısın.

Hazreti Nuh oğluna nida etti dedikten sonra “Fe Kâle” demediği halde burada “Fe Kâle” demiştir. Rabbine nida edip dedi ki; Rabbim! Hazreti Nuh oğluna ‘oğlum’ diye nida etti demektedir. Yani ikincisinde “Fe Kâle” diyor, birincisinde “Fe Kâle”yi hazf ediyor.

Nida uzaktakini çağırmak içindir. Duyurmak için yüksek sesle söylersin. Oysa burada Allah’a nida ederken uzakta değildir. Buradaki nida Allah görülmediği halde O’nu muhatap alması şeklindedir. Nida etti ama onun nidası yüksek sesle bağırarak değil kendi kendine söyleyerek şeklindedir.

Rabbine nida etti. Yani onu eğitip yetiştiren ve bilgi veren Rabbine nida etti. Maksat olanın hikmetini öğrenmedir. Sen va’dinden hulf etmezsin ve Sen hâkimlerin hâkimisin diyor. Bunlardan şüphem yok ama neden bu durumdayız?

Aileden iman etmemiş olanlar da kurtulacaktır. Bu yalnız Hazreti Nuh’un ailesinden olanlar için değildir, mümin olanların ailesinden olanlar da kurtulacaklardır. Onlar gemiye bineceklerdir. İman etmemiş olanlar kâfir olmasalar da onlar helâk olacaklar, onların ehli de helâk olacaklardır. Müminlerin mümin olmasalar da kâfir olamayan ehli de kurtulacaktır.

Demek ki Hazreti Nuh’un oğlu kâfir olmasaydı yine gemiye alınacaktı. O aynı zamanda kâfir olduğu için gemiye alınmamıştır.

“Adil Kur’an Düzeni”ni kabul edenler müminlerdir, “Adil Kur’an Düzeni”ni reddedenler kâfirlerdir. Ne reddedip ne de kabul edenler ise ne mümin ne kâfirdirler. Sosyal tufan geldiği zaman “Adil Kur’an Düzeni”ni kabul edenler kurtulacaklar, “Adil Kur’an Düzeni”ni reddedenler helâk olacaklardır. Ne kabul edip ne de reddedenlerden müminlerin ehli olanlar kurtulacak, müminlerin ehli olmayanlar helâk olacaklardır.

Bunlar Allah’ın hükümleridir. Müminlerin ehli olup ne kâfir ne de mümin olmayan kimselerin helâk olması adil midir sorusu ile karşı karşıya gelinir. Allah bu dünyayı böyle yaratmış. Bu dünyada aile müessesesi oluşmuş ve çocuklar anne babalarının düzenine tabidirler. Dolayısıyla müminlerin çocukları şanslı, mümin olmayanların çocukları şanssız durumdadırlar. Âhirette ise kimseye zerre kadar zulmedilmeyecektir. İnsanların dünyada yaptıkları iyiliğe karşı âhirette mükâfata erecekleri gibi, dünyadaki haksız yere yapılan zulüm karşılığı da âhirette derece alacaklardır.

“Sen hâkimlerin ahkamısın” diyerek Allah’tan başka da hâkimlerin olduğu ifade edilmiştir. Sonra sen âdilsin demiyor, ahkemsin deniyor. Böylece Allah’ın yanında başka hâkimlerin bulunduğu ifade edilmiş olmaktadır.

“Hâkim”in iki manası vardır.

Biri, bir nizada taraflar arasında hakemlik yapmak. Sen haklısın, sen haksızsın diye karar vermektir. Onların buna uyup uymamasına karışmamaktır.

Bir de bir şeye karar verip karşı tarafa onu istese de istemese da kabul ettirmektir, kabul etmeye zorlamaktır.

Her ikisinde de Allah’tan başka hâkimler vardır. Yargı Allah adına hâkimdir. Hükümet etmekte, hükmetmektedir.

Hükmetmenin başka manası ise hikmetleri ortaya koymak demektir. Bir iş hikmeti nedeniyle yapılır. Hazreti Nuh’un oğlu helâk olmuştur. Neden? Eğer o yaşamaya devam etseydi, sonra kurulacak İslâm düzeni farklı olurdu, o etkiler sapmaya sebep olabilirdi.

İnsanlık “Adil Kur’an Düzeni”ne giderken iyi niyetle de olsa içtihatlarındaki hatalarından dolayı işler kötüye gidebilir.

O halde bir kural daha ortaya çıkmıştır. İnsan içtihadında hata ederse âhiretteki sevabı isabet eden kadardır. Gerçi Gazali yarısı kadardır diyorsa da bana göre hata etmektedir. Çünkü insan doğruyu yapmakla değil, doğru olarak tesbit ettiğini yapmakla yükümlüdür. Emrolunan odur. Dolayısıyla âhiretteki sevabı hata yapsın veya yapmasın içtihada uyduğu için aynı sevabı alacaktır.

Dünyadaki durum tam tersidir. İçtihatta isabet edenler başarılı olurlar. İçtihatlarında hata edenler başarısız olurlar. Bununla öğrenirler ki hata ettik. Hatalarını düzeltirler. Bu kâinatın düzeni budur. Uygarlaşma bu sayede mümkün olmaktadır. İnsanın bedenini düşünelim. İnsan bedeninde nasıl ince bir düzen varsa, kâinatın da böyle düzeni vardır.

وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ

Va NAvDAy NUvXun RabBaHUv

“Ve Nuh Rabbine nida etti”

Hazreti Nuh gemi hareket etmeden oğluna nida etmişti.

Şimdi de aynı konuda Rabbine hitap etmektedir.

Kelime iade edilerek “ve” harfi ile atfetmektedir. Kur’an’ın usulüdür. Uzak bir yere atıf yapılacaksa kelime iade edilir. Örnek olarak “ve lekad” der, “ve iz” der. “ve ila” der. Uzakta olana bir şey söyleyeceksen “Kâle” demez “Nida etti” dersin. Allah gayb olduğu için nida kelimesi kullanılmaktadır.

Kur’an’a kadar insanda meleklerle veya Allah’la doğrudan haberleşme gücü olan genler vardır, onunla Allah’la konuşuyorlardı. Bu konuşmanın şekli nasıldı? Hazreti Musa peygamberin ateşi görmesi bu konuşma şeklinin bugün kalıntısı vardır.

Amerika’da bir matematikçi sesler duyuyor, onlarla konuşuyor. Ona göre gerçek hayatta işler yapıyor. Sonunda kendisi de bunu öğreniyor. Ona göre davranışlarını düzeltiyor. Aslında rüya da böyledir.

İnsan hayal kuruyor. Aklına birtakım fikirler geliyor. Biz diğer insanlarla konuşarak ve bakışarak ilgi kuruyoruz. Işık ve sesi aracı yapmadığımızda bunu sağlayamıyoruz. Rüyada da benzer ilişkileri kurabiliyoruz.

Kur’an’dan sonra insanlar bu melekeyi kaybettiler. O DNA’nın ömrü sona erdi. İlk insan beynine yüklenen program bakımından bizden çok geridedir ama bilgisayar bakımından bizden daha ileridedir. Bazı DNA’lar artık kopmuş ve kaybolmuştur. Nasıl yaşlı bir kadının yumurta üretme yeteneğini kaybettiği gibi insanların Allah’la konuşması da böyle olmuştur.

Nasıl sizin telefonunuzda karşı taraf size bağlandığı zaman konuşabiliyorsanız, Allah’la konuşma da Allah müsaade ettiği zaman konuşabiliniyordu.

Kur’an’a kadar gelen zamanın olaylarını bu anlayış içinde değerlendirmemiz gerekir.

Rabbine hitap ediyor, öğretmek ve ona göre amel etmek için hitap ediyor.

فَقَالَ رَبِّ

FaQAvLa RabBı

“Rabbim dedi”

Allah insanı en mükemmel durumda yaratabilirdi, kırk yaşında tam bilgili olarak yaratılmış olabilirdi. Ama bebek olarak yaratılmış, eğitilerek yetiştirilmiştir. Allah böyle bir dünya yaratmıştır. Böylece insanın kendi kendisini geliştirmesi sağlanmıştır.

Diğer canlılarda da benzer olaylar vardır. Ancak Allah onları muhatap almaz. İnsan, melek, cin ve ruh muhataptır. Kâinat onlar için yaratılmıştır. Allah onları muhatap alıp onların yetişmesini sağlamaktadır.

Hazreti Nuh aleyhisselâm da görev yapmaktadır. Görev yaparken kendisi yetişmektedir. Biz de öyleyiz. Şimdi görev yapmaktayız. Bu arada kendimiz yetişmekteyiz. Topluluktan kopmayacağız ama toplulukta yok olmamalıyız.

Buradaki “Rabbim” kelimesi ben zamirine izafe edilmiştir, biz zamirine izafe edilmesi beklenilir. Çünkü görevimiz topluluğa ait ise de bizim kendimizi yetiştirmemiz esastır.

Hazreti Nuh diyor ki; “Benim Rabbim”. “Bizim Rabbimiz” demiyor. Bir mümin olarak ehlini düşünmektedir. Oğluna nida edince “Fe Kâle” dendiği halde, burada nidayı açıklamaktadır. Nidası kavl şeklinde nida idi.

إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي

EinNa iBNIy MiN EaHLIy

“İbnim ehlimdendir”

Oğlum ehlimdendir. Soru şeklinde arz etmiyor da sadece olay tasvir ediyor. Sonunda durumu arz ediyor.

“İnne” kelimesi karşı tarafta yanlış bilgi olursa ifade edilir. Allah’ın indinde yanlış bilgi olmayacağına göre burada demek ki “İnne”nin bir manası da şudur. Bilginin kesinliğini ifade için getirirsiniz. Karşı tarafın da kabul ettiği tereddütsüz cümlelerin başına bu bilginin tereddütsüz olduğunu ifade etmek için getirilir.

Şimdiye kadar demek ki “İnne”nin iki manasını tesbit etmiş bulunuyoruz.

a) Karşı tarafta yanlış bilgi varsa, o bilgiyi düzeltmek, sen yanlış biliyorsun, öyle değil, gerçek olan budur anlamında kullanırız.

b) Karşı tarafta tereddüt yoktur, ancak hitap eden ifadelerini onun tereddütsüz müsellem bir kaziye olmasına dayanarak görüşlerini açıklamak için cümleyi getiriyorsa o zaman da “İnne” getirilir.

Böylece gramercilerin “İnne”ye verdikleri mananın ikisine örnekler bulmuş bulunuyoruz. Ruhu’l-Kur’an’daki bütün nahiv kuralları ve harf kaideleri Kur’an’da varsa yer almalıdır, yoksa kural kırmızı harflerle yazılmalıdır. Ruhu-l Kuran kullanıcısına “bulursan ekle” denmelidir ve bu özellik programda olmalıdır.

Hazreti Nuh’un dört tane oğlu vardır. Demek ki izafetle kelime marife olmaktadır. Burada hep “oğlum, oğlum” diye bahsedilecek ama diğer üç oğlu dışında yalnız bu oğul anlaşılacaktır. Demek ki bu kural da burada Kur’an’ca teyit edilmektedir.

Bizim Kur’an’ı yorumlayıp tamamlayacağız diye bir çabamız yoktur.

Biz Kur’an’ı yeniden nasıl yorumlarız, onu öğrenmeye çalışıyoruz.

Yorum yapan arkadaşlarımız da bu çabamıza katkıda bulunuyorlar.

وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ

Va EinNa VaGDaKa elXaqQu

“Ve senin va’din haktır”

Sen bana vaadettin, ehlin mümin olmasa da kurtaracağım demiştin ama boğulanlardan oldu. Senin vaadinin hak olduğu kesindir. Onun için “İnne” tekrar getirilmiştir. İki cümle konuyor. Bu iki cümlenin ikisi de kesindir. Sonra hazfedilmiş cümle vardır. Ama ehlim olan oğlum helâk olmuştur, gark olanlardan olmuştur.

Bu iki cümlenin ifade ettiği durumu nasıl açıklayacağız?

Allah’ın şeriatında yani kitapta böyle birbirine tearuz eden cümlelerle karşılaşacağız. O zaman biz de Hazreti Nuh’un dediği gibi ‘bu böyledir, bu da böyledir’ der, teemmül etmeye başlayabiliriz. İşte, bazen hikmetine aklımız ermeyebilir. Bu âyetler o takdirde ne yapmamız gerektiğini bize öğretmektedir.

Kur’an kendisinin nasıl anlaşılacağını öğreten bir kitaptır, mübin bir kitaptır. Yani beyan usul ve kaidelere göre yapılacaktır. Bu usul ve kaideleri insan aklı varsayım olarak keşfeder. Nasıl Matematik ilmi bulunmuşsa, aynı şekilde Kur’an’ı yorumlama usulü de bulunmuştur. Matematiğin doğruluğu onun verdiği sonuçların fiilen gerçekleşmesidir. Örnek olarak bir küre yüzeyinin alanı 4*3,14*yarıçapın karesi olarak entegralle hesaplanır. Onu 1 mm’lik bir boya ile boyayacaksanız, böylece kaç kilo boyanın gideceğini hesaplarsınız ve o kadar boya alırsınız. Boyalama biter boya da biterse, hesabı doğru yaptınız demektir.

Bunun gibi Kur’an’a uyguladığınız bir açıklama icmalara uyuyorsa usul kuralınız doğrudur demektir, hayattaki sorunları çözüyorsa o da kural olarak doğrudur demektir.

وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ (45)

Va EaNTa EaXKaMu eLXaKiMIyNa

“Ve sen hâkimlerin ahkamısın.”

Yani sen kurtarmayı istedikten sonra kurtaramazsın diye bir şey yoktur. Oğlumun kurtulmasını isteseydin, sen ona öyle ilham verirdin ki o gemiye binerdi. Ama Sen, Rabbim, onu kurtarmak istemedin ve o da kurtulmadı.

Hazreti Nuh bu cümleyi söylerken tam emin değildir. Burada ‘Sen hâkimlerin ahkamısın” derken başka hâkimlerin olmadığını söylemiyor. Evet, oğlumu saptıran şeytan vardır, cinden ve insandan şeytanlar vardır. Ama Sen isteseydin onları kolaylıkla yenerdin diyor.

Bizim insanları “Adil Kur’an Düzeni”ne çağırmamız da gelmeyişleri de normal karşılanır. Bizim ehlimizden olan Nur cemaati, bizim ehlimizden olan Millî Görüşçüler grubu ve bizim ehlimizden olmayan Millî Görüşçüler, AK Parti içinde de cemaatimizden olan Gül grubu; bunlar neden duymuyorlar, neden uçuruma gidiyorlar? Buna benim aklım ermiyor. Yarabbi diyorum, acaba bunlar bizim ehlimizden değil mi? Sosyal Tufan olunca bunların durumu ne olacak? Bunlar cihada katılmış kimseler...

İşte, Hazreti Nuh insan aklının düşeceği hatalara düşmektedir ve bugün bizim Rabbimize söyleyeceklerimizi o gün Hazreti Nuh söylüyordu.

Hazreti Nuh Peygamber ‘Rabbim…’ deyip durumu anlatıyor.

Hazreti Musa’nın hikâyesinde boğulması gereken Firavun boğulmuyor, burada da boğulması gerekmeyen oğul boğuluyor.

Dünyadaki olaylar sadece adalete dayanmıyor, hikmete de dayanıyor. Hazreti Nuh’un oğlu o haliyle değil, çok iyi insan olsa da yine onun boğulması hikmete muvafık olur. Hazreti Peygamber’in çok yakını olan Hazreti Hamza şehit olmuştur. Çünkü büyük imanlı kimse idi, onun hayatta kalması Müslümanların bazı haksızlıklar yapmasına sebep olabilirdi.

Adil Kur’an Düzeni Çalışanlarının tüm kavme karşı tutumu Nuh’un kavmine karşı tutumu gibi olmalıdır.

قَالَ يَانُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (46)

QAaLa YAv NuvXu EinNaHUv LaYSa MiN EaHLiKa EinNaHUv GaMaLun ĞayRu ÖavLıXın FaLAv TaSEaLNIy Mav LaYSa LaYSa LaKa BiHIy GıLMun EinNIy EaGıJuKa EaN TaKUvNa MıNa eLCAvHiLIyNa

“Karşılık vererek dedi: Ey Nuh, o senin ehlinden değildir. O gayri salih ameldir. İlim edemeyeceğini bana sual etme. Cahillerden olmayı sana va’z ediyorum.”

“Ey Nuh” diyerek hitabı doğrudan Hazreti Nuh’a tahsis etti. Yani cevabı sana veriyorum, sen sorduğun için...

Bu tür soruları sormayana hitap değildir. Bazı konular vardır ki düşündükçe çözemezsiniz. Örnek olarak: her şeyi bilense irade sahibi değildir. İrade sahibi olan ise daha irade etmediği şeyi bilemeyeceği için her şeyi bilmez. Bu çelişkiyi ortadan kaldırmak insan beyni için mümkün değildir. İnsan beyni bunu çözemez. Sonsuz kavramı da böyledir. İnsan için sonsuz vardır ama nedir, bilmemiz mümkün değildir. Bu sebepledir ki Matematikçiler daha büyük daha küçük sayı olarak tanımlarlar. Matematikte bizim aklımızın ermediği kavramlar vardır. Bir yarım dairenin her noktasına ona teğette bir nokta tekabül eder ama biri sonsuzdur, biri birkaç santimdir.

Kader, kaza, adalet, rahmet kavramları böyledir. Rahmet ile adalet çelişkili kavramlardır. Rahmet karşılıksız iyilik yapmaktır. Bu da adaleti gözetmemek demektir.

Hazreti Nuh’un oğlunun ma’zilde olması takdiri ilâhi değil mi? Hazreti Nuh’u Allah öyle yaratmadı mı? O halde onun günahı nedir? Bu soruya cevap ararsanız, burası bizim ilmimizin yetmediği yerdir. İşte, Hazreti Nuh’a diyor ki bu hususta insan aklı yeterli değildir. İnsan aklı buna ermez. Sen bunu sorma.

Ne var ki sormayı yasaklamıyor. Bu husustaki cehaletini kabul et. Eğer gözüm olmasa ışığı ve çevreyi görebilir miyim? Anadan doğan köre sen kırmızı ile maviyi anlatabilir misin? İşte bunlar da bu kabil şeylerdir. Sana emretmiyorum ama sana öğütlüyorum, bu konularda cahil kal, bu hususları öğrenmekle uğraşma, çünkü öğrenemezsin, zamanını boşa harcarsın.

İslâm Kelam ilmi bunlarla meşgul olan ilimdir. Ebu Hanife Kelam’daki tartışmaları bir kenara itmiş ve Fıkıh ilmine geçmişti. Batılılar da İslâmî ilimleri öğrenmeye başlayınca felsefeyi bıraktılar, müsbet ilme geçtiler.

Allah burada Hazreti Nuh Peygambere böyle yapmasını vazediyor. Başka âyette ‘bilmiyorsanız ehli zikre sual ediniz’ diyor. Burada ise ‘bilmediğin şeyleri bana sorma’ diyor. İnsan bildiği şeyi sormaz ki, bilmediği şeyi sorar. Âyetin kendi deyişinde de tearuz vardır. Ayrıca ‘bilmediklerinizi sorunuz’ âyeti ile de tearuz hâlindedir. Kur’an’ın üslubu budur. Sizi düşündürmek için ilk görünüşte çelişkili ifadeler kullanır. Siz üstünde düşünerek çözmeye çalışırsınız. Bir bakarsınız ki o ifade ile yeni alanları aydınlatmış olur.

Önce oradaki sual ediniz de öğrenmek için sualdir. Bu meşrudur. Burada ise sen bunu niye böyle yaptın diye sual ediyor, bu gayrimeşrudur. Biz Allah’a nasıl yaptığını sual ederiz, öğreniriz ve ona göre amel ederiz ama kendini Allah’a eşit olarak görüp sen bunu yanlış yapmışsın, öyle değil de böyle yapmalıydın veya yapmalısın benzeri sorma, akıl verme, ukalalık etme; bunun insana yararı değil zararı vardır.

Bugün tüm insanlık bir taraftan Allah’ın nasıl bir tabiat yarattığını öğrenmekte ve ona göre kendi hayatını düzenlemektedir. Bir doktor hastalığın ne olduğunu öğrenmekte, ona çareler aramakta, hastayı nasıl tedavi edeceği üzerinde durmaktadır. Hiçbir doktor “sıtma mikrobu böyle hasta ediyor, ilaç da tedavi ediyor” bilgisi ile beraber, burada mikrop şöyle yaratılmalıydı, ilaç böyle tedavi etmeliydi diye doğaya akıl vermez. Kayıtsız şartsız ona teslimdir. Ama insan Kur’an’da eğer kölelik varsa, çok evlilik varsa, ukalalık etmeye başlar, böyle saçma şey olur mu der.

Kur’an’da çok evlilik olup olmadığını tartışmak ayrı şeydir. Kur’an’da bu neden böyledir demek ayrı bir şeydir. Allah fealün lima yuriddir, ne isterse yapar, yaptığından dolayı kimseye hesap vermez. O halde ilmine göre neyi nasıl yapmaktadır, doğa kanunları nasıl çalışmaktadır; bunları tesbit etmek ve onlardan yararlanarak yaşamak gerekir. Yoksa doğaya veya Allah’a akıl vermek haddimiz değildir. Nasıl tabipler tam teslimiyet içinde iseler, hukukçular ve fıkıhçılar da tam teslimiyet içinde olmalıdırlar. Yoksa Allah’ın şeriatını beğenmeyip onu düzeltenler ve Allah’ın işine karışanlar, işte müşrik olanlar bunlardır.

“Allah’tan başkasına ibadet etmeyin” derken, işte insanlardan istenen budur. Eğer bir ülkede Allah’ın sünnetini beğenmeyen ve onu değiştiren bir anlayış varsa ve siz onlara bir şey anlatamayacaksanız, o zaman hicret edeceksiniz. Hicret edecek yeriniz yoksa gemi yapıp bineceksiniz, her şeyin haliki sizi selâmet yurduna götürecektir. Ashab-ı Kehf hicret edecek yer bulamadı. Allah onları mekânda değil, zamanda hicret ettirdi. Hicrete niyetlenmek yeterlidir. Allah mutlaka bir yol açacaktır.

Evet, semt kooperatifleri kuruyoruz. Kendimizi müşrik insanlıktan kurtarmak için kooperatif hareketli hareketsiz iki fulk yapıyor. Bunlardan biri yüz lojmanlı işyeri apartmanlarıdır. Biri de taşınır ağaç evlerdir. Yarın gemiler de yapar açık denizlere açılabiliriz. Gerçek olan şudur. Nuh kavmi gibi bugün insanlık Allah’tan başkasına ibadet etmektedir. Şeytanın öğrettiklerini doğru kabul ederek Allah’a akıl vermektedirler. İdam cezasını kaldırıyorlar, zinayı suç olmaktan çıkarıyorlar, rüşvet ve vergi kaçırma meşru hâle gelmiş!

Biz de kurtulmak için Kur’an’ın himayeleri içine girmiş bulunuyoruz. Bu hususları okuyarak kendimize çıkar yol bulacağız. Biz biliyoruz demiyoruz, öğrenmeye çalışıyoruz. O bize vaat ediyor; siz ictihad yaparsanız biz de sizi hidayete götürürüz. Kur’an haksa demek bir ümit var demektir. Allah varsa kurtulacağız demektir. Yoksa Kur’an hak değilse zaten başka kurtuluş yok ki. Sel geliyor. Nuh’un gemisi yoksa kurtulmanız mümkün olmayacaktır. Akevler yoksa bize düşen sadece ölümlerden ölüm beğen olacaktır.

قَالَ يَانُوحُ

QaLa YAvNUvXu

“Kavl etti: Ey Nuh”

Burada tamamen özel durum vardır.

Konu Hazreti Nuh’un oğludur. Allah’ın vaadinde durup durmadığı sorulmaktadır. Allah vaadinde durmuştur. Ama Hazreti Nuh O’nun vaadini anlayamamıştır. Dolayısıyla bize göre bazı olaylar adil olmayabilir, sünnete uygun olmayabilir. Bir sopa denizi yaramaz ve açamaz. Oysa bizim bilmediğimiz sünnetullah ile deniz yarılabilir. Aşırı ısınmalar vardır. Su yüz derecede kaynar. Ama 105 dereceye çıktığı halde su kaynamayabilir. Onu sarsarsan veya bir çöp atarsan patlar ve aşırı sıcaklığa tekabül eden su onda buharlaşır. Yağmur da böyle aşırı yüklü havanın dağa çarpması ile boşalır.

Oğlu olduğu halde kurtulamamıştır. Oğludur ama ehlinden değildir. Bunu Hazreti Nuh bilmemektedir. Bilinmesi de mümkün değildir. Onu Hazreti Nuh’un ehlinden çıkarması gayri salih amellerinin olmasından dolayıdır.

İnsan da hiçbir zaman bir amelin ne derecede gayri salih olduğunu bilemez. Onun derecesini tayin etmek insanın elinde değildir. Bu sebepledir ki biz yaptığımız işlerde adaleti gözetiriz. Eğer sokakta bir ölü bulunsa, o ölü eğer insanın müdahalesi ile değil de doğanın etkisi ile ölmüşse, onun diyetini ödemeyiz. Çünkü olay ameli gayri salih değildir. Ama eğer insan eliyle ölmüşse onun diyetini kasame ile öderiz. Çünkü ameli gayri salih sonunda ölmüştür. Doğa ile ölmesi de onun kendi günahı sebebiyle olmuş olabilir. Cezası da doğa tarafından verilmiş olur. Hazreti Nuh’un işi böyledir.

إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ

EinNaHUV LaYSa MiN EaHLiKa

“O senin ehlinden değildir”

“O senin oğlun değildir” denmiyor, “O senin ehlinden değildir” deniyor. Dolayısıyla Hazreti Nuh’un meşru oğlu olmadığı söylenemez Hazreti Nuh oğlum ehlimdendir demişti, oğul olmayı ehil olmak için sebep saymıştır. Burada Allah, o oğlun olsa da senin ehlinden değildir demektedir.

Fıkıhta ihtilafi diney mirasa manidir. İşte buna dayanarak diyoruz ki; birisi bir ülkeden hicret ettikten sonra artık orada kalanlara vâris olmaz. Mekke fethedildiği zaman muhacirler Mekke’deki kendi evlerine sahip olmadılar. Bir yeri fethediyorsun ama daha önce sizden gasp ettikleri mallarını bile onlardan alamıyorsun.

Hazreti Nuh burada onu azletmemiştir. Kendi kendisini azletmiş ve öbür tarafa geçmiştir. Hazreti Nuh ise onu kurtuluşa çağırıyordu.

Bunun anlamı nedir? Bizim kimseyi kovma hakkımız ve yetkimiz yoktur. Herkesin yanımızda olmasını isteriz. Bizden ayrılıp giden ehlimizden değildir. Ne biz ona vâris oluruz, ne de o bize vâris olur.

إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ

EinNaHu GaMaLun ĞayRu ÖAvLıXın

“O salih olmayan bir ameldir”

Burada ehlinden olmayı açıklamaktadır. Bedel olarak getirilmiştir. Yani varlığı salih olmayan ameldir. O hayatta olsaydı iyi işler yapmayacak, bir fesadın kaynağı olacaktı. Sadece kendi ameliyle değil varlığı ile böyle olacaktı. Çünkü onun çevresi fesat yuvası idi, isteyerek veya istemeyerek sonunda oda fesat kaynağı olacaktı.

Cumhurbaşkanları, başbakanlar ve diğer etkili kimseler böyle gayri salih amelin merkezi olurlar. Kendileri iyi kimselerdir. Çevreleri de iyidir. Çevrelerinin çevreleri de iyidir. Ama çevrelerinin çevrelerin çevreleri şeytan ehlidir, fesat ehlidir. Uzaktan etki ederek ben iyi işler yapacağım diye inanır ve kötü işler yaparlar. Ehli tarik Akevler’e karşıdır. Çünkü onların içinde ameli gayri salihler vardır. Kendileri amil değiller ama onlar gayri salihin ameline kendileri farkına varmadan ameli gayri salih olurlar.

İşte, burada Hazreti Nuh’a bu anlatılmaktadır. Bu sebepledir ki yöneticiler kendi yakınlarına asla görev vermemelidirler. Onlar iyi insan olsalar da, çevresi salih olmayanları amel edenlerle çevrelemiştir. Eşleri veya çocuklarında da durum böyledir. Fatih Erbakan’da da durum böyledir. Orası ameli gayri salih merkezi olmuştur.

Benim tahminim Hz. Nuh’un oğlunun kötü insan olduğu Kur’an’da bildirilmiş değildir. Cehennemliktir diye de belirtilmiş değildir. Ma’zilde diyor, karşı grupta yer almıştı deniyor. Ehlinden değildir denmiştir. Gayri salihin amili değil amelin merkezidir. 

Bu varsayımı siz Kur’an’da inceleyip isabet edip etmediğimi tespit ediniz.

Hazreti Peygamber işlerden hiçbirini eşlerine vermemiştir, onlarla istişare etmezdi de. Hazreti Ali Hazreti Ömer’in baş danışmanı idi ama Hazreti Peygamberin danışmanı değildi. Hazreti Peygamberin danışmanı Hazreti Ebu Bekir, Hazreti Ömer ve Hazreti Osman’dı.

Bütün arzuma rağmen torunlarım Adil Düzen çalışmalarına katılamıyorlar. İşte bunun hikmeti budur. Ben öldükten sonra onların da katılıp rol alacaklarını zannediyorum. Çünkü artık yaşlanacaklar ve çevreleri oluşmuş olacaktır. Ameli gayri salih ehli ameli salih çevreleri olarak oluşmuş olacaktır.

Hazreti Nuh Peygamberin oğlu bunun için gark olanlardan olmuştur. Ebu Talip bunun için Müslüman olmamıştır. Çünkü onun öbür ameli gayri salih idi. Çevresi İslâm dininin bozulmasına sebep olurdu. Hazreti Hatice de böyle bir duruma gelmiş olması nedeniyle ileri yaşlara kadar yaşamadı. Hazreti Osman’dan sonra başlayan tüm fitnenin kaynağı hep ameli gayri salihtir. Dikkat edilirse amil değil de amel demiş olması bize neler öğretmektedir.

فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ

FaLAv TaSEaLNIy MAv LaYSa LaKa BiHIy GıLMun

“İlminin olmadığı hususlarda bana sual etme”

Evet, Allah kendi takdirini kaza etmesi için bizim hikmetini bilmediğimiz, sebeplerini dahi bilmediğimiz fiilde bulunur.

Beni Demokrat Partilisin diye devlet görevlisi olmaktan atmasaydılar İzmir’e gitmezdim, Akevler’de yer almazdım, şimdi bu yazıları yazmazdım. Dolayısıyla hadiselerin hepsinde hikmetler vardır. Siyasilerin Akevler’den uzak durmaları, Fethullah Gülen Cemaati’nin yana çekilmesi Akevler’i günün bataklıklarından uzak tutmuştur. Bugün Allah bizi kendi ayaklarımız üzerinde duracak hâle getirdi. Ayrıca “Adil Kur’an Düzeni” çalışmalarını yapmaktayız. Her birimizin görevi bittiği zaman bu dünyadan ayrılırız, yerimize bizden daha fazlasıyla görevli olanlar gelir.

Evet, insan beyninin idrak edeceği şeyler vardır, onları sorup öğrenmemiz gerekir. Ama insan beyninin idrak edemeyeceği konular vardır. Onlar üzerinde durmayacağız. Allah ne yapıyor nasıl yapıyor, bunları öğrenmek gücümüz yettiği kadar farzdır. Ama Allah niye bunu böyle yaptı, şöyle yapsaydı daha iyi olurdu gibi sorular yasaklanmamış ama bunlarla uğraşılmaması vazedilmiştir.

Burada “ilmun” denmektedir, ilim nekre getirilmiştir. Menfiden sonra gelen nekre ta’mîm içindir. O hususta hiçbir yönüyle ilmin olmamıştır ve olmayacaktır demektir. Çünkü senin beynin onları idrak edecek şekilde var edilmemiştir. Allah’ın takdiri vardır. Hepsinde hikmet vardır. Orada abes bir şey yoktur. Takdir-i ilâhiden başka bir şey olamaz. Bunu bilmek gaybi ilimdir. Kendisinden başka kimse bilemez. Melekler de bilemez, peygamberler de bilemez. Bu kaderin kazası vardır.

İşte, insanlar kaza ile olanları bilirler.

Burada herkesin görevi farklıdır. Kaderde hiçbir çelişme olmadığı halde kazada zıt şeyler vardır. Kâfir vardır, müslim vardır. İnsan aklı ve meleklerin idraki hep bu kaza âlemindedir, şehadet âlemindedir. Kaza ile olan hususları soracağız, kaderle ilgili hususları sormayacağız. Mazi kaderin kaza edilmiş şeklidir. Onu olduğu gibi kabullenmek zorundayız. Kaderin gelecekle ilgili kazasında ise bize bilgi verilmişse, biz bize düşeni yapmak zorundayız. Kaderle değil kaza ile meşgul olmalıyız.

“LeKe” ile tahsis edilmiştir. Benim kaza ile ilmim bana aittir, her birimiz için ayrı olan kimselere aittir. Dolayısıyla benim başkasının kazası ile ilgili kısımlarla değil, benimle ilgili kısımlarla ilgilenmem lazımdır. Ben ne yapmalıyım; onun içtihadını yapmam gerekir. Tebliğimi yaparken de onun yapması için değil, benim söylemem için söylüyorum. Benim yapmam gereken ona söylemedir. Onun nasıl anladığı benim sorunum değildir. Tabii ki söylerken onun diliyle söyleyeceğim.

إِنِّي أَعِظُكَ

EinNIy EaGıJuKa

“Ben sana vazediyorum”

“Va’z” “Va’d” kelimesi ile akrabadır. “Va’d” yağmur yüklü bulutlardır. Yağmuru va’d eder. Va’z da ileride olacak iyilikleri haber verir. Va’zda emir yoktur. İnsanı abesten alıkoyacak sözlerdir. İnzar ise gelecek kötülükleri haber verir. Yani böyle yaparsan böyle olur demektir. Ama sorumlu değilsin. Vazeden emretmiş olmaz. Vazedileni dinlememede ceza yoktur.

Allah bize diyor ki hikmetleri öğrenin. Ne sebeple ve hangi gaye ile elde etmemiz için bize emredilmiştir, bunları öğrenin. Ama neden bu gaye yapılmış, bununla uğraşmayın. Gayemiz ameli salih işleyip cennete gitmedir. Neden bu gayemiz vardır sorusu ile uğraşmak abesle iştigaldir. Çünkü biz onları değiştiremediğimiz gibi bizim onlar üzerinde düşünmemiz de bize yarar sağlamaz.

Biz Kur’an’da olanların hikmetlerini öğreneceğiz ama onların neden hikmet olduğunu düşünmeyeceğiz. Çünkü nedenlerini öğrensek nedenlerin de nedenlerini öğrenmek gerekir. Bu sebepledir ki ilimde varsayımlar kadar ispat istenir. Varsayımlar kabullerdir. Doğruluğunu ispatsız kabul etmek durumundayız. Fillerin hikmetlerini öğreniriz ama hikmetlerin hikmetlerini anlayamayız.

أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (46)

EaN TaKUuNa MıNa eLCAvHiLIyNa

“Cahillerden olmanı...”

“En Lâ Teküne Mine’l-cahiliyn” denmiyor, “En Teküne Mine’l-cahiliyn” diyor. Gerçi “En”in böyle ters manayı taşıma özelliği varsa da biz burada zahirî manayı veriyoruz.

Cahil ne demektir?

Bilmeyen insan cahil değildir. Bilmek istemeyen, öğrenmek istemeyen kimse cahildir. Kaza hususlarında bilmek istememek küfürdür. Cahil olma ile kâfir olma bir kabul edildiği halde, kader hususunda gaybı bilme hususunda onunla ilgilenmeme, öğrenmeyi istememe nasihat edilmektedir. Dolayısıyla kaderin cahili kazanın da âlimi olmak gerekir.

Allah Hazreti Nuh’a kader kısmında düşünmeyi yasaklamıyorum, istersen onu da öğrenmeye çalış ama öğrenemeyeceğin için tavsiyem boşuna zaman geçirme diyor.

“Cahil” kelimesi kurallı erkek çoğul getirilmiştir.

Böyle Tanrı’nın yaptıklarını eleştiren ve onu düzeltmeye çalışan filozoflar vardır. Onlar bir topluluk oluşturmaktadırlar. O takımdan olmamayı sana vazediyorum diyor.

O halde el-cahil kimdir?

Hikmetlerin hikmetlerini araştıran kimsedir. Bunlar varmayacakları serabın peşinde koşmaktadırlar. Hazreti Nuh’a onlardan olma denmiştir.

Kur’an bazı şeylerin öğrenilmesini men etmiştir. Örnek olarak zina yapacakları muhtemel olan kimselere tecessüs etmek yasaklanmıştır. Ancak kadının velisi nuşuzdan korkarsa gereken tedbirleri alır ama durumu takip edeyim, zina yaparlarsa ben onların cezalanmalarını sağlayayım diyemez. Hasta ölmektedir, doktor; ‘sen kansersin, öleceksin’ diyemez. ‘Hastalığın kanserdir, şifa Allah’tandır, O’na tevekkül etmeliyiz’ demelidir.

O halde fıkıhta hangi konularda araştırma yapmanın asgari mekruh olduğunu biz içtihatla tespit ederiz. Kur’an’da anlatılan kıssaların hepsi fıkhın birer delilidir. Onun ilmini öğrenmeniz gerekmektedir. Bu ilim beşikten mezara kadar talep edilmelidir. Yani biz her akşam üç saat ilim yaparız, eğitim yaparız. Ne yaparız, ne yapmalıyız? Kur’an’ı bugünkü müspet ilimlerle anlama ilmini yapmalıyız.

Âlimler tedris yaparlar, cemaat da müzakere ederek öğrenir. Değişik âlimlerin tercihleri içinde seçme yaparlar.

قَالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي أَكُنْ مِنَ الْخَاسِرِينَ (47)

QAvLa  RabBı  EnNIy EaGUÜu  BiKa EaN ESEaLaKa MAv LaYSa LiYa BıHIy GiLMun Va İnLAv TaĞFıR LIy Va TaRXaMNIy EaKuN MiNa ElPAvSıRIyNa

Kavl etti: Rabbim, ilmim olmayandan sana sual etmemden sana avz ederim. Sen bana mağfiret etmezsen ve rahmet etmezsen hasirlerden olurum.”

Hazreti Nuh Peygamber Allah’ın dediğini anladı ve sual etmekten dedi, sual ettiğimden demedi. Geçmişteki sualden avz etmiyor, bir daha böyle hataya düşmemek için avz ediyor. Etmemem için denmiyor da olmamam için deniyor. Yani konu yalnız oğlu ve buradaki sorması değildir. Konu tüm hikmetin hikmetinden sual etmedir. Kâinatı Allah yarattı. Peki, Allah’ı kim yarattı?

İşte bu soru sorulmaz. Allah’ın varlığı ispatsız kabul edilen varsayımdır. Allah’ın varlığını ispatsız kabul ederiz ve ondan sonra kâinatın yaratılışına geliriz. Bu varsayımı dayanak kabul ederiz. Yoksa birçok varsayımları sıralamamız gerekir.

Varsayımlarda bir kanun vardır. Bir varsayım ne kadar çok sorunları çözüyorsa o varsayım öncelik kazanır. Ne kadar varsayımlar azsa o varsayımlar sistemi öncelik kazanır. O halde Allah varsayımı tek varsayımdır. Denk varsayım yoktur. Sorunları çözmeyen varsayımlar vardır. Çünkü o varsayımlar arasında çelişki vardır. Sonunda Tanrı varsayımı bütün kâinatı açıklamada yeterli hâle gelir. Alt varsayımlar Allah’ın kâinatı varsayımlara dayanarak yarattığını ifade eden varsayımlardır.

Mağfireti ve merhameti beraber istemektedir.

Mağfiret etmek eski yapılan kötülükleri kapatmak ve cezalandırmamak demektir.

Merhamet etmek demek yeni hayatın ihtiyaçlarını da karşılamak demektir.

Bugün tüm yeryüzü faizli sistem üzerinde kurulmuş merkezi yönetimlerle yönetilmektedir. “Adil Kur’an Düzeni” geldiği zaman bu düzen tamamen ortadan kalkacak ve başka düzen gelecektir. Eskiden yapılmış olan yanlışlıklar düzeltilecektir. Yeni düzende gerekli olanlar verilecektir. Bugün sermaye zannediyor ki faiz yok olursa benim kazancım fesada uğrayacaktır. Tam tersine, faiz onu mahvolmaya götürmektedir. “Adil Kur’an Düzeni”  ona daha çok yarayan servetler kazandıracaktır.

Faizsiz düzende sermaye vardır ve sermaye devamlı kazanç içindedir. Önce halk artırdığı emekle yatırım yapmaktadır, çocuk yapmaktadır ve daha fazla nesil bırakmaktadır. Sermaye de kârını biriktirmede daha yeni alanlar keşfedecektir.

Bir aile on dönüm yerde tarım yapabilmektedir. Bu da iki aileye yetecek ürün alabilmek demektir. Yani on dönümlük yer on kişiyi yaşatmaktadır. Bugünkü insanlara 10 milyar dönüm yetmektedir. Bu 10 milyar dönüm on milyon kilometrekaredir. Karalar 150 milyon kilometrekaredir. Demek ki olması gereken nüfusun henüz onda birindeyiz.

Sermaye mevcut teknoloji ile daha on misli yatırım alanları sahibidir. Doğayı tahrip etmeden, tarım yapmadan, sadece mevcut yetkilileri toplayıp değerlendirmek suretiyle 150 milyar nüfus yaşayabilir. “Adil Düzen”i kabul eden sermayenin önü on misli açılmaktadır.

Sermaye tövbe ederse, sermayeye takılanlar tövbe ederlerse, Allah’ın mağfireti ve rahmeti onlar için hazırdır. Her zaman oturup onlara nasıl 150 milyar nüfusu yaşatacaklarını gösterebiliriz. Avrupa Birliği boş yere paraları saçmaktadır.

Bir ormanlık yeri ormandan 40 yıllığına kiralayalım. Bu 10.000 dönüm yani on kilometrekare olacaktır. Ormanın ormanlık vasfını koruyalım. Sadece otları keselim, ağaçların dökülen yaprakları döktüğü an toplayalım. Bunları yem yapalım ve hayvanlara verelim. Onları yeşil ot ve sararmış ağaç yapraklarının karması yemeye alıştıralım. Böylece doğal şartlar içinde kaç insanı yaşatacağımızı görelim.

O halde sermaye ne yapacak?

Yatırım yapacak, nüfusun artması için çalışana lojman yapacak, nüfusa göre herkese bölüşme yapacak. Bunları devlet yapacak, vereceğimiz zekâtla yapacaktır.

İşte, Allah’ın mağfireti ve rahmeti tüm insanlığın üzerinde olacaktır. Kur’an tüm insanları, halkı, sermayeyi ve devleti bir yere çağırmaktadır. Lojmanlı yüz daireli işyeri apartmanlarını yapmaya çağırmaktadır.

“Hüsran” zarar etme demektir, mâli zarar etme demektir. “Zarar” bedeni olanı da içerir. Daha çok bedenseldir.

Hazreti Nuh peygamber “ben zarar edenlerden olurum” diyor. Olay basit değildir. Hazreti Nuh gemiye binmiş ve Musul barajının bulunduğu cudinin yani kürdinin eteklerinde oturmuştur. Yeniden hayata başlayacaklar. Bunların sayısı ne kadardır?

Bizim tahminimiz bunlar bir hücre kadar idiler yani yüz hanelik bir topluluk idiler. Zeki Altuboğa’nın beyanına göre Cudi eteklerinde seksen hanelik köy varmış, bunlar kendilerini Hazreti Nuh’un ilk köylüleri kabul ediyorlarmış.

Allah’la konuşurken bu durumlar aklına geliyor. Oğlunun gelmemesinin bir hikmete mebni olduğunu öğreniyor. Onun talimatını yapmaya karar veriyor ve Rabbine dönüyor.

Bir gün gelecek, dolar ve TL çalışmayacak, insanlar bir şey alamayacaklar, bir şey satamayacaklar. Kırgızistan’da yeni para çıkardıklarında somu (Kırgız parası) çıkaramadılar, doları yasakladılar, som değerini bir günde yüzde yüz artırdı. Merkez Bankası’na bir rapor yazıp verdim. Bana okumadık dediler. Ben Türkiye’ye döndüm, ertesi gün durumu düzelttiler de som hâlâ değerini koruyor.

Aç kalan insanlar saldırarak yağmalamaya başlar. Başkaları canını kurtarmak için dağlara sığınır. Artık satıcı kalmaz ki alsın, her şey yağmalanmıştır. Yetmez, herkes malları kapışmaktadır. Aç kalınca birbirlerini öldürüp etlerini yemektedirler. Birileri de atom bombasını tetiklemekte, diğerleri suları kimyasal ve biyolojik silahlarla içilmez hâle getirmektedir. Bunların olma ihtimali yoktur diyen var mı?

İşte, bütün bunlar olurken ancak kendi kendine yeten yüz dairelik lojmanlarda oturanlar kurtulacaklardır. Onların evleri çevrilmiştir. Bir senelik depoları vardır. Fırtına dininceye kadar orada olunur. Sonra ise cudi ovasına otururuz.

قَالَ رَبِّ

QAvLa RabBı

“Rabbim, dedi”

“Rabbim” diye tekrar ediyor.

Konuşma esnasında muhatabın adını ne zaman tekrar edersin?

Başlangıçta muhataplardan ayırmak için adını belirtirsin. Tahsis etmek istersen başına “Yâ” getirirsin. Eğer özel bir talebin varsa adını tekrar edersin.

“Rabbi” kelimesinin iadesi ile sen rahmet etmezsen, Rab olarak sen bunu yapmazsan demiş olmaktadır.

Bugün de durumumuz budur. İnsanlık sosyal tufana doğru gitmektedir. Çevre kirliliği, mafya, faiz ve fuhuş insanlığı ölüme götürmektedir. Rabbimiz, eğer sen mağfiret etmez, rahmet etmezsen, biz yoksullar hâline gelecek ve açlıktan helâk olacağız.

إِنِّي أَعُوذُ بِكَ

EinNIy EaGUÜu BiKa

“Ben sana avz ediyorum”

“İnnî” kelimesini tekrar etti. Çünkü hatasını itiraf ediyor. Dolayısıyla “ben” kelimesini tekrar ediyor. Cümleyi isim cümlesi yapıyor. Muzari olarak getiriyor. Böylece bu ıyaz devam edecektir. Iyaz kelimesine bu manada akraba tevbe vardır.

“Uvvez” hayvanın yetişemeyeceği yerdeki otluk yerin ve hayvanların girip korundukları dikenliğin adıdır. Sonra sığınağa istiaze edilmiştir. Sığınmak manasında mastar olmuştur. Eğer belli bir olay esnasında sığınma söz konusu ise “sığınıyorum”, genel bir sığınma ise “sığınırım” şeklinde tercüme edilmelidir.

Demek “ıyaz” sığınak demektir. Araplarda çöller kabileler arasında bölünmüştür. Bir kimsenin topluluk içinde yaşayabilmesi için kişilerden birinin ona sahip çıkması gerekir. Buna veli denmektedir. Saldırılara uğradığı zaman kişi kabile reislerinden birine sığınır ve böylece eğer kabul ederse artık ona kimse dokunamazdı. Dokunması hâlinde kabile onlarla savaşa girerdi. Devlet aşamasından önce denge karşılıklı çatışma ve kan gütme ile sağlanırdı.

Hazreti Nuh peygamber bu kabile reislerine sığınma sistemini terk etmiş, onun yerine tüm insanlar tek kabile kabul edilerek herkesin emanı sağlanıyordu.

Hazreti Nuh Peygamber ilk olarak devlet düzenini kurmuştur.

Hazreti Muhammed de Arabistan’da devlet düzenini kurmuştur.

Her hareketi İslâm’a saldırarak açıklayan Prof. İlhan Arsel’e diyoruz ki; Hazreti Muhammed Arap halkını devlet aşamasına yükseltmiştir. İki peygamber bunu yapmıştır. Yani bu uygarlaştırmadır demektir.

Hazreti Nuh aleyhisselâm kabile ıyazını devlet ıyazına çevirmiştir. İnsanın tek Rabbi var. Kur’an ıyaz sûreleri ile biter. Yani Kur’an’ın görevi insanlığın tamamını kabile ıyazından insanlık ıyazına götürmektir. Bugün dünyada her yerde devlet vardır. Artık Rabbin ıyazı kabul edilmiştir. Ne var ki adil değildir. “Adil Kur’an Düzeni” bunu sağlayacaktır.

أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ

EaN EaSEaLaKa MAv LaYSa LIy BıHIy GiLMun

“Benim için ilm etmenin olmadığı hususlarda sana sual etmekten”

Benim için ilm etmenin olmadığı hususlarda sana sual etmekten ıyaz ederim diyor.

Yani biz her zaman her hükmün hikmetini bilemeyiz. Allah onu öyle teşri etmiştir. Bizim yapacağımız şey onu öğrenip uygulama olmalıdır. Ukala Batılıların yaptığı gibi ekseriyet parmağı ile kanunları çıkarıp halkı ona zorlamak ilmî bir davranış değildir.

وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي

Va EinLAv TaĞFıR LIy Va TaRXaMNIy

“Ve bana mağfiret ve rahmet etmezsen”

“Mağfiret” demek eski yaraları tedavi etmek demektir.

PKK’nın kırk senedir yaptıklarının doğurduğu yaraları sarmak mağfirettir.

Geçmişte olan olayları kişilerin kötülüklerine yükleme yerine, şartların onları zorladığını kabul ederek kitlesel cezalandırma yapılmayacaktır. Çatışma hâli dışında kimse cezalandırılmamalıdır. Cephe çatışmasında teslim olduktan sonra artık öldürme söz konusu olmaz. Harp tazminatı veya diyet alınır. Mağdurların mağduriyetleri böylece giderilir.

Bu diyeti kimler ödeyecektir?

Onları destekleyen Kürtler varsa, belediyeler varsa, onlar diyeti öderler. PKK mensupları da özgür olur.

Yoksa kasame yoluyla tüm ulus diyetlerini öder. Çünkü devlet PKK’yı önlemeli veya oradan çekilmelidir. Çekilmediğine göre tüm diyeti Türk milleti ödeyecek. Sonra onlar rücu edebilir. Mağfiret kısmı budur.

Rahmet kısmı ise onların bundan sonra sağlıklı yaşamalarını nasıl sürdüreceklerini ortaya koymalıyız. Yüz lojmanlı tarım kentlerini kurmalıyız. PKK’lılar lojman içinde çalışırken yakınları tarım yaparak yaşayacaklardır.

أَكُنْ مِنَ الْخَاسِرِينَ (47)

EaKuN MiNa ElPAvSıRIyNa

“Ben zarar edenlerden olurum.”

“Adil Kur’an Düzeni”ni getirmek basit bir şey değildir.

Ancak her tarafta yüz lojmanlı işyerleri yaparsak, halkımızı oraya çağırırsak ve yerleştirirsek “Adil Kur’an Düzeni”ni getirmiş oluruz.

Bizim seksen milyon ve on milyar insana bunları yapma gücümüz yoktur.

Ama herkese örnek olabilir, onların da bu şekilde kooperatifler kurmalarını öneririz.

 

SÜLEYMAN KARAGÜLLE

Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL

www.akevler.org      (0532) 246 68 92

 

 

 


YorumcuYorum
Reşat Nuri Erol
16.08.2015
19:50



1967...1968...1969...AKEVLER 49 YILDIR ÇALIŞIYOR...2013...2014...2015

BİZLER ÇALIŞIYOR VE YENİ İSLÂM MEDENİYETİ’Nİ KURUYORUZ...

SİZLERİ DE ÇALIŞMALARIMIZA DÂVET EDİYORUZ; BUYURUN, BİRLİKTE ÇALIŞALIM...

ADİL DÜZEN 826

“ADİL DÜZEN” III. BİNYIL MEDENİYETİ PROJESİDİR

BİZE DÜŞEN SADECE MÜBÎN/AÇIK TEBLİĞDİR.” (KUR’AN; Yâsin Sûresi, 36/17)

Haftalık Seminer Dergisi; 826. Hafta - 15 Ağustos 2015 - Fiyatı: www.akevler.orga tıklamak!

BU DERGİYİ HER HAFTA OKUTABİLİR.. ÇOĞALTABİLİR.. DAĞITABİLİRSİNİZ...

“ADİL DÜZEN” UYGULAMALARI YAPMAK İÇİN BİZLERE DANIŞABİLİRSİNİZ...

 

*KUR’AN VE İLİM SEMİNERLERİ; 826. SEMİNER

“HİÇ BİLENLER İLE BİLMEYENLER BİR OLUR MU?”      (KUR’AN; Zümer Sûresi, 39/9)

İ L İ M  TALEP ETMEK HER MÜSLÜMANIN ÜZERİNE FARZDIR.”      (Hadis)

Adres: AKEVLER İSTANBUL KOOPERATİFLERİ MERKEZİ,  Zafer Mah. Coşarsu Sk. No: 29 YENİBOSNA / İSTANBUL    Tel: (0212) 452 76 51

Tefsir Seminer Notları Yenibosna’da Cumartesi akşamları okunup tartışılmaktadır.

GAYEMİZ: Bu “SEMİNER NOTLARI”nın İstanbul, Türkiye ve bütün dünyada “OKUNMASI, ANLAŞILMASI VE UYGULANMASI”DIR. Süleyman KARAGÜLLE, Reşat Nuri EROL

 

***

 

*“ADİL DÜZEN” DERSLERİ/YORUMLARI;

SERMAYENİN PLANI

HDP HATA YAPIYOR

Süleyman KARAGÜLLE

 

***

 

*MAKALELER

Sermayeye ve siyasilere önerimiz var

Ve zekkir fe inne’z-zikrâ tenfeu’l-mü’minîne

Çözüm Süreci ve HDP’nin önemli hatası

Soru-yoruma cevap ve bir aileden gelen yorum

Yine “biz” kazanacağız…

Reşat Nuri EROL

 

***

 

HÛD SÛRESİ - 13. Hafta

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

الر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ (1) أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ (2) وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ (3) إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (4) أَلَا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلَا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (5) وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ (6) وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَلَئِنْ قُلْتَ إِنَّكُمْ مَبْعُوثُونَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ (7) وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ لَيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (8) وَلَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْنَاهَا مِنْهُ إِنَّهُ لَيَئُوسٌ كَفُورٌ (9) وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئَاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ (10) إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ (11) فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنْتَ نَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (12) أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (13) فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ وَأَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (14) مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ (15) أُولَئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلَّا النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِيهَا وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (16) أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ (17) وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أُولَئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَى رَبِّهِمْ وَيَقُولُ الْأَشْهَادُ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى رَبِّهِمْ أَلَا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ (18) الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (19) أُولَئِكَ لَمْ يَكُونُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ يُضَاعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ مَا كَانُوا يَسْتَطِيعُونَ السَّمْعَ وَمَا كَانُوا يُبْصِرُونَ (20) أُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ (21) لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ (22) إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُوا إِلَى رَبِّهِمْ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (23) مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمَى وَالْأَصَمِّ وَالْبَصِيرِ وَالسَّمِيعِ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (24) وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ (25) أَنْ لَا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ (26) فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلَّا بَشَرًا مِثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ (27) .قَالَ يَاقَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَآتَانِي رَحْمَةً مِنْ عِنْدِهِ فَعُمِّيَتْ عَلَيْكُمْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنْتُمْ لَهَا كَارِهُونَ (28) وَيَاقَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مَالًا إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ (29) وَيَاقَوْمِ مَنْ يَنْصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ طَرَدْتُهُمْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (30) وَلَا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَلَا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْرًا اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنْفُسِهِمْ إِنِّي إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ (31) قَالُوا يَانُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَأَكْثَرْتَ جِدَالَنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (32) قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُمْ بِهِ اللَّهُ إِنْ شَاءَ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ (33) وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ إِنْ كَانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (34) أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَعَلَيَّ إِجْرَامِي وَأَنَا بَرِيءٌ مِمَّا تُجْرِمُونَ (35) وَأُوحِيَ إِلَى نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ يُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِكَ إِلَّا مَنْ قَدْ آمَنَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (36) وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ (37) وَيَصْنَعُ الْفُلْكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قَالَ إِنْ تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَمَا تَسْخَرُونَ (38) فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُقِيمٌ (39) حَتَّى إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيهَا مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ وَمَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ (40) وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ (41) وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ وَنَادَى نُوحٌ ابْنَهُ وَكَانَ فِي مَعْزِلٍ يَابُنَيَّ ارْكَبْ مَعَنَا وَلَا تَكُنْ مَعَ الْكَافِرِينَ (42) قَالَ سَآوِي إِلَى جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَنْ رَحِمَ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ (43) وَقِيلَ يَاأَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَاسَمَاءُ أَقْلِعِي وَغِيضَ الْمَاءُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَقِيلَ بُعْدًا لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (44)

 

***

 

وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ (45) قَالَ يَانُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (46) قَالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي أَكُنْ مِنَ الْخَاسِرِينَ (47)

 

وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ (45)

Va NAvDAy NUvXun RabBaHUv FaQAvLa RabBı EinNa iBNIy MiN EaHLIy EinNa VaGDaKa eLXaqQu Va EaNTa EaXKaMu eLXaKiMIyNa

“Ve Nuh Rabbine nida edip kavl etti: İbnim ehlimdendir ve Senin va’din haktır ve Sen hâkimlerin ahkâmısın.” 

...

...

...






Çok Okunan Seminerler
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 204
İsrâ SÛRESİ (17)104.AYET -Kur’an’a Göre İSRAİL’İN SONU
19.04.2003 129259 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 845
İbrahim Sûresi Tefsiri 1-4. Âyetler
2.01.2016 17025 Okunma
1 Yorum 02.01.2016 21:41
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 834
Hûd Sûresi Tefsiri 74-78. Âyetler
17.10.2015 12178 Okunma
11 Yorum 15.11.2015 22:07
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 777
TEVBE SURESİ-128.AYET TEFSİRİ
23.08.2014 11514 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 853
İbrahim Sûresi Tefsiri 35-41. Âyetler
27.02.2016 10982 Okunma
1 Yorum 06.03.2016 14:57
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 944
Kehf Suresi Tefsiri 107-110. Ayetler
23.12.2017 10173 Okunma
1 Yorum 28.12.2017 19:52
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 870
Nahl Suresi Tefsiri 5-9. Ayetler
25.06.2016 9267 Okunma
1 Yorum 26.06.2016 10:29
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 864
Hicr Suresi Tefsiri 57-66. Ayetler
14.05.2016 9190 Okunma
2 Yorum 15.05.2016 08:48
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 858
Hicr Sûresi Tefsiri 10-15. Âyetler
2.04.2016 9114 Okunma
2 Yorum 03.04.2016 10:18
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 863
Hicr Suresi Tefsiri 48-56. Ayetler
7.05.2016 8987 Okunma
1 Yorum 08.05.2016 07:02
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 949
Meryem Suresi Tefsiri 23-26. Ayetler
27.01.2018 8986 Okunma
1 Yorum 28.01.2018 07:59
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 842
Hûd Sûresi Tefsiri 114-116. Âyetler
12.12.2015 8882 Okunma
2 Yorum 20.12.2015 12:52
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 838
Hûd Sûresi Tefsiri 90-95. Âyetler
14.11.2015 8562 Okunma
3 Yorum 21.11.2015 15:31
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 776
TEVBE SURESİ-126-127.AYET TEFSİRİ
16.08.2014 8406 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1040
Nur Suresi Tefsiri 35-38. Ayetler
30.11.2019 8401 Okunma
2 Yorum 03.12.2019 13:53
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 855
İbrahim Sûresi Tefsiri 47-52. Âyetler
12.03.2016 8325 Okunma
1 Yorum 14.03.2016 09:38
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 808
YUNUS SURESİ TEFSİRİ 90-92.AYETLER -FİRAVUN ÖLDÜ MÜ?
4.04.2015 8310 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 825
Hûd Sûresi Tefsiri 41-44. Âyetler
8.08.2015 8305 Okunma
2 Yorum 11.08.2015 17:51
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 850
İbrahim Sûresi Tefsiri 23-26. Âyetler
6.02.2016 8205 Okunma
4 Yorum 07.02.2016 19:39
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 852
İbrahim Sûresi Tefsiri 32-34. Âyetler
20.02.2016 8198 Okunma
1 Yorum 14.03.2016 09:40
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 862
Hicr Suresi Tefsiri 39-47. Ayetler
30.04.2016 7932 Okunma
1 Yorum 01.05.2016 07:57
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 841
Hûd Sûresi Tefsiri 109-113. Âyetler
5.12.2015 7847 Okunma
1 Yorum 05.12.2015 22:42
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 111
A'RAF SURESİ 1-3.AYETLER TEFSİRİ
25.05.2001 7742 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 865
Hicr Suresi Tefsiri 67-77. Ayetler
21.05.2016 7666 Okunma
1 Yorum 21.05.2016 21:37
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 837
Hûd Sûresi Tefsiri 87-89. Âyetler
7.11.2015 7426 Okunma
2 Yorum 08.11.2015 18:47
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 836
Hûd Sûresi Tefsiri 84-86. Âyetler
31.10.2015 7367 Okunma
1 Yorum 31.10.2015 19:43
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 835
Hûd Sûresi Tefsiri 79-83. Âyetler
24.10.2015 7334 Okunma
1 Yorum 25.10.2015 13:19
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 900
İsra Suresi Tefsiri 23-27. Ayetler
4.02.2017 7334 Okunma
1 Yorum 05.02.2017 09:37
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 844
Hûd Sûresi Tefsiri 120-123. Âyetler
26.12.2015 7251 Okunma
2 Yorum 27.12.2015 13:32
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 832
Hûd Sûresi Tefsiri 64-68. Âyetler
3.10.2015 7214 Okunma
1 Yorum 03.10.2015 21:47
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 815
Hûd Sûresi Tefsiri 4-6. Ayetler
23.05.2015 7174 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 856
Hicr Sûresi Tefsiri 1-8. Âyetler
19.03.2016 7165 Okunma
1 Yorum 20.03.2016 10:41
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 888
Nahl Suresi Tefsiri 93-97. Ayetler
12.11.2016 7125 Okunma
1 Yorum 20.11.2016 09:02
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 824
Hûd Sûresi Tefsiri 37-40. Âyetler
1.08.2015 7063 Okunma
1 Yorum 11.08.2015 17:48
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 819
Hûd Sûresi Tefsiri 17-22. Ayetler
20.06.2015 7019 Okunma
1 Yorum 25.06.2015 04:09
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 827
Hûd Sûresi Tefsiri 48-49. Âyetler
22.08.2015 7015 Okunma
1 Yorum 25.08.2015 20:45
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 817
Hûd Sûresi Tefsiri 9-12. Âyetler
6.06.2015 7010 Okunma
3 Yorum 25.06.2015 04:16
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 833
Hûd Sûresi Tefsiri 69-73. Âyetler
10.10.2015 6962 Okunma
1 Yorum 10.10.2015 23:53
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 843
Hûd Sûresi Tefsiri 117-119. Âyetler
19.12.2015 6901 Okunma
1 Yorum 20.12.2015 06:15
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 846
İbrahim Sûresi Tefsiri 5-8. Âyetler
9.01.2016 6712 Okunma
1 Yorum 17.01.2016 08:17
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 823
Hûd Sûresi Tefsiri 32-36. âyetler
25.07.2015 6625 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 828
Hûd Sûresi Tefsiri 50-52. Âyetler
29.08.2015 6610 Okunma
1 Yorum 05.09.2015 13:29
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 800
YUNUS SURESİ TEFSİRİ 62-66.AYETLER
7.02.2015 6492 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 816
Hûd Sûresi Tefsiri 7-9. Ayetler
30.05.2015 6473 Okunma
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 830
Hûd Sûresi Tefsiri 58-60. Âyetler
12.09.2015 6464 Okunma
1 Yorum 18.09.2015 07:28
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 831
Hûd Sûresi Tefsiri 61-63. Âyetler
19.09.2015 6363 Okunma
1 Yorum 20.09.2015 18:10
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 839
Hûd Sûresi Tefsiri 96-101. Âyetler
21.11.2015 6333 Okunma
1 Yorum 22.11.2015 09:32
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 840
Hûd Sûresi Tefsiri 102-108. Âyetler
28.11.2015 6295 Okunma
1 Yorum 30.11.2015 09:48
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 826
Hûd Sûresi Tefsiri 45-47. Âyetler
16.08.2015 6241 Okunma
1 Yorum 16.08.2015 19:50
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 829
Hûd Sûresi Tefsiri 53-57. Âyetler
5.09.2015 6178 Okunma
1 Yorum 05.09.2015 20:25