Cahid Baltacı - İnna lillahi ve inna ileyhi raciun - 2

Önceki yazıyla birlikte okunmasını tavsiye ederek kaldığımız yerden devam edelim…

16 Ekim 2024 Çarşamba günü vefat eden Prof. Dr. Cahid Baltacı Hocamızı anmaya ve bunu onun özellikle ilmî çalışmalarını anlatarak yapmaya devam ediyoruz…  

Adana İmam Hatip Lisesi Mezunları ve Mensupları Derneği tarafından Prof. Dr. Cahid Baltacı şöyle tanıtılıyor… 1943 yılında Hatay Erzin’de doğdu. 1964´te Adana İmam-Hatip Okulu’ndan, 1966’da Adana Erkek Lisesi’nden, 1969’da İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’nden mezun oldu. Aynı yıl İstanbul Müftülüğü emrinde başladığı memuriyet görevini çeşitli kademelerde sürdürdü. 1975 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde “XV-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri” adlı doktora tezini bitirdi. 1976 yılında İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü’ne öğretmen tayin edildi. Bir süre İstanbul Müftülüğü Şer´î Siciller Arşivi’nde uzman olarak çalıştı. 1981 yılında, Fatih Müftülüğüne vekâlet etmekte iken, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne (İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü döneminde) öğretim üyesi olarak naklen tayin oldu. 1988 yılında doçent, 1994´te profesör unvanını aldı.

KİTAPLARI: 1. XV-XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Medreseleri, 2. İslam Medeniyeti Tarihi, 3. İslam İdeolojisine Doğru, 4. İslam Paleografyası: Diplomatik - Arşivcilik, 5. Maarif Sistemimiz, 6. Sümbül Efendi, Merkez Efendi, Ramazan Efendi.

MAKALELERİ: 1. Doğu-Batı Tahlili, 2. İslam Medeniyetinde Cami, 3. İslâm Medeniyetinde Yazının Gelişmesi, 4. Kur'an Mantığı, 5. Leyle-i Regâib, 6. Medrese ve Elemanları, 7. Milli Eğitimimizin Dünü Bugünü ve Yarını, 8. Orucun ve Ramazan’ın Fazileti, 9. Osmanlı Eğitim Sistemi, 10. Şer’iyye Sicilleri / Tarihsel ve Kültürel Önemi, 11. Mehmed Âkif: Büyük Nâzım Dahi Sanatkâr, 12. Kâdî-Asker Rûz-Nâmçeleri’nin Târihî ve Kültürel Ehemmiyeti, 13. Hadâiku’ş-Şakâik ve Hadâiku’l-Hakâik’te Bulunmayan Ulemâ Hakkında Notlar, 14. Dârü’l-Hadîsler, 15. İslâmî İlimler Akademileri, 16. The People Whome Allah Likes, 17. İslam’da Diplomatik İlminin Doğuşu, 18. Akşemseddin ve Yetiştiği İlim Çevresi, 19. İstanbul Medreseleri Hakkında Notlar, 20. Doğu-Batı Tahlili, 21. İslâmî İlimler Akademileri.

Akademik çalışma olarak 14 yüksek lisans ve 6 doktora tez çalışması yönetti...

***

XV-XVI. YÜZYILLARDA OSMANLI MEDRESELERİ

Bu eserin meydana gelme aşaması oldukça uzundur. Zamanla yarışan bir çalışmanın neticesi olan bu eser birçok zorluklarla karşılaşmıştır, bunlar içinde en önde geleni şüphesiz ki bu çalışmadan önce Osmanlı Medreseleri hakkında örnek bir çalışmanın olmayışıdır. Bu güçlüklerden biri de medrese ve banilerinin isimleridir. Zira aynı isimde birden fazla ismi bulunmaktadır. Bu sebeple de bazı medreselerin banileri ve buralara tayin edilen müderrisler konusu müşkildir. Eserin tashih edilmiş ve genişletilmiş bu baskısı hacim olarak ilk baskıdan oldukça daha geniştir. İlk cildi ihtiva eden eserin sonuna konulan karma indeks eserden yararlanmak isteyenlere büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Aslında bu eser, Osmanlı Devleti’nin kuruluşunun 700. yılına ulaştırılmaya çalışılmıştır. Bununla beraber yine bu eser 700. yıl hatırasına neşredilmiştir. Benzerinin az olması sebebiyle okuyucular açısından değeri yüksek bir eserdir. İçerik olarak eser sekiz bölümden oluşmaktadır.

***

ESERİN GİRİŞ BÖLÜMÜ

İslam’dan Önce Eğitim Öğretim ve İslam’da Eğitim Öğretim

İslam öncesi eğitim öğretim tarihte ilk olarak bizzat Cenâb-ı Hak’la ilk insan olan Hz. Âdem arasında vuku bulmuştur. Buna paralel olarak eğitim ve öğretim, tarihte önce mabetler etrafında başladığına ve buradan daha geniş çevrelere yayıldığına şahit olmaktayız. Sümerlerde mabetlere bitişik okulların bulunduğu ve buralarda rahip kâhinlerin ders verdikleri, talebelerin üzeri yazılı tabletlerle okuyup yazma öğrendikleri; ders olarak teoloji, botanik, zooloji, coğrafya, matematik, geometri, cebir, astronomi, tıp ve dil bilgisi okuduklarını göstermektedir.

(Devamı var; “İslam’da Eğitim Öğretim” konusu ile devam edeceğiz…)