Mete Firidin
Hurufu Mukatta
9.04.2011
87688 Okunma, 7 Yorum

Kur'ân'da 114 sûreden 29'u nun, kaf, sâd, yâsîn, tâhâ, tâsîn, tâsîn mîm, elif lâm mîm, elif lâm râ, elif lâm mîm râ, elif lâm mîm sâd, hâmîm, hâmîm ayın sîn kâf, kef hâ yâ ayn sâd harfleriyle başlamaktadır. İşte bu harflere hurufu mukatta'a (kesik harfler) denilmektedir.

Bu sûreler den üç tanesi bir; on tanesi iki; onüç tanesi üç; iki  tanesi dört ve  bir  tanesi de beş mukatta harfiyle başlamaktadır.

 

Arapçada 29 harf vardır. 14 şemsi ve 14 kameri harf vardır. Arapça da kelimeler genellikle 3 harften oluşmuştur. Daha az olarak 2 harften, nadiren 4 harften, çok nadiren 5 harften oluşur.

Kuranda başında hurufu mukatta bulunan 29 sürenin başında bulunan harf gurupları şunlardır:

 

1. Nun

2. Kaf:

3. Sad:

4. Ya, sin.

5. Ta, sin.

6. Ta, ha.

7. Ha, mim

8. Ta, sin, mim.

9. Elif, lam, ra.

10. Elif, lam, mim.

11. Elif, lam. mim, ra.

12. Elif, lam, mim, sad.

13. Ha, mim 1.ayet. Ayn, sin, kaf 2.ayet.

14.Kef, ha, ya, ayn, sad.

 

Bu grupları oluşturan harfler ise şunlardır:

1. NUN

2. KAF

3. SAD

4. YA

5. SİN

6. TA

7. HA

8. MİM

9. ELİF

10. LAM

11. RA

12. AYN

13. KEF

14. HE

 

Bunlardan 6 tanesi şemsi ve 8 tanesi kameridir.

Hurufu mukatta için öncelerden beri çok farklı yorumlar yapılmıştır.

Birinci görüş bunların bilinemez olduğudur.

İkinci görüşe göre, Allah’ın kitabında insanların anlayamayacakları şeylerin bulunması doğru olmaz. Çünkü Allah Teala Kur’ân-ı Kerim’i okunup anlaşılması ve amel edilmesi/uygulanması için göndermiştir. Bu sebeple de onda, anlaşılmaz hiçbir ayet bulunamaz. Bu görüşte olanlar, Hurûfu Mukatta’yı tefsir etmeye çalışmışlardır.

Bunları şöyle özetleyebiliriz:

1. Bu harfler, Allah Teala’nın isimlerinde yer alan harflerdendir. Nitekim Resûlüllah’ın (s.a.v.), “Kâf Hâ Yâ Ayn, Sâd, Hâ Mîm Ayn Sîn Kâf” diye dua ettiği rivayet edilir.

2. Bu harfler, başlarında bulundukları sûrelerin isimleridir. Zira bazı şeyleri harflerle adlandırmak, Arapların âdetlerindendir. Mesela Hârise b. Lâm et-Tâî’nin babasına “Lâm” derlerdi. Aynı şekilde bakır’a “sad”, para’ya “ayn”, bulut’a “ğayn”, balığa “nûn”, dağa da “kaf” denmiştir.

Kısa kesmek ve kısaltma yoludur ki şairin "O kadına dur dedim. O dedi ki kaaf" mısraında olduğu gibi (vekaftü = durdum) kelimesinden kef harfiyle yetinmesi.

3. Çeşitli sûrelerin başlarında yer alan bu harfler, on dört değişik şekle sahiptir ve bütün harflerin aslını teşkil eder. Kur’ân-ı Kerim bu harflerle te’lif olunmuştur. Kur’an bu harfleri zikretmekle, mucize olduğuna işaret etmektedir. Yani Kur’an’ın cümleleri, ibareleri herkesin bildiği bu basit harflerden meydana gelmektedir. Öyleyse uğraşın bakalım, sizler de elinizden gelen bu imkanı kullanarak benzerini getirmeye çalışın. Siz meydana getiremediğinize göre Kur’an mucizedir demek istemektedir.

4. Bazılarına göre bu harflerin her biri Allah’ın fiilî sıfatlarına delalet eder. Elif Allah’ın nimetlerine (a’lâsına-en yücesine), Lâm lûtfuna, Mîm mecdine (yüceliğine) işaret etmektedir.

5. Kimilerine göre Elif Allah’tan, Lâm Cebrail’den, Mîm Muhammed’den kinayedir.

6. Bir kısmına göre de bu harfler, bir sözün bitip bir sözün başlangıcını gösterir. Araplarda bir söz bitip yeni bir söz başladığında dikkati çekmek için yeni sözün başına böyle harfler getirme geleneği vardır.(6)
 

 

Huruf-u mukatta ile muhataplara şu mesaj verilmektedir: Kurân-ı Kerîm, Arapların konuşmalarında kullandıkları bu hece harflerinden oluşan kelimelerden meydana gelmektedir. Kur'ân bu kelimeleri kullanarak öyle bir ifade uslûbu ortaya koymuştur ki beşerin bunun gibisini ortaya koyması mümkün değildir. Oysa Araplar da konuşmalarında aynı hammaddeyi kullanıyorlar. Eğer bu Kur'ân Allah tarafından indirilmemiş olsaydı, onlar da Kur'ân'ın fesahatine denk bir fesahat tuttururlardı.

Bu görüşü ileri sürenler, görüşlerine gerekçe olarak da şunu söylerler: Bu harflerle başlayan sûreler yirmidokuz âdet olup hece harflerinin sayısı da yirmidokuzdur. Ayrıca her harf grubundan biri huruf-u mukattaa içerisinde Kur'ân'da zikredilmiştir.

Arap dilinde kelimelerin harf sayısı ile de Hurûf-u Mukattaanın bir ilişkisi vardır. Şöyle ki; Arap dilinde kelimeler ya bir, ya iki, ya üç, ya dört, ya da beş harften oluşmaktadır. Arapça'da beş harften fazla harften oluşan kelime yoktur. Hurûf-u Mukattaa da birden başlamak üzere beş harfe kadar bir arada zikredilmiştir.

c- Uyarı harfleri olduklarını söyleyenlerin görüşü:

Bu görüşü ileri sürenler, şöyle derler: Cahiliyye Arapları da kasidelerinde birtakım tenbih (uyarı) edatlarıyla başlar, böylece muhatabın dikkatini kendi sözlerine çekmek isterlerdi. Kur'ân-ı Kerîm, onları kullandığı uyarı harflerinden farklı olarak bu harfleri kullanmıştır. Çünkü bu harfleri kullanmaktan maksat, muhatabın dikkatini çekmektir. O halde farklı harflerin kullanılması, bu görevi daha mükemmel bir şekilde yerine getirecekti ve Kur'ân da bunu yaptı.

Arapça semitik dil grubundandır(ibranice,aramice,ugaritce,kenanca). Arap alfabesi kökeni Proto-Sinaitik alfabeye dayanır. İbrani alfabesi de aynı Proto-Sinaitik kökene dayanır. Aslında Yunan ve Roma alfabesi de Proto-Sinaitik kökene dayanır. Onlarda alfabelerini Fenikelilerden almışlardır.

Proto-Sinaitik alfabe ise Mısır hiyegroglif ve Sümer hece yazım sistemlerinin bir sentezidir. Bu sentez sonucu ilk gerçek alfabe sistemi doğmuştur.

Proto-Sinaitik alfabede her harfin birçok kelime karşılığı vardır. Aşağıdaki tabloda bunu görebilirsiniz.

 

Yaptığım araştırma sonucu Kuranda bulunan 14 hurufu mukatta harfi yukarıdaki tabloda mevcuttur. Bu harfler özellikle Batılılar tarafından araştırılmıştır. Çünkü Proto-Sinaitik alfabe Hz. Musa’ya verilen Tevrat’ın  orijinal alfabesidir. Bu nedenle bunu araştıran birçok bilimsel merkezler vardır. Araplar ve İbraniler tamamen akrabadır. Genetik araştırmalar bunun kesin olduğunu ispatlamıştır. Dil açısından ise aralarındaki fark Rizeliler ve Konyalılar arasındaki farktan fazla değildir. Hz. Musa zamanında ise hemen hemen aynıdır. Bu nedenle Eski Tevrat araştırmaları Arap dili için bir kaynak olarak kullanılabilir.

Aşağıda Kuran'da bulunan Hurufu Mukatta harflerinin Proto-Sinaitik alfabedeki geldiği anlamlarını bulabildiğim kadar verdim.

Elif: Güçlü, iktidar sahibi, lider, şef, ilk, evcilleştirme.

Lam: Çoban. öğretmek, gütmek, yönlendirmek, bağlamak, otorite.

Mim: Sıvı. Su, deniz,  dalga, bilinmeyen, çok güçlü, aziz, Şuur, korkulan, kim, ne nasıl, niçin gibi sorular, aktarmak.

Ha: Dizi, duvar, dışarısı, ayırmak, sıra, farklı, korumak.

Ta,Te: içermek. kapsamak,  muhafaza etmek, iyi, tekerlek, hareket, iz, belirti, yeni başlangıç, çevrili olmak.

Ya: El-kol, iş, fırlatmak, yapmak, elin fonksiyonları.

Kef: El, avuç, açmak, müsaade etmek, terbiye etmek, eğmek, benzer, bastırmak, durdurmak, engellemek.

Nun: Tohum, balık, devamlılık, idame, nesil, mirasçı, hayat, büyük balık, balina,

Sin, Şın: Kesici ön iki diş, diken gasp, korumak, çekince, engel, keskin, yemek, tüketmek, delici, tekrar, uyarı, görüş, Ay, Güneş.

Sad: Beklemek, takip, pusu, tuzak, avlamak, taraf olmak, yan yatmak.

Ayn: Göz, izlemek, bilmek, gölge.

Gaf: Devrim, bir tarafa, toplanma, deveran, zaman, maymun, ense, yenilenme.

Ra: Adam, kişi, kafa, ilk, en üst, başlangıç, başkan.

Proto-Sinaitikden Fenike alfabesine geçişte ifade ettiği anlamların bazısında değişiklik olmuştur. Cim harfi fırlatma çubuğu anlamında iken Fenikelilerde deve anlamına gelmiştir. D harfi balık iken kapı anlamını almıştır. He tören den pencereye değişmiştir. Nun yılan dan balık anlamına değişmiştir. Şın güneş anlamından diş anlamına kaymıştır.

Hurufu mukatta neden 14 sessiz harf  içermektedir? Belki de bunun nedeni Sümer hece yazısının 14 ünsüz içermesi olabilir (b, d, g, h, k, l, m, n, p, r, s, s, t, z).

Çünkü bu insanlar Hz. İbrahimin torunlarıdır. Hz. İbrahim de M.Ö.3000 lerde yaşadığına göre ve yazılı sayfaları (kitap) olduğuna göre bu sessiz harfler Onun sayfalarını oluşturan sessiz harfler de olabilir. Hatta Çivi yazısında ilk alfabetik şekli kullanan kişi de Hz. İbrahim olmuş olabilir.

Bu bilgilerden sonra Bakara suresinin başında da bulunan elif,lam,mim in anlamını  açıklamaya çalışalım!

Bir çok kombinasyon mevcut fakat birkaç tanesini örnek olarak ele alalım:

Elif    lam  mim

Güçlü önder kim? : Allah!

 

Elif lam   mim

Kuvvetli eğitici ne?: Kuran!

 

Eliflam ilah demektir.  Mim ile ilah kim? Allah!

Lam çoban, yönlendiricidir. Mim ile yönlendirici, güdücü, hidayet eden kim? Ne? :Allah, Kuran.

 

Kombinasyonlar ile oluşturabileceğini soruların cevabını bu surede bulabilirsiniz.

 

Diğer bir örnek Kalem suresi

Nun:  Tohum, hayat ,devamlılık, nesil, balık, balina.

 Bismillahirrahmanirrahim.
1. Nûn. Kaleme ve (kalem tutanların) yazdıklarına and olsun ki,
2. Sen -Rabbinin nimeti sayesinde- mecnun değilsin.
3. Hiç şüphesiz senin için bitip tükenmeyen bir mükâfat vardır.
4. Ve sen elbette yüce bir ahlâk üzeresin.
5. (Sen de) göreceksin, onlar da görecekler.

Yukarıdan da anlaşılacağı gibi ayetlerin devamlılık bildirdiği anlaşılır. Surenin diğer ayetlerinde bahçe sahiplerinden ve balık sahibi Hz. Yunustan da bahsedilir.

Ya sin: İş, görev; uyarı.

Bismillahirrahmanirrahim.

 1. Yâ Sîn.1, 2, 3, 4. : (Ey Muhammed!) Hikmet dolu Kur’an’a andolsun ki sen elbette dosdoğru bir yol üzere (peygamber) gönderilenlerdensin.

5,6. : Kur’an, ataları uyarılmamış, bu yüzden de gaflet içinde olan bir kavmi uyarman için mutlak güç sahibi, çok merhametli Allah tarafından indirilmiştir.

Sad: Taraf olmak , pusuda beklemek.

Bismillahirrahmanirrahim

1. Sâd.1 O şanlı, şerefli Kur’an’a andolsun (ki o, Allah sözüdür).2.Fakat inkar edenler bir büyüklenme ve ayrılık içindedirler.

3. Biz onlardan önce nice nesilleri helak ettik. Onlar da feryat ettiler, ama artık kurtuluş zamanı değildi.

Elif lam ra: Güçlü eğitici kişi.

Yunus, Hud, Yusuf, İbrahim, Hicr sürelerinin başında yer alıyor. Yunus peygamberdir. Hud peygamberdir.Yusuf peygamberdir. İbrahim peygamberdir. Hicr suresinde diğer insanları anlatım vardır. Hurufu mukatta içeren diğer surelerde de benzer bulgular saptayabilirsiniz. Fakat bunu yapabilmek için Kuran Arapçası bilmek gereklidir. Kelimelerinin kökenine inmek gerekebilir. Kısacası hurufu mukkata mucizesini linguistik ve dil köken açısından da incelemek ve değerlendirmek gerekir.

 

 


YorumcuYorum
msezai
29.07.2017
12:08

                     Hurufu Mukatta:Müteşabihat dandır.Müteşabih ayetlerin anlamını Allah cc.dan başkasının bilemiyeceğini,bizzat Allah cc.bildirmektadir.(3/7)Bu itibarla bu ayetlere kişinin  mana vermeye kalkmak:Kişinin cehaletine delalet eder.Resulullah sav.böyle bir işe yeltenmemişken:Başaka  bir kişinin  yeltenmesini ,ne derece doğru olur. 

                      Allah cc.buyuruyorki:İlimde rusuh sabi, kimseler:"Bunun ilmi rabbimizin katındadır"derler.(3/7)

                      Akıllı bir adam bu gibi konularla zaman ve enerjisini boşa harcamış olur.   

Mete Firidin
05.08.2017
23:10
O ki sana o kitabın indirdi. O kitabın anası olan kesin anlamlı ayetler ondandır. Diğerleri de benzer fakat farklı anlamlar içerenlerdir. Ki kalplerinde saptırma meyli olan kimselere gelince; fitne çıkarmak ve kendilerine göre yorumlamak için onların benzeşen fakat farklı anlamlı olanlarına uyarlar. Ve onların yorumunu ancak Allah ve bilimde derinleşmiş olanlar bilir. Onlar derler ki:  “Ona inandık, hepsi Rabb’imizin katındandır”. Ve loblar sahiplerinden başkası iyice düşünüp akıl edemez.  
cavitalperen
01.02.2020
20:50
Ramazan demirin bu konudaki görüşlerini okudunuzmu? 
Mete Firidin
01.02.2020
21:18
Hayır!
cavitalperen
08.02.2020
21:20

https://m.youtube.com/watch?v=osLn2wRRoW4

Ve tuva vadisi sitesi hakkındaki görüşleriniz..inceleyip yazarsanız..sizin değerlendirmeniz benim için onemli 

Mete Firidin
10.02.2020
02:59

Tuva kat kat demektir. Arafattır.


Rehavet
25.03.2020
18:55
uzun süredir araştırıyordum aynı noktaya geldim. her bir harf bir kavramı da temsil ediyor. ayrıca vav harfi de sanırım bu harflerden biri.




Son Yorumlanan Makaleler
Reşat Nuri Erol
‘Adil Düzene Göre İnsanlık Anayasası’ çalışması
18.04.2024 243 Okunma
1 Yorum 18.04.2024 09:47
Reşat Nuri Erol
‘Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol’
17.04.2024 249 Okunma
1 Yorum 17.04.2024 10:08
Reşat Nuri Erol
“Yeni Bir Anayasa” ve anayasa seminerlerimiz
16.04.2024 268 Okunma
1 Yorum 16.04.2024 08:29
Reşat Nuri Erol
Seçim, seçim sonrası ve İsrail’de savaş sirenleri!
15.04.2024 278 Okunma
1 Yorum 15.04.2024 08:56
Reşat Nuri Erol
Türkiye, Araplar, İslâm âlemi bayram yaptı mı?
10.04.2024 365 Okunma
1 Yorum 14.04.2024 11:10
Reşat Nuri Erol
Türkiye, Araplar, İslâm âlemi bayram yaptı mı?-2
11.04.2024 339 Okunma
1 Yorum 13.04.2024 07:52
Ahmet Yücel
EMEKLİ ÖĞRETMENDEN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
3.04.2024 82 Okunma
2 Yorum 05.04.2024 23:45
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası acilen yapılması gerekenler… - 2
4.04.2024 315 Okunma
1 Yorum 04.04.2024 09:25
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası acilen yapılması gerekenler… - 1
3.04.2024 380 Okunma
1 Yorum 03.04.2024 10:18
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası “Belediye-Kooperatif” iş birliği - 6
28.03.2024 318 Okunma
1 Yorum 28.03.2024 05:54
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası “Belediye-Kooperatif” iş birliği - 5
26.03.2024 367 Okunma
7 Yorum 26.03.2024 09:06
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası “Belediye-Kooperatif” iş birliği - 4
25.03.2024 381 Okunma
1 Yorum 25.03.2024 09:00
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası “Belediye-Kooperatif” iş birliği - 3
24.03.2024 397 Okunma
1 Yorum 24.03.2024 05:49
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası “Belediye-Kooperatif” iş birliği - 2
23.03.2024 417 Okunma
1 Yorum 23.03.2024 10:16
Reşat Nuri Erol
Seçim sonrası “Belediye-Kooperatif” işbirliği - 1
21.03.2024 418 Okunma
7 Yorum 21.03.2024 09:35
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 28
17.03.2024 336 Okunma
7 Yorum 17.03.2024 07:53
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 27
16.03.2024 353 Okunma
5 Yorum 16.03.2024 11:10
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 26
15.03.2024 392 Okunma
5 Yorum 15.03.2024 09:14
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 25
14.03.2024 334 Okunma
1 Yorum 14.03.2024 11:25
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 24
13.03.2024 352 Okunma
1 Yorum 13.03.2024 07:01
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 23
12.03.2024 348 Okunma
5 Yorum 12.03.2024 07:10
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 22
11.03.2024 346 Okunma
5 Yorum 11.03.2024 08:36
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 21
10.03.2024 357 Okunma
1 Yorum 10.03.2024 10:18
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 20
9.03.2024 378 Okunma
8 Yorum 09.03.2024 09:27
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 19
8.03.2024 404 Okunma
8 Yorum 08.03.2024 08:25
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 18
7.03.2024 394 Okunma
1 Yorum 07.03.2024 06:57
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 17
6.03.2024 371 Okunma
1 Yorum 06.03.2024 07:52
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 16
5.03.2024 335 Okunma
9 Yorum 05.03.2024 06:26
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 15
3.03.2024 370 Okunma
7 Yorum 03.03.2024 08:17
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 14
29.02.2024 351 Okunma
7 Yorum 29.02.2024 08:40
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 13
28.02.2024 330 Okunma
1 Yorum 28.02.2024 14:11
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 11
27.02.2024 343 Okunma
7 Yorum 27.02.2024 08:18
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 10
26.02.2024 399 Okunma
1 Yorum 26.02.2024 08:57
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 9
24.02.2024 336 Okunma
7 Yorum 24.02.2024 10:38
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 8
23.02.2024 327 Okunma
1 Yorum 23.02.2024 11:51
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 7
21.02.2024 401 Okunma
1 Yorum 21.02.2024 09:30
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 6
18.02.2024 463 Okunma
7 Yorum 18.02.2024 09:16
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 5
18.02.2024 373 Okunma
7 Yorum 18.02.2024 09:15
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 4
16.02.2024 369 Okunma
7 Yorum 16.02.2024 09:32
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 3
15.02.2024 369 Okunma
5 Yorum 15.02.2024 07:23
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 2
14.02.2024 425 Okunma
5 Yorum 14.02.2024 10:57
Reşat Nuri Erol
Seçim; Millî Görüş Adil Düzen Belediyeciliği - 1
13.02.2024 547 Okunma
5 Yorum 13.02.2024 09:32
Reşat Nuri Erol
MehmetTekelioğlu; Bilge adam Nazif Satoğlu Hakka yürüdü
12.02.2024 302 Okunma
6 Yorum 12.02.2024 14:05
Reşat Nuri Erol
Seçim; Depremler ve Kalkınma Kooperatifleri-4
12.02.2024 319 Okunma
5 Yorum 12.02.2024 09:50
Reşat Nuri Erol
Seçim; Depremler ve Kalkınma Kooperatifleri-3
10.02.2024 324 Okunma
5 Yorum 10.02.2024 12:10
Reşat Nuri Erol
Seçim; Depremler ve Kalkınma Kooperatifleri-2
9.02.2024 382 Okunma
5 Yorum 09.02.2024 07:17
Reşat Nuri Erol
Seçim; Depremler ve Kalkınma Kooperatifleri-1
8.02.2024 360 Okunma
5 Yorum 08.02.2024 09:03
Reşat Nuri Erol
Seçim; ‘Emekliler Partisi’ en büyük parti gibi!-4
7.02.2024 375 Okunma
5 Yorum 07.02.2024 12:06
Reşat Nuri Erol
Seçim; ‘Emekliler Partisi’ en büyük parti gibi-3 “Seçim
5.02.2024 385 Okunma
5 Yorum 05.02.2024 08:56
Reşat Nuri Erol
Seçim; ‘Emekliler Partisi’ en büyük parti gibi!-2
4.02.2024 392 Okunma
5 Yorum 04.02.2024 09:04


© 2024 - Akevler