BİLGİ ve ÖNEMİ
Prof. Dr. Sabri TEKİR

15 Temmuz darbe teşebbüsü hakkında basında çok şey yazılıp çiziliyor. Darbecilerin kimlikleri, niçin katıldıkları, darbe ile bağlantılı olan iç ve dış mihraklar vb. konularda hem alınan ifadelerden hem köşe yazarlarından önemli bilgiler öğreniyoruz. Özellikle darbe teşebbüsünün baş aktörü durumundaki Gülen hareketi, bu hareketin CIA ve diğer yabancı güç merkezleri ile ilişkileri de yazılıp çizilenler arasında.

Türkiye ile ilgili en önemli tartışma konusu ise devletin bir istihbarat zafiyetinin bulunup bulunmadığıdır. Devlet ve millet için böylesine hayati önem taşıyan bir darbe teşebbüsünün istihbar olunamaması mümkün müdür? Bu kadar geniş katılımlı bir kalkışmanın istihbar edilememesi nasıl izah edilebilir? Haber alınmış fakat zamanında ve yeterli duyarlılık gösterilmemiş ve ilgililere iletilmemiş ise büyük bir ihmal sorumluluğu var demektir. Sağlanan istihbari bilgi saklanmış veya bilinçli şekilde ulaştırılmamışsa o daha büyük faciadır.

Son yıllarda  Türkiye'nin çok önemli atılımlar içinde olduğunu biliyoruz.  Bütün dünya da biliyor. Türkiye bir taraftan ekonomik ve sosyal hayatın dinamizmi için gerekli altyapı eksikliklerini giderip bölgenin en modern, en gelişmiş, en etkin güçlü ülkesi haline gelmeye çalışırken, diğer taraftan gücünü Afrika'ya doğru genişletme hamleleri yapıyordu. Afrika kıtası, Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri için bir hammadde kaynağıdır ve bu ülkelerin ekonomik gücü de Afrika'dan sağladıkları hammadde ve değerli madenlere dayanmaktadır. Şimdilerde başta Çin olmak üzere Türkiye gibi ülkeler de bu zenginlikten pay alma arzusundalar.

Türkiye, kurulduğundan beri geleneksel olarak Batı ittifakı içinde yer almış bir ülkedir. AB'ye üyelik gayretleri de bu ittifakın uzantısıdır. Halbuki, son dönemlerde Türkiye AB ile olan ilişkilerini adeta askıya alıyor ve yeni müttefiki olan Rusya ile politik ve ekonomik ilişkilerini geliştirmeye çalışıyor, Şangay İşbirliği Teşkilatı'na üyelik konusunu dillendirmeye başlıyordu. Ortadoğu gibi son derece stratejik bir bölgede bu girişimler Batının Türkiye'ye biçtiği jandarma rolünün sınırlarının ötesine taşmak anlamına geliyordu. Üstüne üstlük, Türkiye'nin inisiyatifi ile Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye'nin oluşturduğu İslam Ordusu teşebbüsü, Ayasofya’da namaz vb. Türk halkının öteden beri arzu ettiği şeyler Batı'yı çileden çıkarmaya yetip artıyordu.

Ayrıca Batı,  son yıllarda tek kutuplu dünyadan bir "Yeni Küresel Denge" düzenine geçiş  peşindeydi. Bu düzen soğuk savaş öncesi olduğu gibi yine ABD ve Rusya arasında olmalıydı. Bu Yeni Küresel Denge düzeninde Türkiye Rusya'nın yanında değil, Batının yanında yer almalıydı. O halde gelişmekte olan Türkiye - Rus ilişkileri en kısa zamanda sona erdirilmeli, bu ilişkilerin gelişmesine önemli katkılar sağlayan başta C.Başkanı Erdoğan olmak üzere Türk hükümeti değişmeliydi. Rusya'da da benzer bir politika Putin ve arkadaşları için uygulanmalıydı.

Putin bunun farkındaydı. Türkiye'deki gelişmeleri yakından takip ediyordu. Suriye sınırında SU24 Rus uçağını düşüren pilotların konuşmaları aylarca takibe alıyor ve onların CIA için çalıştıkları, Türkiye'de bir darbe çalışması içinde oldukları bilgisine ulaşıyor, bu bilgiyi Türkiye ile paylaşmak istiyordu.

Putin, en yakın danışmanlarından sırdaşı olarak da bilinen uluslararası ilişkiler uzmanı Alexander Dugin'i 13 Temmuz tarihinde Türkiye'ye gönderir. Amacı, C.Başkanı Erdoğan ve Türk yetkilileri ile görüşmektir. Aslında A. Dugin'e Avrasya Yerel Yönetimler Birliği tarafından Nisan ayında yapılmış bir Konferans teklifi vardır. Bu teklif böyle bir ziyaret için değerlendirilebilecek güzel bir fırsattır. A. Dugin, gelişini kamufle etmek için Tahran, Şam, Lefkoşa ve Ankara hattını kullanır. Dönüşünde de aynı şekilde Şam, Tahran, Astana ve Moskova rotasını kullanacaktır.

A. Dugin, Ankara'da birkaç konuşma yapar. Bunlar Türk basınında yer aldığı için üzerinde durmak istemiyorum. Ancak, A.Dugin ısrarla kendisinin C.Başkanı Erdoğan ile görüştürülmesini ister, Erdoğan ise tatildedir. Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek ile görüştürülür. Ardından Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği Müsteşarı tarafından kabul edilir ve bir saati aşkın bir görüşme gerçekleştirilir. Hatta aynı gün kendisine gelen bir telefon üzerine "Türkiye'de üç değil bir saat kalmak bile riskli, sonrasının ne olacağı belli değil" diyerek alelacele ayrılır.

Dış basında yer alan haberlere göre, Putin özel danışmanını Türk hükümetine özellikle C.Başkanı Erdoğan'a darbe hazırlıklarını haber vermek için göndermiştir. Sadece darbe hazırlıklarını değil, aynı zamanda darbe kumpasında yer alan asker ve sivil kişilerin isimlerinden oluşan  uzunca bir listeyi verecektir. Bu listeyi  Kamu Güvenliği Müsteşarına vermiş midir, verdiyse Müsteşar bey bunu yetkililere zamanında ulaştırmış mıdır? Bu konuda henüz açıklanmış bir bilgi mevcut değildir. Darbe ve  kalkışma gibi durumlarda dakikaların bile önemli olduğu, dolayısıyla bu bilgilerin ne kadar kritik önem taşıdığı aşikârdır. Ancak, darbe teşebbüsü gerçekleşir. Halkımızın feraseti ve cesareti ile bu teşebbüs savuşturulur, fakat  maliyetinin ne  olduğunu hepimiz görüyoruz. Gelecekteki maliyetleri ise ayrı.

Hedeflenen "Yeni Küresel Denge" ne zaman, nasıl ve hangi devletler arasında kurulacak onu zaman gösterecektir. Ancak, bu "Yeni Küresel Denge" düzeninin kurbanları çok olacak gibi görünüyor. 04.08.2016