İnsanlık uzun zaman “şahıs/kişi yönetimi” ile yönetildi. Henüz yazı icat edilmemişti. Kurallar vardı ama bu kurallar ağızdan ağza aktarılıyor, topluluğun töreleri halinde oluşuyor ve yaşıyordu. Halk kabileler halinde örgütlenmişti. Her kabilenin bir başkanı vardı, yönetim bu başkan tarafından yapılırdı, bütün yetkiler onda toplanmıştı. Uzun seneler böyle bir hayat sürdürüldü.

Sonra ikinci dönem başladı. Bu dönemde yazı icat edilmişti. Artık uzak yerlere mektup gönderilerek emirler verilebiliyordu. Artık bir neslin müktesebatı değişmeden uzun nesiller sonrasına duyurulabiliyordu. Hem topluluklar büyüdü hem de uygarlık üst üste bindi ve insanlık çabuk gelişmeye başladı. Gene daha önce olduğu gibi kişi yönetimi vardı, çünkü kuralları kişiler koyuyordu ama topluluklar artık emirlerle değil kurallarla yönetilmeye başlandı. Eskiden başkan topluluğun bütün fertlerini tanıdığı halde, başkan artık yönettiği kimseleri tanımıyordu. Başkan kurallar koyuyor, görevlileri atıyor, görevliler o kurallara göre ülkeyi yönetiyordu. Hazreti Nuh Peygamber zamanında başlayan bu “kurallarla kişi yönetimi” Firavun’un boğulmasına kadar sürmüştü.

Hazreti Musa’ya gelen Tevrat’tan itibaren yönetim ile yasama birbirinden ayrıldı. Kuralları artık başkanlar koymuyor, başkanlar başkalarının koydukları kuralları uyguluyorlardı. Bu durum iki şekilde gelişti. Peygamberler kuralları kitap hâlinde koymuşlar, bu kitapları vahiy ile aldıklarını savunmuşlar, yöneticiler toplulukları bunlarla yönetmişlerdir. Yahut kuralları halkın temsilcisi olan sosyal grup temsilcileri anlaşarak koydular ve yöneticiler onların koyduğu kuralları uyguladılar. Bu döneme “yazılı kurallar dönemi” diyoruz. Bu sistem de günümüze kadar gelişerek uygulanır olmuştur. İkinci dönem “peygamberler dönemi”dir. Üçüncü dönem “kitaplar dönemi”dir. Bu dönemin özelliği, kitapları yorumlamanın yine kişiler tarafından yapılmış olmasıdır.

Bundan yüz sene evvel insanlar saatte en çok 10 kilometre yol alabiliyordu, en çok 100 metreye ses duyurabiliyordu, en çok bir salonu aydınlatabiliyorlardı, en güçlü araç su değirmenleri idi. Bugün ise telefonla Ay’da olanlarla bile görüşebiliyoruz. 10 kilometreyi şimdi dakikada rahatlıkla aşabiliyoruz. Sokaklarımız ve yollarımız aydınlanıyor, gece gündüze dönüşmüştür. Yazının yerini şimdi bilgisayar almıştır. Bir asır içinde teknik imkânlar binlerce defa artmış bulunmaktadır.

BUNDAN SONRA NE OLACAKTIR?

Artık insanlar hazır kitaplarla yönetilmeyecektir. Kitapların yani kanunların yerini “sözleşmeler” alacaktır. Ben, sen, o sözleşmeler yapacak ve o sözleşmeler bizim şeriatımız olacaktır. Ortak sözleşmeleri olanlar topluluk oluşturacaktır. Oluşmuş ortak sözleşmelere uymak istemeyenler o topluluğu terk edeceklerdir. Öyle uluslararası dayatmalar, devlet kanunları, il kanunları olmayacaktır. Bine yakın ailenin oluşturduğu bucaklardan her biri kendi sözleşmelerini kendileri oluşturacak, böylece yeryüzündeki bir milyon bucak ayrı ayrı ortak sözleşmelerle yerinden yönetilecektir. Bucağını beğenmeyen başka bucağa hiçbir sıkıntı çekmeden göç edebilecektir. İl merkez bucakları olacak, bunlar iç güvenliği sağlayacaklardır. Ülke merkez bucakları dış savunmayı yapacaklar, insanlık ise uygarlaşmada yarışacak.

Demek ki insanlık üçüncü dönemi yani kitap dönemini de sona erdirdi, artık dördüncü döneme girmektedir. Tevrat bir kanun/yasa kitabı olduğu halde, Kur’an bir yasa kitabı değildir; insanlığa yasaların nasıl oluşacağını, toplulukları ve yönetimi nasıl kuracaklarını öğreten bir kitaptır. Kur’an’ın resmi yorumcusu olmadığı gibi onun uygulanmasını zorlayan askeri gücü de yoktur. Bugün devlet halka faydalı olduğu kadar zararlı hâle de gelmiştir. Merkezi kanunlar ve dayatmacı bürokratlar yüzünden yeryüzü yaşanmaz hâle gelmiştir.

Bundan sonra yasların yerini sözleşmeler alacak, bürokrasinin yerini de hizmetliler alacak, hizmetlileri halk seçecektir. Nizaları tarafların seçtiği hakemler ile onların seçtiği başhakemden oluşan heyet çözecektir. Silahlı güç hakem kararlarının bekçisi olacaktır.

İşte, biz bu düzene “ADİL DÜZEN” diyoruz. Adil demek denge ve aynı zamanda barış demektir. İslâm düzeni baştan beri barış düzenidir. Adil Düzen ise İslâm düzeninin dördüncü versiyonudur. Adil Düzen’e karşı çıkanlar bu dördüncü uygarlığı durdurmak isteyen zavallılardır. İnsanlığın bu akışını değiştirmeniz mümkün değildir.