Fıkıh ilmi kişinin yararına ve zararına olanların bilgisini verir.

Kısımları

1. İbadetler: İslamın mükelleflere yüklediği emir ve yükümlülükleridir. Şehadet, Temizlik, Namaz, Oruç, Zekat, Hac, Kurban, Sakada, Fıtra, Yemin, Adak, Cihad
2. Münakehat: evlenme – boşanma
3. Muamelat: kişiler arası ilişkiden doğan işlemlerdir: ivazlı işlemler (karşılıklı muamelelet: büyu, icarat, kefalet, havale, rahin, hibe, gasb, hacr, ikrah, Şuf”a , şirket, kısmet, muhayee, hıtan ve ciran, ihya, mudarabe, muzarea, musakat, vekalet, sulh ve ibra, ikrar, mefkud, vakıf, sarf), emanetler (vedia-vade, ariyet, lukata, lakit), akitler, muhasama, vasiyyet, miras
4. Ukubat: suç ve ceza konuları: haddler (zina, kazif, şarhosluk, hırsızlık, yağma, yol kesme, irtidat, isyan), kısas ve diyet (katl, şibhi amd, hataen katl, tesebbüben katl, yaralama, organı tatil), tazir (had, kısas ve diyet dışı cezalar), keffaret (oruç, zıhar, ihram, hataen öldürme, yemin), tevbe

Bakara süresinde tüm bu fıkhın dalları ile ilgili örnek model hükümler vardır. İbadetlerler ilgili şehadet, gıdalarda yenilebilir tahirleri, namaz, oruç, zekat, hac, kurban, sadaka, yemin, cihad tüm bu konularla ilgili örnek uygulamalar vardır. Münakehatla ilgili hayız, kasıt dışı yemin, boşanma, iddetler, mihirler hüküm olarak bahsedilmiştir. Muamelatla ilgili bey-riba farkı, borçlanma, muamelat hizmetlerinin mekanizması, vasiyyet, miras, karzı hasen, tedayün gibi temel muamelat hükümlerinden cinsine örnekleri anlatılmaktadır. Ukubattan ise haddlerden, kısastan, diyetten, keffaretten, yeminlerden, tevbeden örnek olabilecek model tipler geçmektedir. Demek ki Düzen kısmı tamamiyle örnek tip modellerle detaylı olarak, kıyasa konu olmak bakımından icmalen anlatılmaktadır.  

Burada taksim şöyle:

1. Kitap kristali
2. Mükellefler kristali
3. Hilafet Kristali
4. Örnek uygarlık : Beni israil kristali
5. Örnek uygarlık : Silm kristali

a)      İman kristali

b)      Nesh kristali

c)      Musalla kristali

d)      Kıble kristali

e)      Birr kristali

f)        Namaz kristali

g)      Zekat kristali

h)      Ahidleşme kristali

i)        Yiyecekler kristali

j)        Ukubatta örnek: Katlada kısas kristali

k)      Sıyam kristali

l)        Mukatele kristali

m)    Hac kristali

n)      Hurumat kristali

o)      Karzı hasen kristali

p)      Velayet kristali

q)      Bey ve riba kristali

r)       Tedayün kristali

s)       İçtihad kristali

Birinci örnek hilafet uygulamasını beni israil yaptı. Musa mısırdan topluluk olarak ayrıldı ki topluluğunun üyelerinin mısır uygarlığının nimetleri ile bağlantısı kalmasın böylece yeni vadedilen uygarlık için tüm gerisi ile irtibatı kesilen topluluk çaresiz biçimde yeni uygarlığın gerektirdiği yaşam formlarını hayata geçirsin.

İlk olarak yeni uygarlık mısırdaki gibi tarıma dayalı olmayacak, toprağa bağlı kalmayacaktı, bu yüzden bu hayat formunun gerekliliklerinin yeni yaşam modelinde yeri yoktur. İkinci olarak yeni medeniyet hayvancılığa da bağlı olmayacaktır. Tarım ve hayvancılığın ortak gereci olan bakara kurban edilecek ve artık biri hayvani temelli digeri bitkisel menseli standart olan bir iki üründe (menn=kudret helvasi ve selva=bildircin kebabi) uzmanlaşılacak ve bu ürünler en iyi standartlara göre üretilecek, bunlar geçici olarak tüketilecek ve asıl sermaye olarak kullanılıp pazara götürülüp beni israilin uzmanlaştığı marka ürün olarak satılacak kazanılan deger ile diğer topluluk ve milletlerin üretip getirdiği tüm ürünler alınacaktır. Böylece bir üründe uzmanlaşılacak tüm ürünlere sahip olunacaktır. Musa sadece bu ürünü öğretmedi bunu nasıl değerlendireceklerini de öğretti. İşte üretilen ürün mısır denen kıta merkezine götürülecek orada satılıp orada tüm yurtlardan gelen ürünlerde değiştirilecek bu arada değişim işlemlerinin tüm muamelatı musa tarafından furkan usulüyle (musanın tevrattan hüküm çıkartma ve fıkhi problemleri çözmede kullandığı usul) tevrata dayalı oluşturulan kitapta yazılmıştı. Tüm bunları eski mısır devletinde yapmak imkansızdı, çünkü tarım medeniyeti rahat bir medeniyetti, yeni usulle tarım birarada gidemezdi. Tarım ve topraktan sanayi tipi üretime geçiş şarttı.

İkinci olarak menn ve selva markalı iki ürün tipi geliştirdiler ama bunu kendileri tükettiklerinden aynı ürünü yemekten bıktılar oysa bunu mısıra (kıta merkezine=istanbula) götürüp satıp gereken çeşitli ürünlerle takas etmeleri gerekiyordu, böylece mısra inin dendi.

Üçüncü olarak musa ve haruna furkan ve kitap demen bizim bugünkü adil düzendeki bilgisayarlı fıkıh sistemine eşdeğer bir fıkhi muamelat sistemi verildi, bu tevrat degil ama ondan mülhem uygulamaları içerirdi. Tevrat ona inananların kitabı idi ama musaya verilen ve kitap denen yazılar ise ticari uygulamaları içeren ve ticaret yapan tarafları ilgilendiren hükümleri içeriyordu.

Diğer bir adım ise icl denen tarım ve hayvancılığın ortak ürünü ineğin kurban edilmesi idi ki artık beni israil ne hayvancılık ile ne de tarım ile irtibatları kalsın sadece menn ve selvanın üretimine yönelsinler.

Tüm bunlardan başka birde beni israil topluluk olarak ahidleştiler ve kendi topluluklarını bu yeni yaşam tarzına göre kurumsallaştırmaya ahdettiler. Böylece üretecek zenginleşecek ve aralarındaki alt tabakaları da gözeterek yaşam tarzını yaygın ve süratle kalkındıracaklardı, bu ilk adımdı refahı ve yaşanabilir bir Türkiyeyi simgeler, sonrası ise tüm dünyayı Pazar ekonomisine entegre ederek, gelişi güzel değil talebe pazara dayalı üretimin dünyada planlamasını yapacaklardı ki bu da yeniden büyük Türkiye ve yeni bir dünya demek idi.

Tüm bu okuyuşlarda bize ilham veren akevlerin bilgisayarlı yeni fıkıh sistemi, milad market teşebbüsü ve ahşap evler  teşebbüsleri ve bunlar etrafında gelişen tartışmalardır. Musa da buna benzer süreçleri yaşamış olmalı. Küçük bir ahşap evler işletmesi, market işletmesi ve AD muhasebe sisteminin önemini kimse kestiremiyor ama tüm yeni dünyanın nüveleri bunlar. Bu yüzden tabir yerindeyse tüm meşgaleleri bırakıp vaktin tamamını bu işlere ayırmak farz olmakta bunun dışındaki zaruret haricindeki tüm işler ve çalışmalar haram olmaktadır.

Menn ve selva iki üründür. Birincisi kudret helvası denen bir ürün adından zirai menşeli bir ticari marka hissi veriyor. Nitekim koska helvası bir markadır, zirai bir takım ürünlere yeni tip bir teknikle ticari marka verilmektedir. Selva ise bıldırcın kebabıdır ki hayvani menşeli bir ürün yeni bir sınai teknikle tüketime sunulmuştur. Buna benzer dondurulmuş et sektörü bugün büyük bir alandır. Bizim ahşap evler zirai menşeli sınai bir üretimdir, ne zaman markalaşıp belli bir teknik patentle üretime başlarsa o zaman zirai menşeli ticari bir ürün haline gelir. Milad market ise ticari bir işletmedir, kendisi belli bir üretim yapmadan sadece siparişe göre üretileni pazarlamaya yarar, burada ise devreye ticari markalaşma girer, burada milad pastırma diye yeni teknikle üretilen bir hayvani gıda maddesi üretilirse, bu da hayvani menşeli ticari bir ürün olur. 

Böylece dört üretim ortaya çıkar: zirai, sınai, hayvani ve ticari üretim. Zirai üretim, soğan, sarımsak, bakla, kabak mercimek ve kıyasları olan toprağın çıkardıklarıdır. Havyani üretim hayvancılık ve onun yan ürünleri olan et, süt, deri, yün ve onun kıyasları türevleridir. Sınai üretim ise bu iki tip üründe seri üretime geçirilen ve kendin iç tüketim için değil de pazar için üretilen mamüllerdir. Ticari üretim ise markalı ürünlerdir ki ürünün kendisi değil markasıdır önemli olan, herkes yağ üretebilir ama sanayağ ticari üretimdir. Buluşlar ve yeni teknikler patent ile patent vakfına verildiği için yeni bir tekniği herkes uygulayabilir sadece patent vakfına satıştan pay verir ve bu pay belirli bir usule göre buluşu yapan da dahil olmak üzere paylaştırılır. 

Bu dört tip üretim için sistem gerekir: bu da ahid, tevrat, furkan, kitaptır. Ahid yeni hayat biçiminin formlarıdır. Tevrat bunların ilham kaynağıdır. Menn ve selva üretilip pazara sunulacak ve ticareti yapılacak işte buradaki Pazar mısırdır (kıta merkezi), satışlar ve ticari işlemler belli bir hukuka dayanacak işte kitap budur. Bu ticari işlemler yetersiz gelirse yeni sorunlar belli bir usule göre çözülecek işte bu da furkandır.

Ahit tevratladır, kitap ise furkanladır. Ahdin konuları ibadetler (=yükümlülükler), muamelat (=karşılıklı ameli işlemler), münakehat (=akitler ve şirketler), ukubat (=cezalar, yaptırımlar).

Yeni medeniyette kan dökmek yok bunun nedeni hasımlık ve toprak kavgaları idi. Hasımlık diğer topluluğu yurttan çıkartmayı gerektirirdi, bunun yerine uyum geldi. Toprak kavgaları yerine dayanışma geldi ki her topluluk kendi ürününü üretir geririr pazarda satar yeni ürünler alır ve böylece birbirlerine hasım değil ihtiyaç duyan topluluk tipi gerekliydi. Bu yüzden katl yok tehcir yok, belki savunma ve hicret var.

Ahitte anababa, akraba, yetim ve miskinlere ihsan, nasa güzel söz (pazarda yüzün sirke satmayacakki müşteri gelsin), namazı ikame, zekatı ita yükümlülükleri getirildi, kan dökmek ve tehcir yasaklandı yerine işbirliği içinde mısra giriş emredildi.

 Bu sistem tam anlamıyla sonraki dönemlerde talut ve calut kıssası ile başlayan devletleşme aşamasından sonra kurulabildi. Davut calutu öldürüp kafirleri yok etti, devletleşip yerleştiler, üretime başladılar, kudus kıta merkezi hükmünde ürünlerin dünyadan gelip pazarlandığı merkez oldu, tüm akdenizde ticari koloniler kurulup yerel pazarların üretimi planlandı, getirilip küdüste pazarlandı. Üreten kudüs için üretti, satın alan kudüsten aldı. Sonraki dönemlerde yahudiler üretimi bıraktılar, diğer milletlere kendi belirledikleri standartta malları ürettirdiler ve kendi markalarıyla satmaya başladılar. Kendileri sadece ticaret yapmaya başladılar.