Öğrenilmiş çaresizlik 1
1114 Okunma, 0 Yorum
Emre Kongar - Cumhuriyet
Vahap Alma

 

 

Bugün Türkiye Cumhuriyeti’nin temel taşlarını oluşturan 3 DevrimYasası’nın kabul edilişinin 93. yıldönümüdür. 
Bu vesile ile kişisel gelişimin ve toplumsal ilerlemenin önündeki en önemli engel olan “Öğrenilmiş çaresizlik” üzerinde durmak istiyorum.

***

“Öğrenilmiş çaresizlik” Seligman ve Maier adlı bilimciler tarafından yapılan deneyler sonunda keşfedilmiş bir davranış biçimidir: 
İnsanın, deneyimlerinden öğrendiği, ne yaparsa yapsın, başarıya ulaşamayacağına ilişkin bir inanca dayalıdır: 
Herhangi bir konuda girdiği sınavlarda başarısız olan bir öğrencinin, o konuda sınava girmekten artık vazgeçmesi gibi...
Ya da bir diktatörün zulmü altında ezilenlerin, iktidarın gücü karşısında, bunu kader kabul edip Demokrasi için mücadele etmekten vazgeçmesi gibi.

***

Aslında biraz daha karmaşık olan deneyi basitleştirilmiş olarak şöyle anlatabiliriz: 
Birinci aşamada köpekler üç ayrı gruba ayrılmıştır.
1) Kafeslerine elektrik şoku verilen ve bir kola basarak bunu durdurabilenler. 
2) Elektrik şoku verilen fakat bunu durdurma olanakları olmayanlar. 
3) Elektrik şoku verilmeyenler. 
Deneyin ikinci aşamasında, bütün köpeklere şok verilecek ve köpekler bu şoktan, alçak bir bölmeden yan tarafa atlayarak kurtulabileceklerdir. 
Deneyin ilk aşamasında herhangi bir şoka maruz kalmamış veya “
şoku durdurabilmiş” olan köpekler ikinci aşamada, yanlarındaki bölmeden atlayarak şoktan kurtulmayı öğrenirler. 
Fakat, ilk aşamada “
şoktan kaçılamayan kafeste” yer alan yani şoktan kaçılamayacağını öğrenen köpekler, şoka maruz kaldıklarında büyük bir stresle koşuşturmaya başlamış, sonra da zemine uzanarak şoka çaresizce boyun eğmişlerdir.

***

Görüldüğü gibi, şoku durduramayan köpeklerin durumunda, art arda yaşanan başarısızlıklar zaman içinde öğreniliyor ve bir süre sonra, başka benzer bir durumda, başarı için mücadele etmeyi engelliyor. 
Sürekli zulüm ve baskı gören, buna baş kaldıran ve tekrar ezilen insanların biat kültürünün temelinde de işte bu “
öğrenilmiş çaresizlik” yatar!

***

İnsanlık tarihi, devrimcilerin, “öğrenilmiş çaresizlik” sendromuna karşıçıkmasıyla, yenilmez ve yıkılmaz sanılan, adeta “İlahi bir nitelik” taşıyangüçlü iktidarlara karşı kazanılmış olan “Bağımsızlık, Özgürlük ve Demokrasi zaferleriyle” yazılmıştır... 
Özellikle de Yirminci Yüzyıl Anadolu’sunda! 
Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin, 93 yıl önce bugün kabul ettiği “HalifeliğinKaldırılması”, “Diyanet İşleri ve Genelkurmay Başkanlıklarının Kurulması” ve “Tevhidi Tedrisat” yani “Eğitim Birliği” yasaları, bu “Bağımsızlık, Demokrasi ve Özgürlük Savaşımının” unutulmaz temel taşlarıdır... 
Bu taşlar “öğrenilmiş çaresizliğe” teslim olmayan Devrimci Lider MustafaKemal Atatürk ve arkadaşları tarafından döşenmiştir... 
Bağımsızlık, Özgürlük ve Demokrasi mücadelesi, bugün de bu ilkeler içinDİRENENLER tarafından sürdürülmektedir!

     Öğrenilmiş İyimserlik

     Öğrenilmiş çaresizlik” teorisiyle meşhur olan Martin Seligman aynı zamanda “öğrenilmiş iyimserlik” kuramının da kaşifidir. Seligman öğrenilmiş çaresizliğin pençesine düşmüş insanların başarısızlığı kalıcı gördüklerini, ne yaparlarsa yapsınlar sonucu değiştiremeyeceklerine inandıklarını ve bu durumun da onların dirençlerini kırdığını söyler.

     Bunun tersine “Öğrenilmiş iyimserlik”  ise bir işi başarmanın mutlaka bir yolunun olduğuna inanmak, yaşanan başarısızlığı geçici bir durum olarak görmek ve sorunlara çözüm geliştirmek için hamle üzerine hamle yapmak üzerine kurulu bir zihin durumudur. Nietzsche de ek olarak “Bizi öldürmeyen, güçlendiriyor.” der. Zorluklara maruz kalmak, eğer doğru bir psikolojiyle yaklaşırsak dayanıklılığımızı artırıyor. (Kaynak ve tamamı: https://lean.org.tr/ogrenilmis-iyimserlik-temel-aksoy/)

     Bizler hurafelerle yaşıyor olabilir. Dinimizin öğretilerinin idraki konusunda da sıkıntılarımız var elbette. Bilip uygulama noktasında da zayıfız. Ama mazlum olmanın değil, adaleti ayakta tutmanın kader olabileceğinden hiç şüphemiz yoktur. (Kaynak: Kur’an-ı Kerim)

 

 

 

Vahap Alma






Sayı: 403 | Tarih: 5.03.2017
Emre Kongar
Öğrenilmiş çaresizlik 1
Öğrenilmiş İyimserlik
1114 Okunma
Vahap Alma
Ergün Diler
15 Temmuz’un karakutusu
Türkiye Siyaseti
1035 Okunma
1 Yorum
Süleyman Karagülle
Mehmet Barlas
Haklı eleştiriye herkes saygı gösterir
Hakkı söyleyen dosttur
885 Okunma
1 Yorum
Tayibet Erzen
Ahmet Hakan
'Rahatsız' kelimesi yanlış oldu
Cumhurbaşkanı oyuna geliyor-2
858 Okunma
Lütfi Hocaoğlu
Yusuf Kaplan
Dalga-kıran ve dalga-kuran bir öncü: Erbakan
Sembol şahsiyet Erbakan ve karizmatik şahsiyet Erdoğan!
760 Okunma
Ali Bülent Dilek


© 2024 - Akevler