Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 541
AHZÂB SÛRESİ TEFSİRİ -49-50.AYETLER
26.12.2009
3423 Okunma, 1 Yorum

1967...1968...1969....AKEVLER 42 YILDIR ÇALIŞIYOR....2007...2008...2009

BİZLER ÇALIŞIYOR VE YENİ İSLÂM MEDENİYETİ’Nİ KURUYORUZ...

SİZLERİ DE ÇALIŞMALARIMIZA DÂVET EDİYORUZ; BUYURUN, BİRLİKTE ÇALIŞALIM...

ADİL DÜNYA DÜZENİ 541

“BİZE DÜŞEN SADECE MÜBÎN/AÇIK TEBLİĞDİR.” (KUR’AN; Yâsin Sûresi, 36/17)

“ADİL DÜNYA DÜZENİ, III. BİN YIL MEDENİYETİ PROJESİDİR.”

Haftalık Seminer Dergisi             26 Aralık 2009                      Fiyatı: www.akevler.org’a tıklamak!

BU DERGİYİ HER HAFTA OKUTABİLİR... ÇOĞALTABİLİR... DAĞITABİLİRSİNİZ...

 

*KUR’AN VE İLİM SEMİNERLERİ; 541. SEMİNER

“HİÇ BİLENLER İLE BİLMEYENLER BİR OLUR MU?” (KUR’AN; Zümer Sûresi, 39/9)

İ L İ M  TALEP ETMEK HER MÜSLÜMANIN ÜZERİNE FARZDIR.” (Hadis)

Adres: AKEVLER İSTANBUL KOOPERATİFLERİ MERKEZİZafer Mah. Coşarsu Sk. No: 29 YENİBOSNA/ İSTANBUL    Tel: (0212) 452 76 51

Bu dersin tamamı Yenibosna’da C.tesi günü 18.00-21.00 saatleri arasında okunacak ve tartışılacaktır...

Gayemiz ve Hedefimiz; Bu “SEMİNER NOTLARI”nın İstanbul, Türkiye ve bütün dünyada okunması, değerlendirilmesi, anlaşılması ve uygulanmasıdır.    Süleyman KARAGÜLLE, Reşat Nuri EROL

***

*“ADİL DÜZEN” DERSLERİ/YORUMLARI;

DTP İLE İLGİLİ

HATALI KARARLAR VE

ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZ

İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ

BU ÇETİN DÖNEMDE

NELER OLACAK?..

***

*İŞLETME SEMİNERLERİ; 91. SEMİNER

Her Hafta PERŞEMBE akşamları; Adres: EMİNEVİMKısıklı Cad. No: 36  Altunizade - Üsküdar / İSTANBUL  Tel: (0216) 444 36 46

Genel Hizmet Kooperatifi Ana Sözleşme Çalışmaları - 7

***

Bir banka işsizliği nasıl çözer?

Reşat Nuri EROL

***

AHZÂB SÛRESİ TEFSİRİ - 13

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

َِياأَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعْ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا(1) وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا(2) وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا(3) مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَمَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمْ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَاءَكُمْ أَبْنَاءَكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْوَاهِكُمْ وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ(4) ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا(5) النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا(6) وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى بْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا(7) لِيَسْأَلَ الصَّادِقِينَ عَنْ صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًا(8) يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا (9) إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا (10) هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا (11) وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا (12) وَإِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ يَاأَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِنْهُمْ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِنْ يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا(13) وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا يَسِيرًا(14) وَلَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَكَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولًا(15) قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمْ الْفِرَارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْ الْمَوْتِ أَوْ الْقَتْلِ وَإِذًا لَا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًا(16) قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنْ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا(17) قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا(18) أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشَى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِ أُولَئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا(19) يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا(20) لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا(21) وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِيمَانًا وَتَسْلِيمًا(22) مِنْ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا(23) لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِنْ شَاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا(24) وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا(25) وَأَنْزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمْ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا(26) وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا(27) يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا(28) وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا(29) يَانِسَاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا(30) وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا(31) يَانِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنْ النِّسَاءِ إِنْ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا(32) وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا(33) وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَى فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا(34) إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ  وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا(35) وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمْ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا(36) وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا(37) مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَقْدُورًا(38) الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا(39) مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا(40) يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا(41) وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا(42) هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنْ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا(43) تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا(44) يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا(45) وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِيرًا(46) وَبَشِّرْ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنْ اللَّهِ فَضْلًا كَبِيرًا(47) وَلَا تُطِعْ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا(48)

 

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَكَحْتُمْ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا(49) يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَحْلَلْنَا لَكَ أَزْوَاجَكَ اللَّاتِي آتَيْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَيْكَ وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَالَاتِكَ اللَّاتِي هَاجَرْنَ مَعَكَ وَامْرَأَةً مُؤْمِنَةً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِيِّ إِنْ أَرَادَ النَّبِيُّ أَنْ يَسْتَنكِحَهَا خَالِصَةً لَكَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ فِي أَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا(50)

 

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا 

(YAv EyYuAav elLaÜIyNa EAvMaNUv)

“Ey iman etmiş olanlar!”

Kur’an’da “Ey nebi” diye hitap edilen âyetler hep Medine âyetleridir;

Ey iman edenler” diye hitap edilen âyetler de Medine âyetleridir.

Ey iman etmiş olanlar” demek, ey dayanışma ortaklığını kuranlar demektir.

İslâmiyet dayanışma ortaklıklarından oluşur. İlmî ve meslekî dayanışma ortaklıkları zorunludur. Ayrıca dinî ve meslekî dayanışma ortaklıkları vardır. Bunların sorumluları (yani başkanları) şûraları oluşturur. İlmî şûra başkanı seçer, başkan da emirleri atar, halk bunlara biat eder. İşte böyle bir teşkilat mensuplarına Kur’an’da “Ey iman edenler” diye hitap edilir.

Böyle bir teşkilat bucaklarda oluşturulur. Sonra yüze (100) yakın bucak bir araya gelerek, yüze (100) yakın âlimleri göndererek, merkez bucağını kurdurur. Merkez bucak taşra bucaklarına hizmet eder. Benzer şekilde bine (1000) yakın temsilciler tarafından ülke ve insanlık merkez bucakları kurulur.

İşte bu yönetici ve silahlı güç “Ey iman etmiş olan” kimselerdir.

إِذَا نَكَحْتُمْ الْمُؤْمِنَاتِ

(EiÜAv NaKaXTuMu eLMuEMiNAvTi)

“Mü’min kadınları nikâhlarsanız.”

Burada “İn” değil de “İzâ” gelmiştir. Yani nikâhlama asıldır. Başka yerde de evlendirin âyeti emir olarak gelmiştir. Evlendirebilirsiniz, yahut evlenmek isterlerse yardım ediniz şeklinde değil de; evlendiriniz emir şeklindedir. O halde nikâh kişilerin isteğine bağlı bir olay değildir. Herkes evlenmek zorundadır. Evlendirmeye çalışmak da mü’minlerin görevidir. Nikâhın oluşması için tarafların beyanı şarttır. Bununla beraber topluluk evlenecek olan kimseleri evlenmeye rağbet ettirmelidir, aracı olmalıdır. Evlenecek olanların imkânları yoksa imkânları oluşturulmalıdır. “İn” değil de “İzâ” gelmesi bunu ifade eder.

Nekâhtum” kelimesi fiil-i mazi gelmiştir. “İzâ”dan sonra geldiği için gelecek anlamını taşır. Bununla beraber mazi sigası geldiği için boşanma nikah tamamlandıktan sonra olacaktır. Hıtbe (nişan) yani talip olmak nikâh değildir. Erkek talip olmuşsa, sonra da vazgeçmişse, hiçbir hukuki bağ doğmaz. Akrabalık oluşmadığı gibi mihir de gerekmez. Eğer muzari olsaydı talep ederken de bu hüküm geçerli olurdu.

Mü’minât” burada dişi kurallı çoğul gelmiştir. Mü’min kadınların da mü’min erkekler gibi örgütlü olduğu anlaşılmaktadır. Evet, mü’min kadınlar askere gitmezler, diyet ödemezler ama kocaları askerde iken mü’min kadınlar işleri kendileri yüklenirler, kocalarının işletmelerini onlar işletip yönetirler.

Bugün askerlik yapmadan evlenilmiyor. Askerlik bitmeden iş kurulamıyor. Bu işler de otuz yaşına kadar bitmiyor. Sonra da iş kurulamıyor.

Halbuki İslâmiyet’te 15 yaşına gelmiş olan kız ve erkek evlendirilir. Onlara mesken temin edilir. Onlara iş yeri kurulur. 15 yaşına gelmiş kız ve erkeğin anne baba üzerindeki bütün yükleri sona erer. Bundan sonra bunları evlendirmek, bunlara mesken ve iş yerleri temin etmek bucak yönetimine aittir. Genel hizmetten yararlanan müslimler de bunlardan yararlanırlar.

İşte, anlaşıldığı üzere, “Adil Düzen” sisteminin ve çalışanlarının evleneceklerin birbirini tanıyacak müesseseler kurması gerekmektedir demektir. Ondan sonra eşlere oturacakları mesken temin edeceklerdir. Erkek ailesini geçindirecektir. Erkekler askere gittiği veya savaşa gittiği zaman kadınlar onların vekili olarak işletmelerini yöneteceklerdir. Yani erkekler askerde iken kadınlar işletmelerin başındadırlar. Onların askeriliği de budur.

Erkekler kazandıklarını kadınlarla paylaşırlar.

Kadınlar da kazandıklarını erkeklerle paylaşırlar.

Mü’min kadınlar” burada dişi kurallı çoğulla getirilmiştir. Dolayısıyla askere gidenin işlerini yalnız eşleri değil, dayanışma içindeki tüm kadınlar yerine getirmekle yükümlü olacaklardır. Kocası askerde olan kadının işlerine diğer kadınlar da yardımcı olacaklardır demektir. Annenin, kızların ve kız kardeşlerin burada görevleri var demektir. Bunlar arasında yükümlülüklerin ve yetkilerin nasıl bölüşüleceği miras hükümlerine göre olmalıdır.

Burada şu hüküm netlik kazanır. Askere giden birinin erkek ve kız kardeşi olsa, işleri kız kardeşi yürütür, erkek kardeşi yürütmez. Bu âyetten bunu istidlâl ediyoruz.

ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ

(ÇümMa OalLaQTuMUvHunNa)  

“Sonra onları tatlîk ederseniz.”

Sümme” getirilmiştir, “Fa” getirilmemiştir. Nikâh akdi yapıldıktan sonra, aradan bir zaman geçtikten sonra talak yapılacaktır. Hemen talak yapılması caiz görülmemiştir.

Acaba bu aradaki zaman ne kadardır?

Biz bunu talakı rıc’ıyye kıyasla nikâhtan sonra üç ay geçmesi yahut yarısının geçmesi gerekir diyebiliriz. İki hafta geçmelidir. O kadar bir zaman teemmül için olmalıdır. Yahut  zıhara benzetiriz; iki ay, bir ay gibi bir müddet koyarız. İşte bu husustaki hüküm bucaktan bucağa değişmektedir. Her bucak kendisi bir müddet koyar demektir. Bu müddet özel hukukun değil de, kamu hukukunun işidir. Onun için “Tallaktum” kelimesi cem getirilmiştir.

Kur’an’da nikâh için şahit şartı yoktur. Kadın ve erkek kendi başlarına ‘evlendik’ derlerse, bize göre nikâh tamam olur. Sadece iki kâğıda yazıp taraflar bunu imzalamalıdırlar. Her birinin cebine evlendiklerine dair kâğıtları koyması yeterlidir. Fıkıhçılar boşanmak için şahitleri şart koşmamışlardır. Oysa Kur’an’da boşanmak için bu şart getirilmiştir.

Demek ki boşanma olayı kamuyu ilgilendirdiği için burada cem gelmiştir.

Burada “Sümme” gelmeyip de “Fa” gelseydi, “İzâ”nın cevabı gibi olurdu. Bundan dolayı da “Sümme” gelmiştir. “Ve” de gelebilirdi.  

مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ

(Min QaBLi EaN TaMasSUvHunNa)

“Onlara temas etmeden kabl tatlîk ederseniz.”

Buradan çok açık olarak anlıyoruz ki, nikâh sadece akit olup temas gerekmemektedir. O halde nikâhla ilgili bütün hükümler temas etmeden de geçerlidir. Mesela, birbirlerine vâris olurlar. 4 ay 10 gün onlar da bekleyeceklerdir. Bir kimse üç defa boşadıktan sonra artık onunla evlenemez. Burada temas gerekmez. Bu durumda başka birisiyle evlenme yeterli olup temasa gerek yoktur. Hazreti Peygamber ise aksine hüküm vermiştir. Biz bu konuda “nekeha” kelimesi ile değil, “zevcen gayrahu” kelimesi ile hadisin hükmüne uyuyoruz. Nikâhlı olanlar henüz zevc olmamışlardır. Zevc ancak temas olursa olur. Kur’an’da cinsi ilişki anlamında messetmek, lamis olmak, duhul etmek ve mübaşeret etmek geçmektedir.

Kur’an’da zikredilen bu dört çeşit ilişki nedir?

Duhul ve mübaşeret; ikisi de zekerin ferc içine girmesidir. Eğer meni rahmin içinde akarsa bu mübaşerettir. Meni rahmin içinde akmazsa o duhuldür. Mülamese ise fercin ferce değmesidir. Duhul olmasa da inzal vaki olmadır. Messetme ise fercin ferce değmesi ve inzal olmasa da istimta’dır.

Buna göre hükümler ortaya konur. Duhul olmasa, inzal olmasa da, eğer ferc ferce temas edip zevk alınmışsa, artık mihir gerekecektir. El ferce değer de inzal vuku bulursa, bu da messdir. Bu dereceye kadar sevişmek mihri gerektirir.

Bunu nerden istidlâl ediyoruz?

Tespit ettiğinize ücretleri veriniz deniyor. Buradan illeti belirlemiş oluyoruz. O halde Şafiilerin mezhebindeki kadına değmekle değil ama ferc ferce değmekle abdest bozulur anlamını veririz.   

فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ

(FaMAv LaKuM GaLaYHinNa)

“Sizin onların üzerinde bir hak yoktur.”

Boşanmış kadın kocasının hakkı olarak iddetini dolduracaktır. Bunun anlamı şudur ki, iddeti zamanında kadının nafakasını ve masraflarını eski kocası temin eder. Boşanma kadından da gelmiş olsa, iddeti içinde nafaka ve masraflar kocaya aittir. Çünkü onun çocuğu olup olmadığının anlaşılması için beklemektedir. Boşanmış ve hayızdan kesilmiş kadınlar da 3 ay bekleyeceklerdir. Çünkü hayızdan kesilmiş olanlarda da bazen çocuk olmaktadır. Olmasa bile, boşanmış kadın beklemek zorundadır.

Böylece zina yapar gibi evlenme ve boşanma olmamalıdır. Erkek iddet beklememektedir. Ancak maddi külfet içine girdiği için zina sayılmamaktadır.

Hele İslâm nikâhı ile evlenmeyi esas aldığınızda mihri ödemek zorunda da kalabilir.

Evlenme ve boşanmada kolaylık getirilmiştir. Ama evliliğin ciddiyeti de korunmalıdır. Bu sebepledir ki nikâhta talak da bir takım şekle tâbi tutulmuştur.

مِنْ عِدَّةٍ  

(MiN GıdDaTin)  

“İddeti beklemelerine gerek yoktur.”

İddet” sayı demektir. Kadınların kocalarından ayrıldıktan sonra beklemeleri gereken zamandır. Değişiktir.

a)      Boşanmış bir kadın hayız görüyorsa üç hayız bekler.

b)      Boşanmış kadın hayız görmüyorsa üç ay bekler.

c)      Hamile olan kadının iddeti doğurmadan önce bitmez. İddeti doldurmadan önce doğurursa o iddetini doldurur.

d)     Kocası ölmüş olan kadın 4 ay 10 gün; 128 gün bekler.

El ferce değip inzal vaki olmuşsa artık mihir gerekir. Ferce dokunulmamış ve nüzul olmamışsa, işte onlar sadece nikâh yapmış olurlar. O zaman iddeti beklemeleri gerekir.

Duhul olmadığına, inzal bulunmadığına göre acaba neden iddeti beklemesi gerekir?

Hayız görmeyen kadın ne için iddeti bekleyecekse, o da onun için iddeti bekleyecektir. Kocası olan kadın neden üç “kuruu”dan (adet dönemi) fazla bekleyecekse, bu da onun için bekleyecektir. Evliliğin zinaya dönüşmesini önlemek için bu sınırlar konmuştur. 

تَعْتَدُّونَهَا

(TaGTadDUvNaHAv)  

“Siz sayarsınız.”

Buradaki “siz” kocalar değil de mü’minlerdir. O halde boşanma resmen olacaktır, şahitlerin huzurunda olacaktır. İddet de topluluk tarafından belirtilecektir. Tuhur (temizlik) zamanını asgari 20 gün alabiliriz. Hayız zamanı da asgari üç gündür. İki tuhur 40 gün eder. 3*3 de 9 gün eder. Demek ki en az 50 gün geçmelidir. 50 günden önce bitmez. 50 ile 90 gün arasında ispat külfeti kadına aittir. Üç ay sonra ispat külfeti iddia edene aittir.

فَمَتِّعُوهُنَّ

(Fa MatTiGUvHunNa)  

“Onları temtı’ ediniz.”  

Baştan “ey iman edenler” denmemiş olsaydı, emri kocalara hasrederdik. Açıkça tasrih ettiğine göre bu işten dayanışma ortaklıkları sorumludur. Boşanmış kadının mihrini kocası ödeyemezse dayanışma ortaklığı öder. İddette de dayanışma ortaklığı öder. Varsa dinî dayanışma ortaklığı öder. Yoksa ilmî dayanışma ortaklığı öder.

Bunların beklemesi için boşanmışların barındığı yerler tesis edilir. Burada birlikte yaşarlar. Taliplileriyle burada görüşürler. Bu hususta başka âyetlerin yorumlarında açıklamalar yapılmıştır. Evlenmek isteyen ve koca arayan kimse bu eve taşınır. Burada kendisine iş verilir. Burada erkeklerle tanışma yerleri bulunur. Böylece evlenmek isteyen erkek buraya gelir. Evlenmek isteyen kadınlar onlarla görüşürler. Yer açık olur. Ama ses duyulmaz. Anlaşırlarsa evlenmiş olurlar. Bu evlenme mekanizmalarından biridir. Buraya gelen erkeğe kadınlardan talip olanlar olur. Kadınlar seyahate çıkar ve temsil verirler, sanat gösterilerinde bulunurlar. Seyreden erkeklerden beğenenler başvururlar, görüşme yaparlar ve anlaşırlarsa evlenirler.

Eski zamanlarda kapalı topluluklarda herkes herkesi tanırdı. Kabileler birbirini bilirlerdi. Görücü usulü ile evlenme gerçekleşirdi. Bugün ise böyle bir şey olmamaktadır. Çünkü topluluklar büyümüş ve kimse kimseyi tanımaz olmuştur. Avrupa’da bunun için balolar icad edilmiştir. İslâmiyet’te ise iki müessese vardır.

Biri, evlenecek kadınların yurdu.

Diğeri ise kadınların turistik kafilesi.

Batı dünyasındaki baloya karşı olmadan önce Kur’an’ın bize emrettiği müesseseleri kurmamız gerekmektedir.  

وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا

(Va SarRiXUvHunNa SaRa Xan CamiYLan)  

“Cemil serah ile tasrih ediniz.”

Tasrih etmek” sabahleyin hayvanları meraya salmaktır.

“Tevrih” ise akşamları meraya salmaktır.

Tasrih etmek” demek, onları evlenmeleri için serbest bırakınız demektir.

Cemil” olarak işaret etmesi de onları işsizlik ve açlık sebebiyle evlenmeme zorunda bırakmayınız demektir.

Dulların veya bekar kadınların yurdunda iddet dolduktan sonra da kalabilirler. Yani isterlerse yurttan ayrılırlar demektir. Dullar veya bekarlar yurdunda olanlara krediler verilir ve kendilerine uygun işyerleri tesis edilir. İsterlerse evlenirler, isterlerse kocasız çalışıp yaşarlar.

Buradaki “cemil tasrih”ten öğreniyoruz ki, evlendirin emri zorla evlendirin anlamında değildir. Rızaları varsa evlendirin demektir. On beş yaşını dolduran kız ve erkek artık anne babasına yük değildir. Kendi hayatlarını kendileri kuracaklardır. Bunların evlenmeleri, kalacak yer bulmaları ve çalışacak işyeri bulmalarını sağlamak topluluğa aittir.

Bu müesseseleri kurmamız için devlet olmak, iktidar olmak gerekmez. Kuracağımız kooperatiflerle bunları yapabiliriz. Kooperatifteki fonlarla bunları yapabiliriz.

Partiler, iktidarda olsun veya olmasınlar, böyle kooperatiflerin kurulmasına çaba sarf etmediklerinde sorumludurlar...

Benim bu yazılarımdan haberdar olduğu halde okumayanlar sorumludurlar...

Kendileri içtihat yapabildikleri halde içtihat yapmayanlar sorumludurlar...

İçtihatlarını güçleri yettiğince duyurmayanlar sorumludurlar...

İmkanları olduğu halde iktidara ve yetkililere ulaştırmayanlar sorumludurlar...

Bunlardan bir kısmını ihmal ediyorum korkusu ile ben de kendimi sorumlu hissediyorum. Siz okuyucularından ricam, bana bu hususlarda yardımcı olmanızdır.

Cemil” kelimesi burada nekredir. Dolayısıyla her topluluk kendine göre aile hukukunu koruyan, evlilik hukukunu koruyan çözümler bulmalıdır. Her topluluğun cemil serahı ayrıdır demektir. Hattâ herkes çözüm ararken kendine göre herhangi bir çözüm bulur ve üretirse o geçerlidir. Çünkü serah ve cemil nekredir.

Burada boşanma ile ilgili hükümler getirilmiştir. Evlilik ve boşanmanın kamuyu ilgilendiren hükümlerini içermektedir. Zina yasağı topluluğa bazı yükümlülükler getirmiştir. Topluluk aile düzenine dayanır. Aile düzeninin temel dayanağı da zina yasağıdır. Evlenme ve boşanmanın da kolaylığıdır. Bu sayede zina önlenebilmektedir.

***

يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ

(YAv EayYuHav elNaBiyYu)  

“Ey nebi”

Nebi” haber alandır. Kur’an’ı getiren son nebiden önce gelen nebilerdir. Bunlar Cebrail vasıtasıyla haber alıp insanlara ulaştıranlardır.

Hazreti Muhammed’den sonra gelen nebiler artık Cebrail’den vahiy almamaktadır. Onlar vahiy yerine dört delile dayalı olarak içtihat yapmaktadırlar. Bunlar da nebidir, haber alan ve haber verendirler.

Ancak, önceki nebiler de hata yapabilirlerdi, Cebrail gelir hatalarını düzeltirdi. Eğer gelmezse, o zaman Allah o peygamberin yaptığını tasdik ediyor demektir.

Oysa, Hazreti Muhammed’den sonra gelen nebilerin yaptıkları hatalar artık düzeltilmiyor, dolayısıyla onlara herkesin uyması gerekmiyor.

Kur’an’ı getiren nebi şöyle diyor:

-Ümmetimin âlimleri İsrail oğullarının nebileri gibidir.

-Âlimler nebilerin vârisleridir.

Böylece, nebi desek de demesek de, müçtehitler nebilerin görevlerini görürler.

Hazreti Peygamber “nebi” demiyor; “gibi” diyor, “vârisleri” diyor.

Kur’an ise bunlara doğrudan “nebiler” demektedir.

Tartışma sadece ifadededir. Biz âlimleri nebi kabul ediyoruz. Kelamcılar ve fıkıhçılar onların vekili olarak görüyor. Pratikte ve uygulamada aralarında bir fark yoktur.

إِنَّا أَحْلَلْنَا لَكَ أَزْوَاجَكَ

(EinNAv EaXLaLNAv LaKa EaZVACaKa) 

“Zevceler sana helaldir.”

Bu ifadenin söylenmesi başta abes gibi gelebilir. Zevceler zaten helaldir, tekide gerek yoktur.

Başkan için durum şudur. Başkan seçilen kimsenin eşlerine mihirlerini vermiş olması gerekir. Onların mihirleri bütçeden karşılanmaz. Eğer mihir verilmemişse ve verme gücü de yoksa, yani kendi maaş varlığından mihir ödeyemiyorsa; ya başkanlıktan vazgeçme durumunda olacak, ya da o eşleri boşayacaktır.

Burada ifade edilen, eski eşlere mihir ödemişse ona helal bulunmaktadır. Ödememişse, artık mihirlerini ödemeyenlerle evliliğin devamı helal değildir.

Bugün özel hayat ile ilgili konularda kamunun karışmayacağı şeklinde bir söylenti vardır. Kur’an başkanların özel hayatını da sıkı denetim altına almıştır. Başkan olmadan yaptığı evliliklerin sürdürülmesi için mihirlerini ödemiş olmasını şart koşmaktadır. Yoksa başkan seçilmesi muhtemel olan kimse ile nikah yapar, ondan sonra ayrılıp gider ve kamu mallarını götürürlerdi.

Burada Kur’an’a aykırı olarak oluşmuş icmalar vardır. İslâmiyet dörde kadar evlenmeye izin vermiştir, ondan sonrasını yasaklamıştır. Bu görüş Kur’an’a uymamaktadır. Gerektiğinde Kur’an dörde kadar evlenmeyi farz kılmıştır. Dörtten yukarı evlenmeleri yasaklamamıştır.

Yahut başka bir yorum da yapabiliriz. Kadınlar eğer çoksa, çokluğuna göre iki, üç veya dörde kadar evlenebilirler. Eski eşleri kocalarını kusurlu hâle getirip ayrılmazlar. Ayrılırlarsa mihirleri iade etmeleri gerekir. Ama normal zamanlarda veya olağanüstü hallerde iki veya üç veya dört evlenmeden fazla evliklerde kusurlu erkektir. Boşanma kadının isteği ile de olsa, kadının mihir alma hakkı vardır. 

Kadınların kocalarının ikinci evliliklerini önlemenin yolu ağır mihir şartını koymaktır. Böyle bir erkeği bulabilirlerse tek evliliğe  mahkum etmiş olurlar.   

اللَّاتِي آتَيْتَ أُجُورَهُنَّ

(elLAvTIy  EaTaYTa EuCUvRaHunNa)

“Ücretlerini ita ettiğin kadınlar”

Yani mihri muaccelle evlenmiş olan hanımlar başkan olduktan sonra da devam ederler. Mihri müeccelle evlenmiş hanımların mihirleri kendi mal varlığından ödenebiliyorsa ödenir ve eş olmaya devam eder. Ödenemiyorsa ya başkanlıktan vazgeçecek, ya da eşinden ayrılmış olacaktır. Kadın mihri alıp iade ederse eş olarak kalır.

Bu şart ağır şart olarak görülmekte ise de, eşlerinin mihrini de ödeyemeyen kimsenin başkan seçilmesi zorlaştırılmaktadır. Kadın mihri tahsil ettikten sonra mihri kocasına iade eder. O da onunla borcunu ödemiş olursa, bu muamelenin sahih olması gerekir. Mihri ödenmiş kadın gibi olur.

İslâmiyet’te mihirsiz evlenme yoktur. Mihrin ödenmiş olması şart değildir. Bağışlasa bile mihir mihir olarak kalır. Çünkü mallarınızla nikahlanmayı helal kılmıştır. Böyle olunca da mihrin asgari miktarı sözkonusudur.

Her bucağın asgari mihri ayrıdır, o topluluk bunu karara bağlar.

وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ

(Va MAv MaLaKaT YaMiYNuKa)

“Sağ elinin malik olduğu da sana helal kılınmıştır.”

Yani başkan olmadan evvel mihrini ödediği eşler ile başkan olmadan önceki cariyeleri de aynen devam eder demektir.

Alınan esirler bedelsiz bırakılabilir, bedelle serbest bırakılabilir. Cizyeye bağlanarak topraklar kendilerine bırakılabilir. Yahut esirler köleleştirilir. Beşte biri başkana kalır. Kalan savaşçılara bölüştürülür. Kişilere düşen köleler kadının kölesi olmuşlarsa veya erkeğin erkek kölesi olmuşlarsa, sahiplerine akraba olup kalırlar. Erkek kadın köleye sahip olmuşsa iki yoldan birini takip eder. Ya kendisine akraba yapar, diğer köleler gibi akraba olur veya onu eş olarak almış olur. Köle eş ile diğer eşler arasındaki fark, köle eşler kocasının emrinde çalışmak zorundadırlar. Diğer haklar hep aynıdır. Mihir de almazlar. Azad etse ve boşamasa eş olarak devam eder. Mihri yine talep edemez. Mihir sözkonusu olmadığı için bunlar da eş olmaya devam ederler.

“Mâ Melekte” denmiyor da, “yeminin (sağ elin) mâlik olduğu” deniyor. Çünkü köle de insandır. Ona başka insan mâlik olamaz. Sadece sağ el mâlik olur. Yani onun kazandıklarına tasarruf etme hakkı doğar. Köle cariye eşleri çalıştırmak mümkündür.

Erkeğin bir  cariyesini eş olarak alması caiz midir?

Buradaki istisna bunun cevazını gösterir. Yani bir erkek cariye satın aldığı zaman veya savaştan kendisine hisse olarak düşerse onu azat eder, eş olarak alır ve mihir vermez. Ya da onu kendisine akraba yapar. Sonra azad etse de onunla evlenemez. Kölelik müessesesi şimdi mevcut olmadığı için sorunları tam olarak çözememiş olabiliriz.

مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَيْكَ

(MimMAv EaFAEa elLAHu GaLaYKa)  

“Allah’ın sana ifa ettiklerinden.”

Burada “MimMeN” denmeyip “MiMMâ” denmiş olması, mâlik olduğumuz kölenin kendisi değildir; onun bedenidir veya malıdır. Kendisine mâlik olunmaz. İnsana mâlik olunmaz. Ancak eşyasına veya hizmetine mâlik olunabilir. Yani feyden sana düşenlerden denmektedir. Yani savaşta esir alınarak köleleştirilen helal edilmiştir. Önce savaşta esir alınmayanlar helal olmaz demektir. Kölelerin çocukları da köle olur kabul edilmektedir. Ancak burada sadece savaşta elde edilenler olabilir demektir. Bu sebepledir ki akrabalarından biri hür olmuşsa o da hür olur.

Hazreti Peygamber Arapların köle yapılamayacağını söylemiştir.

Hâsılı, Kur’an köleliği meşru hâle getirmiştir, ancak kölelerin hukukunu çok önemli şekilde korumuştur. Mihri verilmiş olmak şartı ile eski eşler eş olarak kalacaktır. Bir de savaşta fey olarak elde edilen cariyeler de kalacaklardır. Kendileri değil de anne ve babalarından köle olanlar istisna edilmiştir. Savaşta esir alınmadan köleleştirilenlerin köle olmayacakları bu âyette açıkça ifade edilmiş olur. Kölelerin köle iken doğan çocukları için aynı şey söylenmemektedir.

O halde kölelerin çocukları ne olacaktır?

Sahip olanların torunu mahiyetinde olup onların köle olmaları ortadan kaldırılabilir. Bu hususta tam içtihatlar gelecekte “Adil Düzen” geldiğinde yapılacaktır. Bu içtihatlar geçmişteki içtihatlardan farklı olacaktır. Biz bu âyetin delaletine bakarak böyle hüküm istidlâl ediyoruz. Bu hususta başka âyetleri de okumamız gerekecektir.

Bunun yanında hala, teyze, dayı ve amca kızlarını da saymaktadır. Seninle hicret eden denmektedir. Bunlar neden sayılmıştır, özellikleri nelerdir?

وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَالَاتِكَ

(Va BaNAvTı GamMiKa Va BaNAvTı GamMAvTıKa Va BaNAvTı PAvLıKa Va BaNAvTı PAvLATıKa)

“Amcanın kızları, halanın kızları, dayının kızları teyzenin kızları

da sana helal kılınmıştır.”

Şimdi burada neyin neye atfedildiğini tesbit zor olmaktadır. Bir mânâsı şudur. Bunlar mihir alsalar da, aynı mihirleri ödenmese de, bunlardan eğer hicret etmiş eski eşleri varsa, onlar o statüyü korurlar. Yani mihri ödenmiş hanımlar arasında sayılırlar. İsterlerse ayrılıp mihirlerini de alabilirler. Böylece bunlarla evliliğe özel yer vermiş bulunmaktadır. Başkanların bu yakınları ile evlenmeleri tercih edilmektedir demektir.

Bunun sebebi şudur ki, aile yönetimi olacağı için aşirete akrabalar hakim olsunlar. Böylece yönetimde bir çatlaklık meydana gelmesin diye bu tercih yapılmış olmaktadır. Bunların arasında amca kızı birinci sırayı, ikinci sırayı bibi/hala kızı, üçüncü sırayı dayı kızı, dördüncü sırayı teyze kızı almaktadır. Erkek tarafı yakınlık olarak tercih edilmiştir, çünkü yönetimde erkek öndedir.

Burada dikkat edeceğimiz başka bir husus “AmMiKe” ve “HâLiKe” müfret getirilmiştir. “AmMâT” ve “HâLâT” ise kurallı dişi çoğul getirilmiştir. Eşlerden de böyle bahsetmektedir. Bunun sebebi şudur ki, başkanın yalnız eşleri değil, bütün akraba kadınlar başkanın yardımcısı ve destekçisidirler. Bunlar arasında hiyerarşi nasıl oluşacak, hangi kadın hangi görevi alacaktır? Bu hususu o aşiretin töreleri veya başkanın kendisi belirler.

Yalnız burada bir hususu nazarı itibara alabiliriz. Hem eş hem de akraba olanlar diğerlerinden önce gelmiş olacaklardır.

Basit bir aşiret başkanlığı bile çok zorlu örgütlenmeyi gerektirmektedir. Roma’da domus vardı, yani aşiret vardı. Domusu pater yani aşiret başkanı yönetirdi.

Kur’an bu müessesede de değişiklik yapmış oluyor. Önce aşirette herkesin kişiliği vardır. Herkes hakkını korumak için hakemlere gidebilmektedir.

Roma’da ise sadece pater mahkemeye gidebiliyordu. Kölelerin ise temsilen de olsa mahkemeye gitme yetkileri yoktu. Roma’da mâlik olma yani mülk edinme yalnız paterlerin hakkı idi.

Oysa İslâmiyet’te ceninlerin bile âmil olma hakları vardır. Herkes kendi kazandıklarına veya mirasına, hibesine, tazminatına kendisi sahiptir. Bu ikinci farktır.

Roma’da aşiretten kendi isteğiyle ayrılıp gitme yoktu.

Oysa İslâmiyet’te “hicret demokrasisi” vardır. Kişi istediği zaman aşiretinden ayrılıp başka aşirete gidebilir.

Roma’da aşirette diğer fertlerin de hukuku kısıtlanmıştır.

Oysa İslâmiyet’te sadece başkan ve eşlerinin hukuku düzenlenmiştir.

اللَّاتِي هَاجَرْنَ مَعَكَ

(elLAvTIy HAvCaRNa MaGaKa)

“Seninle beraber hicret eden hala, amca, teyze, dayı kızları da sana helaldir.”

Yani bunların mihirlerini ödemiş olman gerekmez. Seninle beraber hicret eden denmekle zaten eş olanlar demek olmuş olur. Yani amca kızı, teyze kızı da olsa, hicretten sonra evleneceklerin mihir isteme hakları yoktur.

Buradaki bu kayıt diğerleri için de geçerlidir. Yani başkan olmadan evlenmiş olanların hukuku sayılmaktadır. Bunların mihir konusu üzerinde durulmaktadır. Yani bunların mihir isteme hakları mevcuttur. Ödenmiş mihre sahip olanlardan mihri geri istenemez.

Bu hükümde amca, bibi/hala, dayı ve teyze kızları istisna edilmiştir. Cariyeler istisna edilmiştir. Mihrin ödenmiş olması şartı getirilmiştir. Cariyelerin savaş cariyesi olma şartı getirilmiştir. Amca, teyze kızları için de birlikte hicret şartı getirilmiştir.

Bugün hangi sorunlarla karşılaşacağız?

Diyelim ki bir Adil Düzen ocağını veya bucağını kuruyoruz. Biz hicret ediyoruz. Bu aşiret veya kabile dışında, yani ocak veya bucak dışında eşimiz var. Bizimle hicret etmiyor.

Bu durumda ne yapacağız?

İşte müslim ile mü’min arasındaki fark burada kendisini gösterir.

Müslim, eşi gelmediği için kendisi de gelmez, oradan sizi destekler, “Adil Düzen”in oraya gitmesi için çalışır.

Mü’min ise eşini bırakıp gelir.

Eşi de kocasını bırakmaz gelirse, işte onun hukuku bu âyette belirtilmiş olmaktadır.

وَامْرَأَةً مُؤْمِنَةً

(Va iMRaEaTan MuEMiNaTan)

“Ve mü’min bir kadın.”  

Yukarıda sayılanlar başkan olmadan önce evlendiği kimselerdir. Mihirlerinden mahrum olacaklarından yahut ayrılmaları hâlinde kendilerine mihir verileceğinden farklı statüye girmektedirler. Başkanın hanımları o aşiretin ve kabilenin halkıyla başkandan sonra evlenemiyorlar  Ölünceye kadar nafaka alabiliyorlar. İşte, başkan olduktan sonra evlenen kimseler de onlara atfedilmiştir.

Kadın” burada nekre gelmiştir. Dolayısıyla istiğrakı ifade etmez. Yani evlenmeyen kadınlar demektir. Eğer mutlak ıtlak ile mukayyet takyid ile hükmedilecek olursa, evli olan kadınlarda da bunu yapmaları caiz demektir. Nikahlama şartı ile bu helallik söz konusu olacağı için ancak nikahla helal olacaktır. Başkasıyla evli olan kadın mihri iade ederek boşar ve başkanla evlenebilir anlamı verilir. O zaman nekrede mutlak ıtlak ile ifade edilmiş olur.

إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِيِّ

(EiN VaHaBaT NaFSaHAv Li LNaBiyYı)

“Nefsini nebi için hibe ederse.”

Burada “leke/sana” denmeyip “nebi” denmesinin sebebi; bu olay nebi olduktan sonra konmuş hükümdür. Nebi olmadan hibe yoluyla nikah yapılmış olsa bile, mihir yine tahakkuk eder. Sana değil de nebiye hibe ederse. Oysa yukarıda başkan olmadan yapılan evliliklerden bahsetmektedir. “Nebi” kelimesini izhar etmekle, bu hükümlerin bütün başkanlar için olduğuna ima vardır.

Burada “nefsini” kelimesini kullanmaktadır. “Nefis” kelimesi mal ve bedenini de içerir. Dolayısıyla nefsini hibe etme demek, kadınlığını hibe etme demektir. Küllü söyleyip cüzü irade etme şeklinde mecazdır.

Burada “in” şartı sonradan gelmiştir Şart olunca nikah zorunlu değildir. Nikahın olabilmesi için şartın gerçekleşmesi gerekmektedir.

إِنْ أَرَادَ النَّبِيُّ أَنْ يَسْتَنكِحَهَا

(EiN EaRAWa elNaBiyYu EaN YaSTaNKıXaHAv) 

“Eğer nebi onu nikahlamayı isterse.”

Nebi” burada tekrar edilmiştir. Çünkü burada kastedilen sadece hibe ile ilgili değildir. Genel olarak nebi tezevvüc etmeyi irade edecektir. Rıza şartı yoktur. İrade şarttır. Onu nikahlamayı irade edecektir. Sonuçta nikâhlamayı kabul edecektir demektir.

Normalde cümle “in”siz gelebilirdi. O zaman nebinin iradesi “li’n-nebiy”deki “nebi” olurdu. “Nebi” izhar edilmiş, “in” “ve” olmadan iade edilmiş, başkanın iradesi şarttır.

Zeyneb’in âyetinde Allah’ın iradesinden sonra nebinin uymaması sözkonusu değil şeklinde idi. Hiyere yoktur denmişti. Burada ise “murad ederse” deniyor.

İki âyetteki tearuz takyid ile telfik olunur. Yani eğer topluluk kararı ile bir evlilik vuku buluyorsa, burada hiyere yoktur. Ama karşılıklı irade beyanıyla evlilik oluyorsa, yani akitle oluyorsa, başkan için mihirsiz olması caizdir.

Buradaki “Hâ” zamiri “imree”ye gitmektedir. Bu takdirde bu şart yani nikahı isteme şartı yalnız son cümlenin olmuş olur. Yani kendisini hibe etmek isteyen kadını nikahlamasını istemesi anlamına gelir. Aslında bu da doğrudur. Çünkü diğerlerini zaten daha önce nikahlamış olacaktır. O zaman nebinin tekrar izharını nasıl yorumlayacağız? Başkanın istediği eşini boşama yetkisi bulunmaktadır demektir. Bunun için tamim edilmiştir.

خَالِصَةً لَكَ  

(PAvLiÖaTan LaKa)  

“Sana halis olmak üzere.”

Müfessirler “LeKe”deki kef harfi Hazreti Muhammed’e hitaptır diyor ve bu âyetin hükümlerini yalnız ona hasrediyorlar. “Tehecced Bihi Nafileten”deki kef harfini de aynı şekilde yalnız Hazreti Muhammed’e gönderiyorlar. Biz ise onu cemaatsiz kılınan namaza yorumluyoruz. Böylece vitri farz olarak anlıyoruz.

Burada da hitabı “ey nebi”den yola çıkarak başkana hitap olarak alıyoruz. Bu demek değildir ki nebiye hitap etmiyor. O da nebi olduğu için ona hitap etmiştir. İhtilafımız, bu hükmün bugünkü başkanlara şamil olup olmadığının tesbiti meselesindedir. Biz bugün de bu hükümlerin geçerli olduğuna hükmediyoruz.

Bu sûrede geçen hükümler yalnız Hazreti Muhammed’e ait olsaydı bu kadar uzun uzun anlatmazdı. Sonra mü’minlere ait hükümlerle birlikte anlatmazdı.

Başkanların özel statüleri vardır. Başkanken edindikleri malları vârislerine kalmaz. Başkan mihir vererek evlenemez. Başkanın hukuku nebi hukuku olarak belirtilmektedir.

Bucak dayanışma sorumlularının aşiretleri yoktur. Başkanın aşiretindedirler. Dolayısıyla bucak dayanışma sorumluları nebi olarak tavsif edilemez. İl dayanışma sorumlularının aşiretleri vardır, dolayısıyla onlar da nebi hükmündedirler.  

مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ  

(MiN DuNi eLMuEMiNIyNa)  

“Mü’minlerden başka.”

Mü’minler” kimlerdir? Başkan olmayan, il veya ülkede veya Mekke’de dayanışma sorumlusu olanların dışında olan mü’minlerdir.

Mü’minler” kurallı erkek çoğul gelmiştir. Herkesin kendi topluluğundaki mü’minlerdir. Buradaki mü’minler taşra bucaklarının mü’minlerini de içermektedir. Dolayısıyla bir devletin başkanının dul kalan hanımları o ülkede evlenemezler; yahut kendi bucak ve bucakları mü’minleri ile evlenemezler demektir.

Mekke’nin lideri gibi insanlık liderinin hanımları da Hazreti Muhammed’in hanımları gibi kimse ile evlenemezler hükmü çıkmaktadır.

Bunlardan hangisini anlayacağımız hususunda başka âyetler üzerinde durmak gerekir.

قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ

(QaD GaLiMNAv MAv FaRaWNAv GaLaYHiM)

“Onlara ne farz ettiğimizi ilmetmekteyiz.”

HiM” zamiri mü’minlere gitmektedir.

Farz etmek” demek şeriat koymak demektir. Helal etme de farzdır. Yahut evlenmek ve evlendirmek farz olduğu için “onlara farz ettiğimiz” denmektedir. Yahut onlara mihir vermeyi farz ettik, sana farz etmiyoruz denmiş olur.

Esas olan, halka ne farz ise başkanlara da o farzdır. Başkanlar da şeriata uymak zorundadır. Sadece evlilik hususunda, mülkiyet hususunda özel hükümlere tâbidir.

Birçok  mahrumiyet hükümleri getirilmiştir. Bazı imtiyazlar da tanınmıştır. Bir aşiretin içinde bir aşiret reisinin haiz olduğu özel hukuklar Kur’an’da anlatılmıştır. Allah burada bize diyor ki, biz söylediklerimizi biliyoruz. Farklı hükümleri biz koyuyoruz.

Aleyhim” kelimesini kullanarak daha çok mihir verme zorunluluğuna işaret etmektedir.

فِي أَزْوَاجِهِمْ

(FIy EaZVACıHiM)  

“Zevcelerinde ne farz ettiğimizi bilmekteyiz.”

Evet, mü’minlere mihir farz olduğu halde başkanlara farz değildir. Çünkü başkan mihir verseydi kamunun bütçesinden verecekti. Başkan bucak malları ile şirket-i mufavada oluşturmaktadır. Başkan dışında ancak ilde ve ülkede dayanışma ortaklıkları sorumluları bu şirkete katılabilirler. Diğer mü’minler katılamazlar. İlmî dayanışma ortakları sorumluları için bunu zorunlu kabul edebiliriz. Diğerleri ise ihtiyari yapılabilir.

وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ

(Va MAv MaLaKaT EaYMANuHuM)

“Yemnlerinin mâlik oldukları hakkında da neyi farz ettiğimizi bilmekteyiz.”

“Farz” kelimesini vücub değil de teşri şeklinde anlarsak, bunun mânâsı şudur. Başkanlar ancak savaşta kendilerine düşen cariyelere sahip olurlar. Satın aldıkları kölelerden cariye olarak istifade edemezler. Oysa mü’minler için böyle bir şart yoktur. Satın aldıkları köleleri de cariye olarak edinebilirler. Farz etme mü’minlere bir mükellefiyet getirdiği halde, başkana böyle bir mükellefiyet getirilmemiştir.

Bu nedir?

Mü’minler kölelerine kendi yediklerini yedirecek, kendi giydiklerini giydireceklerdir. Oysa başkan bununla mükellef değildir.

Buradan şunu öğreniyoruz ki, zengin bir adam kendisi yemese ve içmese de ailesini darlık içerisinde yaşatamaz. Mahkemeye baş vurarak genişlik talep ederler.

Başkanda ise ne eşleri ne de köleleri böyle bir talepte bulunamazlar. Diğer mü’minlere farz olan başkana farz değildir.

İslâmiyet akıl dinidir. İnsanlar için ne faydalıysa, insan tabiatı neyi kabul ederse onu emretmiştir. İnsanoğlu çoğu zaman iyileri bırakıp kötüleri kendisine âdet edinmektedir. Bu daha çok geçmişi körü körüne taklitten gelir.

Romalılar  köleleri insan saymıyorlardı. Kadınlar da ancak erkeklerin temsil etmesi ile hak sahibi oluyorlardı. Hıristiyanlık Batı’ya etki etmiş ve birçok konularda onları düzeltmişti. Ne var ki İncil’de şeriat hükümleri olmadığı için düzenleme kişi ahlâkı üzerinde kalmıştır. Hıristiyanlığı kabul eden Roma ve Bizans, Roma hukukunun insanlık dışı uygulamasından tamamen kendilerini kurtaramamışlardır.

İslâmiyet insanlar için en uygun düzeni getirmiş, kadın ve kölelerle ilgili hükümler koymuştur.

Sermaye ise bu doğruları alıp kendi çıkarına çevirmiştir. Çok evliliği yasaklamış ama çok serbest cinsi ilişkiyi yani zinayı serbest bırakarak aile müessesesini yıkmıştır. Ocak ve bucakları kaldırarak merkezden yönetmeyi denemiştir. Savaşları teşvik etmiş ama köleliği yasaklayarak ya soykırımlarına zorlamış, ya da hür olanları işsiz bırakarak kölelik yerine işçiliği getirmiştir.

Kur’an müesseseleri kaldırmamıştır, Kur’an müesseseleri düzenlemiştir, âdil hâle getirmiştir. Adalet olsun diye kırk yaşındaki güçlü insana yüklediğiniz yükü on yaşındaki hastaya da yüklerseniz bu adalet olmaz, zulüm olur. Zengini sigortalar, fakiri devre dışı bırakırsanız, bu zulüm düzeni olur.

Bu sorunları kitaplarda tartışmakla çözemeyiz.

Yapılacak şey, herkesin kendi ocağını ve bucağını kurmasıdır. Yerinden yönetimdir. Bucakların kendi kamu hukuklarını kendilerinin oluşturmasıdır.

Kur’an’a uygun olarak kurulan ocak ve bucaklarla, Marks’a göre kurulacak ocak ve bucakların yarışması sonucu haklı ortaya çıkacaktır.

Kur’an’ı anlamada da böyle direnenler vardır. Modaya uyarak Kur’an’da çok evliliğin olmadığını, tek evliliğin asıl olduğunu söyleyenler vardır. Biz ille bizim anladığımız gibi anlayın demiyoruz. Siz sizin sitenizi, biz de bizim sitemizi kuralım ve yarışalım diyoruz. Halk nereye gitmek istiyorsa oraya gitsin. Böylece “hicret demokrasisi” içinde yaşayalım diyoruz.

لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌ

(LiKaY Lav YaKUvNu GaLayKa PaRaCun)

“Sana harac olmasın diye.”

Buradaki “Li” nereye taalluk etmektedir?

Eğer ifade “aleyhi haracun” olsaydı, zamir nebiye giderdi; dolayısıyla sadece mihir sana sıkıntı vermesin diye anlaşılırdı. Böyle olmayıp da “aleyke” denmiş olması, buradaki lam ile daha önce anlatılanlara atıf yapmaktadır. “Harac”a buna göre mânâ vermek gerekecektir.

Harac” zorluk demektir, sıkıntı demektir.

İşlerinde zorluk olmasın, işlerinde sıkıntı olmasın diye bu hükümler konmuştur.

Başkanlar çok ağır yükler yüklenmişlerdir. Her aşiret ve ocak kendi kendini tamamlayan bir kuruluştur. İnsanlık aşiretsiz hiç olmamıştır. Hazreti Adem aleyhisselâmın bile ömrünün sonlarında aşireti olmuştur. İnsanlık kabilesiz hayatı binlerce yıl sürdürmüştür.

Marks insanların hayvanlar gibi yaratıldığını iddia etmiş ve ‘aile hayatına sonra geçilmiştir’ iddiasında olmuştur. Oysa bugün kuşların ve memelilerin de aile hayatı yaşadıkları ortaya çıkmıştır.

İnsan topluluğunun temeli ailedir. Ailesiz insan düşünülemez. Ancak anne babanın tek başlarına aileyi geçindirmesi zor olduğu için aile aşiret içinde yaşar. Aşiret aile kadar önemlidir. Kur’an evliliklerle ilgili hükümlerin yanında, akrabalıkla ilgili hükümlerin yanında, aşirete ait hükümleri de koymuştur.

Aşiretin başka bir önemi de, merkez aşiretin aynı zamanda bucak yönetimini oluşturmasıdır. Böylece aşiretin hukukunu ortaya koymak demek yönetim kurulunun hukukunu ortaya koymaktır. İl, ülke ve insanlık merkez bucaklarla yönetilir. O halde ocak ve bucak yönetimini düzenlemek demek, devlet yönetimini düzenlemektir. Bu sebepledir ki beş vakit namaz vardır. Cuma namazı vardır. Başka namaz yoktur. Bayram namazları yılda iki defa kılınmaktadır.

İşte, “sana harac olmasın” denmektedir. Yani aşiret yönetiminde sende sıkıntı olmasın diye bu hükümler konmuştur. Aşireti yönetme demek; bucağı yönetmedir, ili yönetmedir, devleti yönetmedir, insanlığı yönetmedir. Yani cumhurbaşkanlığının hükümleri aşiret yönetimindedir.

Aşiret yönetiminde başkanın hanımları da önemli rol oynarlar. Başkanın yardımcılarıdırlar. Dolayısıyla aşiret içinde görev alırlar. Aşiretin diğer üyelerle birlikte  aşiretin, dolayısıyla bucağın işlerini tedvir ederler. Bu sebepledir ki başkanın evlenmesi ve boşanmalar özel olarak düzenlenmiştir.

Biz bu sûreyi yorumlamaya başladığımızda bunlarla karşılaşacağımızı bilmiyorduk. Şimdi bunları öğrendik. Bundan şunu anlıyoruz ki; eskiden yorumunu yaptığımız sûreleri yeniden okumaya başlasak yeni mânâlar anlayacağız demektir.

Şimdi asıl düşünmemiz ve çözmemiz gereken sorun şudur; bu yeni anlayışlar nasıl uygulanacaktır?

Önce, medeniyetler bin yılda bir doğarlar.

Her medeniyetin Kur’an anlayışı farklı olacaktır.

Sonra, her ülke Kur’an’ı farklı anlayacaktır. Her il Kur’an’ı farklı anlayacaktır. Her bucak Kur’an’ı farklı anlayacaktır. Mezhepler oluşacak ve Kur’an’ı farklı anlayacaklardır.

Bizim sizlere önerimiz şudur ki; Kur’an’ı anlamaya çalışın, Kur’an’a dayanarak hükümler çıkarın. Bununla diğer üç delili reddedin demiyoruz ama onların hepsi Kur’an’ı anlamak içindir.

وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا(50)

(Va KAvNa elLAHu ĞaFUvRan RaXIyMan)

“Allah gafur ve rahim bulunmaktadır.”

Daha önce de bu ifade geçmiştir. Burada “sana harac olmasın” diyor. Mihir ödemekten muaf tutuyor. Bunu mağfiret olarak affediyor.

Fıkıhta azimet ruhsatı vardır. Abdest azimettir, teyemmüm ruhsattır.

Ramazan’da oruç tutmak azimettir, seferde veya hastalıkta tehir etmek ruhsattır.

Ruhsat mağfiret şeklinde ifade edilmiştir. Ayrıca merhamet de eklenmiştir.

Aşiretin yönetiminde başkan için bazı yasaklar kaldırılmıştır. Bazı fazlaca imkanlar sağlanmıştır. Aşireti kuracaklar bu ilke içinde eğer maslahata muvafıksa buna göre hükümler koyarlar.

Şimdi bir ülkede inkılap yapılacaksa, halk anayasası yapılacaksa, işe aşiretten başlamalıyız. On dairelik apartman yapmamız, aşireti oluşturmamız yetmez. Asıl aşireti kuracaklar insanlardır. Her şeyden önce, İslâmî aşiret anlayışına karı koca inanmalıdır. Bunun için önce çok evliliği benimsemelidirler. Bunun için gençler resmi nikah yapmamalı, eşlik sözleşmesini yapmalıdırlar. Sonra bunların başkanlığında Kur’an okumaya başlamalıdırlar. Adil Düzene göre Kur’an’ın tefsirini yapmalıdırlar. Sonra hicret sözkonusudur. Aşiret bir apartmana taşınacaktır. Bu şekilde aşiretlerini kurmalıdırlar.

Aşiret çevreye “Adil Düzen”i nasıl getirecektir?

Mahallelerine hizmet vereceklerdir. Kooperatifi kuracak ve kooperatif mahalleye hizmetler getirecektir. Bu şekildeki örnek aşireti görenler kendileri de aşiretlerini kurmaya başlayacaklardır. Kur’an asıl o zaman anlaşılacaktır. Olaylar olacak ve sorunlar ortaya çıkacak. Kur’an ile o sorunları çözeceksiniz. Bucağınız örnek bir şekilde başarılı olacaktır.

 

SÜLEYMAN KARAGÜLLE

Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL

www.akevler.org      (0532) 246 68 92

 

 

 

KUR’AN VE İLİM SEMİNERLERİ-541/ADİL DÜZEN DERSLERİ-371   26 Aralık 2009

 

DTP İLE İLGİLİ

HATALI KARARLAR VE

ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZ

Anayasa Mahkemesi DTP’yi kapattı.

Karar usul bakımından hatalıdır.

Daha önce 141, 142 ve 163’üncü maddelerin dayandığı Anayasa’nın 14 ve 24’üncü maddeleri vardı. Anayasanın 14 ve 24’üncü maddeleri kaldırılacaktı. Oyuna getirdiler; 14’üncü madde kalktı, 24’üncü maddeyi bıraktılar. Ceza kanununun 141, 142 ve 163’üncü maddeleri kalktı. Anayasa’da yeri olmakla beraber, ceza kanununda maddesi bulunmadığı için ceza verilemiyor. Dolayısıyla  partiler kapatılamıyordu.

Çünkü: Bir partinin kapatılabilmesi için önce suç işledikleri ceza mahkemelerinde muhakeme edilmesi, kişilerin suç işledikleri ceza mahkemelerinde sabit olması gerekir ki; bunlara dayanılarak partinin odak hâline geldiği sabit olsun ve parti kapatılsın.

Uzun zaman partilerin kapatılması söz konusu olmamıştı. Sonra Millî Görüş partilerinin kapatılması için sömürücü tekel sermayeden baskı gelince, Anayasa Mahkemesi usulsüz olarak partilerin kapatılması ile ilgili maddeyi kendi kedine iptal etti. Çünkü bir davada bir kurum veya kişi hem davacı hem hakim olamaz.

Anayasa Mahkemesi’ne vatandaş gitmiyor, hakim gidiyor!

Böylece hakim taraftır demektir. CHP ne ise mahkeme de odur!

Biz aynı zamanda ceza mahkemesiyiz deyip kendi açtığı davayı kendisi iptal etti!

İptalle de kalmadı; kendisi suç icat etti ve mahkum etti.

 

Diyelim ki, partilerin kapatılması için gerekli olan bidayet mahkeme kararlarına gerek görmeden kapattı. Kesin mahkeme kararı olduğu için Türkiye’de o kararı durduracak ve tashih edecek merci yoktur. Zorunlu olarak uyulur. Ancak kimseyi cezalandıramaz. Çünkü Anayasa Mahkemesi ceza mahkemesi değildir. Sadece partiler kapatılırken usul olarak ceza muhakeme usulünü kullanır. Milletvekillerinin milletvekilliklerinin düşürülmesinin sebebi usule göre zaten milletvekilleri bidayet mahkemelerinde mahkum edilirler. Dokunulmazlıkları kalkmış, fiilleri sabit görülmüş ama milletvekillikleri düşürülmemiştir. Çünkü bu suçtan dolayı milletvekilliğini düşürme yetkisi bidayet mahkemelerine verilmemiştir. Oysa Anayasa Mahkemesi dokunulmazlığı kalkmamış kişileri muhakeme edememiştir. Dolayısıyla ifadeleri alınmamıştır. Partiyi kapatabilse bile, milletvekillerinin milletvekilliğine son verilemez.

 

Yapılacak iş; Meclis Başkanı’nın mahkemenin bu kararına uymamsıdır. Muhakeme edilmeyen kişinin mahkumiyeti hukuka aykırıdır. Tüm insanlık hukuklarında, savunması alınmayan kişi mahkum edilemez. Bunun yapılması tek kelimeyle hukukta “cinayet”tir. Nitekim Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de bu konuda zorlanmış ve hile yapmıştır. Önce partinin itirazını reddetmiş, sonra da diğer dava dosyalarına bakılmasına gerek görmemiştir. Bu da muhakemede hiledir. İtirazcı partiler kendilerini savunamamıştır. İtiraz gerçekleşmediği için karar kesinleşmiştir.

 

Meclis Başkanı’nın yağacağı bir iş vardı; Meclis’in oylamasına sunmaktı. Meclis mahkeme kararını uygun görürse dokunulmazlık kalkmış sayılabilirdi. Yine milletvekilliği düşmezdi Ama yine de Parlamento/TBMM en yüksek organ olduğu için yargının üstünde bir organ olduğu için bir şey diyemezdik.

Adil Düzene göre yanlış olmakla beraber; bugünkü cumhuriyet yasalarına göre Meclis aleyhine dava açılamaz. Meclis’in yaptığı kanunlar anayasaya aykırı ise iptal edilebilir. Meclis’in anayasa ekseriyeti ile çıkardığı  yasayı değiştirecek bir merci yoktur. Meclis ne karar alırsa alsın, aldığı karardan dolayı Meclis aleyhine hiçbir yerde dava açılamaz. Hükümlerin aleyhine de dava açılabilmesi için gensoru ile düşürülmesi ve yüce divana gönderilmesi gerekir. Yani hükümetleri muhakeme etmek için Meclis’in kararı gerekir. Değil hükümetleri, kapıcıları bile disiplin kurulu karar almadıkça mahkemeler muhakeme edemez.

Türkiye’de yargı bağımsızdır.

Bu bağımsızlık halkı yargılarken sözkonusu olup, yasamanın veya yürütmenin üstünde değildir. Onları yargılama yetkisi yoktur.

Türkiye’de yargı üstünlüğü değil, yargı bağımsızlığı vardır.

Yasama da bağımsızdır.

Yürütme yargının değil, yasamanın denetimindedir.

Bu sözlerimi anlayabilmek için hukuk ilmini, usulü fıkhı bilmek gerekir. Kurallara göre karar alınır. Bizde ise kararlara göre kurallar icad edilir. Sonra kural diye bir şey kalmaz.

O halde; yasalarımıza göre DTP suçludur ve kapatılmalıdır. Ancak, bunun için önce milletvekillerinin dokunulmazlıkları kaldırılmalıdır. Yeniden seçilmişlerse yeniden kaldırılmalıdır. Sonra bidayet mahkemelerinde muhakeme edilmelidir. Bunların mahkemelerde sabit olan eylemlerine dayanarak parti kapatılmalıdır. Buna sebebiyet veren milletvekillerinin milletvekillikleri düşürülmelidir. Bu suç eylem mahiyetinde olmalıdır. Milletvekilleri beyanlarından dolayı suçlanmadıkları için PKK’lıların haklarını savunan milletvekili suçlu olmaz. Örgüte ait malzeme ikmali yapmışsa suçlu olur. Suçlularla görüşmek suç değildir. Evine misafir etme de suç değildir; yataklık etme suçtur. Yani sizin evinizde misafir iken suç işlemeye devam ediyorsa o zaman suça iştirak etmiş veya suçlunun suç işlemesine yardım etmiş olursunuz.

 

Demek ki, yapılacak iş; Meclis Başkanı’nın Meclis’in de onayını alarak mahkemenin milletvekilliği düşürme kararını tanımaması gerekir.

 

Sayın Mehmet Ali Şahın!

Hukukçusun, bu söylediklerime aklın erer.

Korkmadan bu yazdıklarımı aynen yapmalısın.

Böylece Parlamentonun üstünlüğünü fiilen kanıtlamalısın.

 

TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin bu cesareti gösteremezse; o zaman DTP Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne bu gerekçe ile gitmelidir: Dokunulmazlığım kaldırılmamıştır... Savunmam alınmamıştır... Yargı kararı külliyen yanlıştır...

Yürütmenin durdurulması talep edilmelidir.

 

SÜLEYMAN KARAGÜLLE

Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL

www.akevler.org      (0532) 246 68 92

 

 

KUR’AN VE İLİM SEMİNERLERİ-541/ADİL DÜZEN DERSLERİ-371   26 Aralık 2009

 

İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ

BU ÇETİN DÖNEMDE

NELER OLACAK?..

500 yıl önce Avrupa toprak kapitalizminden kent yaşamına geçmeye başlamıştı. Haçlı Seferleri sayesinde deniz kıyılarında ticaretle zenginleşen kasabalar kurulmuştu. Yahudiler bu dönemden itibaren zenginleşmeye başladılar. Avrupa onlara karşı en ağır baskıları uygulamaya başladı. İspanya Yahudileri Türkiye’ye göç etmek zorunda kaldılar. Zamanla sermaye güçlendi ve 500 sene içinde tüm dünyaya hakim oldu. Bugün İsrail oğulları dünyayı yönetme hakkının kendilerinin olduğunu kabul etmektedirler. Sahip oldukları karşılıksız para ile dünya tek devletini kuracaklarını sanmaktadırlar.  Bu hayallerine engel olarak İslâmiyet’i ve Hıristiyanları görmektedirler.

Bugün Türkiye’de Millî Görüş gömleğini çıkarsalar de iktidardadır. Avrupa’da kilise etkin hâle gelmiştir. ABD’de bir Müslüman zencinin oğlu Obama başkan olmuştur.  Hemen her yerde Yahudi emperyalizmine karşı direnme vardır. Başarıya doğru gidiliyor...

Bununla beraber bugün finans ekonomisi tamamen Yahudilerin ellerindedir. Türkiye’de sayıları binde birler civarındadır, ama Türk ekonomisinin yüzde sekseni onların yönetimindedir. Dünyada da aynı finans güçleri vardır. Kolay kolay teslim olacağa benzemiyor. Görünürde mağlup da edilemezler. Cengiz Çandar gibiler; onların bu gücünü bildikleri için birbuçuk milyar İslâm âleminin soykırımına uğrayacağı kanaatindedirler.

Savaşın kolay kazanılacağı saflıktır. Sömürü sermayesi ile halk işletmeleri arasında çetin savaşlar olacaktır. Tekel sömürü sermayesinin şimdilik ilk hedefi Adil Düzen, AK Parti, Papalık ve Obama’dır.

Bunların galip gelecekleri söylenemez.

Türkiye’deki Adil Düzenciler sinmiş bir durumdadırlar...

AK Parti bir sele kapılmış, gidiyor; neler olduğundan bile haberi yok...

Papalık gerçekleri görmüştür ama bu çıkmaza karşı çıkar yolu hâlâ bulamamış...

Obama ise daha kendine gelmiş değil; hangi oyunlarla karşılaşacağından  habersiz...

Öcalan’ın teslimi… Açılımdan sonra 7 şehit... DTP’nin PKK’lıları davul zurna ile karşılaması… İstanbul’daki Kudüs çadırı olayı…

Bunlar ve benzerleri hep sermayenin tertipleridir. Herkes şuursuzca yazılan senaryoya göre oyununu oynuyor. Basının dolduruşu ile kinlenen halk kılıçları çekmek üzere beklerken, cahil ve gafil yöneticiler olaylara/yangına benzinle gidip söndürmeye çalışıyorlar!

Hâsılı, sermaye gücünü göstermektedir. Ordu ile AK Parti’nin arasını açmak yetmiyormuş gibi; şimdi de AK Parti ile Saadetçileri karşı karşıya getirmektedir.

Bütün bunlara  üzüldüğümüz kadar; ilmin verdiği sonuçlara doğru gittiğimiz için de önümüzü aydınlık olarak görüyoruz.

Neler olacak?

1-      Filistin’de Yahudiler toplanacak, refah ve huzur içinde insanlığa ilimde ve ticarette hizmet edeceklerdir. Devletleri olmayacak ama güvenleri olacak; tekelleri olmayacak ama ticaretleri olacaktır.

2-      Hıristiyanlar ve Müslümanlar birleşerek yeryüzüne adaleti getireceklerdir. Hıristiyanlar din olarak kendi dinlerinde kalacaklardır, ama düzen olarak “Adil Düzen”i benimseyeceklerdir.

3-      III. bin yıl uygarlığı şeriat uygarlığı olacaktır, peygamberler sisteminin uygarlığı olacaktır. İnsanlar bâtıl inançlar içinde yaşayacaklar, ancak düzen hak dine dayalı “Adil Düzen” olacaktır.

4-      Yeryüzünde ulusal devletler olacak, devlet içinde yerel halklar olacaktır. Ancak devletler arası gümrükler kalkacak, vizeler kalkacaktır. Emek, sermaye, mamul ve bilgi akışı tamamen serbest olacaktır. Ekonomik sınırlar kalkacak, sınırlar sadece güvenliklerin tesisi için olacaktır.

İnsanlık buna nasıl gidecektir? 

İKİ YOLDAN BİRİ İLE GİDECEKTİR

BİRİNCİ YOL: Türkiye’de AK Parti, Avrupa’da Papalık, Amerika’da Obama gerçekleri duyar da “Adil Düzen”i yani Allah’ın şeriatını, müsbet ilmin verilerini kabul ederlerse; sömürü sermayesi çok çabuk mağlup olur. Yeryüzü kan gölüne dönüşmeden “Adil Düzen” gelmiş olur.

İKİNCİ YOL: Bunlar yan çizer, savaşı sermayenin usulü ile onun sahasında sürdürürlerse, bunların hepsi yıkılıp yer ile yeksan olurlar. AKP, DP’den daha beter hâle gelir. Papalık hepten ortadan kalkar. Obama param parça edilir. Dünya kan gölüne döner.

Sonra akılları başlarına gelenler yeniden “Adil Düzen” partilerini kurarlar. Avrupa’da kilise yeniden toparlanır. Obama’nın yerine başka bir Obama gelir ve sermaye çok feci bir şekilde darbe almış olarak ortadan kalkar.

Bizi önce AK Parti duymalı ve “Adil Düzen”i kabul etmelidir...

Sonra AB’ye yani Papalığa “Adil Düzen”i anlatmalıyız...

Onlar da Obama’ya anlatmalılar...

Obama da Çin, Rusya ve Hindistan’a anlatmalı...

İnsanlık savaşsız ve kansız “Adil Düzen”e gitmeli.

Hâsılı; kanla da olsa, kansız da olsa “Adil Düzen” mutlaka gelecektir.

Buna karar verecek olan da AK Parti’nin kendi tutumu olacaktır. 

Çünkü bizim tebliğ gücümüz daha ilerisine gidememektedir.

Vesselâm…

 

SÜLEYMAN KARAGÜLLE

Yay. Haz.: REŞAT NURİ EROL

www.akevler.org      (0532) 246 68 92

 

 

 

Bir banka işsizliği nasıl çözer?

Reşat Nuri EROL

Bir banka -mesela Vakıflar Bankası- ülkemizdeki işsizliği çözebilir mi?

Çözebilirse, nasıl çözer?

Malum, çağımızın en büyük sorunu “işsizlik”tir.

Bu sorunu çözen mucizevi bir başarı gerçekleştirmiş olur.

İşsizlik sorunu bir şekilde çözüldüğünde; çorap söküğü gibi peşi sıra pek çok ekonomik, siyasi ve sosyal sorun da kendiliğinden çözülecektir.

Bugün işte bu önemli sorunun çözümü üzerinde duralım.

***

Bir banka (bu banka ülkemizdeki Vakıflar Bankası olabilir), işletmelerin tesislerini ipotek ederek isteyen işletmelere tesislerin değeri kadar “faizsiz işletme kredisi”ni açar. Böylece ilk hareket başlar.

Bankaların faizsiz kredilerini kullanabilmek için işletmeler bir taraftan işçi çalıştıracak, banka işletmeyi borçlandıracak ve işçinin parasını ödeyecek; diğer taraftan da üretim için işletmenin ihtiyacı olan ham maddeleri satın alacaktır. Banka ham madde sahibine bedelini ödeyecek ve ham maddeyi alan işletmeyi borçlandıracaktır.

Çalışanların banka tarafından takdir edilen resmi ücretleri olacaktır. Banka kendisinin takdir ettiği bu ücreti ödeyecektir. Kalan kısım varsa, işveren ile işçi arasında ödenir. Ham maddelerin de resmi fiyatları olacaktır. Ham madde satana banka o fiyat üzerinden ödeme yapacaktır. Fark aralarında kapatılacaktır.

Önce işçi/emek sorunu çözüldü, sonra ham madde tedarik edildi ve üretim gerçekleşti. Üretim gerçekleştikten sonra; üretilen mamul çift anahtarlı ortak ambara konacak, anahtarın biri “banka temsilcisi”nde, diğeri “üretici”de olacak, mamul satıldığında banka alacağını tahsil edecektir.

***

Krediler faizsiz olacaktır.

Para değerinin düşmesi engellenecektir.

Cebri icra, haciz ve mahkemeler olmayacaktır.

Mal satılıncaya kadar banka bir şey almayacaktır.

Banka, giderlerini karşılamak için işletmelerin cirosundan bir “hizmet payı” alacaktır. Bu faiz değildir. Faiz zamanla fiyatları artırdığı halde, bu uygulama sadece bir defaya mahsus olmak üzere fiyatları artırır ama (faizde olduğu gibi) zamanla fiyatlar artmaz.

Banka mala-mal (takas) marketler zincirini kuracaktır. Bu zincire mal satanlar senet alacaklar ve bu senetle marketlerden istedikleri malları alacaklardır. Böylece bankanın kredi verdiği işletmeler mallarını senet usulü ile satmış olacaklardır.

Banka tüketiciye yani halka “sipariş kredisi” verecek, tüketici/halk mağazalara peşin para ile yani “selem sistemi” ile sipariş verecektir.

Mağazalar tüccara peşin para ile sipariş verecek…

İşyerleri ham maddeyi peşin para ile sipariş verecek...

İşçiler de aldıkları kredileri bu paralar ile kapatacaklar...

Böylece hiç para olmadan da bu krediler verilebilecektir.

***

Bu sistemde vergilendirmenin nasıl olacağı, ihracat ve ithalatın nasıl kredilendirileceği, işletmenin üretim ve pazarlama merhalesindeki daha başka meseleler ve detaylar ise bundan önceki bir yazımızın konusu olmuştur.

 

 






Çok Yorumlanan Seminerler
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 834
Hûd Sûresi Tefsiri 74-78. Âyetler
17.10.2015 12201 Okunma
11 Yorum 15.11.2015 22:07
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1076
Şuara Suresi Tefsiri 203-212. Ayetler
8.08.2020 3940 Okunma
6 Yorum 09.08.2020 19:55
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 884
Nahl Suresi Tefsiri 73-77. Ayetler
15.10.2016 5953 Okunma
5 Yorum 18.10.2016 13:55
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1057
Furkan Suresi Tefsiri 53-59. Ayetler
28.03.2020 4565 Okunma
5 Yorum 19.05.2020 16:27
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1075
Şuara Suresi Tefsiri 192-202. Ayetler
1.08.2020 4001 Okunma
5 Yorum 06.08.2020 19:32
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1083
Neml Suresi Tefsiri 20-26. Ayetler
26.09.2020 6128 Okunma
5 Yorum 03.10.2020 19:37
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 850
İbrahim Sûresi Tefsiri 23-26. Âyetler
6.02.2016 8230 Okunma
4 Yorum 07.02.2016 19:39
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 967
Taha Suresi Tefsiri 37-41. Ayetler
2.06.2018 4995 Okunma
4 Yorum 03.06.2018 01:37
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 993
Enbiya Suresi Tefsiri 76-82. Ayetler
22.12.2018 3810 Okunma
4 Yorum 28.12.2018 17:19
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1069
Şuara Suresi Tefsiri 92-104. Ayetler
20.06.2020 4466 Okunma
4 Yorum 21.06.2020 19:07
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1077
Şuara Suresi Tefsiri 213-223. Ayetler
15.08.2020 3592 Okunma
4 Yorum 16.08.2020 18:26
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1100
Kasas Suresi Tefsiri 26-28. Ayetler
23.01.2021 4553 Okunma
4 Yorum 28.02.2021 11:05
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 817
Hûd Sûresi Tefsiri 9-12. Âyetler
6.06.2015 7026 Okunma
3 Yorum 25.06.2015 04:16
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 822
Hûd Sûresi Tefsiri 28-31. Ayetler
11.07.2015 5583 Okunma
3 Yorum 13.07.2015 01:16
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 838
Hûd Sûresi Tefsiri 90-95. Âyetler
14.11.2015 8577 Okunma
3 Yorum 21.11.2015 15:31
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 885
Nahl Suresi Tefsiri 78-82. Ayetler
22.10.2016 5400 Okunma
3 Yorum 23.10.2016 08:37
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 913
İsra Suresi Tefsiri 88-92. Ayetler
6.05.2017 5247 Okunma
3 Yorum 10.05.2017 12:21
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 996
Enbiya Suresi Tefsiri 95-100. Ayetler
12.01.2019 4000 Okunma
3 Yorum 20.01.2019 14:05
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1004
Hac Suresi Tefsiri 23-26. Ayetler
9.03.2019 4986 Okunma
3 Yorum 10.03.2019 14:32
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1052
Furkan Suresi Tefsiri 21-29. Ayetler
22.02.2020 4594 Okunma
3 Yorum 24.05.2020 16:54
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1059
Furkan Suresi Tefsiri 68-72. Ayetler
11.04.2020 4638 Okunma
3 Yorum 16.05.2020 16:02
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1065
Şuara Suresi Tefsiri 45-52. Ayetler
23.05.2020 4250 Okunma
3 Yorum 29.05.2020 18:08
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1066
Şuara Suresi Tefsiri 53-68. Ayetler
30.05.2020 4281 Okunma
3 Yorum 31.05.2020 16:53
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1067
Şuara Suresi Tefsiri 69-82. Ayetler
6.06.2020 4496 Okunma
3 Yorum 08.06.2020 14:48
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1071
Şuara Suresi Tefsiri 123-140. Ayetler
4.07.2020 3718 Okunma
3 Yorum 11.07.2020 03:35
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1073
Şuara Suresi Tefsiri 160-175. Ayetler
18.07.2020 3854 Okunma
3 Yorum 20.07.2020 11:09
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1074
Şuara Suresi Tefsiri 176-191. Ayetler
25.07.2020 4031 Okunma
3 Yorum 26.07.2020 16:16
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1078
Şuara Suresi Tefsiri 224-227. Ayetler
22.08.2020 4050 Okunma
3 Yorum 23.08.2020 21:17
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1082
Neml Suresi Tefsiri 15-19. Ayetler
19.09.2020 4607 Okunma
3 Yorum 03.10.2020 18:51
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 537
AHZÂB SÛRESİ TEFSİRİ -35.AYETLER
21.11.2009 4394 Okunma
2 Yorum 02.12.2009 12:32
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 818
Hûd Sûresi Tefsiri 13-16. Âyetler
13.06.2015 5686 Okunma
2 Yorum 25.06.2015 04:19
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 825
Hûd Sûresi Tefsiri 41-44. Âyetler
8.08.2015 8332 Okunma
2 Yorum 11.08.2015 17:51
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 837
Hûd Sûresi Tefsiri 87-89. Âyetler
7.11.2015 7443 Okunma
2 Yorum 08.11.2015 18:47
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 842
Hûd Sûresi Tefsiri 114-116. Âyetler
12.12.2015 8897 Okunma
2 Yorum 20.12.2015 12:52
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 844
Hûd Sûresi Tefsiri 120-123. Âyetler
26.12.2015 7269 Okunma
2 Yorum 27.12.2015 13:32
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 857
Hicr Sûresi Tefsiri 9. Âyetler
26.03.2016 5950 Okunma
2 Yorum 27.03.2016 10:09
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 858
Hicr Sûresi Tefsiri 10-15. Âyetler
2.04.2016 9134 Okunma
2 Yorum 03.04.2016 10:18
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 864
Hicr Suresi Tefsiri 57-66. Ayetler
14.05.2016 9209 Okunma
2 Yorum 15.05.2016 08:48
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 877
Nahl Suresi Tefsiri 36-39. Ayetler
20.08.2016 5118 Okunma
2 Yorum 21.08.2016 18:09
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 887
Nahl Suresi Tefsiri 89-92. Ayetler
5.11.2016 5824 Okunma
2 Yorum 07.11.2016 09:00
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 889
Nahl Suresi Tefsiri 98-105. Ayetler
19.11.2016 5741 Okunma
2 Yorum 20.11.2016 09:05
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 912
İsra Suresi Tefsiri 81-87. Ayetler
29.04.2017 4995 Okunma
2 Yorum 30.04.2017 10:06
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 965
Taha Suresi Tefsiri 17-24. Ayetler
19.05.2018 4220 Okunma
2 Yorum 24.05.2018 06:16
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 989
Enbiya Suresi Tefsiri 44-50. Ayetler
24.11.2018 3901 Okunma
2 Yorum 30.11.2018 12:01
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 999
Hac Suresi Tefsiri 1-4. Ayetler
2.02.2019 5917 Okunma
2 Yorum 03.02.2019 09:54
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1005
Hac Suresi Tefsiri 27-30. Ayetler
16.03.2019 4763 Okunma
2 Yorum 17.03.2019 11:00
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1033
Nur Suresi Tefsiri 6-11. Ayetler
12.10.2019 5148 Okunma
2 Yorum 16.10.2019 14:52
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1040
Nur Suresi Tefsiri 35-38. Ayetler
30.11.2019 8441 Okunma
2 Yorum 03.12.2019 13:53
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1041
Nur Suresi Tefsiri 39-42. Ayetler
7.12.2019 4922 Okunma
2 Yorum 09.02.2020 00:42
Süleyman Karagülle
Kuran Seminerleri 1050
Furkan Suresi Tefsiri 10-16. Ayetler
8.02.2020 4491 Okunma
2 Yorum 09.02.2020 11:38


© 2024 - Akevler