Vatan gazetesi yazarı Okay Gönensin şu günlerde sinirlenecek yeni bir konu buldu: Yurtdışından getirttiği kitaplara uygulanan gümrük kısıtlaması... Posta gümrüğünden geçerek ulaşan kitaplara yeni bir genelgeyle sınırlama getirilmiş: İki ayda bir ve yılda en çok beş kez, her seferde de sadece 75 Euroluk kitap girişine izin var.
Gerçekten anlamsız bir uygulama...
Uygulamayla sınırlardan elini kolunu sallayarak giren değerli eşyalara vergi koyma amacı güdülüyor besbelli; ama kitabı da aynı sınıflamaya tâbi tutunca denge kaçmış...
Bilemedikleri, kitabı ayakkabı, gömlek, kravat ve takım elbiseden ayıran ciddi bir farklılık: Her çeşit eşyayı gümrükte durdurabilirsiniz, ancak kitabı durduramazsınız; bir başka yol bulur, okurun eline mutlaka geçer kitap...
Son zamanlarda merak sardığım bir konuda bilgi sahibi olmaya çalışırken bir kitabın tanıtımıyla karşılaştım. “Mutlaka okumalıyım” kararını vermemle kitabı okumaya başlamam arasında yalnızca iki dakika geçti. Kalabalık bir ortamdaydım, ama etrafımdaki kimse kitabı satın alıp okumaya başladığımı fark etmedi bile...
Kitap meraklıları bunu nasıl yaptığımı anlamıştır: Hakkında övücü tanıtım yazısı okuduğum kitabı ‘amazon.com’ adlı internet sitesine girip satın aldım; ‘e-kitap’ olarak... Parayı ödedikten sonra bütün yaptığım, ‘ipad’ cihazımdaki ‘kindle’ programını çalıştırıp ânında ekrana gelen kitabı okumaya başlamaktan ibaret...
İki dakikada aradığın kitaba ulaşmanın ne büyük kolaylık olduğunu ‘kitapseverler’ anlar ancak...
Yıllarca peşinden koşup bir türlü ulaşamadığım nice kitap bugün sadece bir ‘tık’ uzaklığında; hem de bedava... ‘Gütenberg’ adı verilen bir proje yazımı üzerinden 70 yıl geçtiği için ‘telif hakkı’ sıkıntısı kalmamış eserleri evrensel toplumun malı haline getiriyor. Bu sebeple eski kitaplarla kaynıyor internet. Tarihi eserler, polisiyenin en eski örnekleri, anılar...
Elektronik ortamda okunabilecek alternatif bir kitaplık oluşturmaya çalışıyorum; bu sebeple de önemli kitaplara bedava ulaştığımda bilgisayarıma indiriyorum. Geçenlerde böyle bir kitaplıkla karşılaştım internette; birkaç kitap indirdim de... Ancak bazı kitaplar mahkeme kararıyla erişilmez hale getirilmişti.
Hangi sebeple sakıncalı sayıldığını bilemedim Aydın’daki bir mahkeme tarafından erişimi yasaklanmış o İngilizce kitapların...
Yargıçların haberi olsun, nâfile bir çaba bu...
Okay Gönensin, “Sen İngilizce kitaplardan söz ediyorsun; ben ise Fransa’dan kitap getiriyorum, ikisi farklı” dedi. Doğru. Fransızlar henüz kitapların elektronik ortamda da okunabildiğine gönüllerini yatırmış değiller; illâ ormanları tahrip edeceksin onlara göre...
Türkiye bu alana geç girdi, ama hızlı girdi. Hemen bütün önemli yayınevlerinin ‘e-kitap’ katalogları var ve elektronik ortamda okunabilecek kitap sayısı giderek artıyor.
Bu alanda beni heyecanlandıran projelerden biri ‘Gütenberg’ ise diğeri de ‘Google’ arama sitesinin ‘Library’ (Kitaplık) projesi... Google telif sorunu yaşanmadığı için zaten elektronik ortamda yer alan eserlere ulaşım sağladığı gibi, yayınevlerinin onayıyla pek çok güncel kitabın okunmasına da izin veriyor...
Geçenlerde 12 Eylül (1980) darbesi sırasında Ankara’da ülkesini temsil eden Amerikalı bir diplomatın anılarına göz atmam gerekti. Sahip olduğum kitaplar arasında bulamayınca Google’a başvurdum. Hemen ekranıma gelen e-kitapta ‘Evren’ sözcüğünü arattım. Anında karşıma çıkıverdi Büyükelçi’nin Ankara günleri...
Kitabı ayakkabı ve gömlek gibi üzerinden kazanç sağlanacak bir meta olarak gören anlayışın bugünün dünyasında fazla bir yeri yok. Yeri yok, çünkü kitabın illâ bir paketin içine konulup bir yerden başka bir yere gönderilmesi gerekmiyor. Siz bu yazıyı okuyup bitirene kadar onbinlerce kitap dünyanın bir yerlerinden başka yerlerine ânında indirilmiş olacak...
Dünyayla birlikte hareket etme çabasında bir ülke Türkiye; çağa arkamızı dönerek komik duruma düşmeyelim.
1 Ekim 2011 Cumartesi
tkivanc@stargazete.com
Yorum: Taha Kıvanç teknolojiyi yakından takip eden bir yazar. Bu açıdan takdir edilmesi gerekiyor.
Elektronik kitap, internetin açık bir bilgi kaynağı olması konularında doğru tespitler yapıyor yazar. Ne var ki hala telif hakları sorunlu bir konu. Türkiye’de elektronik kitaplar henüz istenilen seviyede değil. Buna rağmen bu kitapların okunabileceği cihazlar gittikçe yaygınlaşıyor. Zaman içerisinde olumlu gelişmeler sağlanabilir.