Kooperatifler ile ilgili yazı dizimizin ikincisinin en sonunda dedik ki: “Aynı şekilde, yakında sonuçları açıklanacak olan III. Tarım Orman Şûrası için belirlenen 21 çalışma grubu başlığından 18’inde kooperatif çözümü geliştirmek mümkündür.” 2019 Tarım Orman Şurası Çalışma Grupları Konu Başlıkları ile Kooperatif Çözümleri ve Öneri Özetleri sunalım.
1) Tarımsal Yapı ve Dönüşüm: Kooperatifleşme ile uzun ve maliyetli bir süreç alacak olan mülkiyet devri yapmadan arazi toplulaştırması yapılabilir. Ayrıca teşvik ve destekleme yöntemi olarak doğrudan üretici ile temas etmek yerine, kooperatifler üzerinden yapılması halinde teşvik desteklerin otokontrolü sağlanabilir.
2) Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı: Bitkisel üretimde hastalıklarla mücadele, tohum tedariki, pazarlama vb. yüksek maliyetli konularda kooperatifleşme çok önemlidir. Bitkisel üretimde üretici tek başına yapamayacağı ve maliyet olarak üstesinden gelemeyeceği işler, yine üreticinin sahibi olduğu kooperatifler üzerinden yapılabilmektedir.
3) Hayvansal Üretim ve Hayvan Sağlığı: Bitkisel üretimde olduğu gibi hayvansal üretimde de hastalıklarla mücadele, çapraz döllenme, pazarlama vb. yüksek maliyetli konularda, üreticinin tek başına yapamayacağı ve maliyet olarak üstesinden gelemeyeceği işler, yine üreticinin sahibi olduğu kooperatifler üzerinden yapılabilmektedir.
4) Balıkçılık ve Su Ürünleri: Balıkçılık ve su ürünleri konusunda kooperatifleşme oranımız son derece iyi görünmektedir. Ancak, deniz balıkçılığında belirli standartların altında tutulan balıklarla ilgili balık hallerinde yapılan kontroller yeterli değildir. Sürdürülebilir bir balıkçılık için bu konuda “balıkçıyı balıkçıya denetlettirecek” otokontrolü sağlayacak mekanizma yine kooperatif şeklinde sağlanabilir.
5) Tarımsal Girdiler ve Finansman: Girdi fiyatlarının yüksekliği, stok maliyeti ve bunun finansmanı tarımda en önemli sorun alanlarındandır. Kooperatifler tam da bu noktada “maliyetlerin azaltılması” konusunda çalışır.
6) Gıda Güvencesi: Gıda güvenliği, gıda egemenliği ve kooperatifler birbirini tamamlayan mekanizmalardır. Kooperatifler, sağlıklı gıdanın üretim sürecinde ve üretilen ürünlerin sofraya gelmesinde her yönüyle güvence sağlayan teşekküllerdir.
7) Tarımsal Meteoroloji, Çevre ve Doğal Kaynakların Yönetimi: Toprak, su, hava, orman gibi “kamusal mallar”ın yönetiminde kooperatifçilik, Nobel ödülü alacak kadar değerli çözümler sunar. (Elinor Ostrom, Kamusal Malların Adil Paylaşımı, 2009 Nobel Ekonomi Ödülü)
8) Tarımsal Sulama ve Su Yönetimi. 9) Mera Yönetimi. 10) Sürdürülebilir Orman Yönetimi. 11) Orman Kaynaklarından Faydalanma.
12) Tarımsal Öğretim, Çiftçi Eğitimi, Yayım ve Ar-Ge: “Eğitim, öğretim ve bilgilendirme”, kooperatifçilik ilkelerinden birisidir. Tarımsal üretimde tecrübe ve bu tecrübenin ortaklık kültürü içinde paylaşımı kooperatifçilikle mümkündür.
13) Tarımda Üretici Örgütlenmesi: Kooperatifler ve üst kuruluşları şeklindeki örgütlenme yapısı, diğer alternatif çiftçi örgütlerine kıyasla “sahiplenilme” niteliği fazladır. Hatta üretici birlikleri ve ziraat odaları şeklindeki oluşumlar dernek niteliğinde olup, kurdukları/kuracakları iktisadi işletmelerle bu alandaki maliyeti artırıcı ve rekabeti bozucu etki yapmaktadır.
14) Tarımsal Pazarlama ve Yeni Pazarlama Trendleri: Üretilen ürünün tarladan sofraya en az aracıyla doğrudan pazarlanmasının yolu, üretici ve tüketici kooperatiflerinin entegrasyonudur. İnternet teknolojisindeki gelişmelerle birlikte, üreticiyi doğrudan tüketiciyle buluşturan teknolojik yatırımların maliyeti kooperatiflerle azaltılabilir.
15) Kırsal Kalkınma ve Tarımda İstihdam: Üreticiyi ürettiğinden memnun eden ve kazançlı çıkaran her tedbir, kırsal kalkınmayı ve tarımda istihdamı artıracaktır. Yukarıdaki başlıklar altında anlatılanlar ile getirilen kooperatif çözümlerin tamamı kırsal kalkınmayı ve tarımda istihdamı destekleyici önerilerdir. (Devamı var.)