Yazının konusu  güncel dışı görülmesin. “Dünyada  bölgemizde bunca sıkıntı varken,  bunları düşünmenin yararı,” sorgulanabilir; normaldir.

Diğer taraftan insanların  olgulara karşı tepkileri    ‘ilgi’ ve   ‘ilgisizlikleri   öngörülmeyen sonuçlar doğuruyor.

Mekan ve  zamanla sınırlı olgular,  içine aldıklarını doğrudan, diğer insanları  farklı şekilde etkiliyor.

Doğrudan,  tali  ve etkilenmeyenler olarak  ayırabileceğimiz bu hususu;    tümden gelim, tüme varım ya da yüzey-derinlik, iç-dış  bağlamlarıyla açıklayabiliriz.

Durgun suya atılan taşın,  su yüzeyinde oluşturacağı halkalar, taşın dibe inerken suyun içinde ve zemininde  oluşturacağı etkiler;  yanı sıra bu atımın devam ettiğini düşünün. İşte yer yüzünde  olumlu -olumsuz her olay;  niyet olarak iyi- kötü  her düşünce,   zaman-varlık evreninde bir çok etki oluşturmaktadır. Bu etkiler,  varlığın niteliğini belirleyen zaman tarafından  farklı  yerlere ve  koşullara taşınır. Taşınan olumsuzsa olumsuzu, olumluysa olumluyu ortaya çıkaracaktır.  

*

Doğal olarak somut olayların  etkisinde kalınlar  ya da    olaylara uzak olanlar  farklı tepkiler veriyor.  Olayları  doğrudan  yaşayanlar için    ‘hüküm’ verilmiş demektir.  Onlar,  önceki ‘tohumlamaların’ doğumuna tanık oluyor. Olgular ‘hesaplaşma’, ‘geri ödeme’ için ortaya çıktığında her şey somut görünür.

Somut belirdiğinde  bağrındaki niyetleri dibe itiyor; görünmez kılıyor. Bu yüzden somutun, olguların  etkisi baskın, belirgin ve kalıcıdır. Orada geçmişin  tüm niyetleri  ete kemiğe bürünmüştür. Yine somutun baskınlığında,  gölgede kalan niyetler,  ancak olanların  durulacakları  zeminini oluşturur.

Burada ifade etmeye çalıştığım nokta;  somut etkiye, somut karşılık verirken; karşılığın niyeti,  olayların durulmasından sonraki dönem yani geleceğin zemini olacağıdır.  

Somut olayların  uzak düştüğü diğer insanlar ise   niyet  ve tepkileri  arasındaki etkileşim  daha yakın   olacağından;o insanların  çoğu,  kendi gelecek ve  koşullarını beslediklerinden habersizdir. Yani ‘konu dışında’ kalıp,  bilgi sahibi  olanlar;   o olayların farklı dönemli oluşumlarına   gebe  kalırlar.  Bu dolayım,  zaman ve mekan ile ilgilidir. Böylece zaman ve mekanın hareketi, olguları ve niyetleri tabiatlarıyla diğer zaman ve mekanlara taşır.

*  

Günümüzde cereyan eden  olaylara yakınlık-uzaklık neredeyse kalmadı. Bunları internet kullanıcıları,  klişe olmuş “kelebek etkisi” ile    ayırdında olmadan deneyimliyor. İnternetten mahrum olanlar ise  konumuzun ‘niyet’ bağlamını  oluşturuyor.

Artık insanlar,  yakın veya  uzaklarında meydana gelen olaylardan mutlaka etkileniyor ya da etkileneceklerini  seziyorlar. Bu etkileşim bağını  umursamayanlar,  kendi geleceklerinde ortaya çıkacak benzer ve şiddeti artmış olaylara çanak tuttuklarından habersiz davranıyor.  Değer verdikleri konforlarından  kopuşlarını hızlandırıp derinleştiriyorlar.

Dünyanın neresinde olursa olsun,  meydana gelen her şey zaman sahnesindedir. Yirmi dört kare tasarlanan filmlere,  yirmi beşinci   kare etkisi nasıl konuyorsa;  “bana  dokunmayan yılan”, “gemisini yürüten kaptan” , “bal tutan,..”  duyan –duymayan her kes  için   öyle etki doğuracaktır.      

Nasıl izlenilen filmin karelerine,  saliselik telkinler tek karede ‘gömülüyorsa’;  aynı zaman diliminde yaşayanların uzağında- yakınında meydana gelen   zulüm veya fedakarlıklar  gelecek planlarımıza öyle sirayet edecektir.

Gazze zulmünü  ve ölümüne göçmen akınlarını yakın ve uzaklık bağlamında bir de böyle düşünelim.